Wymagania programowe- osiągnięcia uczniów oczekiwane w wyniku realizacji programu kształcenia

Cele kształcenia- zamierzone osiągnięcia uczniów

Cechy dobrego planu: 1) Celowy 2) Wykonalny 3) Teoretycznie i praktycznie wykonalny 4)Operatywny 5)Racjonalny 6)Giętki 7)Optymalnie szczegółowy 8)Czasowo kompletny 9)Odpowiednio długodystansowy 10)Skuteczny

Program nauczania-opis działań nauczycieli umożliwiających realizację zadań edukacyjnych określonych w podstawach programowych przewidzianych dla danego etapu kształcenia

Cele lekcji: motywacyjna, organizacyjna, kontrolna, instrumentalna

Operacjonalizacja- cele ogólne są sprecyzowane, uszczegółowione, ukonkretyzowane, uczeń upodmiotowiony

Funkcje tematu: informacyjna, estetyczna, wychowawcza

Metody nauczania A) m. podająca- opis, opracowanie, instruktaż, wykład, referat, pogadanka, praca z ksiązką, opiera się na nauce.

B) m. poszukująca- twórcze myślenie uczniów, heureza, metoda problemowa, samodzielne dochodzenie do wiedzy, dyskusja, debata,gry dydaktyczne C) M. Ćwiczeniowe wykorzystanie norm i wzorów, burza mózgów i przepisywanie ze słuchu, pamięci i pisanie z komentowaniem. D) M.Eksponujące-ekspozycja nagrań muzycznych, radiowych pokazy i demonstracje

Funkcje oceny szkolnej: A)Klasyfikacyjna- zróżnicowanie i podporządkowanie uczniów zgonie z pewną skalą. B)Diagnostyczna- monitorowanie postępów i określanie indywidualnych potrzeb

funkcje dydaktyki ogólnej: f. teoretyczno-poznawczą - ma ona charakter diagnostyczny (odpowiada na pytania co jest i jak jest) i prognostyczny (odpowiada na pytania co będzie, jak będzie i jak powinno być) f. praktyczno-instrumentalną (utylitarną) - wskazuje na konkretne metody, środki i formy organizacyjne stanowiące pomoce w pracy dydaktycznej

cele : 1.ogólne (funkcje) wyrażające co ma stanowić produkt końcowy procesu kształcenia; określane są mianem celów instytucjonalnych szkoły; mają długoterminowy charakter - realizowane są małymi krokami 2.pośrednie (czynności) otrzymywane są w wyniku podziału celów ogólnych na ich poszczególne składniki (czynności) 3.szczegółowe (zadania) wyrażają cechy ogólne w języku konkretów, stanowią one opis spodziewanych po zakończeniu lekcji zachowań uczniów, szczegółowo określają, co będą oni umieć

Przekładanie celów ogólnych na cele szczegółowe nazywa się ich operacjonalizacją; narzędziem operacjonalizacji jest taksonomia, czyli hierarchiczny układ celów kształcenia. Według Gallowaya, cele szczegółowe posiadają następujące właściwości:

•są formułowane z punktu widzenia ucznia, a więc określają, iż to właśnie on potrafi zrobić konkretną rzecz jeśli go jej nauczymy •stanowią one konkretny opis zachowań ucznia •mogą one zawierać pewne warunki ograniczające, czyli warunki, które muszą być spełnione przez określone zachowania (np. ograniczenie czasu czy liczby błędów) •reprezentują one różne rozdaje zachowań; w zależności od typu zachowania opisywanego przez cele, wyróżnia się: •cele szczegółowe typu •cele szczegółowe typu •cele szczegółowe typu psychomotorycznego –

treści kształcenia, czyli całokształtu podstawowych wiadomości oraz umiejętności z zakresu różnych dziedzin, które są przewidziane do realizacji w trakcie procesu kształcenia. Treści zapisywane są w dokumentach, takich jak: plany nauczania , podręczniki, podstawy programowe, programy nauczania

Program nauczania ustala , jakie wiadomości , umiejętności i nawyki o trwałych walorach poznawczych i wychowawczych oraz w jakiej kolejności uczniowie mają sobie przyswoić .

Cele kształcenia są to sensowne, świadome, z góry oczekiwane, planowe, a w miarę konkretne efekty systemu edukacji narodowej. Cele edukacji szkolnej są jednym z najważniejszych motywów aktywności ludzkiej. Takie cele regulują zachowania ludzkie, nadają sens i porządek życiu, pomagają w tworzeniu i uregulowaniu przyszłości i pomagają odkrywać własne możliwości.

Cele nauczania to zbiór ideałów i zamierzeń które programują nauczanie.

Cele operacyjne- operacyjne sposoby wyrażania ogólnych celów kształcenia w postaci zadań, pytań, problemów i poleceń.

Operacyjne cele kształcenia- to opisy zachowań ucznia jakie mają oni przejawiać po ukończeniu lekcji.

Cele operacyjne składają się z 3 elementów: 1) Opis sytuacji w której uczeń będzie manifestował zmiany w swoim zachowaniu. 2) Pojęcia określające planowane zmiany w zachowaniu się ucznia, 3) Pojęcia kwalifikacyjne (normy), które dokładnie określają jakie nawet minimalne zmiany w zachowaniu ucznia można uznać jako etap operacji założonego wcześniej celu. Szczegółowe cele staramy się formułować na podst. konkretnych dających się zaobserwować wskaźników świadczące o zmianach w zachowaniu ucznia.

Cele operacyjne stanowią punkt wyjścia do precyzyjnego określania zakresu wiedzy na określonych zajęciach. Pozwalają także ocenić w każdym procesie etap realizacji założonych celów. Hierarchiczny układ celów kształcenia nazywamy taksonomią (bliższe określenie celów kształc.)- polega na tym że wyższe kategorie mieszczą w sobie niższe kategorie osiągnięcia celu.

uniwersalny model lekcji:

1. część wstępna – organizacyjne i psychiczne przygotowanie klasy do pracy, sprawdzenie obecności, sprawdzenie pracy domowej (dokładne 1-2 osób lub samo zweryfikowanie posiadania pracy domowej)

2. pogadanka wstępna - podanie tematu lekcji (zgodny z planem realizacji treści kształcenia), podanie i uświadomienie celu lekcji

3. opracowanie nowego materiału

4. powtórzenie - usystematyzowanie i utrwalenie zagadnień – integrowanie nowych treści z nabytymi poprzednio – inaczej podsumowanie (wykonane przez nauczyciela lub ucznia)

5. zadani Funkcje mediów w procesie kształcenia

Media są dla uczniów źródłem różnorodnych informacji (obrazowych, słownych, dźwiękowych, działaniowych), które uczniowie mogą przetwarzać.

Analizując rolę mediów we współczesnym kształceniu, dochodzimy do wyróżnienia trzech zasadniczych ich funkcji:

1. poznawczo-kształcącej

2. emocjonalno-motywacyjnej

3. działaniowo-interakcyjnej

Funkcja poznawczo-kształcąca

Media zdecydowanie rozszerzają pole poznawcze uczących się poprzez udostępnianie im całej rozległej rzeczywistości, rozwijając jednocześnie ich procesy percepcyjne, intelektualne i wykonawcze. Oznacza to, że media stanowią jednocześnie źródło informacji i narzędzie rozwoju intelektualnego uczniów. Dzięki mediom uczniowie spostrzegają obiekty, procesy i zjawiska (również odległe w czasie i przestrzeni) w sposób możliwie wierny, w ich autentycznym otoczeniu, w ruchu, w kolorze. A więc z uwzględnieniem wszelkich właściwości poznawanej rzeczywistości. Dzięki mediom świat staje się „globalną wioską”. Inną znaczącą cechą mediów jest to, że za ich pomocą można pokazać uczącym się te fragmenty rzeczywistości, które są niedostępne bezpośredniej obserwacji, gdyż w swojej naturalnej postaci są zbyt małe, zbyt duże, zbyt zimne lub zbyt gorące itp., aby mogły stać się przedmiotem bezpośredniego oglądu lub doświadczenia. Tymczasem, stosując różnego rodzaju zdjęciowe techniki specjalne, media przedłużają zasięg naszych zmysłów i nerwów, stają się „przedłużeniem człowieka”.

Szczególnym walorem mediów jest możliwość dynamicznego przedstawienia statycznych treści kształcenia, czyli ożywiania i dynamizowania informacji za pomocą animacji komputerowej. Ma to szczególnie duże znaczenie dla spostrzeżeniowego i myślowego aktywizowania odbiorców. Media mają również bardzo duży wpływ na wytwarzanie u odbiorców bazy wyobrażeniowej.e i objaśnienie pracy domowej.

Aktywizacja – działania nauczyciela, które wywołują aktywność uczniów. Może dotyczyć poznania myślowego, działań, poznania sensorycznego i sfery uczuć. Nauczyciel wspomaga uczącego się przez stwarzanie mu sposobności do doświadczeń i zaangażowania.

Sposoby : mówienie do uczących się, rozmawianie z nimi, praca uczących się w grupach, demonstrowanie czynności i oczekiwanie naśladownictwa, konsultacja, zastosowanie teorii praktycznych w działaniu.

Problem dydaktyczny to trudność praktyczna lub teoretyczna, której rozwiązanie jest rezultatem własnej aktywności badawczej podmiotu.

Myślenie problemowe - jest istnienie różnych możliwości rozwiązań, konieczność dokonywania wyboru. Myślący dokonuje analizy, syntezy, logicznego rozumowania i wnioskowania.

Funkcje szkoły : dydaktyczna, wychowawcza, profilaktyczna

27. PROGRAM NAUCZANIA : to program kształcenia i realizacji celów i zdań zawartych w podstawie programowej,

Komponenty: 1 szczególowe cele kształcenia i wychowania, 2 założenia główne, 3 treści kształcenia obejmujące zagadnienia, 4 uwagi do realizacji celów 5 opis zakładanych osiagniec ucznia 6 propozycje kryteriów oeny i sprawdzanie osiagniec ucznia 7 metody narzędzia ewaluacji programu

Metoda nauczania to innymi słowy sposób pracy nauczyciela ze słuchaczem, w taki sposób, aby prowadziło to do osiągnięcia zakładanych celów edukacyjnych. Przy doborze metody nauczania należy brać pod uwagę czy i w jakim stopniu wywołuje ona aktywność, samodzielność i zaangażowanie słuchacza. Jednym z nieodzownych czynników doboru metod i form pracy nauczyciela z uczniem jest również wiek. Inaczej pracujemy z dziećmi, inaczej z młodzieżą, a inaczej z osobą dorosłą, która wnosi ze sobą do naszych metod bagaż różnorodnych doświadczeń, których nie możemy nie uwzględniać. Wręcz przeciwnie powinniśmy obrócić to na naszą korzyść i poprzez doświadczenia uczniów/słuchaczy motywować ich do pracy. Biorąc pod uwagę bogactwo i permanentne modyfikacje metod pracy nauczyciela ze słuchaczem, ich klasyfikacja nie może być ujednolicona. Jednakże główne kierunki metod to: podające, problemowe, eksponujące i praktyczne. W ostatnim czasie coraz częściej mówi się o metodach aktywizujących, kładących nacisk na zasadę „co sam zrobisz, to zapamiętasz”.

Przykładami form i metod pracy ze słuchaczem mogą być:

- praca w grupach, parach, indywidualna

- fakultet,

- zajęcia pozalekcyjne,

- konsultacje,

- wykład,

- pogadanka

- dyskusja,

- symulacja ról,

- metoda „burzy mózgów”,

- technika zdań niedokończonych,

- fotoekspresja,

- metoda sytuacyjna.