Aneks 1

PRZESIEWOWY TEST LOGOPEDYCZNY

26. Tarkowski

Arkusz indywidualny

Imię i nazwisko: ...........................................................................................................................

Data urodzenia: ...................................... Data badania: ................................... Wiek: ................

Szkoła: ..........................................................................................................................................

Uwagi: ..........................................................................................................................................

OCENA

Podtesty	Wyniki surowe	Razem	Ocena słowna
Rozumienie
Słownik
Gramatyka
Wymowa

Podtest I: Rozumienie zdań

Pomoce: figurki psa i kota, kredka

Polecenie:

1. „Pokaż, że pies stoi za kotem”. .....................

1. „Pokaż, że kot został uderzony przez psa”. .....................

2. „Pokaż, że kot leży po lewej stronie psa”. .....................

3. „Połóż kredkę między psem a kotem”. .....................

4. „Pokaż, że pies przybiegł do Kota, a ten przewrócił się”. .....................

5. „Pokaż, że pies chce przeskoczyć przez kota.” .....................

Wynik surowy: ..........................pkt.

Podtest II: Słownik

CZĘŚĆ A: Nazwy kolorów

Pomoce: 10 kredek

Polecenie: „Jaki jest kolor tej kredki?”

niebieski .................	6. brązowy ...................
żółty .................	7. czarny ...................
czerwony .................	8. fioletowy ...................
pomarańczowy .................	9. szary ...................
zielony ................	10.biały ...................

CZĘŚĆ B: Nazwy zwierząt i roślin

Polecenie: „Wymień zwierzęta, które znasz”.

.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Polecenie: Wymień rośliny, które znasz”.

.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

Wynik surowy: ..........................pkt.

Podtest III: Gramatyka

Polecenie: „Ułóż zdania z podanych wyrazów. Powiem jak to masz zrobić. Na przykład, ja podam wyraz „lalka”, a ty coś o niej powiesz. Inny przykład, ja podam dwa wyrazy „lalka” i „półka”, a ty ułożysz zdanie: „Lalka leży na półce”. Przećwiczymy to teraz.”

„Ułóż zdanie z wyrazem „kot”: ....................................................................................................

Ułóż zdanie z wyrazów: „kot - mleko - pić”: ...............................................................................

Zadania: „A teraz ułóż zdania z innych wyrazów”

1. pies ...........................................................................................................................................

1. siedzieć ....................................................................................................................................

2. babcia ......................................................................................................................................

3. mama - kot - mieć ....................................................................................................................

4. duży - iść - tata ........................................................................................................................

5. samochód - bajka - opowiadać ................................................................................................

6. spać - jeść - dziewczynka ........................................................................................................

7. bawić się - dom - przed ...........................................................................................................

Wynik surowy: ..........................pkt.

Podtest IV: Wymowa

CZĘŚĆ A: Powtarzanie sylab

sza .......... sa ........... sia .......... sza-sa-sia .............

ża ........... za .......... zia ......... ża-za-zia ..............

cza .......... ca .......... cia ......... cza-ca-cia ............

dża ......... dza ........ dzia ....... dża-dza-dzia ........

ra ............ la ........... ja ........... ra-la-ja .................

CZĘŚĆ B: Nazywanie rysunków

Pomoce: 15 rysunków

Polecenie: „Co to jest?”

szafa .......................	samolot .....................	świnia ........................
żaba ........................	zegar .........................	guzik .........................
czapka ...................	Cebula .......................	bocian .......................
drzwi .....................	dzwonek ..................	dziewczynka ............
rower .....................	lalka .........................	jabłko .......................

Wynik surowy: ..........................pkt.

Budowa Przesiewowego Testu Logopedycznego

PTL składa się protokołów badań i pomocy. Jego zasadniczą część stanowią 4 podtesty (Rozumienie, Słownik, Gramatyka, Wymowa) oraz 2 niewystandaryzowane próby (Płynność Mówienia, Głos).

Podtest 1: Rozumienie zdań

Podtest ten składa się z 6 zdań, których treść dziecko przedstawia za pomocą figurek psa i kota oraz kredki (np. Połóż kredkę między psem a kotem). W podteście 1 nie ma ćwiczeń wstępnych. Z badanym dzieckiem przeprowadza się wszystkie próby. Za poprawną odpowiedź otrzymuje ono 1 pkt, za błędną lub brak odpowiedzi - O pkt.

Podtest 2: Słownik

Jest to podtest dwuczęściowy, który przeprowadzony jest w całości bez ćwiczeń wstępnych. Rozwiązując część 1 (Nazywanie kolorów) dziecko ma podać nazwy kolorów 10 kredek. Za każdą odpowiedź otrzymuje 1 pkt, odpowiedź niepoprawna lub jej brak oceniany jest - O pkt.

Część A (Nazwy kolorów) przeznaczona jest wyłącznie dla dzieci młodszych (4-5 lat).

Dzieci starsze (6-8 lat) wykonują tę próbę bez problemów i dlatego otrzymują 10 pkt, nie wykonując tego zadania.

Część B (Nazwy zwierząt i roślin) przeznaczona jest dla wszystkich dzieci (w wieku 4-8 lat). Mają one w ciągu 1 minuty wymienić jak najwięcej nazw zwierząt, a następnie - w tym samym czasie - podać jak najwięcej nazw roślin. Za każdą poprawną nazwę dziecko otrzymuje 1 pkt., a za błędną - O pkt. Odpowiedź poprawną stanowi zarówno desygnat, (np. róża) jak i kategoria (np. kwiat).

Podtest 3: Gramatyka

Rozwiązując ten podtest dziecko próbuje ułożyć 8 zadań z podanych w formie słownikowej słów bodźcowych. Rozpoczynamy od ćwiczeń wstępnych, które służą sprawdzeniu, że badany dobrze rozumie instrukcję. Po rozwiązaniu podanych przykładów przechodzimy do zasadniczych zadań. Za każdą poprawną odpowiedź dajemy 1 pkt, a za złą lub brak odpowiedzi - O pkt.

Podtest 4: Wymowa

Składa się on z dwóch części, które przeprowadzamy w całości z każdym dzieckiem.

Część A (Powtarzanie sylab) służy do oceny poprawności fonetycznej powtarzanych sylab w izolacji i w ciągu fonicznym (np. sza-sa-sia). Część B (Nazywanie obrazków) stanowi wybiórczy kwestionariusz obrazkowy, ukierunkowany na ocenę głosek, których wymowa sprawia dzieciom najwięcej trudności. Badany ma nazwać obrazki przedstawione na 5 planszach. Podtest 4 nie zawiera ćwiczeń wstępnych. Każda poprawna odpowiedź oceniana jest 1 pkt, odpowiedź błędna lub jej brak - O pkt.

Próba 1: Płynność mówienia

W czasie badania rejestrujemy wszelkie symptomy niepłynności mówienia i zaznaczamy je krzyżykiem w protokole badania.

Próba 2: Głos

Podobnie jak w przypadku oceny płynności mówienia staramy się wychwycić i zaznaczyć krzyżykiem objawy wskazujące na zaburzenia głosu.

Czas

Ograniczenie czasowe na udzielenie odpowiedzi występuje jedynie w podtekście Słownik, część B (Nazwy zwierzą i roślin). W pozostałych podtestach nie należy czekać zbyt długo na odpowiedź dziecka. Powinna ona pojawić się zaraz po usłyszeniu pytania (polecenia). Niedopuszczalne jest oczywiście jakiekolwiek sugerowanie odpowiedzi.

Notowanie

Wyniki PTL można notować w protokole badania indywidualnego lub zbiorczego. Protokół badania indywidualnego zawiera zadania testowe, instrukcję i wskazówki, dotyczące potrzebnych pomocy. Protokół badania grupowego powstaje dzięki naniesieniu wyników badania indywidualnego w odpowiednie rubryki. Dzięki temu powstaje wstępny obraz sprawności językowej badanej grupy dzieci: przedszkolnej lub szkolnej. Obraz ten może stanowić ilustrację sondażu logopedycznego.

Badania i obliczanie wyników

Zanim przystąpimy do właściwych badań diagnostycznych warto sprawdzić znajomość testu na kilku przypadkach dzieci w różnym wieku. Uzyskujemy w ten sposób niezbędne doświadczenie w posługiwaniu się omawianym narzędziem. Podstawowym warunkiem uzyskania wartościowych wyników jest dobry kontakt dziecka z badającym. Nie wolno przeprowadzać badań, gdy jest ono zmęczone, napięte, niechętne.

PTL przeprowadzany jest zawsze indywidualnie w takim pomieszczeniu. gdzie nie ma obawy, że ktoś zakłóci przebieg badania. W czasie jego przebiegu dziecko siedzi przy stole naprzeciw badającego. Jak wspomniano, badanie prowadzimy w dobrym tempie. Staramy się przeprowadzić wszystkie próby podczas jednego spotkania. Badanie przerywamy, gdy dziecko objawia zniechęcenie lub zmęczenie. Możemy je dokończyć w innym czasie.

Sposób notowania i oceny odpowiedzi dziecka został już zasygnalizowany. Jest on nieco inny w różnych próbach. I tak w podteście I (Rozumienie zdań) wystarczy wpisać ocenę (1 lub O pkt) w wykropkowaną rubrykę. Podobnie postępujemy w podteście 2 (Słownik) - Część A (Nazwy kolorów). Pełne (poprawne i niepoprawne) odpowiedzi dziecka wpisujemy w podteście 2 (Słownik) - Część B (Nazwy zwierząt i roślin), oraz w podteście 3 (Gramatyka), zarówno w fazie ćwiczeń, jak i wykonywania zadań właściwych. Oceny (1 lub O pkt.) zapisanych dosłownie odpowiedzi dziecka w podtestach 2 i 3 dokonujemy dopiero po zakończeniu badania. W podteście IV (Wymowa) są dwa sposoby notowania, a wybór należy do logopedy. Może on zapisywać pismem fonetycznym lub zwykłym pełne odpowiedzi dziecka, a ich oceny (1 lub O pkt) dokonać po zakończeniu badania. Może jednak skrócić czas jego trwania, dokonując natychmiastowej oceny. bez zapisywania odpowiedzi.

Objawy niepłynności mówienia i zaburzeń głosu zaznaczamy po rozwiązaniu podtestów 1-4 na podstawie obserwacji całości badania. Szczególnie diagnostyczne mogą okazać się podtesty 2 i 3, w których prowokujemy dłuższe wypowiedzi dziecka. A jak wiadomo, im dłuższy tekst, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia objawów niepłynności mówienia i zaburzeń głosu.

Technika obliczeń zastosowana w PTL jest prosta. Najpierw ustalamy wyniki surowe, stanowiące sumy poprawnych odpowiedzi (1 pkt) w poszczególnych podtestach. Należy pamiętać, że w pod testach 2 i 4 (Słownik i Wymowa) wynik surowy ustalany jest łącznie dla części A i B.

Na przykład:

Nazwy kolorów - 6 pkt. Nazwy zwierząt - 5 pkt. Nazwy roślin - 3 pkt. Wynik surowy - 14 pkt. Powtarzanie sylab - 10 pkt. Nazywanie rysunków - 8 pkt. Wynik surowy - 18 pkt.

Pamiętamy również o tym, że dzieci starsze (6-8 lat) nie rozwiązują części A (Nazwy kolorów), podtestu 2 (Słownik), lecz otrzymują 10 pkt.

Zasady tej nie stosujemy w przypadku dzieci podejrzanych o opóźniony rozwój mowy (np. upośledzonych umysłowo). Jeśli dziecko prawidłowo rozwija się i ma 6 lat, to wówczas otrzymuje 10 pkt, za próby Nazwy kolorów, do których doliczamy mu punkty uzyskane w próbie Nazwy zwierząt i roślin. Na przykład:

Nazwy kolorów - 10 pkt, Nazwy zwierząt - 11 pkt, Nazwy roślin - 6 pkt. Wynik surowy - 27 pkt.

Kolejnym krokiem obliczeń jest wpisanie wyników surowych w odpowiednie rubryki tabeli Ocena i ich podsumowanie. Uzyskamy w ten sposób wynik w całym teście, który przeliczamy na steny. Aby tego dokonać sięgamy do tabeli norm nr 3 (s. 11). Następnie na podstawie przedziału stenów ustalamy słowną ocenę wyników uzyskanych w PTL.

Interpretacja

Interpretacja wyników badań dokonanych omawianym testem może być ilościowa i jakościowa. Interpretacja ilościowa polega na porównaniu wyników surowych z normami i ustaleniu oceny słownej. Jeżeli jest ona niska, wskazuje to na opóźniony rozwój mowy. W przypadku oceny przeciętnej i wysokiej mamy do czynienia z prawidłowym tempem rozwoju mowy, aczkolwiek w pewnych przypadkach mogą występować różne parcjalne trudności (np. w zakresie wymowy).

Wyniki surowe i przeliczone (stenowe) PTL

Wiek										Sten	Ocena słowna
4,0-4,11		5,0-5,11		6,0-6,11		7,0-711		8,0-8,11
ch	dz	ch	dz	ch	dz	ch	dz	ch	dz
0-41	0-44	0-54	0-55	0-56	0-61	0-70	0-64	0-70	0-68	1-4	Niski
42-62	45-55	55-61	56-62	57-69	62-68	71-74	65-74	71-76	69-75	5-6	Przeciętny
pow . 63	pow. 56	pow. 62	pow. 63	pow. 70	pow. 69	pow. 75	pow. 75	pow. 77	pow. 76	7-10	Wysoki

Aneks 2

TEST 14 FIGUR H. SPIONEK

Instrukcja do oceny Testu 14 figur H. Spionek wg Anny Morusiewicz

(S. Zabielski: Opóźnienia rozwoju psychoruchowego.

Metody i metodologia badań. Białystok 1985)

Wersja ta polega na szczegółowej analizie i ocenie każdej figury. Przy ocenie brany jest pod uwagę stopień trudności poszczególnych figur. W celu zmniejszenia stopnia subiektywności oceny, kryteria jej są bardzo rozbudowane. Maksymalna ilość punktów ulega wahaniom w zależności od figury i stopnia jej trudności. Ocena każdego rysunku składa się z określonej ilości punktów cząstkowych, które przyznajemy za wykonanie określonych szczegółów danej figury.

Nr rys.	Kryteria oceny	Suma pkt.
	Zamknięcie figury - 1 pkt pełne odtworzenie - 1 pkt	2
	linie przecinają się - 1 pkt linie są mniej więcej równe zachowane jest położenie - 1 pkt	3
	kąty są proste - 1 pkt boki mniej więcej równe - 1 pkt zachowane jest położenie w przestrzeni - 1 pkt	3
	zachowana jest ilość linii - 1 pkt linie przecinają się - 1 pkt linie przecinają się pod kątem 90° - 1 pkt zachowane jest położenie - 1 pkt	4
	boki mniej więcej równe - 1 pkt cztery boki - 1 pkt cztery kąty - 1 pkt zachowane położenie wierzchołkowe - 1 pkt zamknięcie figury - 1 pkt	5
	zachowany jest kształt figury - 1 pkt cztery boki - 1 pkt cztery kąty - 1 pkt położenie wierzchołkowe - 1 pkt zamkniecie figury - 1 pkt	5
	zachowanie kierunku otwarcia - 1 pkt zachowana jest ilość elementów figury - 1 pkt wielkość kątów i kształt elementu figury - 1 pkt położenie względem siebie - 1 pkt	4
	zachowana jest ilość elementów figury - 1 pkt zachowany jest kształt - 1 pkt zachowany' kierunek otwarcia - 1 pkt położenie względem siebie - l pkt	4
	zachowana ilość figur - 1 pkt kształt figur - 1 pkt przecinanie się linii - 1 pkt styczność elementów figury - 1 pkt położenie względem siebie - 1 pkt	5
	zachowany jest kształt - 1 pkt położenie względem siebie - 1 pkt przecinanie się linii - 1 pkt ilość linii - 1 pkt centralne przecinanie się linii - 1 pkt	5
	zachowane położenie elementów figury - 1 pkt kształt figur - 1 pkt ilość kół i linii - 1 pkt przecinanie się linii - 1 pkt centralne przecinanie się linii - 1 pkt	5
	zachowane położenie elementów figury względem siebie - 1 pkt kształt figur - 1 pkt ilość kół i linii - 1 pkt przecinanie się linii - 1 pkt wpisanie kół w kwadrat - 1 pkt
	zachowana ilość kwadratów wewnętrznych /organizacja całości/ - 1 pkt zachowany porządek figur w kwadracie - 1 pkt zachowanie kształtu figury w kwadracie I - 1 pkt zachowanie kształtu figur w kwadracie II - 1 pkt zachowanie kształtu figur w kwadracie III - 1 pkt zachowanie kształtu figur w kwadracie lV - 1 pkt prawidłowe wpisanie figur w kwadraty - 1 pkt	6
	zachowana ilość kwadratów wewnętrznych /organizacja całości/ - 1 pkt zachowany porządek figur w kwadracie - 1 pkt zachowanie kształtu figury w kwadracie I - 1 pkt zachowanie kształtu figur w kwadracie II - 1 pkt zachowanie kształtu figur w kwadracie III - 1 pkt zachowanie kształtu figur w kwadracie lV - 1 pkt prawidłowe wpisanie figur w kwadraty - 1 pkt	6
Maksymalna ilość punktów:		63

Normy stenowe testu H. Sojonek /dzieci 6 letnie/ N = 200

Wyniki surowe	Sten	Skala nominalna
wyżej 53 47 - 52 43 - 46 39 - 42	10 9 8 7	wysokie
34 - 38 29 - 33 24 - 28	6 5 4	przeciętne
18 - 23 13 - 17 0 - 2	3 2 I	niskie

Aneks 3

TEST DO BADANIA SŁUCHU FONEMATYCZNEGO

OPRACOWANY PRZEZ WPPP w KATOWICACH

ARKUSZ BADANIA

Data badania ...................

Nazwisko i imię badanego: ........................................................ Klasa: ..............................

Data urodzenia: .......................................................................... Wiek: ...............................

CZĘŚĆ I. RÓŻNICOWANIE

1. Powtarzanie głosek.

Zadanie 1a. Powtarzanie samogłosek w izolacji:

a o u e i y

Zadanie 1b. Powtarzanie samogłosek w zestawie:

ao, ou, ui, ei, io,

aou, eio, ioa, uoa, oue,

Zadanie 1c. Powtarzanie spółgłosek w izolacji:

p, b, m, f, w, t, d, n, ń, l, ł, h, g, k, ś, ź, ć, dź, s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż, r,

Zadanie 1d. Powtarzanie spółgłosek w zestawie:

ml, psz, ksz, brz, tf,

Zadanie 1e. Powtarzanie głosek opozycyjnych:

w - f, dż - cz,

z - s, dź - ć,

ż - sz, d - t,

ź - ć b - p

dz- c, g - k,

2. Powtarzanie wyrazów.

Zadanie 2a. Powtarzanie wyrazów:

ptaszek, autobus, zegarek, parasol, krokodyl

Zadanie 2b. Powtarzanie grup sylabowych bez znaczenia:

parote, gafama, ketebe, litote, buduse,

3. Powtarzanie wyrazów opozycyjnych.

Zadanie 3a. Powtarzanie wyrazów z głoskami opozycyjnymi:

żal, szal, dzień, cień, domek, Tomek, bada, pada, góra, kura,

Zadanie 3b. Powtarzanie wyrazów opozycyjnych parami:

Wala - fala, domek - Tomek,

koza - kosa, bada - pada,

żal - szal, góra - kura,

Kazia - Kasia, dzień - cień,,

Zadanie 3c. Powtarzanie wyrazów opozycyjnych przedzielonych innymi wyrazami:

Wala - ucho - fala, domek - mleko - Tomek,

koza - dom - kosa, bada - woła - pada,

żal - koło - szal, góra - koło - kura,

Kazia - Tola - Kasia, dzień - mama - cień,

CZĘŚĆ II. ŚLAD PAMIĘCIOWY

1. Powtarzanie wyrazów prostych.

Zadanie 1a. Powtarzanie wyrazów prostych bezpośrednio po usłyszeniu:

lala, mama, pole, buty, koło, piłka, woda, lato, kawa, samochód,

Zadanie 1b. Powtarzanie wyżej wymienionych wyrazów po 5 sekundach

Zadanie 1c. Powtarzanie wyżej wymienionych wyrazów po 10 sekundach

2. Powtarzanie wyrazów opozycyjnych parami.

Zadanie 2a. Powtarzanie wyrazów opozycyjnych parami bezpośrednio po usłyszeniu:

Wala - fala, domek - Tomek,

koza - kosa, bada - pada,

żal - szal, góra - kura,

Kazia - Kasia, dzień - cień,,

Zadanie2b. Powtarzanie wyżej wymienionych wyrazów opozycyjnych po 5 sekundach

Zadanie2c. Powtarzanie wyżej wymienionych wyrazów opozycyjnych po 10 sekundach

CZĘŚĆ III. WYODRĘBNIANIE

1. Wyodrębnianie samogłosek.

Zadanie 1a. Wyodrębnianie samogłoski w nagłosie:

Ola, ule, idą, As, Ela,

Zadanie 1b. Wyodrębnianie samogłoski w wygłosie:

Ola, ule, ucho, lisy, lalki,

Zadanie 1c. Wyodrębnianie samogłoski w śródgłosie:

lis, ser, mak, mur, sok,

2. Wyodrębnianie spółgłosek.

Zadanie 2a. Wyodrębnianie spółgłoski w wygłosie:

las, dom, ul., kot, but,

Zadanie 2b. Wyodrębnianie spółgłoski w śródgłosie:

osa, oko, ucho, Ola, Ewa,

Zadanie 2c. Wyodrębnianie spółgłoski w nagłosie:

sok, mak, lis, dom, wąs,

CZĘŚĆ IV. SYNTEZA GŁOSKOWA WYRAZÓW

1. k - o - t

2. l - i - s

3. m - a - k

4. O - l - a

5. p. - o - l - e

6. k - o - ł - o

Aneks 4

PRÓBY INTEGRACJI WZROKOWO-SŁUCHOWO-RUCHOWEJ

Próby „I” M. Bogdanowicz

ARKUSZ BADANIA

Data badania ....................

Nazwisko i imię badanego: ........................................................ Klasa: ..............................

Data urodzenia: .......................................................................... Wiek: ...............................

		Reprodukowanie zadań
Próby	Zadania	ze wzoru (1pkt)	obok wzoru (1pkt)	z pamięci (1pkt)	Razem:
Deszcz „D”	1 2 3
RAZEM: ......................
Wyliczanki „W”	1 2 3
RAZEM: ......................
Klocki „K”	1 2 3
RAZEM: ......................
RAZEM: ......................

Podpis badającego:..............................................

Zadania do Próby Integracji Wzrokowo-Słuchowo-Ruchowej
(Próby „I” M. Bogdanowicz)

1. Deszcz „D”: kropki - stukanie - kreślenie

Instrukcja:

Badający mówi: „Widziałeś jak pada deszcz. Kropelki wody czasem padają szybciej, czasem wolniej. Gdy jest cicho, możemy usłyszeć, jak stukają w okno”. Badający pokazuje kartoniki ze strukturami rytmicznymi i mówi: „Popatrz narysowałam tu takie okrągłe kropeczki wody. Jeżeli będziemy pukać palcem w każdą kropkę po kolei, to usłyszymy stukanie takie jak w czasie deszczu. Popatrz jak ja to robię”. Badający demonstruje wykonanie zadania, uderzając wskazującym palcem w kolejne kropki wszystkich trzech struktur. Następnie pyta badane dziecko: „Czy zauważyłeś że stukam tylko raz w każdą kropkę: A czy widzisz, że niektóre kropki są blisko siebie - wtedy wydaje się, jakby deszcz padał szybko, niektóre są oddalone od siebie - wówczas deszcz pada wolniej. A teraz zrobimy to razem.” Badający bierze rękę dziecka i jego wskazującym palcem wystukuje rytm, uderzając o elementy struktury na pierwszym kartoniku. Pozostałe kartoniki są schowane przed wzrokiem dziecka.

1. Odtwarzanie struktur na wzorze:

badający wskazując na kartoniki z pierwszą strukturą mówi: „Teraz spróbuj sam zastukać palcem tak jak poprzednio uderzając w te kropki”. Jeżeli dziecko poprawnie wykona zadanie, przechodzimy do następnego sposobu odtwarzania tej samej struktury. Wynik zapisujemy w Arkuszu badania.

2. Odtwarzanie struktur obok wzoru:

badający wskazując na kartoniki z pierwszą strukturą mówi: „A teraz patrząc na ten rysunek spróbuj to samo wystukać na stole”. Jeżeli dziecko wykonało dobrze zadanie przechodzimy do ostatniego sposobu - odtwarzania z pamięci. Jeżeli nie wykonało zadania poprawnie podajemy kolejne zadanie - kartonik nr 2. Wynik zapisujemy w Arkuszu badania.

3. Odtwarzanie struktur z pamięci:

badający kładzie przed dzieckiem papier i gruby mazak, jednocześnie chowając przed wzrokiem dziecka kartonik ze wzorem i mówi: „Teraz zastukaj mazakiem na papierze tak samo, jak przed chwilą. Zobaczysz że powstaną wtedy kropki takie same, jakie widziałeś na kartce. Wynik zapisujemy w Arkuszu badania.

Gdy zostanie poprawnie odtworzona struktura pierwsza według sposobów A,B,C - przechodzimy kolejno do następnych struktur, podając je według tego samego schematu. Za każdym razem reprodukowanie wzoru poprzedzamy ćwiczeniem, w czasie którego demonstrujemy wykonanie zadania oraz wspólnie wykonujemy je wraz z dzieckiem. Jeżeli okazuje się, że sposób B lub C jest zbyt trudny w 1i w 2 zadaniu, nie proponujemy go w następnych zadaniach. Wyniki zapisujemy w Arkuszu badania.

1. Wyliczanki „W” kreski - wiersze - kreślenie

1. 
   
   
   

Teksty do próby „Wyliczanki”:

1. Entliczek - pętliczek Pałka - zapałka
   czerwony - stoliczek lub dwa - kije
   na kogo - wypadnie kto się nie - schowa
   na tego - bęc ten - kryje

1. Ślimak - ślimak - wystaw - rogi
   dam ci - sera - na - pierogi
   Jak nie - sera - to - kapusty
   od - kapusty - będziesz - tłusty

2. Siała - baba - mak
   nie - wiedziała - jak
   a dziad - wiedział - nie - powiedział
   a to - było - tak

Instrukcja:

„Na pewno często bawiłeś się w wyliczanki. Jakie znasz wyliczanki? A czy znasz wyliczankę „Entliczek, pętliczek”? Badający kładzie przed dzieckiem kartonik z pierwszą strukturą rytmiczną. „Popatrz, tu stoją dzieci, a ja będę odliczać: będę mówić słowa wyliczanki i pokazywać palcem po kolei każde dziecko. Tak jak to zwykle robimy w czasie zabawy.” Badający demonstruje ćwiczenie, a następnie bierze rękę dziecka i zapowiada: „Teraz zrobimy to razem” i wspólnie wykonuje z nim to ćwiczenie. Później badane dziecko samodzielnie wykonuje to zadanie trzema sposobami: A, B, C.

1. Odtwarzanie struktur na wzorze:

badający wskazując na kartoniki z pierwszą strukturą mówi: „Teraz zrobić to zupełnie sam, śpiewając i wodząc palcem po wzorze”. Jeżeli dziecko poprawnie wykona zadanie, przechodzimy do następnego sposobu odtwarzania tej samej struktury. Wynik zapisujemy w Arkuszu badania.

2. Odtwarzanie struktur obok wzoru:

badający wskazując na kartoniki z pierwszą strukturą mówi: „Spróbuj teraz, patrząc na wzór narysować to samo palcem na stole i jednocześnie odliczać”. Jeżeli dziecko wykonało dobrze zadanie przechodzimy do ostatniego sposobu - odtwarzania z pamięci. Jeżeli nie wykonało zadania poprawnie podajemy kolejne zadanie - kartonik nr 2. Wynik zapisujemy w Arkuszu badania.

3. Odtwarzanie struktur z pamięci:

badający kładzie przed dzieckiem papier i gruby mazak, jednocześnie chowając przed wzrokiem dziecka kartonik ze wzorem i mówi: „Spróbuj teraz rysować kreski, czyli tak na niby „dzieci” i jednocześnie odliczać”. Wynik zapisujemy w Arkuszu badania.

Gdy zostanie poprawnie odtworzona struktura pierwsza według sposobów A,B,C - przechodzimy do następnej struktury. „Tu jest nieco inna wyliczanka: będziemy odliczać i jednocześnie mówić wierszyk, który na pewno dobrze znasz. Popatrz jak ja to robię” Badający mówi wierszyk „Ślimak, ślimak...” i wodzi palcem po wzorze. Dalej badane dziecko postępuje wg sposobu „B” i „C”.

Jeżeli dziecko wykona poprawnie drugą strukturę, badający pokazuje dziecku kartonik nr 3 z kolejną strukturą. „Przyjrzyj się temu obrazkowi. Te kreski to dzieci. Teraz będziemy je odliczać i jednocześnie śpiewać piosenkę „Siała baba mak”. Dalej badane dziecko postępuje wg sposobu „B” i „C”. Wyniki zapisujemy w Arkuszu badania.

3. Klocki „K” : figury geometryczne - piosenki - kreślenie

1. * * * * - „Kółko graniaste”

2. * * * * - „Mam chusteczkę haftowaną ...”

3. + + + + - „Panie Janie ...”

Teksty do próby „Klocki”:

1. Kółko - graniaste - wkoło - kanciaste

1. Mam chusteczkę haftowaną - wszystkie cztery rogi - kogo kocham, kogo lubię - rzucę mu pod nogi

2. Panie Janie - panie Janie - rano wstań - rano wstań

Instrukcja:

„Na pewno lubisz bawić się klockami. Narysowałam tu kilka klocków o różnych kształtach. Czy wiesz jak je można nazwać?”

Badający pokazuje dziecku trzy kartoniki z rysunkami i pomaga określić nazwy figur geometrycznych, następnie kładzie przed dzieckiem pierwszy kartonik z rysunkiem koła, resztę na razie chowa przed wzrokiem badanego dziecka. „A teraz zabawimy się w taki sposób, że będziemy palcem rysować ten okrągły klocek i jednocześnie śpiewać piosenkę „Kółko graniaste”. Popatrz jak ja to robię.” Badający demonstruje sposób wykonania ćwiczenia, a następnie wykonuje je wspólnie z dzieckiem. Badający zwracając się do dziecka mówi: „Teraz spróbuj zrobić to sam: będziesz śpiewać piosenkę i rysować kółko przesuwając palcem po wzorze. W czasie śpiewania piosenki uda Ci się narysować te wszystkie kółka. Nie spiesz się, musisz pracować rytmicznie, razem z melodią”. Jeżeli badany dobrze wykona zadanie, przechodzimy do następnych sposobów odtwarzania tego wzoru: B i C oraz kolejno do następnych figur geometrycznych. Dziecko powinno stosownie do długości piosenki i jej rytmu wykonać cały wzór złożony z 4 figur.

Aneks 5

Metoda badania gotowości do nauki czytania i pisania

A. Brzezińskiej

GOTOWOŚĆ PSYCHOMOTORYCZNA

Metoda badania gotowości do nauki czytania i pisania

A. Brzezińskiej

Imię i nazwisko: ...........................................................................................................................

Wiek dziecka ............................................

Data: .........................................................

1. Rozpoznawanie i klasyfikacja symboli graficznych

Dziecko otrzymuje 30 karteczek z narysowanymi na nich różnymi figurami (po 6 każdego rodzaju). Jego zadaniem jest poklasyfikowanie figur: "Pokażę ci różne figury, a ty postaraj się to jakoś podzielić, poukładać w zbiory”

Przykłady figur:

Kryteria oceny:

za każdy poprawnie ułożony zbiór- 1 pkt;

1 pkt premii za wszystkie zbiory poprawnie ułożone,

wynik maksymalny - 6 pkt.

2. Różnicowanie znaków graficznych.

Dziecko otrzymuje 27 karteczek z narysowanymi na nich różnymi figurami i 1 kartę ze wzorem. Polecenie: Masz tu różne figury, odszukaj takie same, jak te na dużej karcie.

Figury do przyporządkowania (po 3 tego samego rodzaju):

Karta ze wzorem (formatu A-4):

Kryteria oceny:

Każde poprawne przyporządkowanie - 1 pkt,

wynik maksymalny ~ 9 pkt.

3. Kojarzenie symboli graficznych z obrazkami.

„Masz tu różne figury i obrazki. Na każdy owoc połóż kwadrat, na każde zwierzę połóż koło,
a na każde warzywo połóż krzyżyk”.

Dziecko otrzymuje następujące obrazki:

koza, świnia, krowa, cytryna, jabłko, wiśnie, kalafior, cebula, kapusta

oraz 9 karteczek z rysunkami figur (po 3 - koło, kwadrat, krzyżyk)

Kryteria oceny:

Każde poprawne przyporządkowanie 1 pkt,

wynik maksymalny 9 pkt.

4. Wyróżnianie braków w znakach .

„Pokażę tobie różne znaki, a ty powiesz czym one się różnią”.

Pokazujemy dziecku kolejne 8 kartek, na każdej z nich są dwa znaki różniące się jednym szczegółem.

Kryteria oceny:

za każdy prawidłowo wskazany brak 1 pkt,

wynik maksymalny 8 pkt.

5. Odwzorowywanie znaków

Dziecko otrzymuje kartę formatu A-4 i ołówek, kolejno pokazujemy mu 10 znaków:

„Narysuj tak samo”.

Kryteria oceny:

Za każde prawidłowe odwzorowanie 2 pkt,

wynik maksymalny 20 pkt.

6. Odwzorowywanie szlaczków.

Dziecko otrzymuje kartę z rozpoczętymi „szlaczkami” i polecenie:

„Dokończ te szlaczki” (jest ich 10)

Kryteria oceny:

za każde poprawne dokończenie 2 pkt,

wynik maksymalny 20 pkt.

Aneks 6

GOTOWOŚĆ SŁOWNIKOWO-POJĘCIOWA

Imię i nazwisko: ...........................................................................................................................

Wiek dziecka ............................................

Data: .........................................................

1. Umiejętność wyjaśniania treści pojęć

1. „Przeczytam ci nazwy różnych miesięcy roku, a ty mi powiesz, dlaczego one właśnie tak się nazywają”:

kwiecień, .................................................................................................................................

lipiec, .......................................................................................................................................

sierpień, ...................................................................................................................................

wrzesień, .................................................................................................................................

listopad, ...................................................................................................................................

2. „a teraz przeczytam ci różne wyrazy, a ty mi powiesz, skąd się wzięły te nazwy, dlaczego ludzie tak to nazwali”:

mydelniczka, ............................................................................................................................

półmisek, .................................................................................................................................

wycieraczka, ............................................................................................................................

długopis, ..................................................................................................................................

wieżowiec.................................................................................................................................

3. „i jeszcze powiedz mi co to znaczy”:

kura-samograjka, .....................................................................................................................

kot-powsinoga, ........................................................................................................................

pies-obieżyświat, .....................................................................................................................

lisek-chytrusek..........................................................................................................................

Kryteria oceny:

za każde prawidłowe wyjaśnienie 2 pkt., skala: 2 - 1 - 0, wynik maksymalny: 28 pkt.

2. Interpretowanie przenośni

„Powiedz mi , co to znaczy, kiedy tak mówimy”:

lekkomyślny, ................................................................................................................................

prostolinijny, ................................................................................................................................

bystrooki, .....................................................................................................................................

gruboskórny, .................................................................................................................................

a o kim mówimy „złota rączka”....................................................................................................

Kryteria oceny:

za każde prawidłowe wyjaśnienie 2 pkt., skala: 2 - 1 - 0, wynik maksymalny: 10 pkt

3. Interpretowanie przysłów

„Powiedz mi, co to znaczy, kiedy tak się mówi”:

Gdyby kózka nie skakała, to by nóżki nie złamała. ...................................................................

Gdzie kucharek sześć, tam nie ma co jeść. ................................................................................

Ziarnko do ziarnka, aż zbierze się miarka. ................................................................................

Nie rób drugiemu, co tobie nie miłe. .........................................................................................

Czego się Jaś nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał. ................................................................

Kryteria oceny:

za każde prawidłowe wyjaśnienie 2 pkt., skala: 2 - 1 - 0, wynik maksymalny: 10 pkt

Aneks 7

GOTOWOŚĆ EMOCJONALNO-MOTYWACYJNA

Imię i nazwisko: ...........................................................................................................................

Wiek dziecka ............................................

Data: .........................................................

1. „Powiedz mi, co to jest pisanie czytanie, mówienie?” (0 - 6 pkt) ..........................................

.......................................................................................................................................................

1. „Na czym polega czytanie, pisanie?” (0 - 4 pkt) ....................................................................

.......................................................................................................................................................

2. „Po co człowiek uczy się czytać, pisać?” (0 - 6 pkt) ..............................................................

.......................................................................................................................................................

3. „Czym różni się pisanie od rysowania, od malowania? (0 - 4 pkt).........................................

.......................................................................................................................................................

4. „Czym się różni czytanie od mówienia, opowiadania bajek?' (0 - 4 pkt)...............................

.......................................................................................................................................................

5. „Czym się różni czytanie od pisania?” (0 - 4 pkt) ..................................................................

.......................................................................................................................................................

6. „Czego się trzeba nauczyć, aby umieć czytać, pisać?” (0 - 4 pkt)...........................................

.......................................................................................................................................................

7. „Czym można pisać?” (0 - 2 pkt) ...........................................................................................

.......................................................................................................................................................

8. „Czym najlepiej się pisze i dlaczego?” (0 - 2 pkt) ..................................................................

.......................................................................................................................................................

9. „Pokaż gdzie tu są obrazki, a gdzie słowa:”

Kryteria oceniania:

za każdą poprawną odpowiedź 2 pkt (skala 0 - 1 - 2), za każde prawidłowo wskazane słowo w zadaniu 10 - 1 pkt, wynik maksymalny 47 pkt

6

---