Scharakteryzuj politykę Królestwa Polskiego wobec Wlk. Księstwa Litewskiego oraz Rusi Halickiej w XIV i XV wieku.
Tematem mojej pracy będzie ocena polityki Królestwa Polskiego wobec Wlk. Księtstwa Litewskiego oraz Rusi Halickiej w XIV i XV wieku, zatem właśnie ten okres będzie ramą czasową mojej pracy. Ramą przestrzenną natomiast będą ich ziemie w Europie środkowej i wschodniej. Temat postaram się omówić w sposób problemowy, opisując kolejno politykę władców Polskich od Kazimierza Wielkiego (1333-1370) do Kazimierza IV Jagiellończyka wobec jej wschodnich sąsiadów, przedstawić zawarte traktaty i umowy pomiędzy tymi państwami i podsumować problem poruszany w moim wypracowaniu. Jak wyglądała polityka Królestwa Polskiego wobec Rusi Halickiej i Wlk. Księstwa Litewskiego?
Panowanie Kazimierza Wielkiego praktycznie rozpoczęło budowanie stosunków politycznych z Rusią Halicką i Wlk. Księstwem Litewskim ponieważ dopiero panujący przed nim Kazimierz Łokietek zdołał scalić rozbite ziemie polskie w jeden organizm polityczny.
Kazimierz Wielki zaczął włączać do Królestwa Polskiego ziemie Rusi Halickiej około roku 1344 (Ziemia Przemyska) a zakończył zajęciem całych terenów Rusi Halickiej w 1366 roku (wraz z Podolem). Dlaczego Kazimierz Wielki zajął terenu Rusi? Ponieważ polityka agresywna, nastawiona na zajęcie terytorium, przynosiła różne korzyści i wysokie zyski z tytułu posiadania dużych terenów.
Po śmierci Kazimierza Wielkiego władzę w Polsce przejęła węgierska dynastia Andegawenów - po zawarciu umowy z Kazimierzem Wielkim. Po śmierci ostatniego Ludwika w 1382 na tronie zasiadła Jadwiga, która w 1385 roku, po ugodzie w Krewie, wyszła za Jagiełłę - księcia litewskiego, zawierając tym samym unię personalną z Litwą. (Litwa zastałą inkorporowana do Korony co jest ważnym aspektem umowy). Wielu Litwinów było przeciwnych unii dlatego wybuchały tam wojny domowe, które poparł Witold - brat Władysława Jagiełły.
Witold m.in. próbował zawrzeć umowę z Krzyżakami oddając im Żmudź w zamian za pomoc w odłączeniu Litwy od Polski. Starania zakończyły się fiaskiem, a Żmudź i tak została stracona.
Umowy w 1401 r. w Wilnie i Radomiu umocniły unię personalną.
Ostateczny kształt unia uzyskała po zawarciu unii w Horodle w 1413 r., stając się unią personalną. Co prawda akt ten potwierdził odrębność Litwy od Polski (istnienie Wielkiego Księcia Litewskiego), ale nastąpiła też można powiedzieć asymilacja ludności szlacheckiej (mającej największy w tym czasie wpływ na politykę) Dlaczego litewska szlachta zgodziła się na połączenie Litwy z Koroną? Prawdopodobnie dzięki rozciągnięciu przywilejów szlachty polskiej (Budziński - 1355 r., Koszycki - 1374 r. i Piotrkowski - 1388 r.) na szlachtę litewską. Prawdopodobnie Litwa szukała też sojusznika do obrony przed rosnący w siłę Księstwem Moskiewskim oraz Krzyżakami.
Nastąpił symboliczny chrzest Litwy z rąk Polskich w 1387-1388 r. - Władysław przeszedł na chrześcijaństwo wprowadzając Litwę w poczet państw schrystianizowanych - co dawało korzyści: wzrost znaczenia międzynarodowego, brak pretekstu do ataków państw ościennych na Litwę. Całe wydarzenie ilustruje na swoim obrazie Jan Matejki - „Chrzest Litwy”
Odzyskanie od Krzyżaków Żmudzi w 1411 r. na mocy pokoju toruńskiego I - wzrost znaczenia względem Krzyżaków, korzyści terytorialne, finansowe.
Wzrost znaczenia dynastii Jagiellonów na arenie międzynarodowej (z tytułu posiadania wielkiego, silnego - zdolnego do obrony państwa) i możliwość rywalizowania np. z Habsburgami
Tak więc polityka Królestwa Polskiego względem Rusi Halickiej ograniczała się tylko do powiększenia państwa i zwiększenia wpływów do skarbu państwa. Natomiast pokojowa współpraca i zawarcie unii z Litwą było niewątpliwie korzystnym posunięciem. Królestwo Polskie zyskało sojusznika do walki z Krzyżakami oraz obszar, który oddzielał Koronę od Księstwa Moskiewskiego, które zaczęło zagrażać Europie wschodniej po wyzwoleniu się spod panowania Mongołów. Również połączenie szlachty polskiej z litewską pomogło we współpracy tych dwóch państw - Litwini chcieli zrównać się przywilejami ze szlachtą polską, natomiast ta ostatnia liczyła na ekspansję terytorialną a co za tym idzie, znaczne zyski. Uważam, że choć unia polsko - litewska nie przetrwała do dziś to wiele wieków współpracy i symbiozy tych państw tworzy wspaniałą historię i kultywuje tradycję dobrych stosunków ludów słowiańskich.