32. Metody pomiarów szczegółów sytuacyjno wysokościowych
Metoda pomiarów prostokątów
polega na pomiarze odciętej i rzędnej mierzonego punktu sytuacyjnego względem linii, na którą rzutujemy dany punkt. Podstawą pomiaru sytuacyjnego są ciągi poligonowe i linie pomiarowe. Pomiar rozpoczynamy od wytyczenia w terenie linii pomiarowej wzdłuż której układa się taśmę, tak aby jej początek znajdował się w punkcie początkowym. Za pomocą węgielnicy rzutuje się prostopadle na linię pomiarową punkty szczegółów terenowych. Odczytywanie na taśmie odcięte zapisuje się
la szkicu prostopadle do linii pomiarowej. Matomiast rzędne - pomierzone ruletką, zapisuje się równolegle do rzędnej. W ten jposób mierzymy po obydwu stronach linii pomiarowej wszystkie szczegóły. Wyniki pomiarów sytuacyjnych przedstawia się na szkicu polowym rysowanym w terenie, bez zachowania skali, lecz proporcjonalnie - w sposób możliwie zbliżony do stanu rzeczywistego. Dla każdej linii pomiarowej rysuje się co najmniej jeden szkic.
Metoda biegunowa pomiaru sytuacyjnego szczegółów polega na wyznaczaniu współrzędnych biegunowych, Lzw. odległości od stanowiska instrumentu do punktu celowania oraz kąta pomiędzy bokiem osnowy, a kierunkiem celu. Kąty mierzy się teodolitem, a odległości optycznie dalmierzem. Po ustawieniu instrumentu nad punktem w pierwszej kolejności mierzy się kierunki do dwóch sąsiednich punktów osnowy. Następnie mierzy się odległości i kierunki do punktów będących szczegółami sytuacyjnymi oraz na końcu, powtórnie, kierunki do punktów osnowy. Wyniki pomiarów notuje się w dzienniku, a rysunek sytuacji zdejmowanych punktów przedstawia się na szkicu polowym. Pewnym uproszczeniem przy późniejszym nanoszeniu punktów na mapę za pomocą nanośnika biegunowego jest zorientowanie podczas pomiarów terenowych limbusa instrumentu tak, aby przy lunecie skierowanej na punkt dowiązania odczyt na kręgu poziomym był równy zero.
33. Zasady prowadzenia pomiarów metodą biegunową.
Biegunowa metoda pomiaru szczegółów polega na pomiarze współrzędnych biegunowych wyznaczonych punktów, w nawiązaniu do punktów osnowy pomiarowej. Z punktu o określonym położeniu sytuacyjnym, zwanym biegunem, mierzy się odległości do punktów szczegółów sytuacyjnych i kąty kierunkowe pomiędzy kierunkiem przyjętym za początkowy a mierzonym szczegółami. Do tych pomiarów służą instrumenty geodezyjne zaopatrzone w krąg poziomy i dalmierz. Instrument taki ustawia się nad punktem osnowy pomiarowej, aby zorientować limbus, a następnie do dowolnej liczby punktów widocznych z punktu stanowiska. Wyznacza się odległości i kierunki i wyniki zapisuje się w dzienniku oraz wykonuje się szkic sytuacyjny orientacyjnego rozmieszczenia mierzonych szczegółów. Na tym szkicu zaznacza się położenie mierzonego punktu, numerując go i znakami umownymi i opisem wyznacza się odpowiednie obiekty, granice, nawierzchnie ulic i inne elementy.