PROJEKT PHARE 2000
KRAJOWY SYSTEM SZKOLENIA ZAWODOWEGO

KOMPONENT 2
OPRACOWANIE ZBIORU KRAJOWYCH
STANDARDÓW KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH

STANDARD Kwalifikacji ZAWODOWYCH

dla zawodu

Technik inŻynierii środowiska i melioracji

(311208)

(PROJEKT - DO UŻYTKU WEWNĘTRZNEGO)

Warszawa 2003

SPIS TREŚCI

WPROWADZENIE 6

SŁOWNIK POJĘĆ 7

1. Podstawy prawne WYKONYWANIA ZAWODU 9

2. syntetyczny opis zawodu 9

3. STANOWISKA PRACY 11

4. ZADANIA ZAWODOWE 12

5. SKŁADOWE KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH 12

6. KORELACJA MIĘDZY ZADANIAMI ZAWODOWYMI
A SKŁADOWYMI KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH 13

7. KWALIFIKACJE PONADZAWODOWE 14

8. SPECYFIKACJA KWALIFIKACJI OGÓLNOZAWODOWYCH,
PODSTAWOWYCH I SPECJALISTYCZNYCH DLA ZAWODU 16

Standard kwalifikacji zawodowych dla zawodu

TECHNIK INŻYNIERII ŚRODOWISKA
I MELIORACJI (311208)

(PROJEKT)

AUTORZY

• dr inż. Urszula Jeruszka
  Wyższa Szkoła Pedagogiczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Warszawie

• mgr inż. Włodzimierz Zajączkowski
  Zespół Szkół Inżynierii Środowiska w Toruniu, Stowarzyszenie Techników i Inżynierów Wodnych i Melioracyjnych - Oddział w Toruniu

KONSULTANT DS. METODOLOGII

• mgr inż. Teresa Sagan
  Instytut Technologii Eksploatacji w Radomiu

RECENZENCI

• dr hab. inż. Jan Żelazo, prof. SGGW
  Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie,
  Wydział Inżynierii i Kształtowania Środowiska

• dr inż. Leonard Szczygielski
  Prezes Zarządu Głównego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Wodnych
  i Melioracyjnych w Warszawie

EWALUATORZY ZEWNĘTRZNI

• mgr inż. Czesław Kwiecień
  Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Warszawie, Oddział w Radomiu

• inż. Bogdan Duranc
  Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Warszawie, Oddział w Radomiu, Inspektorat w Białobrzegach

• mgr inż. Jerzy Muszarski
  PEKUM, Spółka z o. o w Toruniu

WPROWADZENIE

Na europejskim rynku pracy, gdzie istnieje swoboda przepływu kapitału, towarów, usług i siły roboczej, polityka zatrudnieniowa i edukacyjna wiąże się z pojęciami: współpraca, uznawalność, porównywalność i przejrzystość. Wynika stąd naturalna tendencja do opracowywania w różnych dziedzinach życia społecznego standardów krajowych i ogólnoeuropejskich, w tym standardów kwalifikacji zawodowych w dziedzinie zatrudnienia i szkolenia zawodowego.

Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, uznając modernizację oferty szkoleniowej za niezbędną dla efektywnej aktywizacji zawodowej i społecznej obywateli, wspiera system edukacji ustawicznej, w szczególności osób bezrobotnych i zagrożonych bezrobociem. Departament Polityki Rynku Pracy zrealizował w latach 1993-1997 projekt pt. „Szkolenie Dorosłych” finansowany z pożyczki Banku Światowego, w wyniku którego została rozwinięta i zaktualizowana koncepcja Międzynarodowej Organizacji Pracy konstruowania modułów umiejętności zawodowych (ang. Modules of Employable Skills). W ramach projektu opracowane zostały modułowe programy szkolenia dla zawodów i specjalności z 21 obszarów zawodowych.

W Narodowej Strategii Wzrostu Zatrudnienia i Rozwoju Zasobów Ludzkich w latach
2000-2006 zwraca się uwagę na konieczność podwyższania jakości oferowanych usług szkoleniowych, co można osiągnąć m.in. przez zastosowanie krajowych standardów kwalifikacji zawodowych. Strategia zakłada m.in., że na krajowych standardach kwalifikacji, wspólnych dla systemu szkolnego i pozaszkolnego, oparte będą programy nauki zawodu oraz system egzaminów zawodowych.

W latach 1998-2000 Departament Polityki Rynku Pracy zrealizował projekt finansowany z grantu Europejskiej Fundacji Szkolenia w Turynie oraz rządu Szwecji pt. „Analiza Potrzeb Szkoleniowych”. Rezultatem projektu była metodologia budowania standardów kwalifikacji zawodowych oraz projekty standardów kwalifikacji dla ośmiu zawodów: technik mechanik, pracownik komórek finansowo-księgowych, doradca zawodowy, pośrednik pracy, pracownik socjalny, pracownik administracji samorządowej, technik bezpieczeństwa i higieny pracy, pracownik ochrony.

Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej, przyjmując rozwój zasobów ludzkich za jeden z priorytetów postępu społeczno-gospodarczego, jak również odpowiadając na wyzwania wynikające z realizacji Strategii oraz budowania gospodarki opartej na wiedzy, kontynuowało powyżej wspomniane działania w ramach Projektu PHARE 2000 „Krajowy system szkolenia zawodowego”. W komponencie drugim tego projektu pt. „Opracowanie zbioru krajowych standardów kwalifikacji zawodowych opartych o analizę wymagań stanowisk pracy” zaprojektowano i udostępniono w bazie danych zbiór 40 krajowych standardów kwalifikacji zawodowych.

Standardy kwalifikacji zawodowych pozwolą na lepsze powiązanie treści kształcenia i szkolenia zawodowego z pracą zawodową i zachowanie określonej jakości oferowanych kursów, niezależnie od miejsca szkolenia. Stworzone zostaną także warunki sprzyjające powszechnemu uczestnictwu w edukacji osób, które opuściły system szkolny. Dla tych osób szczególnie cenne będzie uzyskanie możliwości uznawania umiejętności i kwalifikacji nabytych drogą nieformalną poprzez zdobywanie doświadczeń zawodowych w różnych miejscach wykonywania pracy. Umożliwią im to standardy kwalifikacji zawodowych, które są podstawą uznawania kształcenia nieformalnego.

Wprowadzenie standardów kwalifikacji zawodowych do systemu prawnego i organizacyjnego Polski będzie sprzyjać podniesieniu przejrzystości i jakości przygotowania zawodowego oraz porównywalności świadectw i dyplomów na europejskim, wspólnym rynku pracy. Również inne podsystemy społeczne (np. ubezpieczeń społecznych, wartościowania pracy itp.) mogą elastycznie i w zależności od potrzeb wykorzystywać standardy kwalifikacji zawodowych.

SŁOWNIK POJĘĆ

ZAWÓD	Zbiór zadań zawodowych wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wymagających od pracownika odpowiednich kwalifikacji zawodowych.
ZADANIE ZAWODOWE	Logiczny wycinek lub etap pracy w ramach zawodu o wyraźnie określonym początku i końcu. Układ czynności zawodowych, powiązany jednym celem działania, kończącym się określonym wytworem, usługą lub istotną decyzją.
ZADANIA TECHNOLOGICZNE	Dotyczą metod działania podejmowanych na własnym stanowisku pracy, ale wynikających z technologii pracy w przedsiębiorstwie. Są związane z technologią wytwarzania, technologią świadczenia usług, czy też sposobem wykonywania określonych procedur i operacji na stanowisku pracy.
ZADANIA ORGANIZACYJNE	Dotyczą organizacji i planowania pracy na własnym stanowisku, w relacji ze stanowiskami współpracującymi. Łączą zakresy prac z zakresami odpowiedzialności i samokontroli.
ZADANIA KIEROWANIA I WSPÓŁPRACY	Dotyczą współpracy w zespole pracowniczym, kierowania zespołem, organizowania pracy zespołu, współpracy z przełożonymi, kooperantami i otoczeniem przedsiębiorstwa.
ZADANIA KONTROLI I OCENY JAKOŚCI	Dotyczą samokontroli wykonanych prac lub świadczonych usług, kontrolowania pracy podległych pracowników, oceny jakości wyrobów i usług, obowiązków związanych z procedurami systemu zapewniania jakości w przedsiębiorstwie.
KWALIFIKACJE ZAWODOWE	Układ umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych niezbędnych do wykonywania zestawu zadań zawodowych.
UMIEJĘTNOŚĆ	Zdolność do wykonania czynności prowadzących do zrealizowania zadania zawodowego.
CZYNNOŚCI ZAWODOWE	Działania podejmowane w ramach zadania zawodowego i dające efekt w postaci realizacji celu przewidzianego w zadaniu zawodowym. Czynności mogą mieć charakter motoryczny lub intelektualny.
WIADOMOŚCI	Zestaw informacji i procedur działania niezbędnych do ukształtowania określonych umiejętności.
CECHY PSYCHOFIZYCZNE	Wrodzone lub nabyte cechy osobowości, talentu, charakteru i sprawności posługiwania się ciałem (zwłaszcza kończynami i receptorami wzroku, słuchu, dotyku, smaku itp.), niezbędne do prawidłowego i skutecznego wykonywania zadań zawodowych.
STANOWISKO PRACY	Najmniejsza jednostka organizacyjna przedsiębiorstwa, miejsce pracy, część powierzchni produkcyjnej lub usługowej zajmowanej lub obsługiwanej przez pracownika w celu wykonywania powierzonej mu pracy - zadań zawodowych.
STANDARD KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH	Akceptowana przez przedstawicieli pracodawców, pracobiorców i innych kluczowych partnerów społecznych partycypujących w gospodarce i rynku pracy norma minimalnych wymagań kwalifikacyjnych, w układzie pięciu poziomów kwalifikacji, z podziałem na kwalifikacje związane z typowymi stanowiskami pracy lub zadaniami zawodowymi, kwalifikacje ponadzawodowe, ogólnozawodowe, podstawowe i specjalistyczne dla zawodu opisujące zbiory niezbędnych umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych odpowiadających zadaniom zawodowym i kwalifikacjom wyodrębnionym w zawodzie i gwarantujących jakość wykonywania zawodu.
KWALIFIKACJE PONADZAWODOWE	Podstawowe umiejętności, wiadomości i cechy psychofizyczne potrzebne do sprawnego wykonywania pracy i podejmowania działań w życiu zawodowym i pozazawodowym. Kwalifikacje ponadzawodowe wyrażają się w pozytywnych postawach i pozytywnym stanie fizycznym, przy jednoczesnym opanowaniu ogólnych umiejętności działania praktycznego i umysłowego. Kwalifikacje ponadzawodowe nie uprawniają do wykonywania zawodu, ale są niezbędne do osiągnięcia wymaganej współcześnie jakości pracy. Na potrzeby standardu kwalifikacji zawodowych przyjęto, że kwalifikacje ponadzawodowe są wspólne dla branży/sektora gospodarki, do której należy zawód poddany standaryzacji.
KWALIFIKACJE OGÓLNOZAWODOWE	Wymagania w zakresie umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych, które ukierunkowują do wykonywania prac w określonym obszarze zawodowym, obejmującym zwykle grupę pokrewnych zawodów i specjalności. Na potrzeby standardu kwalifikacji zawodowych przyjęto, że kwalifikacje ogólnozawodowe są wspólne dla wszystkich kwalifikacji wyodrębnionych w standardzie dla danego zawodu.
KWALIFIKACJE PODSTAWOWE DLA ZAWODU	Wymagania w zakresie umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych, które umożliwiają efektywne wykonywanie typowych zadań zawodowych charakterystycznych dla określonego zawodu.
KWALIFIKACJE SPECJALISTYCZNE	Specyficzne, rzadziej występujące wymagania w zakresie umiejętności, wiadomości i cech psychofizycznych umożliwiających wykonywanie wyspecjalizowanych zadań i pełnienie nietypowych funkcji zawodowych.
POZIOMY KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH	Są hierarchicznym układem kwalifikacji, odzwierciedlającym stopień złożoności i trudności zadań zawodowych oraz związanych z nimi wymagań kwalifikacyjnych. Mogą służyć do wartościowania pracy, budowania hierarchii pracowników, określania zakresów odpowiedzialności, definiowania poziomów kształcenia itp.
Poziom 1	Kwalifikacje niezbędne do wykonywania prostych, rutynowych zadań wykonywanych pod kierunkiem przełożonego, stanowiących podstawę do dalszych, bardziej specjalistycznych działań.
Poziom 2	Kwalifikacje niezbędne do wykonywania zadań w sytuacjach typowych. Niektóre zadania mogą być bardziej złożone i wymagać działań samodzielnych, charakteryzujących się indywidualną odpowiedzialnością. Wymagać mogą również umiejętności pracy w zespole.
Poziom 3	Kwalifikacje niezbędne do wykonywania zadań złożonych, zarówno w warunkach typowych, jak i problemowych. Zadania charakteryzują się różnorodnością wykonywanych czynności i wymagają samodzielności i odpowiedzialności. Dotyczyć mogą również umiejętności kierowania pracą innych osób.
Poziom 4	Kwalifikacje niezbędne do wykonywania wielu różnorodnych, skomplikowanych zadań o charakterze technicznym, organizacyjnym lub specjalistycznym dla danego obszaru działalności zawodowej. Zadania wymagają wysokiej, osobistej odpowiedzialności i samodzielności, jak również umiejętności kierowania zespołem pracowników.
Poziom 5	Kwalifikacje niezbędne do wykonywania złożonych zadań, często w sytuacjach problemowych, wymagających podejmowania decyzji o znaczeniu strategicznym dla organizacji. Zadanie te związane są z pełną odpowiedzialnością za pracę i rozwój innych osób, a także wymagają umiejętności diagnozowania, analizowania, prognozowania, planowania oraz wdrażania nowych pomysłów do praktyki gospodarczej.

1. Podstawy prawne WYKONYWANIA ZAWODU

• Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. Nr 115, poz.1229).

• Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz. U. Nr 72, poz. 747).

• Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. Nr 106 z 2000 r., poz. 1126).

• Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów (Dz. U. z 2001 r. Nr 5, poz. 42).

• Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 15 z 1999 r. poz. 139).

• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U, Nr 62, poz. 627).

• Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085).

• Ustawa z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. Nr 16,
  poz. 78).

• Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r . Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 27, poz. 96).

• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 27 sierpnia 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz szczegółowego zakresu rodzajów robót budowlanych, stwarzających zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia ludzi (Dz. U. Nr 151, poz. 1256).

• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 kwietnia 2002 r. w sprawie wzorów i sposobu prowadzenia centralnych rejestrów osób posiadających uprawnienia budowlane, rzeczoznawców budowlanych oraz ukaranych z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie (Dz. U. Nr 62, poz. 565).

• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 września 2001 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas eksploatacji maszyn i innych urządzeń technicznych do robót ziemnych, budowlanych i drogowych (Dz. U. Nr 118, poz. 1263).

• Rozporządzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 30 grudnia 1994 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. z 1995 r. Nr 8, poz. 38).

• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 6 luty 2003 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy podczas wykonywania robót budowlanych (Dz. U. Nr 47. poz. 401).

2. syntetyczny opis zawodu

Technik inżynierii środowiska i melioracji może wykonywać i nadzorować zadania zawodowe związane z:

• budową i eksploatacją obiektów melioracji wodnych,

• budową i eksploatacją obiektów gospodarki wodnej,

• budową i eksploatacją sieci wodociągowych,

• budową i eksploatacją sieci kanalizacyjnych,

• budową i eksploatacją obiektów ochrony środowiska obszarów wiejskich.

Ze względu na różnorodność stanowisk pracy, różne jest środowisko, w którym technik inżynierii środowiska i melioracji pracuje. Praca w tym zawodzie wykonywana jest przede wszystkim na wolnym powietrzu (np. użytki rolne, teren budowy), ale także w budynkach (urzędy, hale produkcyjne, sterownie oczyszczalni ścieków).

Technik inżynierii środowiska i melioracji prawie zawsze pracuje w zespole ludzi. W zależności od wielkości i rodzaju zadania, liczebność zespołu jest różna. W czasie wykonywania pracy współpracuje ze swoimi zwierzchnikami i nadzorem technicznym. Często kontaktuje się z właścicielami lub użytkownikami meliorowanych terenów oraz właścicielami domków jednorodzinnych i zagród wiejskich.

Technik inżynierii środowiska i melioracji może pracować w organach administracji różnego szczebla, administrując systemami melioracyjnymi, obiektami gospodarki wodnej i zasobami naturalnymi środowiska oraz także w jednostkach gospodarki komunalnej zajmujących się eksploatacją urządzeń wodno-kanalizacyjnych, oczyszczaniem ścieków, składowaniem odpadów komunalnych, w spółkach wodnych. Jednak zdecydowana większość techników inżynierii środowiska i melioracji pracuje w firmach wykonawczych. Zazwyczaj obowiązujące godziny pracy są stałe, lecz zdarza się, najczęściej ze względu na warunki atmosferyczne, ustalanie godzin pracy według określonych potrzeb. Prace w okresie letnim prowadzone są niekiedy na dwie zmiany.

Na terenie budowy zagrożenie stwarzają m.in. wykopy, rowy, rzeki, woda, śliskie nawierzchnie, części ruchome maszyn budowlanych. Występują uciążliwości pracy związane z warunkami atmosferycznymi (opady deszczu, śniegu, niskie i wysokie temperatury, wiatr), warunkami terenowymi (tereny podmokłe, trudno dostępne) oraz warunkami gruntowymi (wysoki poziom wody gruntowej, zjawisko kurzawki).

Dla pracujących w terenie ważna jest umiejętność nawiązywania kontaktów i bezkonfliktowego współżycia z ludźmi (zarówno z właścicielami meliorowanych terenów, jak i ze współpracownikami, którzy w tym zawodzie zmieniają się często - chociażby ze względu na specyfikę robót, lub miejsce wykonywanych robót). Technika inżynierii środowiska i melioracji winna charakteryzować dobra pamięć (dotycząca ludzi, rzeczy, a szczególnie orientacji w terenie). Praca przy zmiennych, niekorzystnych warunkach atmosferycznych i często nieprzewidzianych warunkach technicznych, wymaga cierpliwości i umiejętności szybkiego dostosowania do nowej sytuacji. Duże znaczenie w tym zawodzie ma dobra sprawność fizyczna oraz duża odporność na zmienne warunki atmosferyczne. Ważną cechą jest dobry wzrok, gdyż wiele pomiarów wykonywanych jest za pomocą przyrządów optycznych. Przydatny jest zmysł wyczucia odległości i spadków terenu.

W zawodzie technik inżynierii środowiska i melioracji można wyróżnić grupy stanowisk związanych z:

• robotami ziemnymi,

• melioracjami wodnymi,

• sieciami, urządzeniami i instalacjami wodociągowymi,

• sieciami, urządzeniami i instalacjami kanalizacyjnymi,

• obiektami gospodarki wodnej,

• oczyszczalniami ścieków, zagospodarowaniem odpadów, wysypiskami śmieci, rekultywacją środowiska naturalnego,

• kierowaniem, pełnieniem nadzoru budowlanego i projektowaniem robót budowlanych w zakresie:

• melioracji wodnych,

• obiektów budowlanych gospodarki wodnej,

• sieci, urządzeń i instalacji wodociągowych,

• sieci, urządzeń i instalacji kanalizacyjnych.

• urzędami administracji terytorialnej i samorządowej państwa.

Stanowiska związane z kierowaniem, pełnieniem nadzoru budowlanego i projektowaniem robót budowlanych w powyższym zakresie, wymagają posiadania uprawnień budowlanych. Warunkiem uzyskania uprawnień budowlanych o ograniczonym zakresie dla wykonywania pracy na powyższych stanowiskach, jest posiadanie dyplomu technika melioracji wodnych i inżynierii środowiska, odpowiedniej praktyki zawodowej i stażu zawodowego, określonych w przepisach prawa budowlanego, złożenie egzaminu ze znajomości przepisów prawnych dotyczących procesu budowlanego i z umiejętności praktycznego zastosowania wiedzy technicznej.

Technik inżynierii środowiska i melioracji może uzyskać uprawnienia budowlane w specjalnościach:

• konstrukcyjno-budowlanej o specjalizacji:

1. obiekty budowlane gospodarki wodnej,

2. obiekty budowlane melioracji wodnych,

• instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń:

3. wodociągowych,

4. kanalizacyjnych.

Technik inżynierii środowiska i melioracji może założyć własną firmę.

3. STANOWISKA PRACY

Tabela 1. Przyporządkowanie stanowisk pracy do poziomów kwalifikacji zawodowych

Poziom kwalifikacji zawodowych	Typowe stanowiska pracy	UWAGI
1	*)
2	Układacz rurek drenarskich Faszyniarz Monter zewnętrznej sieci wodociągowej Monter zewnętrznej sieci kanalizacyjnej Pracownik oczyszczalni ścieków Pracownik na ujęciu wody do celów wodociągowych Pracownik gospodarki odpadami
3	Konserwator obiektów wodno-melioracyjnych Konserwator budowli i urządzeń hydrotechnicznych Brygadzista robót ziemnych Brygadzista robót umocnieniowych Brygadzista robót odwodnieniowych Brygadzista robót wodociągowych Brygadzista robót kanalizacyjnych Technik budowy robót inżynieryjnych Majster budowy robót inżynieryjnych Referent w urzędzie administracji terytorialnej do spraw melioracji wodnych
4	Kierownik eksploatacji obiektu wodno-melioracyjnego Kierownik eksploatacji obiektu komunalnego związanego z ochroną środowiska Kierownik budowy robót inżynieryjnych ­¹^) Projektant robót inżynieryjnych w ograniczonym zakresie ­¹^) Inspektor nadzoru w zakresie robót inżynieryjnych ­­¹^) Inspektor w urzędzie administracji terytorialnej do spraw melioracji wodnych. Inspektor w urzędzie administracji terytorialnej do spraw gospodarki wodno-ściekowej.	­¹^)Konieczność posiadania uprawnień zgodnie z art. 14 Ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (T. j. Dz. U. Nr 106, poz. 1126 z 2000 r.)
5	*)

*) Nie zidentyfikowano w badaniach.

4. ZADANIA ZAWODOWE

1. Wykonywanie pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych małych obiektów.

2. Wykonywanie i eksploatowanie systemów wodno-melioracyjnych.

3. Wykonywanie regulacji małych cieków wodnych dla celów rolniczych i przeciwpowodziowych oraz ich konserwowanie.

4. Wykonywanie i eksploatowanie sieci wodociągowej.

5. Wykonywanie i eksploatowanie sieci kanalizacyjnej.

6. Wykonywanie i eksploatowanie małych oczyszczalni ścieków oraz urządzeń sanitacyjnych w zagrodzie wiejskiej i na lokalnych wysypiskach śmieci.

7. Prowadzanie robót inżynieryjno-budowlanych i dobieranie właściwych technologii ich wykonania.

8. Sporządzanie dokumentacji projektowej obiektów inżynierskich.

9. Sporządzanie dokumentacji przy realizacji obiektów inwestycyjnych.

10. Korzystanie z różnych źródeł informacji naukowo-technicznej i ekonomicznej oraz doradztwa specjalistycznego.

11. Organizowanie pracy własnej i zespołu pracowników.

12. Zorganizowanie i prowadzenie firmy.

13. Współpraca z pracownikami, przełożonymi i instytucjami w celu efektywnego funkcjonowania w zawodzie.

14. Ocenianie jakości źródeł zaopatrzenia w wodę i stanu zanieczyszczeń wód podziemnych i powierzchniowych oraz sposoby ograniczania tych zanieczyszczeń.

5. SKŁADOWE KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH

1. Budowanie i eksploatowanie obiektów melioracji wodnych.

2. Budowanie i eksploatowanie obiektów gospodarki wodnej.

3. Budowanie i eksploatowanie sieci wodociągowych.

4. Budowanie i eksploatowanie sieci kanalizacyjnych.

5. Budowanie i eksploatowanie obiektów wpływających na ochronę środowiska i zrównoważony rozwój obszarów wiejskich.

6. KORELACJA MIĘDZY ZADANIAMI
ZAWODOWYMI A SKŁADOWYMI
KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH

Tabela 2. Korelacja między zadaniami zawodowymi a składowymi kwalifikacji zawodowych

Zadania zawodowe	Składowe kwalifikacji zawodowych
		K-1	K-2	K-3	K-4	K-5
Z-1	x	x	x	x	x
Z-2	x	x
Z-3		x
Z-4			x
Z-5				x
Z-6					x
Z-7	x	x	x	x	x
Z-8	x	x	x	x	x
Z-9	x	x	x	x	x
Z-10	x	x	x	x	x
Z-11	x	x	x	x	x
Z-12	x	x	x	x	x
Z-13	x	x	x	x	x
Z-14	x	x	x	x	x

7. KWALIFIKACJE PONADZAWODOWE

Tabela 3. Przyporządkowanie kwalifikacji ponadzawodowych do poziomów kwalifikacji

Poziom kwalifikacji zawodowych	Kwalifikacje ponadzawodowe
UMIEJĘTNOŚCI
1	*)
2	Przestrzega stosowania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony środowiska. Udziela pomocy przedlekarskiej poszkodowanym w razie wypadku.
3	Organizuje w razie pożaru akcję ratowniczo-gaśniczą do czasu przybycia jednostek straży pożarnej. Korzysta z zasobów informacyjnych internetu oraz poczty elektronicznej. Planuje i realizuje własną ścieżkę rozwoju zawodowego. Doskonali swoje umiejętności zawodowe. Zdobywa uprawnienia budowlane i projektowe. Klasyfikuje stanowiska pracy ze względu na obciążenia fizyczne oraz predyspozycje psychofizyczne. Inicjuje wprowadzanie rozwiązań technicznych i organizacyjnych wpływających na poprawę warunków pracy. Wykorzystuje podstawowe pojęcia z zakresu ekonomiki i organizacji. Wskazuje wpływ właściwej organizacji pracy na efekty ekonomiczne przedsiębiorstwa. Motywuje siebie i podległych pracowników do efektywnej i bezpiecznej pracy. Wpływa na właściwe postawy pracownicze. Przewiduje postawy i zachowania ludzkie w sytuacjach stresu i zagrożenia. Reaguje asertywnie na konflikty interesów pracowników w danej strukturze organizacyjnej przedsiębiorstwa. Prowadzi negocjacje, wywiady i rozmowy z pracownikami stosując socjotechnikę dla prawidłowego odbioru i ustalania informacji o warunkach pracy. Przygotowuje dokumenty związane z rozpoczęciem działalności własnej firmy.
4	Sporządza biznesplan. Sporządza deklaracje podatkowe oraz deklaracje do ZUS. Podejmuje działania marketingowe. Wykorzystuje w działaniu znajomość mechanizmów funkcjonowania grup społecznych. Prowadzi negocjacje biznesowe. Nawiązuje kontakty społeczne, biznesowe. Organizuje i kieruje pracami zespołów pracowniczych. Określa potrzeby zatrudnienia w przedsiębiorstwie oraz zasady doboru personelu.
5	*)
WIADOMOŚCI
1	*)
2	Przepisy bhp i ochrony środowiska naturalnego. Zasady i metody udzielania pomocy przedlekarskiej poszkodowanym w razie wypadku.
3	Przepisy ochrony przeciwpożarowej. Edytor tekstu, arkusz kalkulacyjny, bazy danych, programy komputerowe, Internet. Nowe technologie, materiały, rozwiązania organizacyjne w robotach inżynierskich. Przepisy prawa budowlanego, wodnego, ochrony środowiska i gospodarki odpadami. Nowoczesne metody organizacji pracy. Nowoczesne rozwiązania techniczno-organizacyjne wpływające na poprawę warunków pracy. Podstawowe pojęcia z zakresu psychologii człowieka dorosłego. Ekonomiczne skutki właściwej organizacji pracy. Regulaminy pracy i zakresy obowiązków. Zasady gospodarki rynkowej.
4	Obowiązki podmiotu gospodarczego wobec organów nadrzędnych, fiskalnych, ZUS i własnych pracowników. Reklama i działania marketingowe. Postawy asertywne. Zasady i cechy funkcjonowania grup społecznych w środowisku pracy. Zasady współdziałania w grupie - metody rozwiązywania konfliktów. Zasady negocjacji. Techniki prawidłowej motywacji do efektywnej i bezpiecznej pracy. Zadania kierownika w przedsiębiorstwie. Zasady doboru personelu.
5	*)
CECHY PSYCHOFIZYCZNE
1	*)
2	Dokładność. Uzdolnienia techniczne. Wytrzymałość na długotrwały wysiłek. Zamiłowanie do systematyczności, porządku, ładu.
3	Łatwość współdziałania w zespole. Wyobraźnia przestrzenna. Łatwość wypowiadania się w mowie i piśmie. Zdolność koncentracji uwagi. Podzielność uwagi. Dobra pamięć. Samokontrola. Samodzielność. Spostrzegawczość. Zdolność logicznego rozumowania. Zdolności organizacyjne. Zdolność podejmowania decyzji. Asertywność. Inicjatywność. Uzdolnienia rachunkowe. Odporność emocjonalna. Zdolność prowadzenia negocjacji.
4	Kreatywność. Zdolności kierownicze. Wyobraźnia i myślenie twórcze. Zdolność przekonywania. Zdolność podejmowania szybkich i trafnych decyzji. Podejmowanie ryzyka.
5	*)

*) Nie zidentyfikowano w badaniach.

8. SPECYFIKACJA KWALIFIKACJI
OGÓLNOZAWODOWYCH, PODSTAWOWYCH
I SPECJALISTYCZNYCH DLA ZAWODU

UWAGA: Kwalifikacje na poziomie wyższym zawierają kwalifikacje z poziomów niższych

POZIOM 1

• Nie zidentyfikowano.

POZIOM 2

KWALIFIKACJE OGÓLNOZAWODOWE

UMIEJĘTNOŚCI

• Wykonuje wykop o niwelecie zgodnej z projektem.

WIADOMOŚCI

• Roboty ziemne w budownictwie.

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Przeciętna sprawność fizyczna.

• Koordynacja wzrokowo-ruchowa.

• Zręczność rąk.

KWALIFIKACJE PODSTAWOWE DLA ZAWODU

UMIEJĘTNOŚCI

• Dobiera sprzęt do konserwacji urządzeń wodno-melioracyjnych (K-1).

• Wykonuje proste umocnienia techniczno-biologiczne skarp i dna cieków (K-2).

• Układa rurki drenarskie zgodnie ze spadkiem (K-1).

• Układa przewody sieci wodociągowej (K-3).

• Montuje uzbrojenia sieci wodociągowej (K-3).

• Układa przewody sieci kanalizacyjnej (K-4).

• Wykonuje instalację wodociągową i kanalizacyjną budynku mieszkalnego i zagrody wiejskiej (K-5).

• Transportuje ścieki wozami asenizacyjnymi (K-4).

WIADOMOŚCI

• Konserwacja urządzeń wodnomelioracyjnych (K-1).

• Umocnienia techniczno-biologiczne skarp i dna cieków (K-1,K-2).

• Technologia układania rurek drenarskich (K-1).

• Technologia układania rur wodociągowych w wykopie i montaż uzbrojenia sieci wodociągowej (K-3).

• Technologia układania rur kanalizacyjnych w wykopie i wykonanie studzienek kanalizacyjnych (K-4).

• Instalacje wodociągowe i kanalizacyjne budynku mieszkalnego i zagrody wiejskiej (K-5).

• Transport ścieków wozami asenizacyjnymi (K-5).

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Nie zidentyfikowano.

KWALIFIKACJE SPECJALISTYCZNE DLA ZAWODU

• Nie zidentyfikowano.

POZIOM 3

KWALIFIKACJE OGÓLNOZAWODOWE

UMIEJĘTNOŚCI

• Charakteryzuje zasoby przyrody ożywionej i nieożywionej.

• Określa wpływ człowieka na układy ekologiczne.

• Charakteryzuje obieg wody w przyrodzie.

• Charakteryzuje procesy zatrzymywania wody w gruncie, rzekach, jeziorach i zbiornikach.

• Bada właściwości wody za pomocą wskaźników biologicznych.

• Określa cechy jakościowe wód stojących i płynących.

• Określa formy użytkowania wody i racjonalnego jej wykorzystania.

• Prognozuje wpływ zanieczyszczeń bakteriologicznych, biologicznych i chemicznych na naturalne ekosystemy.

• Wykazuje zależności między właściwościami fizycznymi, chemicznymi i strukturalnymi gleby roślin.

• Posługuje się klasyfikacją w celu określenia jakości i przydatności rolniczej wybranych gleb.

• Rozpoznaje szczegóły sytuacyjne na podstawie znaków umownych na różnych mapach i planach sytuacyjno-wysokościowych.

• Posługuje się podstawowymi przyrządami i urządzeniami geodezyjnymi.

• Wykonuje pomiary wysokościowe za pomocą różnego sprzętu.

• Dokonuje pomiaru szczegółów terenowych różnymi metodami.

• Niweluje trasy robót i wyznacza przekroje poprzeczne.

• Wykonuje pomiar spadku zwierciadła wody.

• Sporządza profil podłużny trasy robót liniowych, cieku.

• Tyczy w terenie proste budowle i urządzenia inżynieryjne.

• Wykonuje pomiary inwentaryzacyjne budowli inżynieryjnych.

• Wykonuje podstawowe obliczenia hydrauliczne.

• Kreśli podstawowe konstrukcje geometryczne manualnie w ołówku i tuszu oraz z wykorzystaniem programów komputerowych.

• Czyta rysunki techniczne, plany sytuacyjno-wysokościowe wykonywane na etapie projektowania i wykonawstwa.

• Wykonuje przekroje wybranego elementu budowlanego.

• Wykonuje szkice budowli wodno-melioracyjnych, wodociągowych, kanalizacyjnych.

• Czyta mapy warstwicowe i rozpoznaje zasadnicze formy terenu.

• Udziela instruktażu dotyczącego BHP na stanowisku pracy.

• Dobiera rodzaje i jakość materiałów do prowadzenia robót inżynieryjno-budowlanych.

• Określa przydatność gruntu do prowadzenia robót inżynieryjno-budowlanych i jako materiału budowlanego.

• Ocenia wpływ warunków wodnych i czynników zewnętrznych na nośność podłoża gruntowego.

• Oblicza objętość robót ziemnych.

• Dobiera technologie oraz niezbędny sprzęt do wykonania wykopów.

• Dobiera ubezpieczenia ścian pionowych i pochyłych wykopów.

• Dobiera technologie oraz niezbędny sprzęt do budowy nasypu z gruntu.

• Dobiera technologie oraz niezbędny sprzęt do zagęszczania gruntu w nasypie.

• Dobiera technologie oraz niezbędny sprzęt do odwodnienia wykopów.

• Ustala wielkość parcia i odporu gruntu, parcia hydrostatycznego wody i inne obciążenia niezbędne do obliczeń konstrukcyjnych.

• Wymiaruje przekroje poprzeczne prostych elementów konstrukcyjnych.

• Sporządza mieszankę betonową o odpowiedniej klasie w zależności od potrzeb.

• Dobiera technologię wykonywania mało- i wielkowymiarowych elementów betonowych i żelbetowych w budownictwie inżynieryjnym.

• Sporządza różne rodzaje kosztorysów budowlanych.

• Prowadzi podstawowe dokumenty gospodarki materiałowej.

• Prowadzi podstawowe dokumenty sprzętu i maszyn budowlanych.

WIADOMOŚCI

• Zasoby przyrody.

• Człowiek a środowisko.

• Obieg wody w przyrodzie.

• Zasady sporządzania bilansów wodnych.

• Rodzaje retencji. Naturalne zbiorniki wodne.

• Śródlądowe wody słodkie.

• Rola wody w przyrodzie i gospodarce.

• Klasy czystości wód powierzchniowych.

• Stan czystości wód podziemnych.

• Wpływ gospodarczego wykorzystania wody na jej jakość i zasoby.

• Charakterystyka i właściwości skał.

• Cechy morfologiczne gleb.

• Sorpcja gleb i jej rodzaje.

• Regulacja stosunków wodno-powietrznych w glebie.

• Kryteria podziału systematycznego gleb.

• Erozja i procesy niszczące glebę.

• Mapy i ich podział.

• Przyrządy i urządzenia geodezyjne.

• Zasady wykonywania pomiarów terenowych.

• Metody pomiaru szczegółów terenowych.

• Istota i cel pomiarów wysokościowych.

• Pomiary sytuacyjno-wysokościowe obiektów inżynierskich.

• Zasady wykonania pomiarów inwentaryzacyjnych.

• Podstawowe obliczenia hydrauliczne.

• Kreślenie podstawowych konstrukcji geometrycznych.

• Zastosowanie rzutów prostokątnych w projektach budowlanych.

• Przekroje budowli inżynierskich.

• Zasady wykonywania rysunków odręcznych.

• Programy komputerowe wspomagające projektowanie.

• Klasyfikacja materiałów budowlanych.

• Normy materiałowe.

• Podstawy geotechniki, gruntoznawstwo.

• Nośność podłoża gruntowego.

• Wymagania BHP dotyczące procesów pracy i stanowisk pracy.

• Technologia wykopów.

• Ubezpieczenia ścian pionowych i pochyłych wykopów.

• Technologia wykonania nasypów ziemnych.

• Technologia zagęszczania gruntów.

• Maszyny i sprzęt do wykonania robót ziemnych.

• Metody obliczania objętości robót ziemnych.

• Odwodnienia wykopów.

• Rodzaje i właściwości betonów.

• Wyroby betonowe żelbetowe.

• Izolacje przeciwwodne.

• Kosztorysowanie robót budowlanych.

• Dokumentacja pracy sprzętu i maszyn budowlanych.

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Łatwość nawiązywania kontaktów.

• Łatwość współdziałania.

• Odporność na stres.

• Zdolność adaptacji do zmiennych warunków.

• Dobra pamięć.

• Ostrość wzroku.

• Dobra sprawność fizyczna oraz duża odporność na zmienne warunki atmosferyczne.

KWALIFIKACJE PODSTAWOWE DLA ZAWODU

UMIEJĘTNOŚCI

• Dobiera zabiegi uprawowe i melioracyjne zależnie od form erozyjnych i form użytkowania (K-1).

• Wykonuje odwodnienia i nawodnienia rowami otwartymi terenów użytkowanych rolniczo (K-1).

• Wykonuje budowle wodno-melioracyjne na obiektach nawadnianych i odwadnianych rowami (K-1).

• Wykonuje zabiegi konserwacyjne i renowacyjne na obiektach nawadnianych i odwadnianych rowami (K-1).

• Wykonuje ubezpieczenia skarp i den rowów oraz budowli wodno-melioracyjnych (K-1).

• Sporządza profil podłużny dna rowu (K-1).

• Wykonuje odwodnienia terenów użytkowanych rolniczo poprzez drenowanie rurkami ceramicznymi, rurkami z tworzyw sztucznych, drenowanie faszynowe i krecie (K-1).

• Wykonuje zabiegi konserwacyjne i renowacyjne na obszarach zdrenowanych (K-1).

• Wykonuje nawodnienia deszczowniane (K-1).

• Wykonuje nawodnienie kroplowe (K-1).

• Wykonuje zabiegi melioracyjne w zależności od przyczyn nadmiaru lub niedoboru wody w siedlisku leśnym (K-1).

• Dobiera metody rekultywacji gleb zależnie od stopnia i sposobu degradacji (K-1,K-5).

• Wykonuje stawy i urządzenia do hodowli różnych gatunków ryb (K-1).

• Wykonuje i eksploatuje urządzenia do rolniczego wykorzystania ścieków (K-1, K-5).

• Wykonuje regulację małego cieku dla celów rolniczych (K-2).

• Wykonuje zabudowę cieku oraz jego zlewni (K-2).

• Ocenia stan urządzeń przeciwpowodziowych na określonym odcinku cieku (K-2).

• Wykonuje i konserwuje wały przeciwpowodziowe (K-2).

• Wykonuje budowle piętrzące wodę (K-2).

• Wykonuje budowle wałowe (K-2).

• Wykonuje małe zbiorniki retencyjne (K-2).

• Wykonuje i eksploatuje przepompownie wałowe (K-2).

• Wykonuje ujęcie wody ze studni kopanych, wierconych, cieków i zbiorników powierzchniowych (K-3).

• Wykonuje zbiorniki wodociągowe (K-2, K-3).

• Dobiera pompę lub układ pomp dla ujęcia wody (K-3).

• Prowadzi eksploatację małej stacji uzdatniania wody (K-3).

• Dobiera materiały z których wykonane są przewody zewnętrznej sieci wodociągowej oraz sposób ich łączenia (K-3).

• Wykonuje i eksploatuje zewnętrzną sieć wodociągową (K-3).

• Wykonuje domowe przyłącze wodociągowe (K-3).

• Wykonuje instalację wodociągową budynku mieszkalnego i zagrody (K-3).

• Dobiera materiały na przewody kanalizacyjne oraz sposoby ich łączenia (K-4).

• Wykonuje i eksploatuje zewnętrzną sieć kanalizacyjną oraz pompownie ścieków (K-4).

• Wykonuje domowe przyłącze kanalizacyjne (K-4).

• Wykonuje i eksploatuje przydomową oczyszczalnię ścieków (K-5).

• Wykonuje czynności operatora małej oczyszczalni ścieków (K-5).

• Zagospodarowuje osady stałe z oczyszczalni ścieków (K-5).

• Organizuje odbiór ścieków z przydomowych zbiorników (K-5).

• Wykonuje i eksploatuje urządzenia do gospodarki odpadami (K-5).

• Organizuje gospodarkę odpadami w gminie (K-5).

• Wykonuje kompostownik, gnojownię, silos na paszę kiszonkową oraz inne urządzenia sanitacyjne w zagrodzie wiejskiej (K-5).

• Wykonuje lokalne składowiska śmieci (K-5).

• Wyznacza trasę drogi rolniczej i sporządza jej profil podłużny i poprzeczny (K-1).

• Wykonuje drogę rolniczą o różnych nawierzchniach (K-1).

• Wykonuje odwodnienie drogi rolniczej (K-1).

• Wykonuje budowle drogowe, przepusty, mostki na trasie drogi rolniczej (K-1,K-2).

• Wykonuje fundamenty bezpośrednie, na palach, na studniach i kesonach (K-2).

• Prowadzi roboty w zakresie wykonywania ścianek szczelnych (K-2).

• Prowadzi roboty zabezpieczające zbocza przed osunięciem i oberwaniem (K-2).

• Zastosowuje prefabrykaty betonowe i żelbetowe w budownictwie inżynieryjnym (K-2).

• Wykonuje izolacje przeciwwodne (K-2).

WIADOMOŚCI

• Pojęcie, cel i zadania melioracji wodnych (K-1).

• Właściwości fizyczne i chemiczne gleb (K-1).

• Odwodnienia i nawodnienia użytków rolnych rowami (K-1).

• Budowle wodno-melioracyjne na obiektach nawadnianych i odwadnianych rowami
  (K-1, K-3).

• Zabiegi konserwacyjne i renowacyjne sieci rowów melioracyjnych (K-1).

• Odwodnienia użytków rolnych drenami (K-1).

• Zabiegi konserwacyjne i renowacyjne na obszarach zdrenowanych (K-1).

• Zabiegi agromelioracyjne (K-1).

• Nawodnienia deszczowniane i kroplowe (K-1).

• Melioracje leśne (K-1).

• Rekultywacja środowiska naturalnego (K-1, K-5).

• Stawy rybne (K-1).

• Technologia nawodnień ściekami (K-1, K-5).

• Ogólne zasady regulacji technicznych małych rzek (K-2).

• Zasady regulacji cieków i ich zlewni (K-2).

• Technologia wykonywania wałów przeciwpowodziowych (K-2).

• Budowle piętrzące wodę (K-2).

• Techniczne i administracyjne środki ochrony przeciwpowodziowej (K-2).

• Organizacja ochrony przeciwpowodziowej (K-2).

• Małe zbiorniki retencyjne (K-2).

• Zasady budowy i eksploatacji przepompowni wałowych (K-2).

• Rodzaje i wydajność ujęć wody podziemnej i powierzchniowej dla wodociągów (K-3).

• Strefy ochronne ujęć wody (K-3).

• Klasyfikacja i funkcje zbiorników wodociągowych (K-3).

• Pompy i pompownie wodociągowe (K-3).

• Materiały stosowane do budowy sieci wodociągowej oraz technologia układania przewodów (K-3).

• Technologia wykonania zewnętrznej sieci wodociągowej (K-3).

• Eksploatacja sieci wodociągowej (K-3).

• Technologia wykonania przyłącza wodociągowego domowego (K-3).

• Instalacje wodociągowe budynku mieszkalnego i zagrody wiejskiej (K-3).

• Roboty ziemne w kanalizacji (K-4).

• Materiały stosowane do budowy sieci kanalizacyjnej oraz technologia układania przewodów (K-4).

• Technologia wykonania zewnętrznej sieci kanalizacyjnej (K-4).

• Pompownie kanalizacyjne i pompy do ścieków (K-4).

• Bezwykopowe metody układania przewodów kanalizacyjnych (K-4).

• Eksploatacja i konserwacja sieci kanalizacyjnej oraz pompowni ścieków (K-4).

• Lokalne systemy oczyszczania ścieków (K-5).

• Przydomowe oczyszczalnie ścieków - technologia wykonania, eksploatacja i konserwacja (K-5).

• Technologia gospodarki odpadami (K-5).

• Sanitacja gospodarstw wiejskich (K-5).

• Zasady wykonania lokalnych składowisk śmieci (K-5).

• Elementy projektowania dróg rolniczych (K-1).

• Bilans robót ziemnych przy budowie drogi rolniczej (K-1).

• Budowle drogowe i odwodnienie dróg (K-1, K-2).

• Fundamenty bezpośrednie, na palach, na studniach i kesonach budowli inżynierskich
  (K-2).

• Ściany szczelne i szczelinowe (K-2).

• Stateczność zboczy naturalnych i sztucznych (K-2).

• Typowe budowle wodne (K-2).

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Zainteresowania przyrodnicze (K-1).

• Odporność na pracę w złych warunkach atmosferycznych i środowiskowych (K-1, K-2).

KWALIFIKACJE SPECJALISTYCZNE DLA ZAWODU

UMIEJĘTNOŚCI

• Wykonuje nawodnienia deszczowniane (K-1).

• Wykonuje nawodnienie kroplowe (K-1).

• Wykonuje zabiegi melioracyjne w zależności od przyczyn nadmiaru lub niedoboru wody w siedlisku leśnym (K-1).

• Wykonuje i eksploatuje urządzenia do rolniczego wykorzystania ścieków (K-1, K-5).

WIADOMOŚCI

• Nawodnienia deszczowniane i kroplowe (K-1).

• Melioracje leśne (K-1).

• Technologia nawodnień ściekami (K-1, K-5).

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Nie zidentyfikowano.

POZIOM 4

KWALIFIKACJE OGÓLNOZAWODOWE

UMIEJĘTNOŚCI

• Sporządza dokumentację projektową o ograniczonym zakresie, dla obiektów inżynierskich.

• Posługuje się normami prawnymi obowiązującymi przy projektowaniu i przekształcaniu środowiska naturalnego.

• Posługuje się programami komputerowymi wspomagającymi projektowanie.

• Prognozuje wpływ inwestycji na środowisko.

• Sporządza pisemną ofertę przetargową na roboty budowlane.

• Sporządza umowy na wykonanie robót budowlanych.

• Sporządza wniosek o wydanie decyzji o warunkach zagospodarowania i zabudowy terenu.

• Sporządza wniosek o wydanie pozwolenia wodno-prawnego.

• Sporządza wniosek o wydanie pozwolenia na budowę.

• Prowadzi dziennik budowy.

• Sporządza dokumenty odbioru robót.

• Uzyskuje uzgodnienia formalno-prawne dla inwestycji w zakresie wymagań prawa budowlanego i prawa wodnego.

• Sporządza dokumenty dotyczące stosunku pracy.

• Sporządza harmonogram robót budowlanych.

• Sporządza wnioski o dofinansowanie inwestycji ze środków pomocowych Unii Europejskiej.

WIADOMOŚCI

• Projektowanie prostych budowli inżynierskich.

• Podstawy prawne ochrony środowiska w Polsce i Europie.

• Obciążenia w konstrukcjach budowlanych.

• Parcie i odpór gruntu, parcie hydrostatyczne wody.

• Programy komputerowe wspomagające projektowanie.

• Przepisy prawa budowlanego, wodnego, ochrony środowiska i gospodarki odpadami.

• Przetargi, korzystanie z Biuletynu Zamówień Publicznych.

• Sporządzanie umów.

• Prowadzenie dziennika budowy.

• Prowadzenie dokumentacji odbioru robót.

• Wynagrodzenie za pracę.

• Sporządzanie harmonogramów robót budowlanych.

• Zasady przetargów w Unii Europejskiej.

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Innowacyjność techniczna.

• Łatwość przerzucania się z jednej czynności na drugą.

• Zdolność rozumowania i rozwiązywania problemów.

KWALIFIKACJE PODSTAWOWE DLA ZAWODU

UMIEJĘTNOŚCI

• Dostosowuje zabiegi melioracyjne do rozpoznanych stosunków wodnych w glebie (K-1).

• Dobiera metody rekultywacji gleb zależnie od stopnia i sposobu degradacji (K-1, K-5).

• Wykonuje odwodnienia obiektów komunalnych (K-1, K-5).

• Wykonuje budowle regulacyjne (K-2).

• Analizuje przyczyny wezbrań powodziowych i ocenia stan zagrożenia powodziowego
  (K-2).

• Określa zapotrzebowanie na wodę dla osiedla oraz budynku mieszkalnego i zagrody wiejskiej (K-3).

• Stosuje przepisy prawne dotyczące gospodarki wodno-ściekowej (K-3, K-4, K-5).

• Ocenia jakość i przydatność wody powierzchniowej i podziemnej jako źródła poboru wody dla wodociągu (K-3).

• Dobiera średnice przewodów wodociągowych (K-3).

• Dobiera system i układ kanalizacji w zależności od warunków (K-4).

• Określa parametry ścieków odprowadzanych do wód i do gruntu (K-4).

• Dobiera średnice przewodów kanalizacyjnych (K-4).

• Organizuje roboty w zakresie technologii wykonania sieci kanalizacyjnych (K-4).

• Organizuje roboty w zakresie technologii wykonania oczyszczalni ścieków (K-2, K-4).

WIADOMOŚCI

• Regulacja stosunków wodnych w glebach nadmiernie uwilgotnionych (K-1).

• Zasady przywracania wartości użytkowej gleb dla celów rolniczych (K-1, K-5).

• Odwodnienia obiektów komunalnych (K-1).

• Budowle regulacyjne na małych ciekach (K-2).

• Przyczyny wezbrań powodziowych i ich prognozowanie (K-2).

• Zapotrzebowanie na wodę, rozbiór wody i przepływy wody dla wodociągów (K-3).

• Właściwości fizyczne, chemiczne i bakteriologiczne wód podziemnych i powierzchniowych (K-3).

• Budowa i działanie urządzeń do uzdatniania wody dla celów pitnych (K-3).

• Dobór średnic przewodów wodociągowych (K-3).

• Rodzaje systemów i układów kanalizacyjnych (K-4).

• Ładunek zanieczyszczeń i stężenie zanieczyszczeń w ściekach (K-4).

• Warunki odprowadzenia ścieków do wód powierzchniowych i do gruntu (K-4).

• Dobór średnic przewodów kanalizacyjnych (K-4).

• Gminne oczyszczalnie ścieków - technologia wykonania, eksploatacja i konserwacja
  (K-2, K-5).

CECHY PSYCHOFIZYCZNE

• Nie zidentyfikowano.

KWALIFIKACJE SPECJALISTYCZNE DLA ZAWODU

• Nie zidentyfikowano.

POZIOM 5

• Nie zidentyfikowano.

Stan prawny na dzień 1 czerwca 2003 r.

22

---