Metody pomiaru szczegółów terenowych.

• Domiary prostokątne

Polega na pomiarze rzędnej i odciętej wyznaczanego punktu sytuacyjnego w pewnym lokalnym układzie współrzędnych, w którym osią odciętych jest linia pomiarowa wzdłuż której układa się taśmę.

Grupa dokładnościowa	Dopuszczalne rzędne	Dokładność pomiaru
I	25m	0,05m
II	50m	0,05m
III	70m	0,10m

Do kontroli potrzebny jest pomiar czołówek, zastosowanie podpórek, drugie niezależne wyznaczenie położenia szczegółów z innych lini pomiarowych.

Pomiar szczegółów metodą ortogonalną polega na prostopadłym rzutowaniu punktów na linie pomiarową.

• Przedłużenia na linie pomiarowe

Jest zwykle stosowana wraz z metodą domiarów prostokątnych. Nadaje się do pomiarów szczegółów okonturowanych długimi, prostymi odcinkami np. drogi, rowy; oraz przy pomiarze działek o regularnych kształtach. Należy pamiętać:

- przedłużona linia pomiarowa przedmiotu powinna być oparta obydwoma końcami o linie pomiarowe

- stosunek przedłużenia do przedłużanej linii nie może być większy niż 2:1

- kąt pod jakim przecina się przedłużenie z linią pomiarową nie może być < 45*

Na szkicu przedłużenia oznacza się strzałką.

• Wcięcie liniowe

Jest stosowana do pomiaru odosobnionych dostępnych szczegółów, dla których nie opłaciło by się zakładać ciągu sytuacyjnego wg linii pomiarowej. Polega na pomiarze przynajmniej dwóch odległości punktu wcinanego od punktów o znanym położeniu. Mierzone odcinki określające położenie punktu nie powinny przecinac się pod kątem < 30*. Istotę pomiaru stanowi zmierzenie dodatkowej odległości punktu wyznaczanego od punktu o znanym położeniu.

• Wcięcie kątowe

Jest stosowana przy pomiarze odosobnionych niedostępnych szczegółów. Polega na wykonaniu kątowych wcięć w przód. Jest to metoda dokładna ale pracochłonna. Należy dążyć do takich kierunków które przecinają się pod kątem > 30*

• Biegunowa

Polega na pomiarze kierunku i odległości do każdego punktu sytuacyjnego, czyli na określeniu współrzędnych biegunowych tego punktu. Metoda ta jest często stosowana przy pomiarach sytuacyjno wysokościowych (niwelacja terenowa metoda punktów rozproszonych, tachimetria).

Grupa szczg. dokładnościowych	Dopuszczalne dł. Celowych
		Dalmierz optyczny	Dalmierz elektromag
I	120m	700m
II	150m	2000m
III	150m	3500m

Definicja kąta poziomego i pionowego oraz istota ich pomiaru.

Kąt poziomy jest to kąt dwuścienny utworzony przez dwie płaszczyzny pionowe kolimacyjne, które przecinają się wzdłuż pionowej osi obrotu alidady i przechodzą przez dane w terenie punkty. Jest to więc kąt, jaki tworzą płaszczyzny kolimacyjne z poziomą płaszczyzną rzutów, otrzymaną przez ustawienie w poziomie tarcz limbusa i alidady.

Pomiar kąta poziomego polega na wykonaniu odczytów koła poziomego. Kąt poziomy obliczamy z różnicy dwóch kierunków. β=O1-O2

Kąt pionowy jest to kąt płaski leżący w płaszczyźnie pionowej, zawarty między kierunkiem pionu a jakimś kierunkiem(kąt zenitalny). Jest to kąt jaki tworzy oś celowa z poziomem. Kąt pionowy mierzy się teodolitem na kole pionowym trwale związanym z lunetą, w dwóch położeniach lunety po to by wyeliminować wpływ błedu miejsca zera na wynik pomiaru. Wykonuje się odczyt na kole pionowym w II położeniach.

Błąd miejsca zera koła pionowego teodolitu.

Błąd miejsca zera(błąd indeksu) jest to kat w pł. Pionowej między osią celową a kierunkiem pionu. Jest to nierównoległość osi libelli koła pionowego (libelli kolimacyjnej) do prostej wyznaczonej przez indeksy.

Rektyfikację przeprowadzamy w następujący sposób: pokrętłem alidady koła pionowego doprowadzamy indeks do wartości kąta obliczonej jako średnia. Wychylenie pęcherzyka libelli z górowania na skutek obrotu śrubą korygujemy za pomocą śrubek rektyfikacyjnych libelli doprowadzając pęcherzyk do górowania.

Aby stwierdzić występowanie błędu wykonujemy pomiar w dwóch położeniach lunety i obliczamy wartość kąta

Celujemy ponownie na punkt i odczytujemy wartość kąta. Jeśli jest różna od wcześniejszej błąd występuje. Wynik pomiaru kąta pomierzonego w dwóch położeniach lunety jest wolny od błędu miejsca zara.

Definicja wagi. Wykazać zgodność z definicją. Sposób obliczania.

Wagami pewnych liczb(np. obserwacji, spostrzeżeń) o błędach średnich m₁, m₂, ..., m_i,…,m_n , nazywamy liczby dodatnie p1, p2,…pi,…pn, odwrotnie proporcjonalne do kwadratów błędów średnich.

Waga azymutu węzłowego:

Waga wspł. pkt. węzł.:

Wymogi dokładnościowe syt. pomiaru szczegółów terenowych.

Szczegóły terenowe podzielone są na 3 grupy dokładnościowe:

I : trwałe szczegóły terenowe o wyraźnych, jednoznacznie określonych granicach lub konturach

II: szczegóły terenowe o mniej wyraźnych i mniej trwałych konturach

III: inne obiekty o niewyraźnych konturach

Kryterium dokładności to błąd średni położenia punktu względem najbliższej osnowy:

Igr: +-0.10m

IIgr: +-0.30m

IIIgr: +-0.50m

Osnowa geodezyjna - definicja i systematyka.

Osnowa geodezyjna jest to usystematyzowany zbiór punktów geodezyjnych(utrwalonych w terenie znakami geodezyjnymi), dla których określono matematycznie ich położenie i jego dokładność. Ze względu na sposób przedstawienia wzajemnego położenia punktu, osnowy dzielą się na:

-osnowę poziomą, w której poł. pktu zostało określone w przyjętym układzie wspł.

-osnowę wysokościową, w której wspł. pktów zostały określone zgredem przyjętego poziomu odniesienia

Ze względu na rolę i znaczenie dla prac geodezyjnych osnowy dzieli się na:

-osnowę podstawową: służą do określenia kształtów i rozmiarów Ziemi oraz do nawiązania do niej osnowy szczegółowej;

-osnowę szczegółową: nawiązana do niej osnowa podstawowa, służy do nawiązania do niej osnowy pomiarowej;

-osnowę pomiarową: stanowi podstawę pomiaru przedmiotów terenowych i rzeźby terenu, nawiązana do osnowy szczegółowej;

Technologie stosowane do zakładania osnów geodezyjnych: bezpośrednie pomiary geodezyjne(poligonizacja, wcięcia wielokrotne), astronomiczno-geodezyjne, metody fotogrametryczne, pomiary satelitarne(GPS)

---