Płuca i opłucna.

1. Budowa płuc.

2. Oskrzeliki.

3. Opłucna - budowa, unerwienie i unaczynienie.

4. Oskrzela.

5. Tchawica - unaczynienie i unerwienie.

Ad 1.

Płuca (pulmones) leżą w workach opłucnej oddzielone od siebie śródpiersiem (mediastivum), dzielą się na:

• podstawę (basis);

• szczyt (apex);

• pow. żebrowa (fac. costanis);

• pow. przyśrodkowa (fac. medialis).

Podstawa jest ograniczona od pow. żebrowej i przyśrodkowej ostrym brzegiem dolnym (margo inf.) → pow. przeponowa (fac. diaphrag.)

Powierzchnia przyśrodkowa → wnęka płuca (hilus pulmonis), wchodzą tu do płuca oskrzele, tętnice płucne, tętnice oskrzelowe, nerwy,

Wychodzą: żyły płucne, żyły oskrzelowe, naczynia chłonne.

Między nimi znajdują się węzły chłonne oskrzelowo - płucne (nodi limphatici bronchopulmonales)

Pow. przednio - dolna → wycisk sercowy (impresio cardiaca), brzeg płuca lewego→ wcięcie sercowe (incibura pulmonis)

Płaty (lobi): lewe→ 2; prawe→ 3

Każde płuco można podzielić na odc. oskrzelowo - płucne (segmenta bronchopulmonalis).

• w górnym płacie płuca lewego 3 segmenty (szczyt, tylny, przedni);

• w środkowym 2 segmenty (boczny, przyśrodkowy);

• w dolnym: górny + 4 segmenty podstawy (przyśrodkowy, boczny, przedni i tylny);

• w płucu prawym w płacie górnym dodatkowo 2 segmenty: języczkowy górny i języczkowy dolny.

Ad 2.

Oskrzeliki końcowe (broncholi); każdy dzieli się na 2 oskrzeliki oddechowe (broncholi respiratorii), w których ścianach występują pęcherzyki płucne (alveoli pulmonales).

Pęcherzyki są poodzielane przegrodami międzypęchrzykowymi (septa interalveolaria). Wszystkie odgałęzienia pęcherzyka końcowego tworzą tzw. grono (acinus). Większa liczba gron tworzy zrazik płuca (lobulus pulmonis).

Pęcherzyki płucne oplecione są naczyniami włosowatymi (od tęt. płucnej).

Unaczynienie:

• czynnościowe: tt. płucne (od pnia płucnego.);

• odżywcze: tt. oskrzelowe (od aorty).

Unerwienie:

• n. błędny, włókna układu współczulnego;

• n. przeponowy.

Ad 3.

Opłucna: opłucna (błona surowicza)

opłucna płucna (pleura pulmonis) opłucna ścienna (pleura parietalis)

(miedzy nimi jest jama opłucnej)

żebrowa śródpiersiowa

Unaczynienie:

opłucna ścienna:

aorta piersiowa:

• gałęzie śródpiersiowe;

• gałęzie przełykowe;

• tt. przeponowe górne;

• tt. przeponowe górne;

• tt. międzyżebrowe tylne;

t. piersiowa wew.:

• gałęzie międzyżebrowe przednie;

• t. osierdziowa - przeponowa;

• t. mięśniow. - przeponowa;

opłucna płucna:

gałęzie oskrzelowe

Unerwienie:

opłucna ścienna:

• włókna czuciowe II - X nn. międzyżebrowych;

• n. przeponowy.

opłucna płucna :

• włókna układu współczulnego;

Osklepek opłucnej leży powyżej otworu górnego klatki piersiowej, jest stale wypełniony wierzchołkiem płuca, od zew. pokryty błoną włóknistą.

Ad 4.

Oskrzela główne (bronchi principales) zaczynają się na wysokości IV kręgu piersiowego. Prawe jest 2x krótsze od lewego, ale szersze i przebiega bardziej pionowo.

W prawym płucu oskrzela główne oddaje 3 skrzela płatowe; górne prawe, środkowe i dolne prawe.

W lewym płucu oskrzele lewe oddaje oskrzele płatowe górne lewe i dolne lewe.

Ad 5.

Tchawica (trachea) jest długość ok. 12 cm, zaczyna się na wysokości VI - VII kręgu szyjnego, kończy rozdwojeniem na wys. IV kr. piersiowego. Zbudowana jest z 16 - 20 chrząstek tchawiczych o kształcie podkowiastym

Chrzastki tchawiczne (cartilagines tracheales), połączone pasmami tk. łącznej - więzadło obrączkowe.Ostatnia chrząstka ostroga tchawicy (carina t.).

Ściana tylna tchawicy jest w całości błoniasta.

Unaczynienie:

• t. tarczowa dolna;

• gałęzie oskrzelowe.

Unerwienie:

• n. błędny;

• włókna układu współczulnego.

4

Wykład dodatkowy I

---