6.modele rynku

Temat VI

Modele rynku

Podstawowe pojęcia i zagadnienia

Konkurencja doskonała; monopol; konkurencja monopolistyczna; oligopol: model załamanej krzywej popytu, model lidera cenowego, istota i rodzaje porozumień kartelowych; indeksy koncentracji; indeks siły monopolowej; bariery wejścia na rynek; charakterystyka modeli rynku w zakresie: (1) liczby uczestników rynku, (2) wpływu producenta na cenę, (3) warunków wejścia na rynek/opuszczenia rynku, (4) rodzaju produktu, (5) informacji posiadanej przez uczestników rynku; krótkookresowy i długookresowy wynik ekonomiczny producenta w różnych modelach rynku; metody ustalania ceny przez producenta: jednakowa cena dla wszystkich jednostek wytwarzanego dobra, różnicowanie ceny: doskonałe (I stopnia), w zależności od wielkości konsumpcji (II stopnia), w zależności od elastyczności cenowej popytu (III stopnia).

1. Uzupełnij tabelę wpisując nazwy modeli rynku.

Model rynku:

Długookresowy wynik

ekonomiczny uczestnika

Zysk ekonomiczny

Zysk normalny

rynku

Możliwość wpływu

producenta na cenę

Występuje

oferowanego produktu

Możliwość zawarcia

porozumienia kartelowego

Nie występuje

Występuje

Nie występuje

2.Uzupełnij tabelę wpisując zależności między AR, MR i P w wymienionych modelach rynku:

Monopol różnicujący

Konkurent

Monopol dokonujący

ceny w zależności od

monopolistyczny

segmentacji rynku

wielkości konsumpcji

3. Jeżeli producent jest konkurentem doskonałym na rynku wyrobu gotowego i rynku czynnika produkcji to w punkcie równowagi właściciele czynnika produkcji uzyskują: a) rentę ekonomiczną; b) wynagrodzenie równe kosztowi alternatywnemu; c) nadwyżkę producenta; d) nadwyżkę wynagrodzenia ponad koszt alternatywny.

4. Jeżeli producent jest monopolistą na rynku wyrobu gotowego i monopolistą na rynku czynnika produkcji to w punkcie równowagi właściciele czynnika produkcji uzyskują: a) rentę ekonomiczną i wynagrodzenie transferowe; b) tylko rentę ekonomiczną; c) tylko wynagrodzenie transferowe; d) tylko przychód równy kosztowi alternatywnemu.

5. W punkcie równowagi monopolisty na poziomie zysku zerowego: a) PX = MR = MC; b) PX = AVCmin. > MR = MC; c) PX = ATCmin. > MC=MR d) Px = ATC > MC = MR.

6. W punkcie równowagi konkurenta doskonałego na poziomie zysku ekonomicznego: a) PX = MR = MC > ATC; b) PX = AVCmin. > MR = MC; c) PX = ATCmin. = MC=MR d) AVC <Px = MR = MC < ATC; 7. Dokończ zdania:

Efektywność alokacyjna oznacza że:

Efektywność techniczna oznacza, że:

Efektywność ekonomiczna oznacza, że:

8. W punkcie równowagi monopolisty na poziomie zysku normalnego:

a) PX = MR = MC; b) PX = AVCmin. > MR = MC; c) PX = ATCmin. > MC=MR d) Px = ATC > MC = MR.

9. W punkcie równowagi konkurenta doskonałego na poziomie zysku ekonomicznego: a) PX = MR = MC > ATC; b) PX = AVCmin. > MR = MC; c) PX = ATCmin. = MC=MR d) AVC <Px = MR = MC < ATC; 10. Załamana krzywa popytu dotyczy :

a) monopolu naturalnego;

b) monopolu różnicującego ceny;

c) oligopolu bez porozumienia kartelowego;

d) oligopolu z porozumieniem kartelowym;

11. Konkurent doskonały:

a) może różnicować ceny wytwarzanych wyrobów;

b) wytwarza wyroby nie posiadające substytutów;

c) ma siłę rynkową większą od zera;

d) nie osiąga w długim okresie zysku ekonomicznego;

e) żadne z powyższych.

12. Cechą charakterystyczną wspólną dla modelu konkurencji monopolistycznej i doskonałej jest:

a) brak barier wejścia na rynek w długim okresie;

b) występowanie producenta w roli biorcy ceny rynkowej; c) doskonała substytucyjność wytwarzanych dóbr;

d) zysk ekonomiczny możliwy do osiągnięcia w długim okresie; e) żadne z powyższych.

13. W modelu oligopolu:

a) producenci mogą postrzegać załamaną krzywą popytu;

b) producenci nie uświadamiają sobie zależności między podejmowanymi przez siebie decyzjami ilościowo-cenowymi;

c) producenci podejmują decyzje strategiczne;

d) brak jest barier wejścia na rynek w długim okresie;

e) żadne z powyższych.

14. Monopolista doskonale różnicujący ceny osiąga efektywność alokacyjną tylko wówczas, gdy:

a) zrównuje koszt krańcowy z przychodem przeciętnym;

b) zrównuje minimalne krótkookresowe przeciętne koszty całkowite z kosztem krańcowym;

c) zrównuje koszt krańcowy z przychodem krańcowym;

d) zrównuje koszt krańcowy z ceną.

15. Uzupełnij tabelę i odpowiedz na postawione pytania.

Czy producent jest konkurentem niedoskonałym?

Czy producent jest w punkcie równowagi?

Czy osiąga zysk ekonomiczny?

Czy osiąga zysk księgowy?

16. Jakie zależności między MR, MC, Px, ATC zachodzą w punkcie równowagi konkurenta doskonałego na poziomie zysku normalnego

Na podstawie danych uzupełnij tabelę:

Kierunek

Charakter

zmian

Wyszczególnienie

Model rynku

wyniku

│E │

wielkości

ekonomicznego

produkcji i/lub

ceny

AVCmin.=4; FC=20;

TR=80; MR=6; X=10

17. Uzupełnij tabelę wpisując zależności między AR, MR i P w wymienionych modelach rynku: Monopol różnicujący ceny

Monopol dokonujący

w zależności od wielkości

Konkurent monopolistyczny

segmentacji rynku

konsumpcji

AR .........MR.........P

18. Uzupełnij tabelę wpisując nazwy modeli rynku.

Model rynku:

Długookresowy

wynik

Zysk

Zysk normalny

ekonomiczny

uczestnika

rynku

Możliwość

wpływu

Występuje

producenta na

cenę

oferowanego

produktu

Możliwość

zawarcia

Nie występuje

Występuje

Nie występuje

porozumienia

kartelowego

19. Na podstawie zapisu: MC = MR < P = ATC określ: a) model rynku na którym działa producent

b) wynik ekonomiczny producenta

20. Na podstawie tabelki opisujacej kształtowanie się kosztu krańcowego dla kolejnych poziomów produkcji dobra X wyznacz minimalną cenę uzasadniajacą kontynuowanie produkcji w krótkim okresie analizy. Zakładamy warunki konkurencji doskonałej.

21. Uzupełnij tabelę wpisując hasłowo charakterystyczne cechy poszczególnych modeli rynku.

Monopol

Konkurencj

nieróżnicujący

Oligopol

a doskonała

ceny

Długookresowy

wynik ekonomiczny

producenta

Możliwość wpływu

producenta na cenę

rynkową produktu

(występuje / brak)

Charakter produktu

(homogeniczny /

zróżnicowany)

22. Tabela 1 dotyczy producenta nie stosującego zróżnicowania cen (sprzedającego wszystkie jednostki wyrobu po jednakowej cenie). Tabela 2 opisuje producenta stosującego doskonałe różnicowanie ceny. Tabela 3 dotyczy producenta różnicującego cenę w zależności od wielkości konsumpcji dobra X.

a) Uzupełnij tabele.

b) Dla każdego przypadku, dla poziomów produkcji większych od 1, określ zależność między przychodem przeciętnym (AR), ceną (P) i przychodem krańcowym (MR).

Tabela 1

Tabela 2

Tabela 3