Dr n. med. Lucyna Kapka

[e-mail]

Międzynarodowa współpraca w

zakresie zdrowia

Początki współpracy

międzynarodowej

1851r. Paryż – pierwsza międzynarodowa
konferencja sanitarna (utrudnienia handlowe
związane z kwarantanną
1859r, Paryż; 1866r. Konstantynopol; 1874r.
Wiedeń; 1881r. Waszyngton; 1885r. Rzym; 1892r.
Wenecja; 1893r. Drezno; 1894r. Paryż – dalsze
spotkania z udziałem delegatów 12 państw
1907r. Rzym – zgoda na powstanie Biura
Zdrowia w Paryżu

Panamerykańska Organizacja

Zdrowia

1901r. Meksyk – konferencja Krajów
Amerykańskich – powołanie Biura
Sanitarnego z siedzibą w Waszyngtonie
(epidemie cholery i żółtej febry)
1923r. - Biuro Sanitarne zostaje przemianowane
na Panamerykańskie Biuro Sanitarne
1949r. - wspólnie z WHO powstaje
Amerykańskie Biuro Regionalne w
Waszyngtonie, obejmujące swą działalnością
oba kontynenty Ameryki

Międzynarodowe Biuro

Higieny Publicznej

1907r.

Paryż

–

utworzenie

Międzynarodowego

Biura

Higieny

Publicznej (OIHP – Office d`Internationale
Hygiene Publique)
Największe

osiągnięcie

Biura:

umowa

zawarta

pomiędzy

14

krajami

dotycząca

przeciwdziałania

szerzeniu

się

chorób

wenerycznych w krajach położonych wzdłuż
szlaków nawigacyjnych

Organizacja Zdrowia Ligi
Narodów

1919r. Kwiecień – utworzenie Ligii Narodów
jako forum międzynarodowych konsultacji w
sprawach politycznych oraz technicznych,
1921r.

Powołanie

komitetu

Zdrowia

Organizacji Zdrowia Ligii Narodów (Health
Committee of League of Nations)

Liga Towarzystw Czerwonego

Krzyża

1919-1923r. – utworzenie Ligi Towarzystw
Czerwonego Krzyża (League of Red Cross
Societies)
Po powołaniu Stałego Komitetu Organizacji
Zdrowia Ligi Narodów w 1923r. Liga zajęła się
koordynacją działań narodowych organizacji
Czerwonego Krzyża i udzielaniem wzajemnej
pomocy w skali międzynarodowej na wypadek
wielkich katastrof i konfliktów zbrojnych oraz
oświatą zdrowotną

Biuro Zdrowia Administracji

NZ ds. Pomocy i Rehabilitacji

1944r.

–

utworzenie

biura

Zdrowia

Administracji Narodów Zjednoczonych do
Spraw Pomocy Doraźnej i Rehabilitacji
(United Nations Relief and Rehabilitation
administration)
W celu niesienia pomocy zniszczonemu światu.
Przez 2 lata spełniała ona rolę międzynarodowej
organizacji zdrowia i była instytucją zastępczą
do czasu powołania organizacji zdrowia o zasięgu
światowym.

Organizacje międzynarodowe i

międzyrządowe systemu ONZ

współpracujące w zakresie zdrowia

Światowa Organizacja Zdrowia – wiodąca
organizacja Narodów zjednoczonych zajmująca
się problematyką zdrowia – ale nie jedyna.

Wielosektorowy i wielodyscyplinarny charakter

problematyki zdrowia sprawia, ze sprawy zdrowia
zajmują istotne miejsce w działalności również innych
organizacji systemu NZ oraz innych organizacji i
stowarzyszeń międzynarodowych, międzyrządowych
agencji

promujących

rozwój

współpracy

międzynarodowej oraz organizacji pozarządowych.

ONZ

Obecnie członkami ONZ są 192 państwa

ONZ - historia

Organizacja Narodów Zjednoczonych (

ang.

United Nations, UN), ONZ – uniwersalna organizacja
międzynarodowa, z siedzibą w Nowym Jorku,
powstała 24 października 1945 r. w wyniku
wejścia w życie Karty Narodów Zjednoczonych.
ONZ jest następczynią Ligi Narodów.

ONZ stawia sobie za cel zapewnienie pokoju i
bezpieczeństwa międzynarodowego, rozwój
współpracy między narodami oraz popieranie
przestrzegania praw człowieka.

ONZ

Idea powołania nowej organizacji, powstała jeszcze
w czasie trwania II wojny światowej, na konferencji
w Teheranie w 1943. Jej głównym pomysłodawcą był
prezydent USA Franklin Delano Roosevelt, a jej nazwę
zaproponował premier Wielkiej Brytanii

Winston

Churchill (określenie "narody zjednoczone" w trakcie
wojny stosowano nieraz dla Aliantów).
W drugiej połowie 1944 przedstawiciele Francji, Chin,
Wielkiej Brytanii, USA oraz ZSRR spotkali się w
Waszyngtonie, gdzie przedyskutowano zakres, cele i
sposoby działania nowej organizacji.

ONZ

25 kwietnia 1945 roku zwołano pierwszą konferencję ONZ w San
Francisco, w której uczestniczyło 50 państw z całego świata –
pierwszych członków organizacji. Za członka ONZ od założenia
uznawana jest też Polska, której przedstawiciele z powodów
politycznych nie mogli uczestniczyć w konferencji w San Francisco.

Podczas konferencji, 26 czerwca, podpisano Kartę Narodów
Zjednoczonych, akt prawny regulujący działalność ONZ.

Organizację Narodów Zjednoczonych powołano do życia 24
października 1945, kiedy postanowienia konferencji ratyfikowało pięciu
przyszłych stałych członków Rady Bezpieczeństwa (Chiny, Francja, ZSRR,
Wielka Brytania i USA), oraz większość pozostałych państw
członkowskich. Powołanie ONZ położyło jednocześnie kres
działalności Ligi Narodów, która rozwiązała się formalnie 18
kwietnia 1946, przekazując pełnienie swej misji nowej
organizacji.

ONZ

W grudniu 1945 Kongres USA wystosował
propozycję, aby siedziba ONZ mieściła się w
Nowym Jorku, co zostało przez organizację
zaakceptowane.

Budynek

siedziby

głównej

otwarto 9 stycznia 1951

roku na terenach

podarowanych ONZ przez Johna Rockefellera,
gdzie mieści się do dziś.

Część instytucji

funkcjonuje jednak w innych miastach świata, m.in.
w Genewie, Hadze, Nairobi i Wiedniu.

Zadania ONZ

1.

Utrzymanie międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa
za pomocą zbiorowych i pokojowych wysiłków.

2.

Rozwijanie przyjaznych stosunków między narodami na
zasadach samostanowienia i równouprawnienia.

3.

Rozwiązywanie

konkretnych

problemów

międzynarodowych

(gospodarczych,

społecznych,

kulturalnych, humanitarnych, czy dotyczących praw
człowieka) na zasadzie współpracy międzynarodowej
oraz uznania równości ras, płci, języków i wyznań.

4.

Stanowienie ośrodka uzgadniania działań narodów w
imię wspólnych celów.

ONZ w Polsce

http://www.un.org.pl/

Ogrom stojących przed nami wyzwań często skłania mnie do
pokory. Tak wielkie są oczekiwania wobec nas. Aby wiernie i
efektywnie

sprostać

pokładanemu

w

nas

zaufaniu,

potrzebujemy ogromnego wysiłku i dyscypliny. Zmiany
wewnątrz ONZ - tak, aby nasza energia skupiała się przede
wszystkim na rezultatach, a nie biurokratycznych procedurach
- wymagać będą cierpliwości, wytrwałości i odwagi. Wahadło
historii znów wychyla się w naszą stronę, multilateralizm
powrócił. Wraz ze wzrostem współzależności świat dostrzega,
że nikt lepiej niż ONZ nie jest w stanie odpowiedzieć na
pojawiające się wyzwania. W rzeczy samej, odpowiedź na nie
możliwa

jest

jedynie

w ramach

ONZ.

Ban Ki-moon, Sekretarz Generalny ONZ

ONZ w Polsce

http://www.un.org.pl/

Witamy w serwisie prezentującym obecne w Polsce instytucje Systemu Narodów
Zjednoczonych. To miejsce, gdzie można poznać bogactwo i różnorodność działalności
Organizacji Narodów Zjednoczonych w Polsce, a także główne wartości wyznaczające
obszary naszej współpracy, u źródła których leżą Milenijne Cele Rozwoju.

http://www.un.org.pl/

 
UNHCR - Przedstawicielstwo Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych
ds. Uchodźców
IFC - Międzynarodowa Korporacja Finansowa
UNIC - Ośrodek Informacji ONZ
UNESCO - Polski Komitet ds. UNESCO
UNEP/GRID - Centrum Informacji o Środowisku
UNICEF - Polski Komitet Narodowy UNICEF
IOM - Międzynarodowa Organizacja ds. Migracji (org. międzyrządowa
współpracująca z ONZ)
WHO - Światowa Organizacja Zdrowia

WHO

WHO – World Health
Organization

Światowa Organizacja Zdrowia (World Health
Organization) została powołana do życia 7
kwietnia 1948 roku, kiedy to weszła w życie
jej Konstytucja.
Od tego czasu 7 kwietnia obchodzimy jako
Światowy Dzień Zdrowia.

Obecnie Dyrektorem Generalnym WHO jest
dr Margaret Chan, która pełni tę funkcje od
roku 2007.

Główne cele WHO

Głównym celem WHO określonym w Konstytucji
Organizacji jest osiągnięcie przez wszystkich ludzi
możliwie najwyższego poziomu zdrowia.
Ten cel jest realizowany przede wszystkim poprzez koordynację
współpracy pomiędzy państwami, przygotowywanie strategii
polityk zdrowotnych, standardów oraz transferze technologii i
informacji w zakresie ochrony zdrowia.
Wszystkie działania są ukierunkowane na wsparcie i pomoc
państwom członkowskim, aby jak najdokładniej odpowiadały z
jednej strony ich specyficznym wymaganiom i problemom, a z
drugiej zapewniały bezpieczeństwo i poprawę zdrowia na całym
świecie.

Program WHO

WHO operuje w coraz bardziej złożonym i dynamicznie
zmieniającym się otoczeniu.
Aby stawić czoła wynikającym z tej sytuacji wymaganiom, pod
kierownictwem dr Margaret Chan,

WHO wypracowała w

2007 r. sześciopunktowy program działania.

1. Promocja rozwoju
2. Wzmacnianie bezpieczeństwa zdrowotnego
3. Wzmacnianie systemów ochrony zdrowia
4. Wykorzystywanie badań, informacji i dowodów
naukowych
5. Poszerzenie współpracy partnerskiej
6. Poprawa wyników działania

Europejskie Biuro

Regionalne

Aby móc zajmować się konkretnymi problemami
krajów członkowskich, WHO utworzyła sześć biur
regionalnych,

w

tym

Europejskie

Biuro

Regionalne.
W skład zespołu Biura Regionalnego wchodzą
specjaliści do spraw zdrowia publicznego, naukowcy,
eksperci techniczni i fachowcy w innych dziedzinach,
pracujący w Biurze Regionalnym w Kopenhadze oraz w
5 ośrodkach subregionalnych i 29 biurach krajowych.

Dyrektorem Regionalnym WHO na Europę jest od
roku 2000 dr Marc Danzon.

Misja WHO

Główna misją Światowej Organizacji Zdrowia w
Europie jest służenie państwom członkowskim. We
wrześniu 2000 roku, podczas Europejskiego Komitetu
Regionalnego

WHO,

została

przyjęta

strategia

„Dostosowanie usług do nowych potrzeb” (RC50/10
Matching services to new needs).
Była to odpowiedź na powtarzające się prośby państw
członkowskich regionu europejskiego o skoncentrowanie
działań na pracy w poszczególnych krajach, tak, aby
zmierzały

one

do

realizacji

konkretnych

potrzeb

zdrowotnych i zwiększyły tym samym efektywność
programów krajowych.

Misja WHO

Światowa Organizacja Zdrowia zawsze posiadała
zarówno mandat, jak i wiedzę, umiejętności oraz
profesjonalistów, aby wspierać państwa w zakresie
poprawy zdrowia.
Przed rokiem 2000 główne działania WHO EURO były
ukierunkowane na ogólne problemy zdrowotne regionu
europejskiego, w przeciwieństwie do specyficznych
problemów poszczególnych państw. Po przyjęciu
Strategii,

orientacja

merytoryczna

programów

i

inicjatyw

została

przeniesiona

z

poziomu

międzykrajowego

na

rzecz

pilnych

problemów

zdrowotnych i potrzeb konkretnych państw.

Misja WHO

Właśnie w tym kontekście koncentrowania działań w
poszczególnych krajach powstaje dokument, Dwuletnia
Umowa o Współpracy (BCA – Biennial Collaborative
Agreement), zawierany pomiędzy Regionalnym Biurem
Światowej Organizacji Zdrowia dla Europy i Rządem
Państwa Członkowskiego. BCA jest formalną, sygnowaną
umową dotyczącą strategicznej współpracy pomiędzy Biurem
Regionalnym WHO a Państwem Członkowskim zawieraną na
okres dwóch lat. BCA identyfikuje priorytety i preferencje
zdrowotne kraju.
Dokument powstaje etapami w miarę prowadzenia negocjacji, w
których uczestniczą władze państwowe odpowiedzialne za
ochronę zdrowia oraz przedstawiciele szczebla regionalnego i
krajowego WHO.

Poprawa jakości systemów

zdrowotnych jako klucz do sukcesu

Obecnie wszystkie działania Organizacji są realizowane poprzez
pryzmat systemów ochrony zdrowia.
Za

system

ochrony

zdrowia

przyjmuje

się

wszystkie

organizacje, instytucje i zasoby, których podstawowym
zadaniem jest podejmowanie działań skierowanych na poprawę,
utrzymanie i odbudowę zdrowia.
Dobre działanie czterech podstawowych funkcji systemów: przywództwo
w zakresie zdrowia, stabilne finansowanie, zapewnienie odpowiednich
zasobów (kadry profesjonalistów, sprzętu, technologii itp.) oraz
dostarczanie świadczeń ma na celu przyczynienie się do trwałego
osiągnięcia poprawy zdrowia całych populacji oraz do zwiększenie
wrażliwości systemów ochrony zdrowia na niemedyczne oczekiwania
ludzi. Jest to przede wszystkim poszanowanie godności pacjenta,
zapewnienie tajemnicy leczenia oraz poszanowanie autonomii decyzji
pacjenta

Biuro krajowe WHO w

Polsce

Biuro Krajowe WHO w Polsce otwarto w 1992 roku. Biura krajowe,
kierowane przez szefów biur krajowych i korzystające ze wsparcia płynącego ze
wszystkich szczebli WHO pełnią kluczową rolę w merytorycznej współpracy
naszej organizacji z resortami zdrowia.

Rola biur krajowych polega na:

•

umożliwianiu WHO wspierania poszczególnych krajów w realizacji ich

celów w zakresie zdrowia publicznego,

•

reagowaniu na napływające z kraju wnioski o pomoc w zakresie

tworzenia zasad polityki trwałego rozwoju systemu ochrony zdrowia

•

współpracy w działaniach dotyczących zdrowia publicznego na skalę

globalną i regionalną,

•

zapewnieniu koordynacji zasobów związanych z ochroną zdrowia

publicznego i dostępności tych zasobów w sytuacjach kryzysowych w
ramach współpracy

•

zarządzaniu i koordynowaniu działań WHO na terenie danego kraju.

Polska w WHO

Polska stała się krajem członkowskim WHO 6
maja 1948 r.

Od chwili przystąpienia do naszej organizacji Polska
odgrywa aktywną rolę w pracach WHO, uczestnicząc
w Światowych Zgromadzeniach na rzecz Zdrowia
(World Health Assemblies), działaniach Komitetów
Regionalnych i innych gremiów kierowniczych.
Wielu polskich specjalistów pracuje w WHO, na
stanowiskach merytorycznych i administracyjnych.

Polska w WHO

Światowe Zgromadzenie Zdrowia
Członkostwo Polski w komitetach Zgromadzenia:
Komitet ds. Pełnomocnictw – 1993, 2000 i 2006 r.
Komitetu B – 1995 r. – Przewodniczącym Komitetu był Prof. Andrzej Wojtczak
Komitet ds. Nominacji – 1999 r.
Komitet Generalny – 2003 r.
Rada Wykonawcza
Polska była członkiem:
od maja 1985 r. do maja 1988 r.,
od maja 1996 r. do maja 1999 r.
Komitet Regionalny
Polska była członkiem Stałego Komitetu Komitetu Regionalnego (Standing Committee
of the Regional Committee) od września 1999 r. do września 2002 r. (Polskę
reprezentował
dr Jacek Antoni Piątkiewicz, po którym funkcję przedstawiciela naszego kraju objął
profesor Jerzy Szczerbań).

60 lat WHO: chronologia

najważniejszych wydarzeń

w sferze zdrowia publicznego

Światowa Organizacja Zdrowia obchodziła
w 2008 r. 60 rocznicę istnienia.

Poniższa chronologia opisuje historię WHO i
jej osiągnięcia w zakresie zdrowia
publicznego w ciągu ostatnich 60 lat.

60 lat WHO: chronologia

najważniejszych wydarzeń

w sferze zdrowia publicznego

1945: Konferencja Narodów Zjednoczonych w
San

Francisco

jednogłośnie

zatwierdza

utworzenie

nowej,

autonomicznej

międzynarodowej organizacji zdrowia.

1946: Międzynarodowa Konferencja Zdrowia w
Nowym Jorku ratyfikuje Konstytucję Światowej
Organizacji Zdrowia w lipcu.

60 lat WHO: chronologia

najważniejszych wydarzeń

w sferze zdrowia publicznego

1947: Powołanie służby informacji epidemiologicznej
– automatycznej usługi odpowiedzi telefaksowej
pozwalającej na śledzenie informacji na temat chorób
wymienionych w Międzynarodowych Przepisach
Sanitarnych (których nazwę zmieniono później na
Międzynarodowe Przepisy Zdrowotne) i innych
chorób
zakaźnych o znaczeniu międzynarodowym.

1948: Konstytucja Światowej Organizacji Zdrowia
wchodzi w życie w dniu 7 kwietnia.

60 lat WHO: chronologia

najważniejszych wydarzeń

w sferze zdrowia publicznego

1948: Opublikowanie międzynarodowej klasyfikacji
chorób – globalnego standardu zgłaszania i
klasyfikowania chorób, problemów zdrowotnych i
zewnętrznych przyczyn schorzeń i obrażeń.
1948: Dr Brock Chisholm z Kanady zostaje
wybrany pierwszym Dyrektorem Generalnym
Światowej Organizacji Zdrowia.
1950: Światowe Zgromadzenie Zdrowia ogłasza 7
kwietnia Światowym Dniem Zdrowia.
1950: Rozpoczynają się masowe szczepienia
szczepionką BCG, chroniące dzieci przed gruźlicą.

60 lat WHO: chronologia

najważniejszych wydarzeń

w sferze zdrowia publicznego

1952: Wprowadzenie globalnego programu
zwalczania malinicy we współpracy z UNICEF.
Dzięki programowi poddano leczeniu 300
milionów osób w 50 krajach, zmniejszając
globalny poziom zachorowań o ponad 95%.

1953: Dr Marcolino Gomes Candau z Brazylii
zostaje wybrany drugim Dyrektorem Generalnym
Światowej Organizacji Zdrowia.

60 lat WHO: chronologia

najważniejszych wydarzeń

w sferze zdrowia publicznego

1955: Wprowadzenie programu eradykacji malarii. Jego cel
został zmodyfikowany w 1969 r. Programy eradykacji były
kolejno przekształcane w programy kontroli.
1958: Światowe Zgromadzenie Zdrowia wprowadza program
eradykacji ospy.
1963: Licencja na doustną szczepionkę przeciwko poliomyelitis.
Wykazano, że szczepionka powstrzymuje przenoszenie się
dzikiego wirusa polio.
1965: Publikacja pierwszego raportu na temat cukrzycy. Do
roku 2000 na chorobę tę chorowało 171 milionów ludzi na całym
świecie i ta liczba prawdopodobnie zwiększy się przynajmniej do
366 milionów do roku 2030.
1966: Inauguracja siedziby Światowej Organizacji Zdrowia.

60 lat WHO: chronologia

najważniejszych wydarzeń

w sferze zdrowia publicznego

1969:

Międzynarodowe

Przepisy

Sanitarne,

zatwierdzone

w

1951

r.,

otrzymują

nazwę

Międzynarodowe Przepisy Zdrowotne i obejmują w
szczególności cholerę, dżumę, ospę i żółtą gorączkę.
1972: Aby zapewnić powszechność stosowania
szczepionki przeciwko poliomyelitis, jej wynalazca,
doktor Albert Sabin przekazuje prawa do szczepionki
Światowej Organizacji Zdrowia.
1973: Dr Halfdan T. Mahler z Danii zostaje wybrany
trzecim

Dyrektorem

Generalnym

Światowej

Organizacji Zdrowia.

60 lat WHO: chronologia

najważniejszych wydarzeń

w sferze zdrowia publicznego

1974: Wprowadzenie rozszerzonego programu szczepień.
Szczepienia pozwalają dziś uratować 2,5 mln dzieci rocznie.
1974: Wprowadzenie programu kontroli onchocerkozy we
współpracy z Bankiem Światowym, Programem Rozwojowym
Narodów

Zjednoczonych

i

Organizacji

Narodów

Zjednoczonych do Spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO).
1975: Stworzenie Specjalnego Programu Badań i Szkolenia
w Dziedzinie Chorób Tropikalnych, aby pomóc w koordynacji,
wspierać i wpływać na światowe wysiłki mające na celu
zwalczanie chorób zakaźnych, które w nieproporcjonalnym
stopniu dotykają populacje biedne i marginalizowane.

60 lat WHO: chronologia

najważniejszych wydarzeń

w sferze zdrowia publicznego

1976:

Wirus

Ebola

zostaje

po

raz

pierwszy

zidentyfikowany w Zachodniej Prowincji Równikowej w
Sudanie i w Zairze (obecnie znanym jako Republika
Demokratyczna Konga).
1977:

Opublikowanie

pierwszej

listy

leków

podstawowych. Dziś lista liczy ponad 340 leków, które
pomagają w przypadku najważniejszych schorzeń
globalnych,jak malaria, HIV/AIDS, gruźlica, schorzenia
związane z rozrodczością i w coraz większym stopniu
schorzenia przewlekłe, jak nowotwory i cukrzyca.
1978:

Międzynarodowa

Konferencja

w

Sprawie

Podstawowej Opieki Zdrowotnej w Ałma-Acie ustanawia
cel historyczny: „Zdrowie dla wszystkich.”

60 lat WHO: chronologia

najważniejszych wydarzeń

w sferze zdrowia publicznego

1979: Globalna komisja potwierdza eradykację
ospy na całym świecie.
1986: Utworzenie Globalnego Programu ds. AIDS w
celu stworzenia i koordynowania globalnej strategii
zwalczania tej choroby.
1988: Dr Hiroshi Nakajima z Japonii zostaje
wybrany

czwartym

Dyrektorem

Generalnym

Światowej Organizacji Zdrowia.
1988: Światowe Zgromadzenie Zdrowia ogłasza
rezolucję w sprawie zakazu dyskryminacji chorych
na AIDS.

60 lat WHO: chronologia

najważniejszych wydarzeń

w sferze zdrowia publicznego

1988: Stworzenie Globalnej Inicjatywy Eradykacji
Poliomyelitis we współpracy z Rotary International,
amerykańskimi

Centrami

Kontroli

i

Zapobiegania

Chorobom oraz UNICEF.
1991:

Światowe

Zgromadzenie

Zdrowia

ogłasza

rezolucję w sprawie eliminacji trądu.
1995:

Stworzenie

Międzynarodowej

Komisji

ds.

Ogłoszenia Eradykacji Drakunkulozy. (Drakunkuloza to
choroba powodowana przez Dracunculus medinensis.)
1995: Wprowadzenie strategii DOTS w celu kontroli
gruźlicy, w ramach której 30 mln osób poddano leczeniu
w programie podstawowej opieki zdrowotnej.

60 lat WHO: chronologia

najważniejszych wydarzeń

w sferze zdrowia publicznego

1996: Utworzenie UNAIDS z sześcioma finansującymi agencjami
partnerskimi.
1998: Dr Gro Harlem Brundtland z Norwegii zostaje wybrana
piątym Dyrektorem Generalnym Światowej Organizacji Zdrowia.
2000: Wprowadzenie partnerstwa na rzecz zapobiegania
gruźlicy, którego gospodarzem jest WHO. Obecnie obejmuje
ponad 500 partnerów pracujących w celu zmniejszenia
globalnego obciążenia gruźlicą poprzez zwiększenie dostępu do
leczenia w ramach programów DOTS oraz zmierzenie się z
takimi wyzwaniami, jak gruźlica/HIV i gruźlica lekooporna.
2000: Stworzenie Globalnej Sieci Ostrzeżeń o Epidemiach i
Reakcji na Sytuacje Kryzysowe w celu wykrywania i zwalczania
rozprzestrzeniania się epidemii na skalę międzynarodową.

60 lat WHO: chronologia

najważniejszych wydarzeń

w sferze zdrowia publicznego

2000: Stworzenie Komisji ds. Makroekonomii i Zdrowia
w celu oceny wpływu zdrowia na rozwój.
2000:

189

państw

członkowskich

Narodów

Zjednoczonych jednogłośnie przyjmuje Deklarację
Milenijną, która nakreśla Milenijne Cele Rozwoju. Trzy z
ośmiu tych celów są związane bezpośrednio ze
zdrowiem.
2001: Wprowadzenie Inicjatywy ws. Odry we
współpracy z Amerykańskim Czerwonym Krzyżem,
UNICEF

i

amerykańskimi

Centrami

Kontroli

i

Zapobiegania Chorobom. Do października 2007 r. liczba
zgonów z powodu odry spadła o 68%.

60 lat WHO: chronologia

najważniejszych wydarzeń

w sferze zdrowia publicznego

2003: Dr LEE Jong-wook z Republiki Korei zostaje
wybrany

szóstym

Dyrektorem

Generalnym

Światowej Organizacji Zdrowia.
2003: Wprowadzenie inicjatywy 3x5 wraz z
UNAIDS, mającej na celu umożliwienie leczenia
HIV/AIDS trzem milionom osób do końca 2005 r.
2003: Światowe Zgromadzenie Zdrowia przyjmuje
Konwencję Ramowa dla ograniczenia zdrowotnych
następstw palenia tytoniu – obecnie jeden z
najgoręcej popieranych traktatów w historii
Narodów Zjednoczonych.

60 lat WHO: chronologia

najważniejszych wydarzeń

w sferze zdrowia publicznego

2003: Zespół ostrej ciężkiej niewydolności oddechowej
(SARS) jest po raz pierwszy rozpoznany, a następnie
opanowany. WHO koordynowała międzynarodowe
dochodzenie z wykorzystaniem Globalnej Sieci
Ostrzeżeń i Reakcji na Sytuacje Kryzysowe oraz
współpracowała ściśle z instytucjami ochrony zdrowia
w dotkniętych zachorowaniami krajach.
2003: Utworzenie Komisji ds. Praw Własności
Intelektualnej, Innowacji i Zdrowia Publicznego.
2004: Przyjęcie Strategii Globalnej ws. Diety,
Aktywności Fizycznej i Zdrowia.

60 lat WHO: chronologia

najważniejszych wydarzeń

w sferze zdrowia publicznego

2004: Światowa Organizacja Zdrowia i jej partnerzy
promują bezpieczeństwo na drogach pod hasłem „stop
wypadkom.”
2004: Wykorzystanie po raz pierwszy Strategicznego
Centrum

Działań

Zdrowotnych

do

pomocy

w

koordynacji usuwania skutków tsunami na Oceanie
Indyjskim.
2005: Światowe Zgromadzenie Zdrowia przyjmuje
zrewidowane Międzynarodowe Przepisy Zdrowotne,
nowe ramy prawne przyjęte przez większość krajów,
mające ograniczyć zagrożenie chorobami, które mogą
szybko rozprzestrzeniać się między krajami.

60 lat WHO: chronologia

najważniejszych wydarzeń

w sferze zdrowia publicznego

2005:

Powołanie

Komisji

ws.

Społecznych

Determinantów Zdrowia, mającej wspierać kraje i
partnerów globalnych w sprawach zdrowotnych w
identyfikowaniu

czynników

społecznych

prowadzących do złego stanu zdrowia i nierówności.
2005: Wprowadzenie Partnerstwa na Rzecz Zdrowia
Matek, Noworodków i Dzieci w celu zapewnienia
zdrowia wszystkim kobietom, noworodkom i dzieciom.
2006: Dr Margaret Chan z Chińskiej Republiki
Ludowej zostaje wybrana siódmym Dyrektorem
Generalnym Światowej Organizacji Zdrowia.

60 lat WHO: chronologia

najważniejszych wydarzeń

w sferze zdrowia publicznego

2007: Wchodzą w życie nowe Międzynarodowe
Przepisy Zdrowotne (2005).

2008: Światowa Organizacja Zdrowia promuje
ochronę zdrowia przed zmianami klimatycznymi,
które stanowią coraz poważniejsze zagrożenie
dla bezpieczeństwa zdrowotnego.

WHO i Polska

http://www.who.un.org.pl/index.php

Polska jest krajem członkowskim Światowej
Organizacji Zdrowia (WHO) od początku jej
istnienia, to jest od 7 kwietnia 1948 r.
Biuro utworzone zostało w lipcu 1992 r.
Jest ono integralną częścią Biura Regionalnego Światowej
Organizacji Zdrowia dla Europy (WHO EURO) z siedzibą w
Kopenhadze. Działalność Organizacji w Polsce opiera się
na istniejącej sieci ośrodków współpracy (Collaborating
Centres, Counterparts i Focal Points), koordynowanych
przez Biuro WHO (Country Office) i wspieranych przez nie
poprzez świadczenie pomocy technicznej.

WHO i Polska

Głównym partnerem Biura WHO w Polsce jest
Ministerstwo Zdrowia. Współpraca między Biurem
Regionalnym WHO w Kopenhadze, a Polską koncentruje się
na zagadnieniach systemu ochrony zdrowia oraz na
największych zagrożeniach dla zdrowia publicznego.
Szczególny

nacisk

został

położony

na

realizację

priorytetów uaktualnianych co dwa lata w umowach
zawieranych w wyniku negocjacji między rządem Polski, a
Biurem

Regionalnym

WHO

(Biennial

Collaborative

Agreement - BCA). W umowach określane są konkretne
oczekiwane rezultaty oraz podejmowane działania, służące
ich osiągnięciu.

WHO i Polska

Zadaniem Dyrektora Biura WHO w Polsce (Head of the WHO
Country Office in Poland) jest zapewnienie kooperacji między
Biurem Regionalnym WHO w Kopenhadze a krajem członkowskim.
Jego obowiązkiem jest reprezentowanie Dyrektora Regionalnego
oraz koordynowanie i wspieranie programów wdrażanych przez
WHO na obszarze danego państwa. Do obowiązków Dyrektora
Biura należy między innymi:

•

Reprezentowanie Światowej Organizacji Zdrowia w kraju

członkowskim;

•

Negocjowanie, planowanie i koordynacja działań WHO na terenie

kraju;

•

Działanie na arenie stosunków publicznych, poprzez pełnienie roli

rzecznika WHO;

WHO i Polska

Obecnie funkcję Dyrektora Biura WHO w Polsce pełni Dr Paulina
Miśkiewicz.
Status Prawny Biura Światowej Organizacji Zdrowia opiera się o porozumienie
między Rządem Polskim, a Światową Organizacją Zdrowia z 1965 r. oraz o
Konwencję Genewską o Przywilejach i Immunitetach, której Polska jest
sygnatariuszem od 1969 r.
Główne działania podejmowane obecnie w Polsce przez WHO EURO:

•

Działania wynikające z umów dwuletnich

•

Działania na rzecz zwalczania gruźlicy

•

Program Zdrowie Dzieci i Środowisko

•

Program na rzecz Bezpieczeństwa Żywności

•

Sieć Szkół Promujących Zdrowie

•

Sieć Szpitali Promujących Zdrowie

•

Sieć Zdrowe Miasta

•

i inne.