1) Logika- nauka o poprawnym myśleniu (od gr. Logos, czyli rozum (myśl) i język (słowo)). Logika zajmuje się myśleniem (ograniczonym myśleniem), które da się wyrazić w języku. Logika nie zajmuje się każdym myśleniem, ogranicza swój zakres zainteresowania. Podstawowe działy: - Logika formalna- bada schematy rozumowania niezawodnego. - Semiotyka logiczna- nauka zajmująca się znakami językowymi ( znaki językowe mogą być mówione lub pisane) 3 działy semiotyki: -Semantyka- zajmuje się znaczeniem znaków -Syntaktyka- bada związki między znakami; prawidłowości zestawiania znaków językowych -Pragmatyka- relacja między znakiem, a podmiotem, który go wykorzystuje - Metodologia nauk- bada metody wykorzystywane w naukach. -metodologia ogólna- bada metody wspólne dla wszystkich nauk -metodologia szczegółowa- zajmuje się metodami szczegółowymi danej nauce 2) Język- to układ trzech elementów: 1-słownik (zestaw słów) 2-reguł semantycznych (co należy myśleć gdy widzimy dany znak) 3-reguł syntaktycznych (określ jak stawiać owe znaki) Rodzaje języków: -naturalny- powstały w sposób naturalny, toleruje błędy, bardziej uniwersalny, w nim mówimy o wszystkim; znaczna część komunikatu znajduje się poza komunikatem(np. j. polski, ang) -sztuczny- jest chwilą jego powstania, stworzony specjalnie do określonego celu, nie toleruje błędów, cały komunikat znajduje się w komunikacie (np. naukowe, komputerowe) Poziomy języka: -przedmiotowy (mówimy o przedmiotach) -metajęzyk (język mówiący o języku), metametajęzyk itp… 3) Zdania- wypowiedź, która orzeka coś o rzeczywistości, pytania i nakazy nie mówią nic o rzeczywistości. Charakterystycznym dla zdania jest to, że jest prawdziwe lub fałszywe. Klasyczna def. Prawdy lub Arystotelesowska def. Prawdy! Zdanie jest prawdziwe, gdy jest zgodne z rzeczywistością. Fałszywe nie jest zgodne z rzeczywistością. Ekwiwokacja- wypowiedź, której wieloznaczność jest wynikiem używanych słów. Wieloznaczność- jest ogólna. Niewiadomo o co chodzi. Zdanie jest ubogie. Amfibolie- wypowiedź wieloznaczna ze względu na użycie złej składni logicznej. Dwie grupy zdań: 1-analityczne- prawdziwość jest wynikiem użytych słów w tym zdaniu, np. doba ma 24h. 2-syntetyczne- trzeba odwołać się do rzeczywistości, np. jej bluzka jest biała(musimy widzieć) Funkcja zdaniowa- wyrażenie, w której znajdują się zmienne i stanie się zdaniem dopiero po zastąpieniu odpowiednim owych zmiennych. Np. Kobiety lubią się malować. Ludzie są złodziejami. Powinna być zmienna: Wszyscy ludzie są złodziejami. Kwantyfikatory: to wyrażenia każdy, wszyscy, zawsze, jakiś, pewien, ktoś. Wyrażenia zdaniopodobne- to takie, które nie są zdaniami chociaż funkcjonują tak jak zdania. Np. Ta dziewczyna jest niezła. „niezła”- zdaniopodobne. 4) Ocena Ocena (logiczna)- wyrażenie owego przeżycia, oceny, wyrażenie tego przeżycia psychologicznego. Słówko oceniające- dobry, zły, ładny. - oceny globalne- zsumowanie wszystkich ocen i wyrażenie tego (ona jest uczciwa, ale nudna) - oceny ambiwalentne – nie ma jasności, nie można ocenić w jednym kierunku; raz nam się wydaje tak, a innym razem inaczej, gdy nie możemy wyrazić oceny globalnej. Między OCENĄ, a OPISEM jest bardzo cienka granica. Np. długi. OPIS- Długa droga przed nami. OCENA- On ma długi język. Normy- wypowiedzi nakazujące coś. Składa się z dwóch elementów: - hipoteza normy- wskazuje adresata normy oraz warunki obowiązywania tej normy - dyspozycja normy- to co należy wykonać Wyróżniamy normy: - aksjologiczne- stoją na straży pewnej wartości, uzasadnione swoja treścią. - prawna- dotyczy mojego zewnętrznego zachowania; nie muszę się z nią zgodzić; operują fizycznym przymusem Człowiek może: -realizować normę, łamać normę, być obojętny |
|---|