Poruszanie się bez piłki w ataku.

Trenowanie ataku należy zawsze rozpoczynać od nauki podstawowych elementów gry bez piłki, które są bazowymi umiejętnościami do rozwijania współpracy dwójkowej i trójkowej. Każdy zawodnik nie posiadający piłki powinien wymuszać na partnerze z piłką podanie w najdogodniejsze do rzutu miejsce na boisku poprzez uwalnianie się od swojego obrońcy. Powinien być także przygotowany do zbiórki i ewentualnej „dobitki” po niecelnym rzucie. Musi również pomagać partnerowi w wypracowaniu pewnej pozycji do rzutu poprzez zasłanianie i odciąganie obrońców.

Uwalnianie się zawodnika bez piłki może odbywać się poprzez:

- wyjście do piłki,

- ścięcie,

- obiegnięcie, czyli ruch za plecami obrońcy,

- odejście na ogół na linię 6,25,

- rolowanie, czyli walkę w kontakcie z przeciwnikiem.

Wyjście do piłki, czyli uwolnienie się, powinno być poprzedzone ruchem za plecy obrońcy. Po uwolnieniu zawodnik może zatrzymać się na jedno lub dwa tempa. Wykonanie zatrzymania określonego rodzaju musi być celowe w stosunku do zamierzonego, następnego ruchu.

Zatrzymanie na jedno tempo jest korzystne ze względu na zachowanie równowagi. Zawodnik ni traci tempa do wykonania następnego ruchu. Z kolei przed wykonaniem ruchu ścięcia korzystniejsze jest zatrzymanie na jedno tempa. Natomiast zatrzymanie na dwa tempa zawodnik wykonuje przed ruchem ścięcia i ucieczki. Wszystkie te elementy uwalniania się są skuteczne wtedy, gdy poprzedza je ruch przeciwny do zamierzonego. Element uwolnienia, jakim jest rolowanie, wykorzystują często zawodnicy środkowi.

W toku całego cyklu treningowego najważniejszym zadaniem każdego trenera jest silniejsze akcentowanie gry bez piłki niż z piłką.

Podstawowe elementy gry bez piłki to:

- postawa,

- start,

- bieg,

- zmiana tempa biegu,

- zatrzymanie (jedno, dwa tempa),

- zmiana kierunku biegu,

- skoki i lądowanie,

- obrót bez piłki,

- zwód.

Postawa - przed wykonaniem każdego ruchu zawodnik powinien przyjąć taka pasowe, która umożliwi mu łatwe, szybkie i efektywne rozpoczęcie zaplanowanego ruchu.

Start - start w grze w koszykówce wykonywany jest najczęściej. Starty zawodników do atakowanego kosza odbywają się w najróżniejszych postaw i pozycji . Sygnałem do rozpoczęcia startu jest reakcja wzrokowa. Różnorodność postaw zawodników i reakcja na sygnał wzrokowy to dwa elementy, na które należy zwracać uwagę przy nauczaniu starów.

Bieg - w czasie meczu zawodnicy przebiegają średnio od 2,5 do 4,5km z czego 2\3 dystansu poruszając się przodem a 1\3 tyłem. Nauczając techniki biegu w przód, należy zwracać uwagę na zawodników wysokich, którzy maja w tym względzie najwięcej braków.

Zmiana tempa biegu - jest to stosowanie maksymalnych przyspieszeń na krótkich odcinkach. Stosując zmiane tempa biegu zawodnik ma szanse uwolnić się spod opieki obrońcy.

Zatrzymanie - jest składowo wielu elementów techniki ataku. Ma zastosowanie podczas zmiany kierunku biegu, przed wykonaniem obrotu i zwodu oraz przed postawieniem zasłony. Wyróżniamy dwa sposoby zatrzymania (na jedno i dwa tempa).

Zmiana kierunku biegu - do niedawna stosowane zmiany kierunku biegu po półkolach i w literę S. Najnowsze tendencję zmieniły tę koncepcje na korzyść biegania po kątach ostrych.

Skoki i lądowanie - koszykarze na ogół wykonują skoki z obu nóg, rzadziej z jednej. Element ten jest stosowany przy rzucie, zbiórkach, podczas rzutu sędziowskiego, przy uwolnień się, dobitce oraz walce o piłkę niczyją. W trakcie nauczania należy zwracać uwagę na prawidłowe lądowanie na obie stopy. Po zetknięciu się z podłożem zawodnik musi przyjąć taką postawę, aby był gotowy do wykonania następnego ruchu czy zadania.

Obrót bez piłki - zawodnicy wykonują obrót na śródstopiu. Noga nadająca kierunek obrotu aktywnie pomaga w przyspieszeniu ruchu. Wyróżniamy obroty wewnętrzne i zewnętrze.

Zwód - skuteczny zwód wprowadza w błąd przeciwnika, dzięki czemu atakujący uzyskuje nad nim przewagę. Zwód musi być zrozumiały dla partnerów i można go wykonać oczami, głową, ręką, nogami i tułowiem. Wielu szkoleniowców popełnia błąd i zapomina jak ważny jest ruch bez piłki.

Ćw.1

Ćwiczący ustawieni w szeregu na linii końcowej, twarzą do trenera, przyjmują postawe obrońcy. Na sygnał wzrokowy, np. uniesienie ręki w góre, jak najszybszy start w kierunki lini środkowej boiska.

Ćw.2

Tak jak w ćwiczeniu pierwszym z tym, że ćwiczący wykonują siad skrzyżny na podlożu, twarzą do trenera.

Ćw.3

Tak jak w ćwiczeniu drugim z tym że ćwiczący ustawieni są bokiem do trenera i w momencie startu wykonują najpierw zwód pojedynczy w strone przeciwna do zamierzonego kierunku poruszania się.

Ćw.4

Cwiczący ustawieni w dwu szeregach twarzą do siebie. Na sygnał wzrokowy trenera szereg stojący twarzą do trenera omija partnerów.

Ćw.5

W dwójkach ćwiczący biegną obok siebie. Jeden nadaje tempo biegu, drugi naśladuje wszystkie zmiany tempa. Po pewnym czasie zmiana ruchu.

Ćw.6

Ćwiczący ustawieni w dwójkach- jeden za drugim. Pierwszy, biegnąc zmienia tempo, drugi stara się zachować odległość 1,5m, po pewnym czasie zmiana prowadzącego.

Ćw.7

Ćwiczący biegna w różnych kierunkach Sali i co pare kroków wykonują zatrzymanie na wprost, na jedno tempo.

Ćw.8

Ćwiczący stawieni w szeregu, startują na sygnal i zatrzymuja się na wprost, na jedno tempo na liniach, przy których stoi trener.

Ćw.9

Ćwiczący biegną w różnych kierunkach i wykonują co kilka kroków zatrzymanie na dwa tempa na wprost, a następnie z obrotem o 90 stopni. Jeżeli wykonujemy zatrzymanie z obrotem w prawo, noga rozpoczynającą zatrzymanie z obrotem jest noga prawa, jeżeli wykonujemy zatrzymanie z obrotem w lewo - odwrotnie.

Ćw.10

Pierwsi z rzędów starują do lini rzutów wolnych, wykonują zatrzymanie na dwa tempa z obrotem w kierunku kosza i zmieniają miejsca do rzędow przeciwnych.

Piśmiennictwo:

W. Piwowar, J. Badora : „Koszykówka - zasób materiału i wskazania organizacyjna- metodyczne” Warszawa 1982r.

T. Huciński, Izabela Wilejto-Lekner: :”Koszykówka - przygotowanie zawodnika do gry w ataku” Wrocław 2001r.

J.Dembiński :”Zasób ćwiczen w nauczaniu podstaw techniki gry w koszykówke” AWF 1993

---