23 Absolutyzm oświecony: Rosja, Austria, Prusy

podręcznik, str. 99- 104

1. Monarchie oświeceniowe:

Kraj	Władca	Ważniejsze wydarzenia
Rosja	Piotr I Wielki (1682-1725) cesarz Wszechrosji dynastia Romanowów Caryca Katarzyna II Zofia Augusta Anhalt- Zerbst „semiramida Północy” 1762-1796)	1. Europeizacja Rosji a) podróż władcy po krajach Europy Zachodniej incognito b) grażdanka- uproszczone pismo, Akademia Nauk c)likwidacja Dumy bojarskiej- Senat, d) centralizacja państwa, podział na gubernie i prowincje, e) kalendarz juliański, f) system rang urzędniczych ( 14) g) reorganizacja armii ( szkoła kadetów, szlachta dożywotnio)- 300 tys. armia h) nowa stolica- Sankt Petersburg - stolica od 1712 r. i. zmiany obyczajowe: golenie bród i skracanie szat bojarów, wprowadzenie palenia tytoniu, 2. Rozwój terytorialny Rosji: a) 1700 - klęska wojsk pod Narwą ( Szwecja) b) 1709- zwycięstwo wojsk rosyjskich nad Połtawą ( Szwecja) c) 1700-1721- zwycięska wojna północna- uzyskanie dostępu do Bałtyku d) 1768-1774 i 1787-1791- wojny z Turcją, przyłączenie Chanatu Krymskiego e) II poł. XVIII w.- kolonizacja Syberii i Alaski f) 1772-1795- udział w rozbiorach Rzeczypospolitej
Prusy	Fryderyk Wilhelm I - „Wielki Elektor”- król- sierżant „Wojsko i talary to moi najlepsi przyjaciele” 1713-1740 Dynastia: Hohenzollernowie Fryderyk II Wielki „król- filozof” 1740-1786 „król to pierwszy sługa państwa, pierwszy urzędnik państwa”	1. Reformy państwowe: a) biurokratyzacja b) reforma armii i rozbudowa - powszechna służba wojskowa- „pruski dryl” 100 tys. armia c) stałe podatki- fiskalizm, merkantylizm, d) rozwój gospodarczy- manufaktury, pośrednictwo handlowe, przepisy przeciw zbytkowi, akcja osiedleńcza, roboty publiczne, zniesienie poddaństwa chłopów, e) powszechny obowiązek szkolny- 1763 r. 2. Rozwój terytorialny: a) nabytki terytorialne po wojnie 30-letniej- część Pomorza Zachodniego b) 1657- traktaty welawsko-bydgoskie- uniezależnienie się od Polski, c) 1701- Prusy królestwem d) 1740-45- trzy zwycięskie wojny z Austrią o Śląsk e) 1772-1795- udział w rozbiorach Polski
Austria	Maria Teresa 1740-1780 ( matka 16 dzieci) Habsburgowie Józef II 1765-1790	1. Reformy państwowe: a) centralizacja państwa- podział na gubernie i powiaty b) biurokratyzacja c) fiskalizm d. merkantylizm e. zniesienie poddaństwa chłopów f. ) „józefinizm”- nacisk na uzależnienie Kościoła od państwa, duchowni stali się urzędnikami państwowymi, państwo policyjne, germanizacja administracji, rozwój szkolnictwa 2. Polityka zagraniczna: a) sankcja pragmatyczna- 1713 r. - możliwość dziedziczenia korony Marię Teresę b) 1740-45- przegrane wojny z Prusami o Śląsk c) 1772 i 1795- udział w I i III rozbiorze Polski

---