REHABILITACJA DZIECKA W OPARZENIACH

⇒ Oparzenia: uszkodzenie ciała ( najczęściej skóry, bł. śluzowych), w wyniku działania

czynnika jakim może być: wysoka temp., środki chemiczne, czy energia elektryczna;

⇒ Klasyfikacja oparzeń: istotna, ze względu na znaczenie praktyczne, np. przy selekcji

pacjentów w celu ustalenia dalszego przebiegu leczenia:

1. ze względu na głębokość oparzenia:

I. NIEPEŁNOŚCIENNE

( odp. I i II° oparzenia)

1. Powierzchowne:

• obejmuje naskórek i górną część brodawek skórnych;

• miejsce oparzenia jest bolesne, zaczerwienione, często pokryte pęcherzykami;

• okres leczenia: 2 tygodnie;

• rana nie pozostawia blizn;

2. Głębokie:

• obejmuje skórę właściwą;

• miejsce oparzenia jest szaro-białe, plastyczne, niebolesne przy delikatnym dotyku;

• okres leczenia: 3 - 6 tygodni, a nawet dłużej;

• rana pozostawia blizny przerośnięte i ściągające ( często konieczny zabieg przeszczepu);

II. PEŁNOŚCIENNE

( odp. III° oparzenia)

• obejmuje całą grubość skóry;

• miejsce oparzenia ma zabarwienie wiśniowo-czerwone, białe lub brązowe, na powierzchni rany mogą być widoczne naczynia ze skrzepami, zniszczeniu ulegają nerwy;

• konieczna jest operacja chirurgiczna;

2. ze względu na rozmiar oparzenia lub procent oparzenia TBSA*

( TBSA - całkowita procentowa powierzchnia ciała = 100%)

• u dorosłych w celu oznaczenia rozmiaru oparzenia stosuje się tzw. „regułę 9”;

• u dzieci stosuje się zmodyfikowaną „regułę 9” ( znaną również jako „regułę 10”), ze względu na nieproporcjonalność poszczególnych części ciała;

∗ Ustalenie TBSA jest ważne ze względu na:

• ocenę stanu zdrowia pacjenta;

• ocenę zapotrzebowania poparzonego organizmu na płyny i elektrolity;

• zaplanowanie dalszego leczenia i określenia daty zamknięcia rany;

3. ze względu na przyczynę oparzenia:

• para wodna;

• wrzątek;

• ogień;

• zw. chemiczny;

• szkodliwe promieniowanie;

• prąd elektryczny;

∗ Ustalenie przyczyny oparzenia jest ważne ze względu na:

• rozpoczęcie prawidłowego leczenia;

• gdy wiemy jaki związek chemiczny spowodował oparzenie, możemy podać odpowiednie antidotum, a także możemy ocenić ilość potrzebnej do przepłukania wody;

⇒ Znaczenie i zadania fizjoterapeuty w oparzeniach

1. Fizjoterapeuta jest członkiem zespołu oparzeniowego

( skład zespołu: chirurg, pielęgniarka, terapeuta zajęciowy, fizjoterapeuta, pedagog,

pracownik socjalny, dietetyk, pulmonolog, itp. a także dziecko i jego rodzina);

2. Zadania fizjoterapeuty:

• ocena stanu zdrowia pacjenta na podstawie:

- protokołu sporządzonego przez chirurga ( zawiera całość badania pacjenta przy

jego przyjęciu, dokładny opis głębokości, rozległości i miejsca ran oparzenia);

- własnych badań ( zakres ruchu, obrzęk itp.)

• ustalenie krótko- i długoterminowych celów leczenia;

• sporządzenie planu rehabilitacji ( czas i rodzaj zabiegów)

3. Cele pracy fizjoterapeuty:

• utrzymanie lub zwiększenie zakresu ruchów w stawach;

• zachowanie prawidłowych obrysów tkanek miękkich;

• zachowanie lub polepszenie wytrzymałości i siły mięśniowej;

• utrzymanie prawidłowego rozwoju i funkcji narządów;

• zapobieganie deformacjom, przerostowi blizn i powstawaniu przykurczów;

4. Fizjoterapeuta jest włączony we wszystkie fazy leczenia pacjenta:

• I FAZA KRYTYCZNA OPARZENIA:

• Pierwsze 48 - 72h po oparzeniu;

• Fizjoterapeuta po raz pierwszy ocenia stan pacjenta ( protokół chirurgiczny i własne badania);

• Badanie terapeutyczne w tej fazie polega na:

- ocenie występujących obrzęków, które mogą ograniczać ruchomość w

stawach;

- ocenie zakresu ruchów w stawach ( jest to bardzo trudne w przypadku badań

dziecka ze względu na młody wiek, bariery w komunikacji, ciężkość

uszkodzenia, ból, dlatego badanie to wykonuje się podczas zmiany

opatrunków, częściej tzw. sposobem „ na oko”, gdyż użycie gonimetra

jest utrudnione przez otwarta ranę;

• Cele leczenia fizjoterapeutycznego w tej fazie:

• rozpoczęcie prawidłowego układania pacjenta w łóżku;

• zadbanie o ewentualne unieruchomienie;

• rozpoczęcie ćwiczeń zachowujących ruchomość w stawach;

• zapewnienie odpowiedniej pozycji do ćwiczeń;

• stopniowa nauka czynności dnia codziennego;

• stymulacja prawidłowego rozwoju psychoruchowego dziecka;

• przeprowadzanie zabiegów zmniejszających obrzęk ( jeśli są takie)

• Postępowanie terapeutyczne:

- układanie w odpowiedniej pozycji i szynowanie oparzonych cześci ciała;

( szynowanie u małych dzieci w tej fazie nie jest konieczne, wyjatek stanowią

dzieci starsze i młodzież, a także te dzieci z licznymi oparzeniami);

- układamy pacjenta tak, aby przeciwdziałać siłom powodującym przykurcze:

→ szyja:

• w pozycji neutralnej lub lekkim wyproście, (uzyskujemy poprzez podłożenie wałka pod barki);

• nie wolno podkładać poduszek pod głowę!!! ( spowoduje to nadmierne zgięcie kręgosłupa szyjnego do przodu);

→ ramiona:

• w ok. 90% odwiedzeniu i lekkim wyciągnięciu do przodu;

• można podłożyć poduszki pod ramiona;

→ kończyny : w wyproście;

→ st. skokowy i nadgarstek: w pozycji neutralnej;

∗ przy oparzeniu ręki :

• st. śródręczno-paliczkowy w zgięciu;

• st. miedzy-paliczkowe w wyproście;

• kciuk w odwiedzeniu dłoniowym;

∗ przy oparzeniu części dłoniowej ręki:

• palce w pełnym wyproście;

• kciuk w odwiedzeniu promieniowym;

- jeśli konieczne jest unieruchomienie np. szyna to:

• szyny powinny być założone na opatrunek i zabezpieczone dodatkowo bandażem;

• uważać, aby w przypadku obrzęków zbyt duży ucisk elastycznego opatrunku nie wywołał niedokrwienia;

• szyny zakładane na 24h były zdejmowane na czas ćwiczeń;

• monitorować krążenie krwi w dystalnych częściach kończyn;

- ćwiczenie zakresu ruchu w stawach:

• ćw. bierne w tej fazie są przeciwwskazane!!

• ćw. czynne są wskazane u starszych dzieci, należy jednak pamietać o tym, ze czynny zakres ruchów może być ograniczony przez obrzęk, dlatego należy wykonywać je ostrożnie, bez używania nadmiernej siły, najlepiej podczas zmiany opatrunków;

- trening czynności codziennych i pobudzanie rozwoju psychoruchowego:

- jest dostosowany do indywidualnego stanu zdrowia pacjenta;

( zależy od możliwości ruchowych pacjenta, ciężkości i miejsca

uszkodzenia);

• ma na celu usprawnienie wykonywanych codziennie czynności: od przemieszczania się w łóżku po lokomocję czy toaletę;

• u małych dzieci trening taki warunkuje pobudzenie ich rozwoju psychoruchowego;

• II FAZA OSTRA:

• okres od powstania oparzenia, aż do przeszczepu skóry lub zamknięcia rany;

• cofa się obrzęk, więc uwidacznia się faktyczna głębokość rany;

• chirurg może zaproponować przeszczep lub inny sposób leczenia;

• cele fizjoterapeutyczne takie same jak w fazie krytycznej;

• Postępowanie fizjoterapeutyczne:

• regularna obserwacja rany;

• szynowanie i układanie w odpowiednich pozycjach części oparzonych; ( pamiętać, że zgięcie jest komfortową dla pacjenta pozycją, lecz sprzyja przykurczom, dlatego należy jej unikać!!)

• nie oparzone części ciała nie muszą być unieruchomione, chyba, że ich ułożenie będzie niekorzystnie wpływało na oparzone części ciała;

• jeśli pacjent miał już szynę w fazie krytycznej to należy w tej fazie na nowo ją dopasować, ze względu na zmniejszony obrzęk;

• szyny mogą być zakładane na stałe ( z przerwami na ćwiczenia, zmianę opatrunku, czy czynności dnia codziennego) lub okresowo, np. tylko na noc;

• należy pamiętać aby pozycja pacjenta w łóżku była podczas doby okresowo zmieniana, zapobiega to powstawaniu przykurczów i odleżyn ( wskazane jest korzystanie ze specjalnych łóżek i materacy, które zmniejszają nacisk na wystające elementy kostne, a także ograniczają ucisk i działanie sił mogących uszkodzić gojące się tkanki lub przeszczepy;

- ćwiczenia zakresu ruchu w stawach:

• ustępuje ograniczenie obrzękiem, ale teraz ruchy może ograniczać strup i obkurczające się tkanki;

• po określeniu zakresu ruchu ustala się plan ćwiczeń ogólnych

( najczęściej są to ćw. przy łóżku);

• ćw. bierne nie są wskazane, chyba, że brak jest współpracy z dzieckiem z powodu ciężkości uszkodzenia lub młodego wieku. Wykonuje się wówczas ostrożne ćw. bierne do granic fizjologicznych, zbyt gwałtowne ćw. mogą uszkodzić świeżo gojące się tkanki lub spowodować traumatyczny ból, który może wpłynąć negatywnie na stosunek pacjenta do dalszej rehabilitacji;

- problem odsłoniętych stawów i ścięgien:

• występują w przypadku głębokich oparzeń;

• najczęściej powstają tam, gdzie stawy i ścięgna leżą powierzchownie lub gdzie skóra pokrywające je jest bardzo cienka, np. grzbietowa powierzchnia ręki ( ok. st. między-paliczkowych bliższych), ok. tylna st. łokciowego, ok. grzbietowa stopy, ok. st. skokowo - goleniowego;

• jeśli otwarty staw nie jest zajęty procesem chorobowym, nie jest uszkodzony i znajduje się w niezagrożonej okolicy ciała, to po konsultacji z chirurgiem, można wykonywać ćwiczenia;

• jeśli natomiast jest martwica tkanki lub ścięgno jest przerwane lub staw uszkodzony, wówczas staw musi zostać unieruchomiony, a ćwiczenia odpowiednio zmodyfikowane lub przerwane!!!

• należy również chronić odkryte części przed wysuszeniem;

- trening czynności codziennych i rozwoju psychoruchowego:

• pacjent powinien w jak największym stopniu wykonywać te czynności, w tym celu jeśli to tylko możliwe należy ściągać szyny, stosować specjalne sprzęty ułatwiające ich wykonywanie, np. specjalne uchwyty na łyżki i naczynia;

• dzieci powinny mieć dobrane odpowiednio zabawy, urozmaicane muzyką, przekazem wideo, ważny jest również kontakt z rówieśnikami;

• III FAZA PRZESZCZEPU

• Zadania fizjoterapeuty:

• ochrona świeżych przeszczepów;

• zachowanie ruchomości w stawach;

• rozpoczęcie lub finalizowanie planu wypisu ze szpitala;

• postępowanie fizjoterapeutyczne:

- szynowanie lub układanie w odpowiedniej pozycji:

• jeśli przeszczepiona skóra znajduje się nad stawem, to staw należy unieruchomić przez założenie szyny, dzięki temu rana będzie szybciej się goić, a jednocześnie zapobiegnie się powstawaniu przykurczów;

• miejsce przeszczepu jest unieruchamiane zwykle na 5- 6 dni, aż do momentu przerośnięcia przeszczepionej skóry;

- zakres ruchów;

• staw, nad którym wykonano przeszczep skóry nie może być ćwiczony w tej fazie ze względu na delikatność ran;

• inne stawy mogą być ruchome, oczywoście po uprzedniej konsultacji z chirurgiem, który stwierdzi, czy ćwiczenia nie uszkodzą świeżych ran;

• ze względu na ból występujący w miejscach pobrania skóry do przeszczepu, pacjent może nie być w stanie wykonać ćw. w pełnym zakresie;

- planowanie wypisu pacjenta i zalecenia w dniu wypisu:

• data wypisu powinna być zaplanowana tuż po pierwszym przebadaniu pacjenta jako końcowy punkt planu leczenia;

• data powinna być wyznaczana zespołowo;

• ważne, aby podczas leczenia prowadzić dyskusje z pacjentem i jego rodzina na temat dalszej rehabilitacji po wypisie ze szpitala, umożliwi to bliskim przygotowanie się do dalszej opieki nad chorym;

• fizjoterapeuta ustalając datę wypisu powinien wziąć pod uwagę:

→ potrzeby pacjenta i jego oczekiwania;

→ możliwość dalszej opieki i rehabilitacji w miejscu zamieszkania

→ rodzaj i częstość niezbędnych zabiegów po wypisie;

→ czy wydatki związane z dalszą rehabilitacją pokrywa sam

pacjent, czy może część kosztów pokrywa ubezpieczenie;

→ wiek dziecka - wskazane by było zachowanie ciągłości

nauki w szkole;

• rodzina przez cały okres leczenia w szpitalu powinna być włączona

w opiekę, aby po wypisie ze szpitala potrafiła ćwiczyć z dzieckiem, dlatego należy szczegółowo poinformować ją o ty jak: pielęgnować skórę i blizny, używać i zakładać odzież uciskową, wykonywać ćw. ruchowe, zakładać szyny, wykonywać czynności dnia codziennego, stymulować rozwój psychomotoryczny dziecka;

• metody przekazywania zaleceń mogą być różne: słowne,

demonstracyjne, pisemne czy na wideo;

• zalecenia odnośnie dalszych ćw. powinny być konsultowane

podczas okresowych wizyt pacjenta w poradni;

• IV FAZA REHABILITACJI

• Okres od momentu wykonania przeszczepu do powstania dojrzałej blizny lub do zamknięcia rany; zwykle trwa to 12 - 18 miesięcy ( w tym pierwsze 6 miesięcy to okres najbardziej aktywnego procesu dojrzewania blizny);

• Zadania fizjoterapeuty:

• zachowanie lub zwiększenie zakresu ruchów w stawach;

• zwiększanie siły i wytrzymałości mięśni;

• wykonywanie zabiegów prowadzących do powstania gładkiej, miękkiej, płaskiej blizny;

• pionizacja pacjenta;

• nauka lokomocji pacjenta;

• osiągnięcie przez pacjenta niezależności w wykonywaniu czynności dnia codziennego;

• stymulacja prawidłowego rozwoju psychoruchowego dziecka;

• ułatwienie pacjentowi powrotu do normalizacji zajęć w domu i szkole;

• postępowanie:

- próby pionizacji i nauka chodzenia;

• jeżeli przeszczep został wykonany w innych miejscach niż KD i nie ma innych przeciwwskazań, to próby pionizacji należy przeprowadzać już pierwszego dnia po operacji. Należy jednocześnie zachować szczególną ostrożność i wziąć pod uwagę, że najczęstszym miejscem do pobierania skóry na przeszczepy jest okolica ud i pośladków, wówczas pacjenci mogą odczuwać ból i dyskomfort podczas stania lub poruszania się. Również z tej przyczyny bardzo często pacjenci przyjmują pozycję zgiętego tułowia, bioder i st. kolanowych. W takich sytuacjach wskazane jest korzystanie ze wspomagającego sprzętu rehabilitacyjnego;

• gdy był wykonany przeszczep KD to:

→ próby pionizacji i poruszania się można rozpocząć w 5 -7 dni

po operacji ( w zależności od stanu zdrowia pacjenta);

→ już nawet pierwszego dnia po operacji pacjent może być

przeniesiony na krzesło lub poruszać się w wózku inwalidzkim

z NN w pozycji podwieszonej i z odpowiednio ułożonymi

kolanami i stopami;

→ Postępowanie w usprawnianiu chodu wymaga zachowania

odpowiedniej kolejności ( proces ten zajmuje od 1-2 dni do

1- 2 tygodni):

1. przed rozpoczęciem jakichkolwiek czynności należy zabezpieczyć przeszczepione miejsca bandażem elastycznym lub pończochą, w celu:

- zabezpieczenia przed gromadzeniem się krwi w

okolicach przeszczepu, co mogłoby doprowadzić do

krwotoków z delikatnych, nowo powstałych naczyń

włosowatych, uszkadzając tym samym wykonany

przeszczep:

- zmniejszenia odczucia bólu i uczucia swędzenia;

- zapobiegania powstawaniu ciemnopurpurowych

przebarwień skóry z powodu układania KD w

pozycji przymusowej;

2. pozostawianie na pewien czas zwieszonych, owiniętych KD począwszy od 5 do 7 dnia po zabiegu, np. siedząc na boku łóżka, na krześle, wózku inwalidzkim lub podwieszonej macie;

3. próby przyjmowania pozycji pionowej w obecności osoby asekurującej na krótkie okresy;

4. próby chodzenia w obecności osoby asekurującej;

5. próby samodzielnego chodu;

• pielęgnacja skóry:

- codzienna kąpiel przy użyciu delikatnego mydła w celu usunięcia

martwych komórek i starych płynów, które mogą zatykać fizjolog.

pory skóry;

- przeszczep skóry jest bardzo delikatny, dlatego należy chronić go

przed mechanicznym ścieraniem, działaniem zw. chem. Np. domowe środki czyszczące, a także przed UV;

- z czasem przeszczepiona skóra staje się coraz grubsza i mniej

wrażliwa, wtedy wskazany jest delikatny masaż, który pomaga

zachować elastyczność, poprawia krążenie krwi, zmniejsza uczucie swędzenia tk. bliznowatej i przeszczepu. Wskazany jest także przed ćw. ruchowymi ( szczególnie biernymi);

• Ocena blizny:

- nie ma jednego, uniwersalnego urządzenia do pomiaru blizn;

- w tym celu stosuje się kilka technik i urządzeń:

→ tonometr: - pomiar podatności i napięcia blizny;

→ met. Dopplera - pomiar mikrokrążenia w bliznach;

- ocena stopnia dojrzałości blizny;

→ elastometr - pomiar elastycznych właściwości blizny;

- ocena st. dojrzałości blizn i wpływu leczenia

→ The Vancuover Burn Scar Assessment :

- wizualna ocena zabarwienia , unaczynienia ,

podatności i wysokości blizny;

• Zastosowanie ucisku:

• ucisk stosowany jest w celu uzyskania płaskości, miękkości i gładkości blizny, zapobiega jej przerostowi;

- siła stosowanego ucisku powinna być zawsze dostosowywana

indywidualnie; ( ucisk ma być równy lub przewyższać ciśnienie w naczyniach włosowatych blizny);

- aby miał działanie terapeutyczne musi być włączony w leczenie

wcześnie, a uciskowa odzież powinna być nakładana stale, przez cały okres trwania procesu dojrzewania blizny;

- początkowo, tj. ok. 1-wszego tyg. Po wykonaniu przeszczepu lub

zamknięciu rany można zastosować 1-warstwowy mankiet elastyczny:

• mankiet musi być dobrze dopasowany ( na miarę), nie może odstawać od powierzchni skóry ani też blokować dopływu krwi;

• przed założeniem odzieży każda rana powinna być zabezpieczona małym opatrunkiem, aby zapobiec podrażnieniu skóry przez tarcie;

• najbardziej dystalne części zakładane są jako pierwsze np. przy oparzeniu pośladków i KD w pierwszej kolejności zakładamy na stopę, potem na łydkę, uda i szorty na pośladki;

• poszczególne mankiety są zdejmowane w odwrotnej kolejności - zapobiega to przemieszczeniom opatrunków lub tarciom i odczuwaniu bólu;

• każdy mankiet np. na KD zachodzi na poprzedni na szerokość ok. 4 cm - zapobiega to przemieszczaniu mankietów podczas poruszania się;

• pomarszczenia i zapętlenia powinny być zawsze wygładzane;

• po upływie 2 tyg. po przyrośnięciu przeszczepu nacisk może być zwiększony podwójnie poprzez nałożenie mankietów elastycznych, koszulek i szortów;

• po upływie 3-go tyg. można zakładać pacjentowi wcześniej zamówioną na miarę odzież uciskową, której pacjent powinien mieć 2 komplety;

• obrzęk dystalnych części, przebarwienia lub oziębnięcia, skargi dziecka dotyczące występującej parestezji świadczą o tym, że odzież jest za ciasna!!;

• zalecane jest zakładanie ów odzieży na 22h na dobę. Zdejmuje się ją w celu: kąpieli i pielęgnacji skóry, zmiany opatrunku, wykonania ćw. Ponadto dzieci poniżej 2 lat muszą zdejmować dodatkowo ów odzież w ciągu dnia ze względu na ograniczenie zakresów ruchu i osłabienie czucia;

• odzież nosi się do zakończenia procesu gojenia się blizny (ok.12-18 m-cy) przy czym odzież powinna być wymieniana co 2,3 m-ce, gdyż dzieci z niej wyrastają, a sama traci właściwości odpowiedniego ucisku;

• szynowanie;

- szyny zakładane są na odzież uciskową;

- tak jak w poprzednich fazach może być stałe lub okresowe;

- jeśli wcześniej korzystano z unieruchomienia za pomocą szyny,

teraz należy pobrać nową miarę, gdyż nie ma w tej fazie tak

masywnych opatrunków;

• zakres ruchów:

- cel ćw. ruchowych w tej fazie:

• zachowanie lub zwiększenie zakresu ruchów - dzięki utrzymaniu prawidłowej elastyczności blizny, możliwość jej rozciągania, przeciwdziałaniu powstawania siłom obkurczającym bliznę;

• pomoc w zachowaniu równowagi mięśniowej;

- ocena zakresu ruchów:

• odbywa się po zdjęciu odzieży uciskowej;

• za pomocą goniometru - ocena zakresu ruchów czynnych, biernych poszczególnych stawów, jak i podczas zaangażowania kilku stawów jednocześnie, np. uzyskanie pełnego zakresu czynnego i biernego zgięcia w st. ramiennym przy zgiętym st. łokciowym, ale występowanie ograniczeń z powodu blizny ściągającej ruch zgięcia w st. ramiennym podczas wyprostu w st. łokciowym);

• ocena jakości i sposobu wykonania badanego ruchu, np. przy oparzeniu przednich części kl. Piersiowej dziecko chodzi z wysuniętymi barkami i z ograniczeniem rotacji tułowia;

- wykonywanie ćw. czynnych:

• przed rozpoczęciem ćw. pomocne jest natłuszczanie i rozmasowanie tk. bliznowatej naokoło ćwiczonego stawu;

• bardzo wskazane jest ćwiczenie w formie zabawy interesującej dziecko, np. w celu zginania barków - gra w koszykówkę, w celu zginania i prostowania st. biodrowych i kolanowych - jazda na rowerze;

- wykonywanie ćw. biernych:

• niepoprawne wykonywanie ćw. Może mieć traumatyczny skutek dla dziecka. Nie należy wykonywać ich gwałtowanie lub w nadmiernej ilości;

• jeśli występuje ograniczenie ruchów biernych w stawach to należy przed rozpoczęciem ćw. zwiększyć go przez np. odpowiednie ułożenie, zastosowanie odpowiedniego ucisku, natłuszczenie i masowanie blizny ograniczającej ( sucha skóra może pękać przy nadmiernym rozciąganiu);

• rozciągnięcie blizny: wielostawowo ( na całej jej długości) lub nad jednym stawem uzyskuje się przez:

- rozciągnięcie aż do punktu lekkiego oporu;

- rozciągnięcie do momentu pojawienia się na jej

powierzchni zblednięcia ( nie uzyskanie tego efektu

świadczy o tym, że rozciągnięcie było niewystarczające);

- należy jednak pamiętać, że nadmierne rozciągnięcie

powoduje ból, a nawet rozerwanie tkanki, co prowadzi

do powstania stanu zapalnego, a to oznacza jeszcze

większy miejscowy proces bliznowacenia;

• uzyskana poprawa zakresu powinna być utrwalana przez wykonywanie ćw czynnych i prawidłowe ułożenie, a szyna powinna być dopasowana do zwiększonego zakresu;

• ćw. bierne mogą być poszerzone o ułożenia korekcyjne;

• przeciwwskazania: duża rana, której gojenie może być opóźnione przez rozciąganie, zbyt stare blizny;

- można zastosować różne metody terapeutyczne wspomagające rehabilitację:

1) zabiegi parafinowe:

a) parafina o temp. 50º C lub poniżej; zmieszana najlepiej z olejem mineralnym.

b) nakładamy na wcześniej rozćwiczony staw bezpośrednio na miejsce zabiegowe lub za pomocą gazy zanurzonej w parafinie.

2) laseroterapię:

a) szczególnie wskazane w okresie obrzęku i gojenia się skóry pod przeszczepem.

b) stosujemy dł. Fali R lub IR.

3) pole magnetyczne małej częstotliwości:

a) wskazane przy ranach pooparzeniowych czy po przeszczepie , trudno gojących się ranach.

b) dawkowanie zwiększamy stopniowo: od 7 - 10 mT; 25 - 50 mT; 20 - 60 min.; pierwsze zabiegi codziennie, potem 2 - 3 razy w tygodniu.

4) Lampy Sollux

5) Kąpiele ciepłe

a) temperatura do 38º C

b) należy zachować szczególne warunki aseptyki, dlatego nie powinno wykonywać się ich we wczesnym okresie leczenia.

6) Jonoforeza jodowa

a) blizny i przykurcze bliznowe

7) Maści rozciągające

a) np. Cepan czy żel sylikonowy

8) Hipoterapia

a) wpływa na wzrost zakresu ruchów i wzrost siły mięśniowej, wzrost sprawności

b) wpływa na stan psychiczny pacjenta - poprawia samopoczucie.

9) Zajęcia na basenie

a) szczególnie wskazane ćwiczenia w formie zabaw absorbujących dzieci.

b) wykorzystuje się warunki odciążenia,ale także opór przy wykonywaniu ruchów.

c) cel: wzrost siły mięśni, wytrzymałości, zakresów ruchów, spadek bólu poprzez odciążenie.

UWAGA!!!

W fazie rany świeżej mokrej nie wykonuje się żadnych zabiegów fizykalnych.

Wskazana jest jedynie kineza - ćwiczenia czynne w możliwym zakresie, ostrożnie, by nie uszkodzić ziarniny!

V. FAZA ZABIEGÓW REKONSTRUKCYJNYCH

1) ma miejsce wówczas, gdy tkanka bliznowata lub przeszczepiona nie rośnie wraz z tempem wzrostu dziecka.

Powstają wtedy przykurcze ograniczające zakres ruchów w stawach.

2) Konieczny jest zabieg chirurgiczny - rekonstrukcyjny, po którym bardzo często pacjent będzie ponownie wymagał rehabilitacji podobnej do już wcześniej prowadzonej.

---