10. Szkolne formy opiekuńczo - wychowawcze
Szkoła organizuje indywidualną opiekę nad niektórymi uczniami, a zwłaszcza:
- organizuje nauczanie indywidualne dla uczniów przewlekle chorych na podstawie orzeczenia Poradni Psychologiczno ? Pedagogicznej i za zgodą organu prowadzącego,
- organizuje zajęcia w zespołach wyrównawczych lub korekcyjno kompensacyjnych na podstawie orzeczeń i wyników z badań w Poradni Psychologiczno Pedagogicznej oraz dostosowuje poziom wymagań do tych wniosków,
- organizuje zajęcia świetlicowe dla uczniów dojeżdżających do szkoły.
2. Szkoła przyznaje stypendium socjalne uczniom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej w miarę posiadanych środków zgodnie z obowiązującym regulaminem przyznawania pomocy materialnej.
3. Funkcje, typy i cechy szkoły jako instytucji społecznej
Funkcje szkoły:
Przygotowanie do życia w społeczeństwie
Przygotowanie do życia indywidualnego to ważna funkcja szkoły, nierozdzielnie związana z przygotowaniem młodzieży do życia w społeczeństwie. Jednostka wnosi do życia społecznego tyle, ile sama jest warta, a wartość ta zależy od jej umiejętności komunikowania się z innymi, jej zdrowia, potrzeb kulturowych, wiedzy, doświadczeń, zdolności inicjatywy i twórczości, zaangażowania i charakteru. Szkoła jest w stanie zapewnić swoim uczniom nabycie wiedzy i doświadczeń w obrębie różnych przedmiotów nauki szkolnej, opanowania komunikacji językowej, umocnienie zdrowia oraz rozwinięcie zainteresowań i zamiłowań twórczych.
Przygotowanie do uczestnictwa w kulturze to trzecia ważna funkcja szkoły współczesnej i szkoły przyszłości. Szkoła umożliwia wrastanie młodego człowieka w kulturę w toku całej edukacji, a więc poprzez nauczanie przedmiotów artystycznych, technicznych i wszelkich innych oraz przez różne formy wychowania zbiorowego i indywidualnego. Wśród różnych dziedzin kultury uprzywilejowane miejsce zajmuje sztuka. W szkole kontakt z różnymi dziedzinami sztuki umożliwi nie tylko nauczanie literatury oraz innych przedmiotów artystycznych, udostępniających rodzime i światowe osiągnięcia sztuki słowa, teatru, kina, muzyki, malarstwa, rzeźby czy architektury lecz także bogate formy pracy pozalekcyjnej, działalności kół zainteresowań i organizacji młodzieżowych, uczęszczanie młodzieży do teatru i kina, odwiedzanie wystaw, wycieczki, eksponowanie osiągnięć twórczych młodzieży we własnej szkole i w szerszym środowisku.
Przygotowanie do życia w środowisku to nowa funkcja szkoły. Funkcja przygotowanie do życia w środowisku polega na przysposobieniu młodego pokolenia do niezbędnych przemian związanych z ograniczaniem i stopniowym likwidowaniem "niebezpieczeństwa ekologicznego" i jego skutków społecznych, a także ma włączyć młode pokolenie do czynnego udziału w pracach zapewniających już nie tylko ochronę środowiska, lecz bezpieczeństwo ekologiczno - społeczne. Wymaga to nowego podejścia do zadań szkoły na kolejnych szczeblach jej funkcjonowania, nowego opracowania programów edukacji środowiskowej, zapewniających gruntowne poznanie najbliższego środowiska oraz współudział w jego kształtowaniu poprzez różnorodne prace na rzecz środowiska. Niezbędny jest również rozwój ruchu ekologicznego wśród młodzieży, kształtujący poczucie odpowiedzialności za własne środowisko.
Przygotowanie do życia zawodowego to inna ważna funkcja szkoły. Właściwy program przygotowania do pracy, ukazuje jego założenia, treści, metody i formy organizacyjne na kolejnych szczeblach szkoły. Program tego przygotowania obejmuje: położenie w programie szkolnym nacisku na technikę i technologię, nauczanie o zawodach, poznawania charakteru pracy i nabywanie doświadczenia na stanowisku pracy, kształcenie zawodowe, w którym specjalizacja pojawi się w trakcie szerokiego wykształcenia podstawowego. Szczególna rola przypada tu matematyce, informatyce i przedmiotom przyrodniczym (fizyce, chemii, biologii) oraz technicznym.
Typy szkół:
Przedszkole - instytucja opiekuńczo-wychowawcza dla dzieci w wieku od 3 lat do rozpoczęcia obowiązku szkolnego
Szkoła podstawowa - Szkoła podstawowa w Polsce jest elementem systemu oświaty. Osoba, która ukończy szkołę podstawową, uzyskuje wykształcenie podstawowe. Do lat 60. nauka w szkole podstawowej trwała siedem lat. Do roku 1999 szkoła podstawowa była szkołą ośmioklasową. W wyniku wprowadzonej w dniu 1 września 1999 reformy stała się szkołą sześcioletnią.
Gimnazjum - określony typ szkoły średniej
Liceum ogólnokształcące - rodzaj szkoły średniej w wielu krajach. Nauka w liceum ogólnokształcącym w Polsce trwa trzy lata i kończy się egzaminem maturalnym (przed 2005 r. był to egzamin dojrzałości)
Liceum profilowane - rodzaj szkoły ponadgimnazjalnej w Polsce, które w 1999 r. po reformie szkolnictwa powstały w miejsce liceów zawodowych. Nauka w liceum profilowanym trwa 3 lata i kończy się egzaminem maturalnym (do 2004 r. egzaminem dojrzałości). Jest połączeniem liceum ogólnokształcącego z ukierunkowaniem nauki zawodu. Realizuje podstawę programową przeznaczoną dla szkół średnich.
Szkoła policealna (ponadgimnazjalna) - rodzaj szkoły w polskim systemie edukacji przeznaczona dla absolwentów szkół średnich. Aby zostać przyjętym do szkoły policealnej konieczne jest posiadanie wykształcenia średniego, ale matura nie jest wymagana.
Technikum - szkoła szczebla średniego o profilu technicznym. Nauka w technikum trwała lat pięć (jeśli podjęta po ZSZ - dwa lata) i kończyła się tak jak w liceum - egzaminem dojrzałości oraz dodatkowo pracą dyplomową. Dyplom ukończenia technikum upoważniał do posługiwania się tytułem technika. Po reformie w 1999 naukę w technikach zawodowych skrócono do 4 lat, przy czym naukę w szkole można podjąć dopiero po ukończeniu najpierw sześcioletniej szkoły podstawowej, a potem trzyletniego gimnazjum.Ukończenie czteroletniego technikum umożliwia uzyskanie dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe po zdaniu egzaminu, a także uzyskanie świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego. Absolwenci zasadniczych szkół zawodowych mogą kontynuować naukę w trzyletnich technikach uzupełniających.
Zasadnicza szkoła zawodowa - Szkoła na podbudowie programowej gimnazjum, realizująca program nauczania w zakresie kształcenia ogólnego oraz kształcenia zawodowego. Zasadniczą szkołę zawodową można ukończyć otrzymując jedynie świadectwo jej ukończenia, bądź też dyplomem poświadczającym kwalifikacje zawodowe, o ile uczeń przystąpi do nieobowiązkowego egzaminu zawodowego, zdawanego przed Okręgową Komisją Egzaminacyjną. Po ukończeniu zasadniczej szkoły zawodowej naukę można kontynuować w liceum ogólnokształcącym (uzupełniającym, nauka trwa dwa lata) lub w trzyletnim technikum uzupełniającym.
Cechy szkoły:
1. Dążenie szkoły do jasnych celów przedmiotowych i ponadprzedmiotowych; przekazywanie wiedzy i umiejętności.
2. Pedagogiczny optymizm wyjście z założenia, że uczniowie chcą i mogą się czegoś nauczyć?
3. Pedagogiczne zaangażowanie nauczyciela, dbałość o dobro każdego ucznia.
4. Kontrolowane obserwacje i wsparcie w osiąganiu efektów uczenia się.
5. Zapewnienie minimalnych warunków dyscypliny i porządku, jasno określone zasady postępowania i konsekwentne ich przestrzeganie.
6. Kompetencje kierownicze dyrektora i nauczycieli na płaszczyźnie indywidualnej i społecznej (optymizm, zdolność rozwiązywania konfliktów, twórcza postawa. zaangażowanie).
7. Klimat zaufania wynikający z osobistych kontaktów (między nauczycielami, uczniami, rodzicami), pozytywna identyfikacja z własną szkołą i poczuciem współpracy.
8. Dobra organizacja pracy w szkole.
9. Współpraca nauczycieli (wspólne projekty, hospitacje, superwizja itd).
10. Gotowość nauczycieli do wprowadzania innowacji.
11. Zaangażowanie rodziców.
Wsparcie ze strony nadzoru pedagogicznego (poprzez potencjał ludzki i finansowy).
Kierując się tymi cechami należy zwrócić uwagę na to, iż jakość szkoły staje się bardzo ważna dla wszystkich, którzy mają wpływ na proces uczenia przyszłego pokolenia, które to pokolenie będzie tworzyło XXI wiek.
Jakość szkoły w dużej mierze zależy od jakości procesu nauczania wychowania, od tego w jaki sposób i czy są wprowadzane innowacje, programy autorskie, zmiany organizacyjne i programowe wpływające na to co się dzieje w klasie na lekcjach. Jeżeli w szkole została zapoczątkowana samoocena pracy, jest zrozumiałe, że każdy członek społeczeństwa powinien czuć się za nią współodpowiedzialny i brać czynny udział w ciągłej ewaluacji jej efektywności. Ewaluacja powinna oczywiście dotyczyć wszystkich obszarów pracy szkoły, działań dydaktyczno-wychowawczych w klasie, szkole i wreszcie jednostek czyli uczniów i nauczycieli. I taką rolę spełniać będzie tu hospitacja czyli ocena wspierająca dokonywania innych.
Prawa dziecka:
? prawo do życia i rozwoju
? prawo do posiadania stanu cywilnego
? prawo do uzyskania obywatelstwa
? prawo dziecka do rodziny; prawo poznania swego genetycznego pochodzenia, do wychowania przez rodziców naturalnych,
? prawo do wolności religii lub przekonań
? prawo do swobodnego wyrażania poglądów i poszanowania ich przez dorosłych
? wolność od przemocy fizycznej lub psychiatrycznej, wyzysku, nadużyć seksualnych wobec okrucieństwa
? wolność od bezpośredniego udziału w działaniach zbrojnych (do lat 15)
? zakaz wykonywania kary śmierci lub stosowania kary dożywocia więziennego wobec dziecka
Prawa dziecka socjalne:
? prawo do zabezpieczenia socjalnego
? prawo do możliwie najwyższego poziomu ochrony zdrowia,
? prawo do odpowiedniego standardu życia
? prawo do wypoczynku, czasu wolnego, rozrywki i zabawy,
Prawa dziecka kulturalne:
? prawo do nauki (nauka w zakresie szkoły podstawowej i gimnazjalnej jest obowiązkowa i bezpłatna),
? prawo do zmienności swych praw
? prawo do korzystania z dóbr kultury,
? prawo mniejszości etnicznych do znajomości swojej kultury, wyznania i praktyk religijnych
Prawa dziecka polityczne:
? prawo do stowarzyszania się i gromadzenia w celach pokojowych
? prawo wolności wypowiedzi, swobody poszukiwania i przekazywania informacji i idei wszelkiego rodzaju