Św Augustyn Wyznania


Wyznania św. Augustyna

Ks. I

Jak wskazuje tytuł utwór to wyznania, filozofia i rozmyślania. Rozpoczynają się one od wychwalania Boga i miejsca przy nim człowieka, jako cząsteczki, którą On stworzył i przez którą jest sławiony. Człowiek odkąd został stworzony, skierowany jest ku Bogu „ i niespokojne jest serce nasze, dopóki w Tobie nie spocznie”. Następnie Augustyn zastanawia się czy można wzywać Boga zanim się Go pozna. Przecież może wtedy przez pomyłkę wzywać kogoś innego, ale z drugiej strony, może trzeba wzywać o pomoc, by poznać. Dalej poruszona jest kwestia szukania Boga, sławią Go Ci, którzy Go szukają. Boga wzywa wiara, którą człowiek został obdarzony, wiara ta wynika ze świadomości istnienia Syna Bożego i Jego uczniów. Jednak Augustyn wciąż się zastanawia czy wypada wzywać Boga, przecież nie wiadomo czy jest takie miejsce w człowieku, do którego Bóg mógłby przyjść. Zastanawia się czy Boga może ogarnąć całe niebo i ziemia, które On stworzył. Wielbi Boga mówiąc, że nie byłoby go, gdyby nie było w nim Boga, a jednocześnie zdaje sobie sprawę, że człowiek istnieje w Bogu, bo w nim istnieje wszystko. Można więc zadać pytania: Czy jest sens wzywać Pana skoro jest On też w człowieku? Gdzie Bóg wylewa wszystko, gdy napełni już niebo i ziemię? A napełnia nawet przez sam fakt, że zawiera to w sobie bo zawiera wszystko. (wiem, że jak czytacie to wszystko, to wydaje się bezsensu, ale taka jest niestety cała książka… :/ ) Augustyn zastanawia się również czy wszystkie rzeczy napełnione przez Boga mają szansę Go ogarnąć? Jeśli tak to w jakich częściach? Ale z drugiej strony czy Boga można podzielić na mniejsze i większe części? Rzecz tak naprawdę jest niczym wobec Stworzyciela.

Augustyn wychwala Pana Boga, określa jego wielkość i sprawiedliwość, miłosierdzie. Bóg zmienia wszystko, ale sam pozostaje przy tym bezimienny, w odróżnieniu od rzeczy mu poddanych, nigdy nie jest ani stary, ani młody. Nawet gdy się gniewa, jest przy tym spokojny, przygarnia to co napotkał, choć tak naprawdę nigdy tego nie utracił, oddaje długi, będąc nic nie winien, chociaż tak naprawdę człowiek nie ma nic, co nie należałoby do Boga. Augustyn zauważa, że człowiek, który nie mówi o Bogu w zasadzie może być uznany za niemowę. Stwórca żąda, by Go kochać w innym razie człowieka spotka nieszczęście, jednak dla Augustyna samo nie miłowanie Boga byłoby nieszczęściem. Prosi Pana, by przemówił do jego duszy i uświadomił jej, że jest jej zbawieniem. Chciałby zobaczyć Bożą twarz. Augustyn wyznaje Bogu, że zdaje sobie sprawę ze swych grzechów, ale nikt oprócz Niego nie jest w stanie ich oczyścić, jednocześnie podkreśla, że wyznanie grzechów jest dowodem jego wiary. Mówi o swojej marności, porównuje się do prochu i pyłu, prosi jednak by Bóg był dla niego miłosierny, bo tylko Jemu może się wygadać, a jego mowa dotyczyć będzie problemem bytu, który prowadzi do śmierci, zauważa, że wiele się nauczył od rodziców, ale nawet pokarm z piersi matki pochodzi od Boga, a także wszystko co dobre i człowiecze ocalenie. Augustyn zauważa, że dzięki Bogu nauczył się wszystkiego, rozpoczynając od ssania piersi matki, przez pierwsze uśmiechy, choć wcale tego nie pamięta, to wierzy w to, bo widzi to po innych dzieciach. Wspomina także o tym, że małe dzieci płaczem chcą uprosić rodziców o coś, czego Ci nie chcą im dać, choć tak naprawdę robią to dla dobra dzieci. Dzieciństwo jednak z czasem umiera, mimo że człowiek wciąż żyje. Bóg jednak żyje zawsze i nic w Nim nie umiera. Augustyn pyta Boga co było przed okresem niemowlęcym, nikt poza Panem, nie może odpowiedzieć na to pytanie. Od razu pod koniec niemowlęctwa Augustyn szukał znaków, którymi mógłby oznajmiać swoje uczucia innym. Bóg w zasadzie nie przemija, ale przemijają różne rzeczy, które także są w Bogu. Ale Bóg jest dniem dzisiejszym, mimo, że przepłynęło przez ten dzień wiele dni naszych przodów i przeminie wiele lat potomków, a Pan będzie ten sam i taki sam. Pytanie, które postawił Augustyn mogą pozostać dla niego bez odpowiedzi, najważniejsze, że się rodzą, bo przez nie odnajduje się Boga.

Jedyne, co nie stworzył w człowieku Bóg to grzech, dziecko, które żyje na świecie zaledwie jeden dzień. Swoim płaczem i wyrywaniem się do pokarmu (w przyszłości mogłoby owocować obżarstwem), wyrzucanie cennych rzeczy, złoszczenie na dorosłych, że nie spełniają wszystkich zachcianek.. Jednak Augustyn zauważa, że „niewinność niemowląt polega na słabości ciała, a nie na niewinności duszy”. Z wszystkich tych nagannych rzeczy jednak się wyrasta. Bóg stworzył proporcjonalne ciało człowieka, dodając do niego instynkty służące jego sprawności i bezpieczeństwu.

Kolejny okres, który wspomina Augustyn i który już sam pamięta, to czas chłopięcych lat. Zauważa, że nauczył się mówić nie dzięki ludziom, którzy uczyli go poszczególnych słów, ale dzięki Bogu, który obdarzył go rozumiem. Dźwięki kojarzył z czynnościami jakie wykonywali ludzie, zapamiętywał jak ludzie nazywali daną rzecz i dzięki temu nauczył się porozumiewać i mówić o co mu chodzi. Poznawanie ruchów związanych z danym przedmiotem lub czynnością jest jeżykiem naturalnym wszystkich ludzi: miny, gesty, brzmienie głosu, to wszystko ukazuje nastawienie człowieka. Stopniowo dziecko uczy się co oznaczają dane słowa i jak należy na nie reagować, a także w jaki sposób wyrażać swoje życzenia. Augustyn opisuje swoje dzieciństwo jako pełne nieszczęśliwych chwil, bo był zmuszany do posłuszeństwa wychowawcom, kazano mu się uczyć retoryki, która wydawała mu się zupełnie niepotrzebna, za nieposłuszeństwo był bity. Na swojej drodze spotkał jednak ludzi, którzy nauczyli go modlić się do Boga, i już od najmłodszych lat modlił się do Boga, by uchronił go od bicia, mimo że modlitwy te były bełkotem. Przyznaje się do tego, że będąc małym chłopcem bardziej ciągnęło go do zabaw niż o nauki. Popełniał „głupstwa” za które był karami, zauważa jednak, że głupstwa, którymi zajmują się dorośli nazywane są zajęciami. Uważa, że naprawdę sprawiedliwy sędzia nie ukarałby go za to, że wolał grać w piłkę, co zabierało czas poświęcony na naukę. Przypuszcza, że Ci co obecnie go karzą kiedyś zachowywali się tak samo. Mimo wszystko zdaje sobie sprawę, że grzeszył, bo sprzeciwiał się nakazom dorosłych, którzy kazali mu się uczyć, teraz zdaje sobie sprawę, że wykształcenie można wykorzystać do dobrych celów. Augustyn wolał jednak czas poświęcać na grę w piłkę, zabawę, oglądanie spektakli przeznaczonych dla dorosłych, wszystko tłumacząc dziecięcymi ambicjami.

Przyznaje Augustyn, że już jako młody chłopiec na szczęście dowiedział się o życiu wiecznym obiecanym przez Pana Boga. Wspomina także o swojej matce, która również wierzyła w Boga, opowiada także o tym jak jako dziecko zachorował na bóle żołądka (podkreśla, że Stwórca na pewno to widział, bo już wtedy był przy nim), a przy tej chorobie matka prosiła o chrzest. Sakrament jednak nie miał miejsca, bo chłopiec wyzdrowiał i stwierdzono, że na pewno niejednokrotnie zgrzeszy. Ojciec był osobą niewierzącą. Mimo tego matka była posłuszna swemu mężowi, bo wiedziała, że przez to jest posłuszna Bogu. Augustyn zastanawia się kim stałby się gdyby jednak został ochrzczony w wieku chłopięcym. Przyznaje się także do tego, że uczył się, ale był grzesznym, bo nauka ta była tylko spowodowana zmuszaniem go do tego. Zauważa, że nikt nie postępuje dobrze z musu, nawet jeśli to, co czyni jest dobre, ale i dobrze nie postępowali ci, którzy go do nauki zmuszali. Opowiada o tym, jakie przedmioty lubił w szkole. Fascynowała go łacina, ale nie ta początkowa, ale studiowanie literatury. Nie lubił greki tak samo jak nauki pisania, czytania i liczenia po łacinie. Obecnie uważa, że było to grzechem, bo teraz te lekcje przydają mu się najbardziej. Czytając literaturę musiała zastanawiać się nad „błąkaniem jakiegoś tam Eneasza”, a zapominał o własnym zabłąkaniu, płakał nad śmiercią Dydony, która z miłości się zabiła, a nie zwracał uwagi, że przez to sam umierał z dala od Boga i z braku miłości do niego. Podkreśla, że nauka czytania i pisania jest dużo ważniejsza i przydatniejsza od poetyckich rozmyślań. Nauka łaciny odbywała się bez gróźb i kar, nauczył się jej po prostu słuchając nie od nauczycieli, ale od ludzi, a spieszyło go do tego jego serce chcąc wyrażać uczucia. Jasno z tego wynika, że swobodne zainteresowanie bardziej sprzyja uczeniu się języka niż jakakolwiek przymusem narzucana pilność.

Augustyn powierza wszystko Bogu, to co mówi, pisze, czyta, liczy, uważa jednak, że można uczyć młodych w inny sposób, a nie pod nakazem. Przytacza postać Jowisza, który był przykładem do występków, mówi także o Homerze który łajdakom przyznawał cechy boskie. Czytanie Homera czy Terencjusza miało za zadanie nauczać, ale tak naprawdę zamiast nauczać nowych słów i zwrotów, uczyły niegodziwych czynów. Przyznaje również św. Augustyn, że trwonił swoje zdolności, które otrzymał od Boga. Nie ukrywa, że wolałby recytować Pismo Święte niż fragmenty Eneidy, ale dostał za zadanie wypowiedzieć przemowę Junona. Przyznaje się do tego, że często odchodził od Boga, ale tłumaczy to tym, że przebywał wśród ludzi dla których największym wstydem było to, że złożyli zdanie niepoprawne gramatycznie, bądź prowincjonalne, zaniedbując zasady ustanowione przez Boga.

Przytacza historie syna marnotrawnego, którego Bóg miłował jeszcze czulej, gdy powrócił do rodzinnego domu. Umieszcza również znane przysłowie: Nie czyń innemu tego, czego sam nie chciałbyś doznać. Ludzie bardziej zwracają uwagę na to, by nie popełnić błędów gramatycznych, niż na to, by nie skrzywdzić drugiego człowieka. Przyznaje, że i on w latach chłopięcych bardziej się wystrzegał popełnienia w mowie prowincjonalizmu niż zawiści wobec tych, którzy takich błędów nie popełniali. Wspomina także, że będąc dzieckiem często okłamywał rodziców i nauczycieli, by mieć więcej czasu na zabawy, kradł rzeczy ze spiżarni czy stołu dla własnego łakomstwa lub by dać je kolegom, którzy dzięki przysmakom mieli się z nim bawić. Przyznaje, że nie jest to dziecięca niewinność, bo przenika to wszystko do lat dojrzałych. Ale Bóg uznał dzieci za symbol pokory i dając im królestwo pokory.

Augustyn dziękuje Panu za wszystkie dary, które od niego uzyskał, podkreślając, że dziękowałby Bogu nawet jeśli dożyłby tylko lat chłopięcych. Prosi By Stwórca nie odbierał mu darów, którymi Augusty został obdarzony, sam obiecuje za to trwać przy Bogu.

Ks. VIII

Augustyn składa podziękowania Bogu za Jego miłosierdzie. Teraz jest już pewien istnienia Boga, chce mocniej w nim trwać. Był czas, w którym Augustyn potrzebował oczyścić serce. Wtedy Bóg zesłał na niego natchnienie, dzięki któremu uznał, że musi udać się do Symplicjana. Człowiek ten był dobrym sługą Bożym od młodości bezgranicznie mu oddanym. Teraz był już starszym mężczyzną, a przez to bardzo doświadczonym. Augustyn prosił Symplicjana, by pokazał mu jak odnaleźć Bożą drogę. Potrafił już powstrzymać się od wielu pokus, bo Bóg był dla niego ważniejszy, ale wciąż męczyła go namiętność do kobiety. Apostoł nie zakazywał mu tego, choć tak naprawdę chciał, aby wszyscy ludzie byli tacy jak on sam. Autor przyznaje, że wolał wybrać łatwiejszą drogę, ale że zdawał sobie sprawę, że małżeństwo zmusi go do znoszenia rzeczy sprzecznych z jego dążeniami.

Dalej mowa jest o bezbożnikach, którzy poznali Boga, a nie oddali Mu dziękczynienia i nie uczcili Go. Ale Bóg zabrał Augustyna od takich ludzi i przeniósł go tam, gdzie „mógł odzyskać zdrowie”. Według zaleceń Bożych, autor nie uważał się za mądrego, bo „ ci, co podają się za mądrych, głupimi się stali”. Augustyn wciąż jednak błąkał się więc postanowił po raz kolejny udać się do Symplicjana. Opowiedział mu o książkach, które przeczytał, były to książki filozofów platońskich przełożone na łacinę przez Wiktoryna. Pochwalił te książki Symplicjan i aby nakłonić Augustyna do pokory Chrystusowej wspominał samego Wiktoryna, wspomniał, że był on jego przyjacielem i opowiedział kilka historii o nim. Tak więc był on człowiekiem bardzo uczonym, nauczycielem wielu znakomitych senatorów, a z czasem uczczono go wystawieniem jego posągu na forum w Rzymie. Dopiero na starość stał się Chrześcijaninem, wcześniej składając hołd bożkom np. Anubisowi szczekającemu jak pies, Wenerze czy Minerwie. Wiktoryn pilnie czytał Pismo Święte i inne księgi chrześcijańskie. Często mówił Symplicjanowi, że stał się już chrześcijaninem, a wtedy tamten oznajmiał mu, że uwierzy w to dopiero gdy zobaczy Wiktoryna w kościele. Bardzo się na to obrażał ów człowiek, mówiąc, że to nie mury czynią człowieka chrześcijaninem. W końcu jednak zauważył, że wstydzi się przed ludźmi swojej wiary, przestraszył się, że zostanie za to ukarany przez Boga i wreszcie zdecydował się pójść do kościoła wraz z Symplicjanem . Tam pouczono go o podstawowych tajemnicach naszej wiary i niedługo przyjął chrzest. Według tradycji wyznanie wiary polegało na wymówieniu wyuczonej formułki przy zgromadzonej ludności. Kiedy mogło to być kłopotliwe dla wyznającego zezwalano, by wyznanie wiary odbyło się prywatnie. To także zaproponowano Wiktorynowi, on jednak zdecydował, że wyzna wiarę w obecności wszystkich, uważał że powinien się mniej tego wstydzić niż swoich słów kiedy głosił retorykę. Zgromadzeni wiwatowali na jego cześć, potem zamilkli, by go uważnie wysłuchać, a on wyznał prawdziwą wiarę. Radowali się wtedy wszyscy, bo ten który umarły był ożył, zaginął, a odnalazł się. Bo tak właśnie jest, że kiedy odnajdziemy albo odzyskamy utraconą rzecz, cieszymy się z niej bardziej niż wtedy, gdy mielibyśmy ją cały czas. Jedzenie też sprawia większą przyjemność, gdy poprzedzi je głód. „Jest też w zwyczaju, że narzeczoną nie od razu wydaje się za mąż; odwleka się ten moment, aby mężczyzna jej nie lekceważył, jeśli się za nią dostatecznie długo nie wytęsknił. Augustyn prosi Pana, by poruszył nasze serca, abyśmy pokochali Boga. Zauważa, że sławni ludzie są przykładem dla innych, dlatego tak łatwo mogą zachęcać innych do wiary w Stwórcę.

Kiedy Augustyn usłyszał historię Wiktoryna, postanowił pójść taką samą drogą. Szczególnie nakłoniła go do tego historia, kiedy to cesarz Julian wydał ustawę zabraniająca chrześcijanom uczenia literatury i retoryki, a wówczas Wiktoryn wolał zrezygnować ze szkoły, niż odstąpić od słowa Bożego. Autor zauważa, że do tej pory walczyły w nim dwie wole: duchowa i cielesna, ciało pożąda przeciw duchowi, a duch przeciw ciału. Przyznaje się również do tego, że był po obu stronach, ale bardziej po tej, co w sobie pochwalał, niż po tej co w sobie potępiał. Wie jednak, że nie mógł się już usprawiedliwiać tym, że nie widzi jasno prawdy. Porównuje się do człowieka, który usiłuje się przebudzić, a nie może pokonany znowu w głębie snu zapada. Augusty był już pewny, że lepiej byłoby poświęcić się miłości Boga, niż własnym namiętnościom ulegać, zwyciężyło jedno pragnienie, ale pożądanie dalej go pętało. Przyznaje, że jest to grzechem, który sam nabył.

Augustyn wspomina o swojej przyjaźni z asesorem Alipiuszem, a także z Werekundusem, wykładowca literatury, któremu na prośbę Augustyna i Alipiusza pomagał Nebrydiusz. Pewnego dnia Augustyn siedział wraz z Alipiuszem w ich domu i odwiedził ich pewien Afrykańczyk imieniem Pantycjan. Zobaczył on na stole przeznaczonym do gry jakąś książkę. Okazał się, że to pisma św. Pawła. Cudzoziemiec okazał się być również chrześcijaninem i zaczął opowiadać o nieznanym dla Augustyna i Alipiusza mnichu Antonim z Egiptu. Potem opowiadał o zakonnikach żyjących w klasztorach, wspomniał o istniejącym za murami miasta Mediolanu klasztorze Ambrożego. Kolejna opowieść dotyczyła pobytu Pontycjana w Trewirze, gdzie przechadzał się po parku wraz z grupą 3 przyjaciół. Podzielili się na dwie grupy. Ta w której nie był wówczas Pantycjan odnalazła książkę z opisem życia Antoniego. Wtedy jeden z nich zaczął ją czytać i stwierdził, że też by chciał tak żyć. Do tej poty pełnił funkcje policjanta cesarskiego, ale zdał sobie sprawę, że nie jest to niczym dobry, a że lepiej zostać przyjacielem Boga niż przyjacielem cesarza. Momentalnie postanowił służyć Bogu. Również drugi postanowił iść tą drogą, bo jest to służba zaszczytna i czeka za nią wielka nagroda. Potencjał wraz z drugim mężczyznom, z którym się przechadzał wysłuchał opowieści i nowych postanowień swoich przyjaciół, jednak oni nie zmienili swojego sposobu życia, ale byli poruszeni tym zdarzeniem. Obaj mężczyźni pozostali w domu, w którym odnaleźli księgę o Antonim, a ich narzeczone usłyszawszy o tym postanowiły również oddać się Bogu.

Przez ta opowieść Augustyn postanowił spojrzeć na siebie. Zrozumiał swoją niegodziwość i ją znienawidził. Znał ją wcześniej, ale udawał, że jej nie zna. Wciąż odkładał chwilę całkowitego oddania się Bogu, czekał na pewność, która teraz mu się ujawniła. Wówczas zwrócił się do Alipiusza, że pora się zmienić, by w przyszłości pójść do nieba. O treści jaką chciał przekazać Alipiuszowi bardziej mówiły jego rozpalone policzki, czoło, oczy, drżący głos. Augustyn wyszedł do ogródka i tam „toczył walkę z samym sobą”. Wraz z Alipiuszem, który mu towarzyszył chodził po ogrodzie i miotał się przeciwko sobie, że nie idzie z wolą i przymierzem Bożym. Aby iść dobrą drogą wystarczyło tylko chcieć, ale chcieć prawdziwie i mocno. Jednak nie zawsze chcieć to móc. Zauważa jednak, że w tym przypadkiem sama wola jest już dokonaniem. Tym razem to się nie dokonywało. Nie rozumiał tego Augustyn. Umysł kieruje wszystkim w nas, kiedy karze ręce poruszać się, ta to czyni, Dlaczego w tym przypadku umysł nakazuje sobie czegoś chcieć, a tego nie wykonuje. Lecz on nie w pełni chce więc i nie w pełni nakazuje. Nie można powiedzieć, że były w Augustynie 2 natury, takie rozumowanie jest oznaką pychy i grzechu. Sprzeczności, które rodzą się u Augustyna nie rodzą się całkowicie zgodnie z jego wolą, ale rodzą się w nim i są karą za grzech Adama w raju. To co jest przez wielu uznane za drugą naturę człowieka jest po prostu związane z jego wolą. Kilka możliwości o których decydujemy mogą być złe lub dobre. Jest w nas jedna dusza, która ani jednego ani drugiego nie pragnie pełnią swojej woli. Augustyn wiąż wahał się i odsuwał od jednoznacznego podjęcia decyzji, wciąż nie mógł dojść do celu, więcej czuł w sobie zła niż dobra, wciąż go coś więziło. Jego stare przyzwyczajenia wciąż go powstrzymywały od całkowitego wyboru Boga. W czasie tej bitwy sumienia Augustynowi wciąż towarzyszył Alipiusz. Odszedł od niego Augusty, gdy stwierdził, że potrzebuje się wypłakać, a to według niego najlepiej czynić w samotności. Rzucił się Augustyn pod drzewo figowe i zaczął płakać. Leżąc tak usłyszał słowa piosenki: „Weź to, czytaj”, które słychać było z sąsiedniego domu. Słyszał to po raz pierwszy i stwierdził, że to musi być jakiś znak od Boga. Przypomniał sobie, że Antoni poprzez lekcję ewangelicką, którą przypadkiem usłyszał w kościele nawrócił się ku Bogu. Augustyn powrócił do miejsca, w którym pozostawił Alipiusza i chwycił tom pisma apostoła Pawła. Pierwsze słowa, na które natrafił były takie: „ nie w ucztach i pijaństwie, nie w rozpuście i rozwiązłości, nie w zwadzie i zazdrości. Ale przyobleczcie się w Pana Jezusa Chrystusa, a nie ulegajcie staraniom o ciało i jego pożądliwości. Augustyn nie potrzebował czytać więcej, jego zwątpienie natychmiast odeszło, czuł tylko ufność. Zaznaczył fragment w książce i opowiedział wszystkim Alipiuszowi, który dalszą część, która brzmiała „ a słabego w wierze przyjmujcie” odniósł do siebie. Z nowiną poszedł Augustyn do matki, która błogosławiła Boga za to wszystko co się stało. Jej smutek przerodził się w radość, która zaćmiewała nawet marzenia o wnukach.

Ks. IX

Augustyn składa Bogu ofiarę dziękczynną, wysławia Pana sercem, językiem, kośćmi. Bóg jest dla niego zbawieniem, bogactwem, zbawieniem, jasnością. Zastanawia się, gdzie do tej pory była jego wola. Teraz czuje, ze porzucenie tego, czego przedtem lękał się utracić, już samo w sobie jest radością. Widzi, że jego dusza stała się wolna od udręki ambicji i żądzy zysku, od niespokojnego tarzania się w namiętnościach cielesnych. Postanowił Augustyn skończyć swoją pracę retora, tłumaczy to tym, że nie chciał już wystawiać swoich słów na sprzedaż. O tym postanowieniu wiedział Bóg i kilku przyjaciół autora. Wiedział, że znajdą się ludzie, którzy potępią jego postępowanie, ale zdawał sobie również sprawę z tego, że imię Boże jest sławione w tak wielu krajach, że znajdą się i tacy ludzie, którzy pochwala jego postępowanie. Swoje postanowienie dokonał dopiero gdy przyszły ferie (był ot okres około 20 dni), by jego czyn nie został uznany za popisywanie się. Augustyn wspomina także o nabytej w czasie lata chorobie płuc. Na początku choroba ta martwiła bohatera, bo wiedział, że będzie musiał skończyć karierę nauczyciela, albo przynajmniej przerwać ją na jakiś czas, teraz zaczął się nawet z tego cieszyć, bo była to dobra wymówka do rzucenia zawodu przed rodzicami jego uczniów.

Czynów Augustyna nie rozumiał Werekundus (wspomniany na początku księgi VIII). Sam nie będąc jeszcze chrześcijaninem miał żonę chrześcijankę. Czuł się porzucony w pewien sposób przez Augustyna i Alipiusza. Mimo wszystko zaprosił swoich przyjaciół do swojej wiejskiej posiadłości i pozwolił im tam mieszkać tak długo jak tylko zechcą. Werekundus zachorował ciężko kiedy już Augustyn i Alipiusz byli w Rzymie. Stał się wówczas chrześcijaninem i ku radości swoich przyjaciół odszedł z tego świata jako sługa Boży. Wspomina Augustyn także Nabrydiusza, który podobnie jak on wpadł w przepaść i obłąkanie i nie chciał wierzyć w rzeczywistość ciała Syna Bożego i Prawdy wcielonej. Umarł służąc w Afryce, będąc katolikiem, nie przyjął jednak chrztu, ale stał na progu nawrócenia.

Dalej opowiada autor o swojej podróży do willi w Kasycjakum, kiedy porzucił już na dobre zawód retora. O tej wyprawie świadczą książki spisane przez Augustyna. „Są w tych książkach zawarte moje dyskusje z towarzyszącymi mi przyjaciółmi, jak też moje rozmyślania, gdy byłem sam tylko przed Tobą”. Zaznacza także, że nie zaprzestał kontaktu z Nabrydiuszem, o czym świadczą zapisane listy. Przyznaje autor, że na prowincji czytywał psalmy Dawida, hymny wiary, był podobnie jak Alipiusz katechumenem, a towarzyszyła im matka Augustyna, również zagorzała chrześcijanka. Otwarcie mówi Autor o tym, że współczuł innowiercom (dokładniej manichejczykom), ale zaraz im współczuł, że nie znają sakramentów, odrzucają lęki, które mogłyby ich uwolnić od szaleństwa. Czytając psalmy drży, rozumie je i zauważa, że są skierowane do ludzi takich, do których i on się zaliczał, takich, którzy kochają marność i szukają kłamstwa. Bardzo ubolewa nad tym Augustyn, żałował swoje przeszłości, postanowił odnowić swoje życie, pokładając nadzieje w Bogu.

Był czas, kiedy Augustynowi dokuczał ból zębów, nawet do takiego stopnia, że nie mógł mówić. Zapisał wówczas na woskowej tabliczce prośbę do swoich przyjaciół, by się za niego modlili. Ból ustąpił, autor zdaje sobie sprawę jak cudownego zdarzenia doświadczył, wciąż jednak nie może spokojnie myśleć o swoich grzechach z przeszłości, które jeszcze nie były mu odpuszczone w chrzcie. Augustyn napisał list do biskupa Ambrożego, w którym opisał swoje minione błędy i obecne zamiary, ten nakazał mu czytać księgi proroka Izajasza, gdzie zapowiadana jest dobra nowina i powołanie pogan. Odłożył jednak lekturę, bo jej pierwszy rozdział był bardzo trudny i nie zrozumiały dla Augustyna, myślał, że tak napisana jest cała książka i postanowił ją przeczytać dopiero, gdy będzie bardziej oswojony ze stylem słowa Bożego. Kiedy nadszedł czas przyjęcia chrztu Augustyn i Alipiusz przenieśli się z wiejskiej willi do Mediolanu. Alipiusz tak ujarzmił swoje ciało, że potrafił boso kroczyć po italskiej gołoledzi. Autor wspomina także o tym, że wziął ze sobą swojego syna Adeodata, który zrodził się z grzechu Augustyna. Miał on około piętnastu lat, a był bardziej bystry niż wielu wykształconych ludzi. W dziele Augustyna O nauczycielu, Augustyn prowadzi dialog ze swoim synem . Kształcił i wychowywał go w zasadach Bożych. Chłopiec jednak szybko został zabrany z tej ziemi.

Kolejny fragment rozpoczyna krótka opowieść o młodzieńcu imieniem Ewodiusz, który kiedyś był policjantem cesarskim, teraz podjął służbę dla Boga i wraz z Augustynem, jego matką i Alipiuszem postanowili razem zamieszkać i wspólnie wieść życie pobożne. Wyruszyli do Afryki, a w drodze (konkretnie w Ostii u ujścia Tybru) umarła matka Augustyna. W dalszej części autor wychwala swoją matkę, jako zasłużoną służebnicę Bożą. Wspomina także jak ta, będąc młodą dziewczyną była posyłana przez rodziców do beczki po wino, a ta nadpijała z czerpaka małe ilości, nie po to, by się oszołomić, lecz ze zwykłej, przekory dziecięcej. Z czasem wypijała coraz większe ilości i popadła w nałóg. Nieraz do beczki chodziła wraz ze swoją służącą, która pewnego razu chciała obrazić swoją małą panią i nazwała ją „pijaczką”. Wtedy dotarło do niej w jaki straszny nałóg popadła i z miejsca postanowiła go rzucić. Gdy dorosła wydano ją za mąż za Patrycjusza. Dzielnie znosiła zdrady męża, które nigdy nie stały się nawet przyczyną ich kłótni, wierzyła, że Bóg zmiłuje się nad nim. Jej przyjaciółki znały charakter jej męża dlatego dziwiły się jak ona to robi, że się nie kłócą i że nie ma na niej śladu bicia. Kobieta tłumaczyła im, że należy przeczekać gniew męża, bo wychodząc za mąż zgodziły się być służebnicami mężów. Zadbała również o dobre kontakty z teściową, zjednała ją sobie troskliwością, spokojem i łagodnością. Jeszcze jednym darem, który otrzymała od Boga matka Augusta, było to, że dusze rozdzielone sporem potrafiła zjednywać i doprowadzić do pojednania. Wysłuchując dwóch stron, często słyszała wiele wrogich słów, ale zawsze powtarzała tylko te, które mogły doprowadzić do pojednania. Pod jej wpływem nawrócił się także Patrycjusz. Miała tylko jednego męża, rodzicom swoim odwdzięczyła się za to, co od nich otrzymała, domem zajmowała się troskliwie i pobożnie. Kilka dni przed jej śmiercią stała sama z Augustynem przy oknie w domu w Ostii, wpatrywali się w ogród i zastanawiali się czym będzie wieczne życie zbawionych. Matka oznajmiła, że nie musi już życiem, bo jej marzenie, by on stał się chrześcijaninem już się spełniło. Pewnego dnia zachorowała, dostała gorączki, a nawet zemdlała. Gdy się ocknęła poprosiła synów swoich, by tu ją pochowano i by wspominali ją przed ołtarzem pańskim. Kobieta nie bała się umierać na obczyźnie, bo przecież dla Boga nic nie jest odległe. Umarłą w dziewiątym dniu choroby, mając 56 lat (Augustyn miał wtedy 33 lata). Wszystkich pogrążył smutek, ale Augustyn zdał sobie sprawę, że nie jest godziwe, aby śmierć takiej matki oblewać łzami i uważać za nieszczęście, miała teraz przecież trafić do Boga. Dodatkowo Augustynowi ulgę przynosiło to, że kiedy w ostatnich dniach życia swojej matki opiekował się nią, nazywała go dobrym synem. Przygotowując się do pogrzebu, Ewediusz wziął Psałterz i recytował z niego psalmy. W tym czasie Augustyn walczył z zalewającym go smutkiem, lecz nie uronił łez z oczu, ani nie zmieniał wyrazu twarzy. Nie płakał nawet w czasie modlitw i pogrzebu, prosił tylko Boga, by uśmierzył jego ból, prośba ta jednak nie została spełniona. „Postanowiłem pójść do łaźni i wykąpać się, bo słyszałem, że je łacińska nazwa balnea pochodzi od greckiej nazwy balaneia, mającej oznaczać, że te miejsca niby wyganiają (ballusi) smutek (anian) z duszy”. Kąpiel jednak nie pomogła Augustynowi. Smutek był trochę mniejszy kolejnego dnia po przebudzeniu się. Kiedy wypłakał się doznał pociechy. Augustyn dziękuje Bogu za matkę, jej dobro i wszystkie uczynki, prosi, by Bóg wybaczył jej wszystkie grzechy. Pisze Augustyn, że książka ta ma wspominać jego matkę i prosi, by wszyscy, którzy ją przeczytają wspomnieli jego matkę przed ołtarzem Bożym. Dopiero w tym momencie ujawnia imię swojej matki - Moniki, prosi o modlitwy za nią i za jej męża Patrycjusza.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
św Augustyn WYZNANIA wybrane idee
Św Augustyn Wyznania
sw AUGUSTYN Wyznania
Św Augustyn Wyznania (tłum i wstęp Z Kubiak) Księga X 1 23, XI 1 20, 28 31, XII 1 13, XIII 1 11, 2
Św Augustyn Wyznania
sw Augustyn Wyznania
Wyznania Św Augustyna
Wyznania św Augustyna
30 Św Augustyn (Aurelius Augustinus), Wyznania, księga I, IV, VI, oprac Joanna Ziółkowska
św augustyn idee wyznania
Historia filozofii, św Augustyn, Historia filozofii
Historia, św.AUGUSTdoc, św
Historia filozofii średniowiecznej, Wyznania, Augustyn - Wyznania (X 6-22, XI, XII, XIII)
Historia, Św.AUGUSTYNdoc, Św
Historia, Św.AUGUSTYNdoc, Św
[sciagiuwm pl] doktryny polityczne doktryna sw augustyna, Podstawy prawoznawstwa
Rozmowy z św Augustynem o chrzcie

więcej podobnych podstron