7 . Chrzest Polski w źródłach historiograficznych.
Fragment Legendy Panońskiej czyli Żywota św. Metodego, napisanego przez jego uczniów po jego śmierci w 885 roku.
Legenda mówi o tym że „na Wiśle” siedział silny książę pogański który wiele krzywd chrześcijanom wyrządzał. Dlatego Metody zwrócił się do niego aby ten dobrowolnie się ochrzcił, bo inaczej zostanie ochrzczony siłą co też się stało. ( Najprawdopodobniej został podbity przez Świętopełka Wielko morawskiego w 70 latach IX wieku).
Podanie Thietmara, Chrzest Polski z 966 roku.
Kronikarz pisze, że Mieszko pojął za żonę córkę Bolesława Srogiego z Czech Dobrawę. Jej imię po niemiecku znaczy tyle co dobra. Na początku Dobrawa widząc pogańskiego narzeczonego najpierw zdrożnie postępując doprowadziła ona do jego chrztu. Ponoć miała raz do trzech ulec jego namowom aby nie przestrzegać postów. Jednak ona to później wykorzystała. Mieszko ochrzcił się, potem jego lud. Długo musiał jeszcze pracować nad tym dziełem biskup Jordan. Od tego czasu już oficjalnie byli mężem i żoną.
Kronika Galla Anonima.
Kronikarz pisze, że Mieszko po objęciu urzędu książęcego zaczął nękać plemiona sąsiednie. Zażywał 7 żon. Jednak zapragnął jednej. Była nią Dąbrówka księżniczka czeska. Jednak ona nie zgadzała się na ślub dopóki Mieszko nie pożuci zdrożnego obyczaju pogańskiego i nie przyjmie chrztu. Mieszko obiecał, Dąbrówka z wielkim orszakiem duchownych i świeckich wjeżdża do Polski. Jednak nie pierwej podzieliła z nim łoża dopóki Mieszko nie nauczył się obrzędów i podstaw wiary chrześcijańskiej i nie ochrzcił się.
Opis chrztu w kronice Kosmasa, był to pierwszy kronikarz czeski zmarły w 1125 roku.
Pisał on że w roku 977 zmarła bezwstydna księżniczka Dobrawa, która już w podeszłym wieku nałożyła znów wianek panieński poślubiwszy księcia polskiego co było wynikało z głupoty tej kobiety.
V - W relacji Wincentego Kadłubka dużą role odgrywa liczba 7. Jest ona niejako symbolem bo po 7 latach ślepoty, Mieszko później miał 7 nałożnic. Potem właśnie Mieszko ochrzci się potem zaś za żonę oddana mu zostanie Dobrawka.
VI Jan Długosz- Opis chrztu w jego kronice.
Rok Pański 965.
Książę polski Mieczysław pojął za żonę księżniczkę czeską Dąbrówkę. Przyjął chrzest wraz z całym ludem, pozbywając się bożyszcza.
Za namową mężów katolickich Mieczysław odsunął 7 nałożnic. Jednocześnie wysłał swatów do króla czeskiego i rodzonego brata a zarazem zabójcę św. Wacława. Chodziło o jego córkę Dąbrówkę. Jednak ci nie chcieli się zgodzić dopóki Mieczysław się nie ochrzci. Mieczysław obradował z radą, nazajutrz Bóg natchną księcia i radę. Zdecydowali o wprowadzeniu chrześcijaństwa. Kiedy Bolesław i Dąbrówka przekonali się o dobrych zamiarach Mieczysława , to Dąbrówka wyjechała z orszakiem w stronę Polski. Mieczysław wyruszył im na spotkanie. Po zapoznaniu się z nową wiarą został ochrzczony i tego samego dnia ożeniony z Dąbrówką. Zakazywał pogańskich praktyk pod karą śmierci i konfiskaty majątku.
Opisy Galla i Thietmara różnią się trochę od siebie, co prawda obaj kronikarze przypisują Dobrawie dużą rolę w ochrzczeniu Polski. Z tym że u Thietmara Dobrawa była już dłużej na dworze Mieszka a u Galla od razu postawiono warunek. Możemy jednak uznać, że rola Dobrawy jest tutaj wykorzystana jedynie jako zabieg literacki, ponieważ można przypuszczać że Mieszko już wcześniej planował ten ruch być może w 964. Wcześniej na ziemiach Polan nie było żadnej udokumentowanej misji, pierwszym biskupem misyjnym był Jordan w Poznaniu(968). Natomiast na Śląsku i ziemi Wiślan, było to możliwe już wcześniej. Bo Legenda Panońska przecież udowadnia nam, że na obu terytoriach mogła dotrzeć wiara chrześcijańska w obrządku wschodnim. Kośćcem wszystkich podań są trzy daty 965, 966, 968. Są one wiarygodne. Jednak dlaczego Mieszko decyduje się na chrzest. Odpada na pewno wątek miłosny, ponieważ Dobrawa już była w podeszłym wieku i mógł obawiać się o jej płodność. Natomiast ciekawe jest dlaczego Bolesław Srogi się zgodził. Mógł być to ruch ograniczający ekspansje niemiecką nad Kwisą i Bobrem. Natomiast Mieszko mógł na to się zdecydować ze względu na klęski z Wieletami 964/5, chciał rozluźnić pierścień Wielecko- Czeski, co pozwalało mu by na swobodne działanie na Pomorzu. Chrzest odbył się szybko co mogło być spowodowane obawa Bolesława przed chrześcijańską Europą, nie mógł się wstydzić wspólnika. Po za tym Lucice i ich Bóg z Radgoszczy mieli coraz więcej zwolenników, a katolicyzm mógł stać się dobrym katalizatorem. Chrzest odbył się jak pisze Długosz w Gnieźnie ale on pisał to z perspektywy czasu, widział zorganizowany współczesny mu kościół którego w X wieku nie było. Więc wniosek jest jeden: musiało się to odbyć gdzieś za granicą, jednak na pewno nie w Pradze jak chce Kronika Sędziwoja bo tam biskupa wtedy nie było. Była to Wielkanoc więc wątpliwe jest aby z Ratyzbony ktoś przybył. A poza tym Kosmas na pewno by coś o tym wspomniał. Dlatego pod uwagę wchodzą trzy miasta Ratyzbona, Kwedliburg i Magdeburg. Najbardziej prawdopodobne że to Ratyzbona bo z niej przybywały najwcześniej misje. Tam tez miał swego krewnego Bolesław Srogi Chrystiana- Strachkasa który mógł wszystko przygotować i był ojcem chrzestnym panów przybyłych z Mieszkiem(hipoteza), a ojcem chrzestnym Mieszka był któryś z Przemyślidów. Data chrztu to 14 IV - wypadała ona w Wielka Sobotę co by się zgadzało bo wtedy biskupi udzielali chrztu z bierzmowaniem. Imię chrzestne Mieszka to być może Dagobert(Dagome, Dogome) którego używał sporadycznie bo częściej słowiańskiego Mieszko. Mogło ono pierwotnie brzmieć Mieszka- oznaczało to niedźwiedzia, a w formie żeńskiej dlatego że wierzyli że kobieta zamienia się w niedźwiedzia. Mogło to mieć znaczenie w sensie leczniczym(ze względu na jego wcześniejszą ślepotę). Dagobert- jego kult mógł przywędrować z Saint-Denis i Stenay skąd prawdopodobnie pochodził Jordan. Istnieją jeszcze hipotezy, że ojcem chrzestnym Mieszka był Tęgomir a chrzest odbył się w 968 lub 964. Jest także hipoteza na podstawie wykopalisk, że chrzest odbył się w Poznaniu.