Woda – 50-70% masy ciała.
Przedział:

–

wewnątrzkomórkowy – ok. 65%

całkowitej wody w organiźmie; mięśnie

szkieletowe, mało tkance tłuszczowej

–

wewnątrznaczyniowy – ok. 10%

–

śródmiąższowy – ok. 25 %; limfa, także

zawartość światła jelita, jam

surowiczych („trzecia przestrzeń”)

Zawartość wody w przestrzeni zależy od

stężenia elektrolitów.

Woda podąża za elektrolitami i

odpowiada za wyrównanie
osmolalności

Zawartość elektrolitów regulują

mechanizmy w błonach
międzykomórkowych

osmolalność

Przedział
wewnątrzkomórkowy

200 mEq/l

Przedział śródmiąższowy

154 mEq/l

Przedział
wewnątrznaczyniowy

153 mEq/l

Straty są uzupełniane: z przewodu

pokarmowego oraz wodą powstająca z
przemiany materii (200-300 ml)

Utrata wody przez
płuca

450 ml

skórę

450 ml

nerki

1500 ml

Z kałem

100 ml

Wykładnikiem nawodnienia organizmu

jest objętość krwi krążącej

Regulacja odbywa się drogą:



Regulacji objętości, składu
osmolalności wydalanego moczu
(wchłanianie Na w cewkach nerkowych
oraz regulacja za pomocą ADH)



Także skóra i płuca

Niedobór wody (hipowolemia):



tachykardia, niedociśnienie, mała ilość moczu;



także zmniejszone napięcie skóry,

zmniejszenie wypełnienia żył szyjnych,

zapadnięcie gałek ocznych, zaburzenia

psychiczne

Nadmiar wody (hiperwolemia):



zwiększenie objętości wydalanego moczu

(najczęściej)



Powikłania: zastoinowa niewydolność krążenia

(ostra lub przewlekła) obrzęki obwodowe

(niekardiogenny obrzęk płuc, obrzęki podudzi

Podstawowym jonem dla regulacji jest

Na; pozostałe to K, Cl, Ca,
wodorowęglany.

Uzupełnianie – preferowana jest droga

doustna; w okresie okołooperacyjnym
najczęściej dożylnie.

W zależności od zawartości jonów

odwodnienie może mieć charakter
hipo-, izo-, lub hipertoniczny.

Fizjologicznie pH 7,35 – 7,45
Za równowagę odpowiedzialne układy:



Wodorowęglanowy – najważniejszy;
regulowany przez płuca (ciśnienie
parcjalne CO2) i nerki (stężenie
dwuwęglanu)



Fosforanowy, najważniejszy dla
przestrzeni wewnątrzkomórkowej



Bufory białkowe – 75% zdolności
buforowania ustroju



kwasica oddechowa – z powodu nadmiaru

CO2 (zaburzenia wentylacji: odma,

zapalenie płuc, rozedma)



zasadowica oddechowa – przy wzmożonej

wentylacji, podaży tlenu



kwasica metaboliczna – niedobór

wodorowęglanów (odwodnienie,

zakażenie); „oddech kwasiczy”



zasadowica metaboliczna – po

długotrawłych wymiotach, odsysaniach

1.

Dostarczanie wody i elektrolitów –
dożylne i doustne

2.

Leczenie choroby podstawowej

3.

Stała obserwacja, kontrola
parametrów życiowych – zwłaszcza u
chorych w okresie okołooperacyjnym,
u chorych obciążonych, żywionych
pozajelitowo