UNIWERSYTET

TECHNOLOGICZNO – PRZYRODNICZY

im. Jana i Jędrzeja Śniadeckich

w Bydgoszczy

BADANIE ŚRODKÓW TRANSPORTU

Ćw. 10: Ocena techniczna samochodu ciężarowego

Krystian Szulerecki

Transport, sem VI

Grupa A

1. Identyfikacja pojazdu.

Nazwa	Metoda	Stan niezadawalający
Tablica rejestracyjna	Organoleptyczna	brak tablicy rejestracyjnej lub nieprawidłowe zamontowanie na pojeździe; tablica uszkodzona lub nieczytelna; tablica niezgodna z dokumentami pojazdu; tablica niezalegalizowana.
Numer identyfikacyjny pojazdu VIN	Organoleptyczna	brak nr VIN lub nie można go odszukać; numer niekompletny lub nieczytelny; numer niezgodny z dokumentami lub danymi pojazdu; numer VIN noszący znamiona ingerencji.
Nalepka kontrolna	Organoleptyczna	brak nalepki kontrolnej; niezgodność numeru rejestracyjnego na nalepce kontrolnej z numerem rejestracyjnym na tablicy rejestracyjnej; nalepka kontrolna uszkodzona.

1. Badanie oszklenia:

Każda szyba samochodowa musi posiadać trwałe i możliwe do odczytania oznaczenia homologacyjne. Obecnie w większości pojazdów oznaczenia nanoszone są metodą sitodruku stosując do tego celu specjalną farbę ceramiczną, którą również pokrywa się obrzeża szyby wklejanej (czarna obwódka dookolna szyby z charakterystycznymi kropeczkami). Farba ceramiczna jest najtwardszą ze wszystkich dostępnych farb. W połączeniu z substancjami aktywującymi uzyskuje się silne wiązanie masy poliuretanowej, którą spaja się powierzchnię szyby z karoserią [szkło-farba ceramiczna-poliuretan-podszybie]. Ponadto ważną cechą farby ceramicznej jest ochrona kleju przed promieniami UV, a dodatkowo spełnia funkcję dekoracyjną w szybie. W niektórych pojazdach amerykańskich i azjatyckich stosuje się oznaczenia wykonywane metodą piaskowania.

Na przykładzie możemy zidentyfikować następujące oznaczenia:

W górnej części logo-nazwa producenta pojazdu, następnie nazwa producenta szyby. Logo producenta pojazdu występuje w szybach oryginalnych (OEM), przeznaczonych na pierwszy montaż lub w sprzedaży w autoryzowanych serwisach samochodowych. W szybach AGR (Aftermarket Glass Replacement) logo marki pojazdu nie występuje. Przykładowe oznaczenia:

Oznaczenie szyby laminowanej. Między taflami szkła znajduje się laminat.

- Oznaczenie szyby podwójnej. Dwie identyczne tafle szkła.

- Oznaczenie kraju dopuszczającego homologację. E1- Niemcy.

- Numer regulaminu homologacji Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ.

- Skrót American Standard 1. Oznaczenie jakości optycznej, szyba klarowna, laminowana, co najmniej 70% przepuszczalności światła i może być stosowana w dowolnym miejscu w pojeździe. (zwykle tylko szyby)

- Numer określający typ budowy szkła identyfikujący szklaną konstrukcję m.in. grubość i kolor. Numer jest unikalny dla producenta więc może być stosowany przez różnych producentów i będzie oznaczać różne typy. W przykładzie 5mm grubości, kolor zielony.

- Skrót DOT "Departament of Transport" Numer przypisany do producenta szkła. W przykładzie: PILKINGTON AUTOMOTIVE LIMITED ST HELENS WA , ENGLAND

- Na dole są cyfry I kropki oznaczające rok i miesiąc wyprodukowania szyby.

1. Badanie instalacji elektrycznej i oświetlenia oraz działania sygnału dźwiękowego:

Oświetlenie jest ważnym elementem bezpieczeństwa pojazdu, a zatem należy dbać
o poprawność działania oświetlenia. Badanie należy wykonać organoleptycznie obserwując czy dane światła świecą czy też nie oraz jakie oznaczenia widnieją na reflektorach i czy są one uszkodzone. Dodatkowo należy sprawdzić czy ładowanie akumulatora jest prawidłowe poprzez obserwację zmiany natężenia światła oraz działanie sygnału dźwiękowego.

a) Oświetlenie zewnętrzne pojazdu:

• drogowe, przeznaczone do oświetlania drogi przed pojazdem na odległość co najmniej 100 m,

• mijania, o przeznaczeniu jak wyżej, lecz na odległość co najmniej 40 m i dodatkowo asymetryczne , tzn. oświetlać drogę po prawej stronie na większą odległość niż po lewej,

• pozycyjne przednie, widoczne z odległości co najmniej 300 m,

• kierunkowskazy, które powinny zapalać się i gasnąć z równą częstotliwością 90 cykli na minutę z tolerancją 30 cykli na minutę,

• pozycyjne tylne, o warunkach jak przednie lecz barwy czerwonej,

• hamowania stop o liczbie co najmniej 2, jednak nie więcej niż 4,

• odblaskowe tylne, widoczne z odległości co najmniej 150 m, gdy są oświetlone światłami drogowymi innego pojazdu.

• oświetlające tablicę rejestracyjną tylną i zapewniające możliwość odczytania znaków z odległości co najmniej 20 m,

• przeciwmgłowe tylne,

• cofania,

• awaryjne (uzyskiwane przez włączenie wszystkich kierunkowskazów).

1. Badanie kół i ogumienia:

Badanie kół polega na organoleptycznym sprawdzeniu pod kątem uchodzenia powietrza lub występowania uszkodzeń opon i obręczy oraz odczytaniu znaków znajdujących się na obręczy.

Badanie ogumienia to polega na oględzinach opon każdego z kół oraz odczytaniu ich pełnych oznaczeń. Następnie wykonuje się pomiar wysokości bieżnika opon.

1. Badanie układu kierowniczego:

W tym badaniu należy dokonać sprawdzenia kompletności układu kierowniczego, sprawdzenia kolumny i przekładni kierowniczej, płynności pracy układu, pomiaru sumarycznego luzu na kole kierownicy, oceny stanu drążków kierowniczych oraz równomierności zużycia opon.

1. Kompletność układu:

Zadanie polega na organoleptycznym sprawdzeniu czy pojazd posiada wszystkie elementy układu kierowniczego i czy są one sprawne.

1. Sprawdzenie kolumny kierowniczej:

Sprawdzenie kolumny kierowniczej pozwala na stwierdzenie czy występuje luz poosiowy. Należy poruszać oburącz kierownicą wzdłużnie i poprzecznie i obserwować czy występują luzy.

1. Sprawdzenie przekładni kierowniczej:

Ten element badania pozwala określić czy przekładnia kierownicza jest prawidłowo przymocowana i nie występują ruchy obudowy przekładni oraz czy nie posiada żadnych luzów podczas obracania kierownicą.

1. Sprawdzenie płynności pracy układu:

Płynność działania układu pozwala stwierdzić czy jego elementy są sprawne czy też należy przeprowadzić dalszą diagnozę w celu ustalenia, który z elementów pracuje wadliwie. Należy przeprowadzić próbę pełnego skrętu kół w celu wychwycenia ewentualnych oporów lub innych nieprawidłowości.

1. Pomiar sumarycznego luzu na kole kierowniczym:

Badanie polega na pomiarze średnicy koła kierownicy, a następnie luzu sumarycznego
(w cm) na obwodzie koła kierownicy. Kąt odpowiadający pomierzonemu luzowi (l) w cm, po zastosowaniu wzoru:

$$\alpha = \frac{l}{3,14*D}*360$$

gdzie:

l – długość luzu pomierzona w cm,

D – średnica koła kierownicy.

1. Ocena drążków kierowniczych:

Badanie polega na ruszaniu drążkami kierowniczymi w celu wychwycenia luzów oraz oględzinach w celu stwierdzenia ewentualnych rozłączeń lub innych nieprawidłowości. Badanie przeprowadzić organoleptycznie.

1. Równomierność zużycia opon:

Badanie równomierności zużycia opon polega na pomiarach głębokości bieżnika
w czterech miejscach na obwodzie opony i w trzech miejscach na szerokości opony.

1. Badanie układu hamulcowego:

Badanie układu hamulcowego jest jednym z najważniejszych badań w pracy eksperta. Układ ten w największym stopniu odpowiada za bezpieczeństwo poruszania się pojazdem. Badanie polega na organoleptycznym sprawdzeniu kompletności układu, poprawności zamocowania elementów tego układu, sprawdzeniu działania mechanizmu wspomagającego, ilości płynu w zbiorniczku i jego stanu testerem, przemieszczenia dźwigni hamulca zasadniczego w zakresie skoku jałowego i czynnego, szczelności układu, działania świateł hamowania, hamulca ręcznego i skuteczności hamowania.

1. Sprawdzanie kompletności układu:

Należy dokonać oględzin układu hamulcowego pod względem jego kompletności.

1. Sprawdzenie mechanizmu wspomagającego:

Należy dokonać sprawdzenia działania mechanizmu wspomagającego układ hamulcowy poprzez wciśnięcie dźwigni hamulca zasadniczego przy włączonym silniku (pracujący układ wspomagania) i obserwacji wyczuwalnych oporów lub innych nieprawidłowości.

1. Sprawdzenie ilości płynu hamulcowego:

Należało odkręcić korek zbiornika płynu hamulcowego i sprawdzić jago poziom.

1. Przemieszczenie dźwigni hamulca zasadniczego w zakresie skoku jałowego i czynnego:

Badanie polega na zmierzeniu przemieszczenia dźwigni hamulca zasadniczego przy jednokrotnym wciśnięciu dźwigni i przy wielokrotnym.

1. Sprawdzenie szczelności układu:

Badanie polega na wciśnięciu pedału hamulca i obserwowaniu poziomu lustra cieczy w zbiorniku oraz elementów układu hamulcowego pod kątem ewentualnych wycieków/nieszczelności.

1. Sprawdzenie działanie świateł hamowania:

Celem tej próby jest wykazanie sprawności lub niesprawności świateł hamowania badanego pojazdu poprzez wciśnięcie dźwigni hamulca zasadniczego.

1. Sprawdzenie hamulca ręcznego oraz blokowania kół tylnych po podniesieniu:

Badanie polega na wykonaniu próby zaciągnięcia hamulca ręcznego i sprawdzeniu, na którym ząbku zaczynają występować siły hamujące na kołach tylnych.

1. Sprawdzenie skuteczności hamowania podczas próby statycznej:

Próba polega na podniesieniu każdego z kół pojazdu po kolei i obracając sprawdzaniu czy blokują one do zatrzymania po wciśnięciu hamulca zasadniczego.

1. Badanie podwozia:

Podczas badania należy dokonać następujących czynności: sprawdzić stan podwozia pod kątem korozji, ewentualnych pęknięć wzmocnień i uszkodzeń, sprawdzić mocowanie elementów zawieszenia oraz stan tych mocowań, przeprowadzić pomiar rozstawu osi, po przekątnej podwozia według wybranych punktów bazowych, po przekątnej z obu boków pojazdu otworów drzwiowych oraz po przekątnej punktów bazowych w komorze silnikowej.

1. Sprawdzenie stanu podwozia:

W tym badaniu należy sprawdzić stan podwozia pod kątem występowania korozji , pęknięć wzmocnień oraz uszkodzeń.

1. Pomiar rozstawu osi:

Należy zmierzyć rozstaw osi pojazdu z obydwóch jego stron i sprawdzić czy zmierzone wartości są równe.

1. Pomiar po przekątnej podwozia pojazdu dla wybranych punktów bazowych:

Pomiar należy przeprowadzić dla wybranych punktów podwozia pojazdu.

1. Pomiar po przekątnej z obu stron pojazdu otworów drzwiowych według wybranych punktów bazowych:

Należy wykonać pomiar po przekątnej otworów drzwiowych.

1. Pomiar po przekątnej punktów bazowych w komorze silnikowej:

Należy wybrać pary takich samych punktów do pomiaru i zmierzyć ich odległości.

1. Badanie elementów zawieszenia:

1. Sprawdzenie mocowań elementów zawieszenia oraz stanu tych mocowań:

Należy organoleptycznie sprawdzić mocowania elementów zawieszenia oraz ich stanu od względem występowania ewentualnych uszkodzeń.

1. Badanie sztywności nadwozia:

Badanie to polega na organoleptycznym sprawdzeniu stanu nadwozia i jego powłoki lakierniczej, dokonaniu pomiaru szczelin między poszczególnymi elementami nadwozia za pomocą suwmiarki kiedy samochód nie był podniesiony na podnośniku oraz kiedy jedno z kół pojazdu zostało podniesione na podnośniku. Dla każdej szczeliny należy wykonać pomiary w trzech miejscach.

1. Badanie szczelności nadwozia:

Badanie to ma na celu wykazać czy pojazd jest dobrze uszczelniony i czy przez uszczelki elementów ruchomych jak np. drzwi nie przecieka woda. Badanie może pomóc wykazać czy ewentualna naprawa blacharska została prawidłowo wykonana. Procedura badania jest następująca: pod odpowiednim ciśnieniem (nie mniejszym niż 0,15 mPa, np. myjka ciśnieniowa) zraszać pojazd z przodu w pięciu punktach, następnie w punktach od góry pojazdu i w jednym od tyłu oraz od spodu, a na końcu w dwóch miejscach na obydwóch bokach pojazdu.