SEROLOGIA

GRUPY KRWI. CZYNNIK RH. DZIEDZICZENIE GRUP KRWI.

1. GRUPY KRWI

0, A, B, AB

serologia – nauka o krwi

czerwone krwinki (erytrocyty)

aglutynacja – zlepianie się krwinek

antygen – czynnik białkowy

Zgodnie regułą Landstainera nigdy w danej grupie krwi nie ma aglutynin skierowanych przeciwko własnym antygenom, żeby nie doszło do procesy aglutynacji, czyli zlepianiu krwinek.

Grupa krwi	Białkowy czynnik (antygen)	Przeciwciała w osoczu (aglutynina)	Może być dawcą dla grup	Może być biorcą grup
A	A	anty-B	A, AB	0, A
B	B	anty-A	B, AB	0, B
AB	A, B	brak	AB	0, A, B, AB (uniwersalny biorca)
0	brak	anty-A, anty-B	0, A, B, AB (uniwersalny dawca)	0

2. CZYNNIK RH

Rh – czynnik białkowy

małpka Maccacus rhesus

Dodatkowy czynnik białkowy w erytrocytach wykryto u Maccacus.

KONFLIKT SEROLOGICZNY – występuje, gdy mama ma grupę Rh(-), ojciec Rh(+) i dziecko odziedzicza Rh po ojcu.

Normalnie krew mamy i płodu nie miesza się, ale w wyjątkowych przypadkach (np. infekcja wirusowa) może dojść do uszkodzenia łożyska i wymieszanie się niewielkiej ilości krwi mamy i dziecka. Wówczas w organizmie mamy tworzą się przeciwciała przeciwko czynnikowi Rh płodu, co doprowadzić może do uszkodzenia płodu, bądź jego śmierci.

3. DZIEDZICZENIE GRUP KRWI

Grzegorz Mendel (ojciec genetyki) stwierdził, że geny u osobników występują parami.

Gen określający krupę krwi ma 3 odmiany:

I^A, I^B – dominujące

ii – recesywne

„A” – I^AI^A, I^A ii

„B” – I^BI^B, I^B ii

„AB” – I^AI^B

„0” – ii

P – pokolenie rodziców

F₁ – pokolenie potomne

zad. 1

Jakie grupy krwi mogą pojawić się u dzieci, gdy mama ma grupę krwi „0”, a tata „AB”?

P = ii X I^AI^B

F₁ =I^Ai, I^Bi, I^Ai, I^Bi

Odp. Mogą pojawić się grupy krwi „A”, „B”.

zad. 2

Czy jest możliwe występowanie grupy 0 u dzieci, gdy mama ma grupę krwi „A”, a tata „B”?

P = I^Ai, I^AI^A X I^B i, I^BI^B

F₁ = I^AI^B, I^Ai, I^AI^B, I^AI^B, I^Bi, ii, I^Bi, I^Bi, I^AI^B, I^Ai, I^AI^B, I^AI^B, I^Ai, I^AI^B, I^AI^B

Odp. Jest możliwe występowanie grupy 0 u dzieci.

zad. 3

Jakie grupy krwi mogą pojawić się u dzieci, gdy mama ma grupę krwi „A”, a tata „0”?

P = I^Ai, I^AI^A X ii

F₁ =I^Ai, I^Ai, ii, ii, I^Ai,I^Ai, I^Ai,I^Ai

Odp. Mogą pojawić się grupy krwi „A”, „0”.

zad. 4

Przyporządkuj dzieci rodzicom. Dziecko x ma grupę krwi „AB”, a dziecko y ma grupę krwi „A”. Rodzice z pierwszego pokolenia mają grupy krwi: mama „A”, tata „0”; z drugiego pokolenia: mama „B”, tata „A”.

P₁ = I^Ai, I^AI^A X ii

F₁ = I^Ai, I^Ai, ii, ii, I^Ai, I^ai, I^Ai, I^Ai DZIECKO X

Możliwe grupy krwi: „A” i „0”

P₂ = I^Bi, I^BI^B X I^Ai, I^AI^A

F₂ = I^AI^B, I^Bi, I^AI^B, I^AI^B, I^Ai, ii, I^Ai, I^Ai, I^AI^B, I^Bi, I^AI^B, I^AI^B, I^AI^B, I^Bi, I^AI^B, I^AI^B DZIECKO Y

Możliwe grupy krwi: „A”, „B”, „AB” oraz „0”