Metody badań pedagogicznych, Wykład 9, 21.04.2010

Wywiad i ankieta ( wspólne cechy )

• bazujemy na tym, co osoba mówi o swoich przeżyciach, jak to relacjonuje

• kwestia wiarygodności – czy możemy zaufać badanej osobie?

Wywiad:

• jest rodzajem rozmowy z osobą badaną, przy czym ta rozmowa odbywa się wg pewnego porządku, scenariusza opracowanego przez badacza

• cele:

  1. gdy chcemy poznać pewne fakty, które zakładamy, że dana osoba ma do nich dostęp

  2. zebranie informacji o opiniach, postawach ( przekonania + stosunek emocjonalny + tendencja do zachowań , nie jest tożsama z zachowaniem), przekonaniach osoby

• rodzaje wywiadów:

  * wywiad swobodny – polega na tym, że ktoś przeprowadza rozmowę i stara się wydobyć informacje dotyczące pewnych kwestii i nie ma przygotowanych pytań, ale ma w głowie pewien cel, który ukierunkowuje rozmowę

  * wywiad skategoryzowany – polega na tym, że badacz ma gotowe, przygotowane wcześniej pytania, pytania otwarte, pytania zamknięte ( kafeteria – jest pytanie i są kategorie, które mamy wybrać ), pytania są dobrze określone

podział ze wzg. na to w jakim stopniu rozmówca ma świadomość celu wywiadu

• wywiad jawny – respondent wie o co chodzi

• wywiad ukryty – polega na tym, że respondent nie wie nic na temat celów, czasami nawet nie zdaje sobie sprawy, że pełni rolę respondenta

• wywiad jawny nieformalny – respondent wie, że przyszedł do niego badacz, ale w jakim celu nie wie

* wywiad indywidualny

* wywiad zbiorowy

• zalety wywiadu swobodnego:

  *można uzyskać głębszy kontakt z respondentem, większa autentyczność, dotarcie do pewnych sfer, które są głębokie, intymne;

  *jest techniką plastyczną – daje szansę uzyskania informacji nieoczekiwanych, ciekawych

• wady wywiadu swobodnego.:

  *wypowiedzi respondentów są bardzo zróżnicowane, ciężko jest opracować te dane

  *wywiad jest trudny do przeprowadzenia, gdyż podstawą jest uzyskanie pozytywnych relacji, zaufania między badaczem a respondentem;

  *niektóre osoby mówią bardzo mało, niektóre mówią zbyt dużo;

  *czasochłonność

• zalety wywiadu skategoryzowanego:

  *możliwość uzyskania w krótkim czasie wielu informacji porównywalnych

  *czas porównywania skraca się

• wady wywiadu skategoryzowanego

  *powierzchowność – nie można się wyłamać poza ramy pytań

  *słabsza kontrola nad tym na ile odpowiedzi są wiarygodne

wywiad środowiskowy – celem jest ustalenie pewnych faktów poprzez rozmowy z najbliższym otoczeniem ( rodzicami, opiekunami itp. )

Zakłócenia wiarygodności związane są z:
- osobą respondenta

osoba pewnych rzeczy nie wie, podaje rzeczy nieprawdziwe

respondenci mogą pewne fakty ukrywać, zatajać – świadomie lub nieświadomie

respondenci chcą się pokazać w korzystnym świetle tzw. czynnik aprobaty społecznej

- kwestionariuszem

pytania mogą być źle sformułowane

wywiad jest relacją międzyludzką – musimy zdobyć pewien pozytywny stosunek respondenta, aby dana osoba nie obawiała się, że informacje, których udzieli będą używane przeciwko niej

trzeba umieć słuchać – okazywanie skupienia, zainteresowania osobie badanej

bywają tematy, kwestie, które mają charakter drażliwy – nie wolno nam wzbudzać tego typu reakcji

pytania drażliwe – które wkraczają w za bardzo intymne sfery, naruszają podstawy egzystencji człowieka np. pytania dot. sytuacji człowieka np. jego uzależnienia

Metody badań pedagogicznych, Wykład 9, 21.04.2010, Natalia Szczepkowska