18 kwietnia 2008 r.

Gospodarka a środowisko

1. Restrykcyjne uprawnienia własnościowe.

W tym przypadku fabryka chemiczna zdecyduje się płacić browarowi ka+b rekompensując wzrost zanieczyszczeń od 0 do x*:

• Zysk fabryki chemicznej wzrośnie o pole a+b, a koszt browaru- jedynie o pole b.

• Opłata dla browaru będzie przewyższać wzrost jego kosztów, a wzrost zysków fabryki chemicznej będzie wyższy niż opłata dla browaru.

• W rezultacie zyski obu firm wzrosną dając łączną korzyść równa a.

Rys.

2. Wniosek:

• Możliwość zawarcia kontraktu pozwala na internalizację efektów zewnętrznych.

• Firma, która ma prawo kontroli poziomu zanieczyszczeń, bierze pod uwagę wpływ swej działalności na innych.

• System liberalny doprowadzi do wzrostu zysku strony zanieczyszczającej a+b+c do a+b+c+d*k, a w przypadku systemu restrykcyjnego zysk strony zanieczyszczającej wzrośnie od 0 do (1-k)*a

• W obu tych przypadkach firma ta osiągnie najlepszy dla siebie rezultat przy jednoczesnej maksymalizacji korzyści społecznej

3. Rachunek ekonomiczny- definicje.

• Rachunek ekonomiczny jest to porównanie nakładów i wyników w różnych wariantach przyszłej działalności gospodarczej i wybór wariantu najkorzystniejszego.

• Rachunek ekonomiczny jest to zespół metod umożliwiających podjęcie najlepszej decyzji tj. optymalnej decyzji spośród wielu możliwych wariantów rozwiązań

4. Rachunek ekonomiczny w ochronie środowiska ( sozoekonomiczny) - REOŚ.

To zespół metod i środków ukierunkowany na podjęcie najlepszej ( optymalnej w danych warunkach, ekonomicznie uzasadnionej) decyzji spośród wielu wariantów rozwiązań, która w najmniejszym stopniu narusza środowisko przyrodnicze.

• Powinien poprzedzać decyzje o sposobie realizacji określonego przedsięwzięcia związanego z ochroną środowiska.

• Powinien obejmować co najmniej dwa możliwe rozwiązania danego przedsięwzięcia w zakresie ochrony środowiska.

• Polega na liczeniu nakładów (kosztów strat w ochronie środowiska) różnych wariantów działań.

• Powinien dać możliwość wyboru rozwiązania najlepszego z punktu widzenia przyjętego kryterium wyboru

5. Podstawa prawna wymogu sporządzania rachunku ekonomicznego w ochronie środowiska to;

• Konstytucja RP w rozdziale III art. 91 mówi:

1. Ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej ogłoszeniu w

Dz. U. RP stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana…

2. ...

3. Jeżeli wynika to z ratyfikowanej przez RP umowy konstytuującej organizację międzynarodową

• Polska jak członek ONZ

• Polska jako członek Unii Europejskiej

6. Polska jako członek ONZ.

• Dokument końcowy ONZ „środowisko i rozwój” z Rio de Janeiro (1992), na mocy którego sygnatariusze zobowiązali się do traktowania rachunku ekonomicznego w ochronie środowiska jako narzędzie obligatoryjnego.

• Program działań na rzecz ochrony środowiska dla Europy Środkowej i Wschodniej z Lucerny (1993), w którym wskazuje się, ze podstawą działań w zakresie ochrony środowiska powinien być rachunek ekonomiczny w ochronie środowiska.

7. Polska jako członek UE.

• Od dnia 1.V.2004 r. ,czyli od dnia wstąpienia Polski do UE, cały dorobek prawny( aquis communitaire) dotyczy także naszego kraju.

• Od 2002 r. Kraje UE przyjęły do realizacji Szósty program działań w zakresie ochrony środowiska, w którym między innymi podjęto działania ukierunkowane na:

• Ochrona, zachowanie i odbudowa przyrody

• Redukcja efektu cieplarnianego

• Redukcja zanieczyszczeń w skali lokalnej

• Poprawa jakości zasobów środowiskowych

Program ten przewidziany jest na realizacje w przeciągu 10 lat wiec Polska powinna do licznych podejmowanych przedsięwzięć wykonać REOŚ

8. Skala i zasięg REOŚ.

• Rachunek ekonomiczny w ochronie środowiska powinien być stosowany zarówno w skali makro, jak i mikro, czyli na poziomie przedsiębiorstwa.

• Możemy tu wyróżnić jako kryterium rodzaj efektywności, jaki ma realizować REOŚ

• Rachunek ekonomiczny w ochronie środowiska ukierunkowany na efektywność społeczną i ekologiczną;

• Rachunek ekonomiczny w ochronie środowiska ukierunkowany na efektywność ekonomiczną.

3. Stosowanie rachunku wymuszają przepisy prawa, ale również zwiększą się świadomość ekologiczna społeczeństwa, dbałość o jakość usług i wyrobów oraz wzajemne relacje z kontrahentami.

9. Makroekonomiczny REOŚ.

Można rozpatrywać w skali:

• Międzynarodowej- np. może dotyczyć wszystkich państw skupionych wokół basenu Morza Bałtyckiego wtedy rachunek będzie dotyczył ustalenia optymalnych makroekonomicznych relacji pomiędzy programowym wzrostem gospodarczym tych państw a zasobami ekologicznymi i stanem jakości środowiska.

• Krajowej - dotyczyć może Polski

• Regionu - może dotyczyć województwa, powiatu, gminy

W rachunku niższych poziomów następuje konkretyzacja i różnicowanie wymogów ustaleń krajowych czy/i międzynarodowych.

10. Rachunek mikroekonomiczny.

• REOŚ w skali przedsiębiorstwa będzie dotyczyło kosztów i korzyści zachowania środowiska przyrodniczego takich jak kosztów ekologicznych, a także społecznych związanych np. z uruchomieniem nowej linii produkcyjnej

1

---