ROZDZIAŁ 5

OGÓLNE PLANOWANIE ZABEZPIECZENIA MEDYCZNEGO

Celem tego rozdziału jest udostępnienie dowództwom podległym SHAPE i ACE informacji będących „narzędziem pracy” służącym ustalaniu potrzeb zabezpieczenia medycznego sił wydzielonych do ACE oraz ocenie zgłoszonych możliwości.

5-1 PODSTAWY:

1. Siły NATO muszą być zdolne do działania wobec różnych sytuacji, z których wielu nie da się przewidzieć. Władze wojskowe NATO muszą posiadać szerokie spektrum opcji odpowiedzi militarnych, spośród których wybierane są te, które najbardziej odpowiadają poszczególnym „poziomom” sytuacji kryzysowych. Specyficzne plany w przypadku pojawienia się nieprzewidzianych wydarzeń opracowuje się aby możliwe było rozwiązanie potencjalnych sytuacji kryzysowych, podczas gdy plany ogólne (generyczne) wykonuje się nie dysponując szczegółowymi danymi dotyczącymi kryzysu zakładając szeroką gamę okoliczności, które mogą wystąpić.

2. W przeszłości zabezpieczenie medyczne opierano na wskaźnikach wielkości strat związanych z danym zagrożeniem, na podstawie analizy potencjału nieprzyjaciela, warunków otoczenia oraz zadań i możliwości sił sprzymierzonych.

3. Wobec braku znanego zagrożenia można z różnym prawdopodobieństwem dokonać niektórych założeń związanych z potencjalnym niebezpieczeństwem. Tego rodzaju założenia są niezbędne, o ile wytyczne medyczne implikujące zmiany koncepcji operacji oraz struktur sił mają być właściwie wypracowane.

4. SHAPE dokonał przybliżonego, związanego z możliwościami, określenia potrzeb co do zabezpieczenia medycznego sił wydzielonych do ACE. Za podstawę przyjęto zestawienie wskaźników strat i parametrów planowania medycznego uzgodnione przez członków Sojuszu podczas Konferencji Planowania medycznego ACE w 1991 i 1992 roku.

5-2 ZAKRES:

1. Niniejszy rozdział zawiera podstawowe wytyczne planowania pomocy medycznej udzielanej rannym, chorym, lekko rannym oraz w przypadkach stresu pola walki na wszystkich poziomach pomocy medycznej w warunkach wojny konwencjonalnej.

2. Wskaźniki procentowe strat zastosowane w tym rozdziale mają ogólny charakter. Dla konkretnych sytuacji kryzysowych realne procenty mogą być określone jedynie wówczas, gdy możliwa jest ocena szczegółów aktualnych warunków kryzysu. Ocena wielkości strat wynika z analizy czynników wojskowych, takich jak możliwości i zamiary nieprzyjaciela, środowisko ( warunki terenowe, klimat, choroby endemiczne, itd.), a także zadania i możliwości sił sprzymierzonych.

3. Rozdział ten nie zakłada ( i nie powinien ) zastępowania narodowych zasad planowania medycznego. Kraje dysponujące większymi możliwościami, niż minimum proponowane w tym zakresie przez SHAPE winny utrzymać swój aktualny potencjał.

4. Wymagania odnośnie zabezpieczenia medycznego bazujące na danych planistycznych niniejszej publikacji nie zawierają danych co do środków potrzebnych do leczenia ofiar broni masowego rażenia (NBC) oraz jeńców wojennych (Enemy Prisoners of War - EPW). Potrzeby dotyczące zabezpieczenia medycznego zaproponowane przez SHAPE wymagają zatem uzupełnienia na podstawie narodowych wskaźników i założeń, co do ofiar NBC oraz EPW.

5-3 KATEGORIE POSZKODOWANYCH (STRAT): Poszkodowani w walce to: zabici w akcji (KIA), uprowadzeni i zaginieni w akcji (CMIA), ranni w akcji (WIA) i przypadki stresu oraz szoku pola walki (BS). Poszkodowani poza polem walki to: chorzy (D) oraz przypadki obrażeń poza polem walki (NBI).

5-4 POSZKODOWANI W WALCE W WOJSKACH LĄDOWYCH W PROCENTACH:

1. Nowe opracowania ^1,2 , w których przeanalizowano dane pochodzące ze współczesnych konfliktów ( II Wojna Światowa, Wojna Koreańska, Wojna Izraelsko-Arabska oraz Operacja Pustynna Burza) wykazują, iż dotychczasowe metody oceny wielkości procentowych poszkodowanych nie stanowią stałych wielkości występujących w nowoczesnych konwencjonalnych operacjach lądowych.

2. Historia współczesnych konwencjonalnych operacji lądowych wykazała znamienną zgodność modeli wielkości procentowych poszkodowanych w walce. Modele te wykazują głęboką wewnętrzną koherencję pomiędzy głównymi typami scenariuszy operacyjnych. Rozsądne wydaje się zatem założenie, iż modele te okażą się aktualne w przyszłych konfliktach konwencjonalnych. Opracowania wykazują, że:

(1) Intensywne działania bojowe wykazują tendencję do wysokiego stopnia koncentracji

( jeśli chodzi o ich lokalizację ) i krótkiego czasu trwania. Objawia się to na wszystkich

szczeblach dowodzenia pojawieniem się „pulsów” relatywnie wyższych wartości

procentowych strat przedzielonych typowo „pauzami” relatywnie niższych wielkości strat.

Ta ogólna tendencja kształtowania się strat uwzględnia zmienność 1-dniowych wartości

liczby poszkodowanych, która jest znamienna na wszystkich szczeblach dowodzenia i

może mieć dość dramatyczny charakter podczas okresów ( „pulsów” ) intensywnych

działań bojowych.

(2) Zmienność dziennych wartości procentowych strat jest związana z wielkością sił oraz

ich zaangażowaniem bojowym odpowiednim na różnych szczeblach dowodzenia.

Najwyższa zmienność dziennych wartości procentowych poszkodowanych oraz

najwyższe 1 - dniowe straty są obserwowane na poziomie batalionu, przy stopniowo

zmniejszającym się , choć nadal zaskakująco wysokim , poziomie zmienności

obserwowanym na szczeblu brygady, dywizji, korpusu i wreszcie armii.

¹ Ground Forces Casualty Rate Patterns, The Empirical Evidence (09.1989), Current Rate Projections Compared to the Empirical Evidence (05.1990) oraz Suggested Planning Considerations (01.1991) - George W.S. Kuhn, Instytut Zarządzania Logistycznego, 6400 Goldsboro Road, Bethesda, Maryland 20817-5886, USA (NU).

² Groond Forces Casualty Rate Patterns, Uses in Casualty Estimation and Simulation Evaluation, - George W.S. Kuhn, opubl. w materiałach 60 Military Operations Research Society Symposium, 06.1992, 101 South Whiting Street, Suite 202, Alexandria, Virginia 22304, USA (NU

(3) Niższe dzienne odsetki strat występują znacznie częściej niż wyższe. Nawet podczas

okresu intensywnych działań bojowych siły ( na każdym szczeblu ) doświadczać będą

większej liczby epizodów niższych 1-dniowych strat, niż wyższych strat 1-dniowych.

Podobnie siły, w których dochodzi do wysokiego średniego odsetka strat podczas okresu

intensywnych działań doświadczą relatywnie niższej liczby 1-dniowych epizodów strat -

nawet w obrębie swoich głównych elementów.

(4) Na wszystkich szczeblach wyższe wskaźniki strat 1-dniowych łączą się z krótszym

czasem trwania (tych epizodów).

(5) Wskaźniki strat mające zastosowanie w dużych formacjach(zw. taktycznych) nie mogą

być stosowane w przypadku mniejszych jednostek.

(6) Uwzględniając ogólne uwarunkowania można określić zakres prawdopodobnych

średnich odsetek strat oraz ich rozkład. Uwarunkowania te odnoszą się do 3 powiązanych

ze sobą parametrów operacyjnych, którymi są:

(a) Wielkość sił i ich szyk bojowy ( szczebel dowodzenia);

(b) Czasokres (długość czasu mierzona wskaźnikiem)

(c) Ogólny typ scenariusza operacyjnego ( scenariusz frontu ciągłego ³ , frontu

rozerwanego ⁴ oraz frontu zdezintegrowanego ( rozdrobnionego ) ⁵ , typ odcinka

operacyjnego sił ( główny odcinek natarcia , drugorzędowy odcinek natarcia itd. ) ,

a także ogólna postawa sił ( ofensywna bądź defensywna).

3. Jakkolwiek odsetki przewidywanych strat podczas operacji pokojowych nie zostały

dotychczas zdefiniowane, to będą one zapewne znamiennie niższe jeśli idzie o ich średnią

podstawową wartość , niż którekolwiek wskaźniki opisane wyżej charakteryzujące

działania bojowe pomiędzy większymi siłami konwencjonalnymi.

3 Scenariusz frontu ciągłego: Siły strony broniącej się zachowują swoją spójność obronną i nie pozwalają znaczącym siłom strony nacierającej ( np. wielkości korpusu lub większego związku taktycznego szczebla operacyjnego) na penetrację głębokich obszarów tyłowych i wykorzystanie powodzenia. Scenariusz frontu ciągłego zakłada obecność sił przeciwników relatywnie zbliżonych pod względem ich jakości.

4 Scenariusz frontu rozerwanego: Zwartość sił broniących się została przerwana w jednym lub więcej niż jednym miejscu pozwalając znaczącym siłom strony nacierającej ( np. wielkości korpusu lub większego związku taktycznego szczebla operacyjnego) na penetrację głębokich obszarów tyłowych i wykorzystanie powodzenia. Poziomy przerwania frontu rozpoznaje się celem określenia stopnia powodzenia strony nacierającej podczas fazy wykorzystania wobec katastrofalnego

okrążenia / opanowania coraz większej części sił strony broniącej się.

5 Scenariusz frontu zdezintegrowanego: Opór strony broniącej się załamał się niemal natychmiast po nawiązaniu kontaktu z siłami lądowymi n-pla. Strona nacierająca jest w stanie związać całość sił obronnych na pełnej głębokości (zarówno podczas fazy powietrznej operacji jak i operacji lądowo-powietrznej) praktycznie jednocześnie z natychmiastowym rozstrzygnięciem. Jeszcze przed główną częścią lądowych działań bojowych spójność C3I (Dowodzenie, koordynacja, wywiad) strony broniącej się zostaje zniesiona, siły powietrzne i główne węzły logistyczne poważnie osłabione, zaś siły lądowe ( jeśli sytuacja przypomina „Pustynną Burzę”) znacznie osłabione.

4. Wiele osób sądzi , iż zwiększenie skuteczności broni konwencjonalnej przekłada się na

większy procent poszkodowanych. Fakty świadczą w sposób oczywisty o przeciwnej

sytuacji. Trevor N. Dupuy wykazał ,że wskaźniki poszkodowanych w wojnach lądowych

uległy zdecydowanej redukcji od XVII w., pomimo stosowania bardziej śmiercionośnej

broni.

Lata

Rycina 3 ŚREDNIE DZIENNE WSKAŹNIKI STRAT, 1600-1973T.N. DUPUY, 1986)

5. Współczesne metody, pomimo zestawienia wskaźników strat, nie dają wskazówek co do

właściwego utrzymania systemu zabezpieczenia medycznego oraz odpowiedzi na

wątpliwość - czy system ten jest nadmiernie, czy też niedostatecznie rozwinięty. Jednakże

niniejsze opracowanie ukazuje prawdopodobieństwo poniesienia wyższych lub niższych

strat, podając wartości dla wszystkich 3 powiązanych ze sobą rodzajów parametrów

operacyjnych. Dla potrzeb tego dokumentu opracowano dane dotyczące pojedynczych -

„punktowych” wartości odsetkowych strat na każdym szczeblu dowodzenia , przy

założeniu, iż odnoszą się one do pojedynczych dni intensywnych działań wojennych

pomiędzy siłami posiadającymi zdolność bojową w sytuacji frontu ciągłego.

(1) Kalkulacja „punktowych” odsetek poszkodowanych w czasie ”P” na poziomie dywizji

została oparta o dane zawarte w opracowaniu dotyczącym „ Statystyki zbiorczej

jednodniowego odsetka poszkodowanych w pojedynczej dywizji ” , co poniżej

przedstawiono w formie liczbowej i w postaci wykresu. Wykres pokazuje, iż spośród

„punktowych” obserwacji próbek 1-dniowych odsetek strat dywizji (przekraczających

0.5%) jedynie 1/100 zbliżyła się do maksymalnej wartości 15%, podczas gdy 75/100

(zwane też 75 percentylem) było równych, bądź niższych od 3 %.

NATO JAWNE

AD 85-8

1

5-4

NATO JAWNE

Wskaźniki

poszko-dowanych

w bitwach

wyrażone

w %

na

dzień

---