ST - oparta na przepisach, zdecentralizowana a.pub., wykonywana przez lokalne (nikomu nie podporządkowane) władze; ST związany jest z pełnieniem pewnych funkcji a.pub., ST cechuje konsekwentna niezawisłość, samodzielność, wyrażająca się wykluczeniem go z jakiegokolwiek hierarchicznego podporządkowania poza obowiązującym powszechnie prawem; w wyniku wprowadzenia ustawy o ST miesz. tworzą z mocy prawa wspólnotę S; odstawą ST jest teren, ludność oraz działalność (w tym również władza).
Województwo:
- edukacja pub. w tym szkol. wyższe -prom. i ochrona zdrowia - kultura i ochrona dóbr - pomoc spol. - polityka prorodz. - modernizacja terenów wiejskich - zaGP -ochrona środ.- G wodna, w tym ochrona przeciwpowodziowa - drogi pub. i transport - ochrona praw konsumenta - obronność - bez. pub. - przeciwdziałanie bezrobociu i aktywizacja lokalnego rynku pracy
Powiat:
- EP, P i OZ - polityki społecznej - polityki prorodz. - wspierania osób niepełno. - trans. zbiorowego i dróg publ. - kultury i ochrony dóbr kultury - kultury fiz. i turystyki - geodezji, kartografii i katastru - G nieruchomościami- adm. architektoniczno- budowlanej - G wodnej - ochrony śr.i przyrody - rol. leśni. i rybactwa śródlądowego - porządku publicznego i bezp. obyw. - ochrony przeciwpowodziowej, przeciwpożarowej i zapobieganiu innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi, przeciwdziałaniu bezrobociu oraz aktywizacji lokalnego rynku pracy, utrzymania, obronności - promocji powiatu - współpracy z organizacjami pozarządowymi
Gimna
- ładu przest. i Gterenami, ochrony środ - gmin. dróg i ulic, mostów, placów oraz org. ruchu drogowego - wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizację, usuwania i oczyszczania ścieków komun., utrzymywania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwienia odpadów komun., zaopatrzenia w energię elektr. i cieplną - lokalnego transp. zbiorowego - ochrony zdrowia - pomocy społ. w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych, - komunalnego bud. mieszk. - oświaty, w tym szkół podst., przedszkoli i innych placówek oświatowo-wychowawczych - kultury, w tym bibliotek komunalnych i innych placówek upowszechnienia kultury - kultury fiz., w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych - targowiska i hal targowych - zieleni komunalnej i zadrzewień - cmentarzy gminnych - porządku publicznego i bez. obywateli oraz ochrony przeciwpożar. i przeciwpow. - utrzymania gmin. obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów administ. - polityki prorodzinnej, dla ciężarnych opieka socjalneja medyczna i prawna - wpierania i upowszechniania idei samorządowej
Radny -członek rady. R. może zostać każdy obywatel (jeżeli ukończył 18 lat i ma zaświadczenie o niekaralności). W Polsce najczęściej mianem radnych określa się członków wybieralnych organów samorządowych, np. rady gminy czy rady powiatu. W Polsce wybiera się radnych czterech szczebli: wojewódzkim, powiatowym, gminnym oraz jednostek pomocniczych gminy (sołectwa, dzielnice, osiedla). Do podstawowych czterech funkcji radnego należą: - utrzymanie stałej więzi z mieszk.i ich organiz., - uczestniczenie w pracach rady i jej komisji oraz innych instytucji S. do których został wybrany lub desygnowany, - wybór przewodniczącego rady, - reprezentowanie wyborców w radzie gminy i w innych instytucjach samorządowych oraz troszczenie się o ich sprawy
Administracja rządowa w Polsce dzieli się na: - administrację rządową centralną, obejmującą też niezespoloną administrację rządową w województwie; - administrację rządową terenową (wojewódzką), obejmującą w każdym województwie urząd wojewódzki oraz zespoloną administrację rządową w województwie (inspekcje i straże), na której czele stoi wojewoda.
Administracją rządową kieruje Rada Ministrów: Ministrowie kierują określonymi działami administracji rządowej lub wypełniają zadania wyznaczone im przez Prezesa Rady Ministrów. Zakres działania ministra kierującego działem administracji rządowej określają ustawy.
rada gminy
rada powiatu
sejmik wojewódzki
Subwencja - nieodpłatna i bezzwrotna pomoc finansowa udzielana najczęściej przez państwo określonym podmiotom dla poparcia ich działalności.
podatek od nieruchomości - regulowany ustawą o pod. i opłatach lokalnych, podlegają trzy rodzaje nieruchomości - budynki, budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej (poza rolniczą lub leśną) oraz grunty, o ile nie są objęte innymi przepisami; podatek od nieruchomości pobierają urzędy gminu - można go wpłacać bezpośrednio lub przez inkasenta (np. sołtysa)
podatek rolny - podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne lub jako grunty zadrzewione i zakrzewione na użytkach rolnych, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza; podatek rolny pobierają urzędy gminy - najczęściej płaci się go z wykorzystaniem pośrednictwa sołtysa
podatek od czynności cywilnoprawnych - 2001 roku, przedmiot opodatkowania stanowią tytułowe czynności cywilnoprawne, podatki płaczą strony czynności cywilnoprawnych oraz spółki z osobowością
Dochody ginny
Dochody powiatu
wpływy z podatków:, wpływy z opłat, dochody uzyskiwane przez jednostki budżetowe gminy oraz wpłaty od zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych gminy; dochody z majątku gminy; spadki, zapisy i darowizny; dochody z kar pieniężnych i grzywien; 5 % dochodów uzyskiwanych na rzecz budżetu państwa w związku z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej i innych; odsetki od udzielonych pożyczek; odsetki od nieterminowo przekazywanych dochodów gminy; odsetki od środków finansowych na rachunkach bankowych gminy; dotacje z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego ; inne dochody należne gminie na podstawie odrębnych przepisów
Dochody województwa
Dochody uzyskiwane przez jednostki budżetowe powiatu oraz wpłaty od zakładów budżetowych i gospodarstw pomocniczych jednostek budżetowych województwa
Organy
woj. zarząd województwa - organ wykonawczy - sejmik województwa: ustawodawczy i kontrolny
pow. rada powiatu: sprawuje władzę
uchwałodawczą i kontrolną - zarząd powiatu,: władza wykonawcza
gm: rada gminy, wojt
Cele reformy:
- zwiększenie sterowalności państwa
- uporządkowanie systemu terytorialnego poprzez utworzenie dwóch kolejnych kategorii jednostek samorządu terytorialnego (województwa i powiatu), podmiotów prawa publicznego
- zmiana systemu gromadzenia i wydatkowania środków finansowania na cele publiczne - budowa demokratycznych instytucji społeczeństwa obywatelskiego
- przystosowanie organizacji terytorialnej kraju i struktur samorządu terytorialnego do standardów obowiązujących w UE
Wygaśnięcie mandatu wójta (a także burmistrza, prezydenta) następuje na wskutek: - odmowy złożenia ślubowania - pisemnego zrzeczenia się mandatu - utraty prawa wybieralności lub braku tego prawa w dniu wyborów - naruszenia ustawowych zakazów łączenia funkcji wójta z wykonywaniem funkcji lub prowadzenia działalności gospodarczej, określonych w odrębnych przepisach - prawomocnego skazującego wyroku sądu, orzeczonego za przestępstwo umyślne - orzeczenie trwałej niezdolności do pracy w trybie określonym w przepisach o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych - śmierci - odwołania w drodze referendum - mocą decyzji Prezesa Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej - nieudzielenie absolutorium