Witaminy rozpuszczalne

w wodzie

Witamina C (kwas askorbinowy)

Produkty roślinne

Witamina C- funkcje



stymulacja wytwarzania kolagenu



udział w syntezie hormonów



+ przyswajalności niehemowego żelaza



wzmaganie detoksykacji



p/działanie procesom peroksydacyjnym



Metabolizm lipidów



Profilaktyka choroby niedokrwiennej serca

Witamina C- niedobory



podwyższenie ciśnienia tętniczego krwi



szkorbut/ gnilec (nadmierne rogowacenie
naskórka)



osłabienie organizmu, podatność na
infekcje



zmniejszona wydolność fizyczna i
zdolność do akceptacji zmian temperatury



powstawanie zmian miażdżycowych i
nowotworowych

Witamina C- nadmiary



Kamica nerkowa



Zaburzenia przewodu pokarmowego

Kto jest podatny na ryzyko

niedoboru?



palący papierosy



alkoholicy



ludzie w wieku podeszłym



osoby przyjmujące leki

*aspiryna-hamuje wchłanianie wit. C

Dzienne spożycie

Witamina B1- tiamina

Produkty zbożowe (kasza gryczana)

Witamina B1- działanie:



Przemiana węglowodanów



Procesy oddychania tlenowego



Przyspiesza gojenie ran



Polepsza samopoczucie



Wzmaga apetyt i trawienie

Witamina B1- niedobory



Beri-beri – zmiany w układzie
nerwowym i mięśniowym



Zmiany w układzie sercowo-
naczyniowym



Zespół Wernicke- Korsakowa
(alkoholicy)



Gromadzenie w tkankacha
kw.pirogronowego oraz
kw.mlekowego (zanik otoczki
mielinowej)

Witamina B1- nadmiary



Zaburzenia ogólnoukałdowe

Jakim pacjentom podać więcej

witaminy B1?



alkoholicy



pacjenci po operacjach



znajdujący się w sytuacjach
stresowych

Dzienne zapotrzebowanie

Witamina B2- ryboflawina

Mleko i produkty mleczne

Witamina B2- rola



Koenzym enzymów oddechowych



+ wzrok- ochrona przed zaćmą



+ na układ nerwowy i odpornościowy

Witamina B2- niedobór



Zajady, zapalenie języka



łojotok skóry



- na oczy: światłowstręt, łzawienie,
pieczenie, zapalenie tęczówki oka

NADMIAR: zaburzenia gastryczne

[nudności/ wymioty]

Dla kogo więcej

ryboflawiny?

Witamina PP- niacyna

Produkty roślinne (

Niacyna- formy koenzymatyczne

Niacyna

Witamina PP- niacyna



niezbędna do funkcjonowania mózgu
i obwodowego układu nerwowego



syntezy hormonów płciowych,
kortyzolu, tyroksyny, insuliny



Udział w detoksykacji organizmu



Rozszerza naczynia krwionośne

Niacyna- niedobór



pelagra- zapalenie skóry, biegunki,
nudności, zmiany na języku i w jamie
ustnej

Kiedy zwiększać dawkę niacyny?



hipercholesterolemia, podawana wraz
z chromem obniża poziom cholesterolu



schizofrenia, choroba Hodkingsa,
Hartnupa



depresja



alkoholizm



u osób chorujących na raka



u kobiet stosujących antykoncepcję

Dzienne zapotrzebowanie

Witamina B6- pirydoksyna

Mięso, wątroba

Witamina B6- rola



Występuje w wielu enzymach



Udział w przemianie białek,
węglowodanów, tłuszczów



+ na układ krwionośny i nerwowy



+ odporność



Łagodzi depresję, wrażliwość, bóle
miesiączkowe…

Witamina B6



u. w przemianach aminokwasów



u. w r. metabolizmu azotowego



metabolizm neurotransmiterów



synteza niacyny z tryptofanu



synteza glikogenu, przemiany
glikogenu do glukozy

Objawy niedoboru pirydoksyny



zmiany neurologiczne (przedwczesne
starzenie neuronów)



obwodowa neuropatia, konwulsje,
psychologiczna depresja



zmiany skórne



niedokrwistość mikrocytarna

* Objawy nie są specyficzne dla B6

Dzienne zapotrzebowanie

Kwas foliowy

Wątroba

Koenzymy folianów

Poliglutaminowe pochodne kwasu

U kogo mogą pojawić się

niedobory?



kobiety w ciąży (niedorozwój łożyska,
wady wrodzone u noworodków),
niemowlęta



dziewczęta w okresie dojrzewania oraz
osoby starsze(dysfuncja umysłowa)



chorzy na celiakię, psylozę, Crohn’a



alkoholicy, osoby palące,



przyjmujący leki



stosujący diety redukujące masę ciała

Dzienne zapotrzebowanie

Witamina B12

Produkty zwierzęce (wątroba)

Witamina B12



niezbędna do tworzenia elementów
morfotycznych krwi, powłok
nerwowych, syntezy białek



u. w metabolizmie tłuszczów i
węglowodanów, białek



zmniejsza poziom lipidów we krwi,
pobudza apetyt

Skutki niedoboru B12



niedokrwistość megaloblastyczna (+
cz. wewn. w żołądku)



nieodwracalne uszkodzenie
układu nerwowego [zmiany
zwyrodnieniowe rdzenia kręgowego i
nerwów obwodowych]



Dojrzewanie i rozmnażanie komórek



bezkwaśność

Kogo mogą dotyczyć

objawy?



pacjenci po resekcji żołądka lub z
uszkodzeniami błony śluzowej
żołądka



wegetarianie



ludzie w wieku podeszłym



osoby nadużywające alkoholu



niemowlęta karmione przez matki
wegetarianki

Dzienne zapotrzebowanie

Witamina H- biotyna

Wątroba

Biotyna- rola



Udział w procesach przemiany
materii



Udział w metabolizmie białek i
tłuszczów



+wchłanianie witaminy C



Uczestniczy w procesie krzepnięcia
krwi



+ skóra i włosy

*wytwarzana przez bakterie jelitowe

Objawy niedoboru



znużenie



spadek apetytu



rumień



łuszczenie się skóry



niedokrwistość



podwyższenie poziomu cholesterolu
we krwi



bóle mięśni, osłabienie, apatia

Biotyna- zwiększają wchłanianie:



Kompleks witamin z grupy B



Magnez



Mangan

Zmniejszają wchłanianie: antybiotyki,

awidyna, sulfonamidy, śr. zasadowe

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!

Literatura:



Gawęcki J., Hryniewiecki L.,
„Żywienie człowieka. Podstawy nauki
o żywieniu”, PWN, 2008



Bańkowski E., „Biochemia”,
Medpharm Polska 2006