10
www.gazetapodatkowa.pl
Gazeta Podatkowa nr 9 • 29.01.2007 r.
RACHUNKOWOŒÆ DLA KA¯DEGO
Jednostki sporz¹dzaj¹ce rachunek zysków i strat w postaci porównawczej wykazuj¹
wszystkie koszty w uk³adzie rodzajowym poniesione w danym roku obrotowym. Koszty,
które wysz³y z tzw. krêgu kosztów dzia³alnoœci operacyjnej wykazywane s¹ w rachunku
zysków i strat po stronie przychodów jako:
- zmiana stanu produktów (wiersz A.II) – jest to wartoœæ dodatnia (w przypadku zwiêksze-
nia) albo ujemna (w przypadku zmniejszenia stanu produktów),
- koszt wytworzenia produktów na w³asne potrzeby (wiersz A.III.).
Do ewidencji kosztów, dotycz¹cych œwiadczeñ wykonanych na w³asne potrzeby jednost-
ki s³u¿¹ konta 79-0 „Obroty wewnêtrzne” i 79-1 „Koszty obrotów wewnêtrznych”. Prowa-
dzenie ewidencji kosztów dotycz¹cych œwiadczeñ wewnêtrznych za poœrednictwem tych
kont jest szczególnie wskazane w przypadku jednostek prowadz¹cych ewidencjê kosztów
wed³ug rodzaju (na kontach zespo³u 4) i równoczeœnie wed³ug funkcji (na kontach zespo³u
5) oraz sporz¹dzaj¹cych rachunek zysków i strat w postaci porównawczej – u³atwia bowiem
jego prawid³owe sporz¹dzenie.
Na kontach 79-0 i 79-1 ewidencjonuje siê te koszty, które ujête w zespole 4 zosta³y na-
stêpnie przeniesione na konta nieobjête tzw. zamkniêtym krêgiem kosztów (tj. np. na konta
01, 08, 76-1) – zadaniem tych kont jest wiêc uszczelnienie zamkniêtego krêgu kosztów.
W ci¹gu roku konto 79-0 mo¿e wykazywaæ tylko saldo kredytowe, natomiast konto 79-1
wy³¹cznie saldo debetowe.
Na kontach tych ujmuje siê w szczególnoœci:
1. Rozliczenie kosztów us³ug wykonanych przez jednostkê we w³asnym zakresie na rzecz
budowy œrodków trwa³ych oraz ulepszeñ istniej¹cych œrodków trwa³ych:
a) koszt wytworzenia
- Wn konto 79-1 „Koszty obrotów wewnêtrznych”,
- Ma konto 50 „Koszty dzia³alnoœci podstawowej – produkcyjnej” lub konto 53 „Kosz-
ty dzia³alnoœci pomocniczej”,
b) obci¹¿enie kosztami œwiadczeñ na rzecz budowy lub modernizacji (ulepszenia) œrod-
ków trwa³ych
- Wn konto 08 „Œrodki trwa³e w budowie”,
- Ma konto 79-0 „Obroty wewnêtrzne”.
2. Przekazanie wytworzonych i przyjêtych do magazynu wyrobów gotowych jako towary
do w³asnych sklepów:
a) uznanie magazynu wartoœci¹ wydanych wyrobów gotowych po cenach ewidencyjnych
- Wn konto 79-1 „Koszty obrotów wewnêtrznych”,
- Ma konto 60 „Produkty gotowe i pó³produkty”
oraz równolegle
b) obci¹¿enie punktu handlowego wartoœci¹ towarów z w³asnej produkcji
- Wn konto 33 „Towary”,
- Ma konto 79-0 „Obroty wewnêtrzne”.
3. Operacje zwi¹zane z rozliczeniem kosztów utrzymania zak³adowych obiektów socjal-
nych:
a) PK – przeniesienie kosztów utrzymania obiektów dzia³alnoœci socjalnej
- Wn konto 79-1 „Koszty obrotów wewnêtrznych”,
- Ma konto 53 „Koszty dzia³alnoœci pomocniczej”
oraz równolegle
Koszt wytworzenia produktów
na w³asne potrzeby jednostki
Podatkowa ksiêga
przychodów i rozchodów
Remanent na koniec roku
Prowadzê dzia³alnoœæ w zakresie us³ug krawieckich i rozliczam siê z po-
datku dochodowego na podstawie ksiêgi podatkowej. Czy powinnam spo-
rz¹dziæ remanent na koniec roku? Mam tu na myœli nici, ig³y, suwaki, ta-
œmy?
Spis z natury na koniec roku obejmuje towary handlowe, materia³y (surowce) pod-
stawowe i pomocnicze, pó³wyroby, produkcjê w toku, wyroby gotowe, braki i odpady.
Wynika to z § 27 ust. 1 rozporz¹dzenia Ministra Finansów w sprawie prowadzenia po-
datkowej ksiêgi przychodów i rozchodów (Dz. U. z 2003 r. nr 152, poz. 1475
ze zm.). Sk³adniki maj¹tku wymienione w tym przepisie nale¿y uj¹æ w spisie z natury,
a wartoœæ tego spisu wpisaæ do ksiêgi podatkowej.
Towarami handlowymi s¹ wyroby przeznaczone do sprzeda¿y w stanie nieprzero-
bionym. W spisie z natury zak³adu krawieckiego, je¿eli nie prowadzi siê w nim odsprze-
da¿y np. materia³ów krawieckich czy pasmanterii, nie powinny wyst¹piæ towary handlo-
we. Materia³ami (surowcami) podstawowymi s¹ materia³y, które w procesie produkcji
lub przy œwiadczeniu us³ug staj¹ siê g³ówn¹ substancj¹ gotowego wyrobu, a materia³a-
mi pomocniczymi s¹ materia³y niebêd¹ce materia³ami podstawowymi, które s¹ zu¿ywa-
ne w zwi¹zku z dzia³alnoœci¹ gospodarcz¹ i bezpoœrednio oddaj¹ wyrobowi swoje w³a-
œciwoœci. Materia³ami, które podlegaj¹ ujêciu w spisie z natury w zak³adzie krawieckim
bêd¹ np. zakupione do wykonywania zleceñ guziki, suwaki, taœmy, nici, materia³y. Wy-
cenia siê je wed³ug cen zakupu lub nabycia albo wed³ug cen rynkowych z dnia sporz¹-
dzenia spisu, je¿eli s¹ one ni¿sze od cen zakupu lub nabycia.
Wyrobami gotowymi s¹ wyroby w³asnej produkcji, których proces przerobu zosta³
ca³kowicie zakoñczony, m.in. wykonane us³ugi. Produkcj¹ niezakoñczon¹ jest produk-
cja w toku oraz pó³wyroby (pó³fabrykaty), to jest niegotowe jeszcze produkty w³asnej
produkcji, a tak¿e wykonywane roboty, us³ugi przed ich ukoñczeniem. Do braków nato-
miast zalicza siê nieodpowiadaj¹ce wymaganiom technicznym wyroby w³asnej produkcji,
ca³kowicie wykoñczone b¹dŸ te¿ doprowadzone do okreœlonej fazy produkcji. Spis z na-
tury pó³wyrobów (pó³fabrykatów), wyrobów gotowych i braków w³asnej produkcji wyce-
nia siê wed³ug kosztów wytworzenia. Przy dzia³alnoœci us³ugowej produkcjê niezakoñ-
czon¹ wycenia siê wed³ug kosztów wytworzenia, z tym ¿e nie mo¿e to byæ wartoœæ ni¿sza
od kosztów materia³ów bezpoœrednich zu¿ytych do produkcji niezakoñczonej.
Wreszcie odpadami s¹ materia³y, które na skutek procesów technologicznych lub na sku-
tek zniszczenia albo uszkodzenia utraci³y ca³kowicie sw¹ pierwotn¹ wartoœæ u¿ytkow¹.
Do odpadów mo¿na zaliczyæ np. pozosta³e po wykonaniu konkretnego zlecenia skrawki
materia³ów lub zniszczone materia³y. Odpady wycenia siê wed³ug wartoœci wynikaj¹cej
z oszacowania uwzglêdniaj¹cego ich przydatnoœæ do dalszego u¿ytkowania.
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
○
b) zarachowanie do pozosta³ych kosztów operacyjnych
- Wn konto 76-1 „Pozosta³e koszty operacyjne”,
- Ma konto 79-0 „Obroty wewnêtrzne”.
4. Koszty zaniechanej produkcji, remontów, koszty likwidacji œrodków trwa³ych:
a) poniesione wydatki
- Wn konto 79-1 „Koszty obrotów wewnêtrznych”,
- Ma konto 50 „Koszty dzia³alnoœci podstawowej – produkcyjnej” lub konto 53 „Kosz-
ty dzia³alnoœci pomocniczej”,
oraz równolegle
b) zarachowanie do pozosta³ych kosztów operacyjnych
- Wn konto 76-1 „Pozosta³e koszty operacyjne”,
- Ma konto 79-0 „Obroty wewnêtrzne”.
5. Odpisy aktualizuj¹ce wartoœæ produktów z tytu³u utraty wartoœci u¿ytkowej lub handlowej:
a) wartoϾ odpisu
- Wn konto 79-1 „Koszty obrotów wewnêtrznych”,
- Ma konto 62 „Odchylenia od cen ewidencyjnych produktów z tytu³u aktualizacji
wartoœci zapasów produktów”
oraz równolegle
b) zarachowanie tego odpisu do pozosta³ych kosztów operacyjnych
- Wn konto 76-1 „Pozosta³e koszty operacyjne”,
- Ma konto 79-0 „Obroty wewnêtrzne”.
6. Darowizna us³ug w³asnych lub wyrobów gotowych:
a) koszt wytworzenia
- Wn konto 79-1 „Koszty obrotów wewnêtrznych”,
- Ma konto 50 „Koszty dzia³alnoœci podstawowej – produkcyjnej” lub konto 53 „Kosz-
ty dzia³alnoœci pomocniczej” lub konto 60 „Produkty gotowe i pó³produkty”
oraz równolegle
b) wartoœæ netto wed³ug kosztu wytworzenia
- Wn konto 76-1 „Pozosta³e koszty operacyjne”,
- Ma konto 79-0 „Obroty wewnêtrzne”,
c) podatek VAT
- Wn konto 76-1 „Pozosta³e koszty operacyjne”,
- Ma konto 79-0 „Obroty wewnêtrzne”.
W jednostkach sporz¹dzaj¹cych rachunek zysków i strat w postaci porównawczej na dzieñ
bilansowy saldo kredytowe konta 79-0 „Obroty wewnêtrzne” przenoszone jest na konto 86
„Wynik finansowy” zapisem:
- Wn konto 79-0 „Obroty wewnêtrzne”,
- Ma konto 86 „Wynik finansowy”.
Natomiast saldo debetowe konta 79-1 „Koszty obrotów wewnêtrznych” (równe saldu
kredytowemu na koncie 79-0) obci¹¿a konto 49 „Rozliczenie kosztów” zapisem:
- Wn konto 49 „Rozliczenie kosztów”,
- Ma konto 79-1 „Koszty obrotów wewnêtrznych”,
co umo¿liwia poprawne zamkniêcie konta 49 na dzieñ bilansowy.
Ewa Gruchot
W razie dokonania wyceny w kwocie ni¿szej od ceny zakupu lub nabycia albo od kosz-
tów wytworzenia, w szczególnoœci z powodu uszkodzenia, wyjœcia z mody, nale¿y przy
poszczególnych pozycjach uwidoczniæ równie¿ jednostkow¹ cenê zakupu (nabycia) lub
koszt wytworzenia.
Nale¿y dodaæ, i¿ spisem z natury obejmuje siê tak¿e towary obce znajduj¹ce siê w za-
k³adzie podatnika – w spisie podaje siê ich iloœæ i wskazuje czyj¹ stanowi¹ w³asnoœæ, nie
podlegaj¹ one wycenie (§ 28 ust. 3 ww. rozporz¹dzenia). Natomiast ig³y podobnie jak
no¿yce, centymetr krawiecki itp. nie bêd¹ ujmowane w spisie z natury, jako ¿e nie odpo-
wiadaj¹ ¿adnej z definicji przedstawionych wy¿ej. Pod dat¹ zakupu zalicza siê je do po-
zosta³ych kosztów i wpisuje do ksiêgi podatkowej w kolumnie 14.
Remanent koñcowy powinien byæ sporz¹dzony w sposób staranny i trwa³y. Dane,
jakie powinny znaleŸæ siê w spisie z natury, wyszczególnia § 28 ww. rozporz¹dzenia.
Przyk³adowy spis z natury w zak³adzie krawieckim przedstawiamy poni¿ej
PU Zofia Nowak
31.12.2006 r.
ul. Jasna 2, Poznañ
Spis z natury
Okreœlenie
IloϾ
Cena za
Lp.
materia³u
J.m. potwierdzona jednostkê Wartoœæ Uwagi
spisem
miary
1.
suwaki
szt.
20
3 z³/szt.
60 z³
2.
taœmy
mb
10
3 z³/mb
30 z³
3.
nici
szt.
10
2 z³/szt.
20 z³
4.
materia³
mb
10
15 z³/mb 150 z³
cena nabycia
= 25 z³/mb
materia³
materia³ obcy
5.
zleceniodawcy
mb
3
– w³asnoœæ
Ireny Zych
Spis zakoñczono na pozycji 5
£¹czna wartoœæ: 260 z³
Zofia Nowak
Zofia Nowak
podpis w³aœciciela (wspólników)
podpis osoby sporz¹dzaj¹cej spis
Anna Kowalska
podpis osoby uczestnicz¹cej w spisie
Spis musi byæ wpisany do ksiêgi wed³ug poszczególnych rodzajów jego sk³adników
lub w jednej pozycji (sumie), je¿eli na podstawie spisu zosta³o sporz¹dzone szczegó³o-
we zestawienie poszczególnych jego sk³adników przechowywane ³¹cznie z ksiêg¹. Spis
z natury zazwyczaj wpisuje siê w kolumnie 10 ksiêgi „Zakup towarów handlowych i ma-
teria³ów wg cen zakupu”, pamiêtaj¹c, ¿e nie podlega sumowaniu z innymi kosztami
wpisanymi do tej kolumny.
Dorota Przybyszewska