Metody i techniki

zarządzania jakością

Tomasz Wawroń

Istnieje szereg technik, metod, koncepcji
oraz narzędzi, które pozwalają skutecznie
stosować zasady TQM w przedsiębiorstwie.
Do najbardziej popularnych należą:

• KAIZEN (koncepcja)

• FMEA (Failure Mode and Effects Analysis)
• QFD (Quality Function Deployment)
• 5S
• JIT (Just in time)
• Kanban

• Six Sigma (koncepcja)

• NIESPODZIANKA

1) FMEA - Analiza przyczyn i skutków wad

Została

opracowana

zastosowana w latach 60
dla potrzeb amerykańskiej
agencji kosmicznej NASA.

Celem FMEA jest systematyczna
identyfikacja

poszczególnych

wad

produktu lub/i procesu oraz ich
eliminacja lub minimalizacja skutków.

Można wyróżnić dwa rodzaje analizy FMEA:

1. FMEA wyrobu/konstrukcji – ma na celu poznanie silnych i słabych stron
produktu już w fazie projektowania.

Wady występujące w wyrobie mogą dotyczyć:
o funkcji realizowanych przez wyrób,
o niezawodności wyrobu podczas eksploatacji,
o łatwości obsługi,
o łatwości naprawy,
o technologii konstrukcji.

2.FMEA procesu - ma na celu identyfikację czynników utrudniających
spełnienie wymagań konstrukcyjnych lub dezorganizować proces
produkcyjny. Czynniki te wiążą się z metodami obróbki oraz ze
stosowanymi maszynami i urządzeniami.

FMEA procesu ma zastosowanie w początkowej fazie projektowania
procesów produkcji, przed uruchomieniem produkcji seryjnej, w celu
udoskonalenia niestabilnych i niewydajnych procesów.

źródło:

http://www.jakosc.biz/metody-zarzadzania-jakoscia/fmea/fmea-analiza-przyczyn-i-skutkow-wad.html

Przeprowadzenie FMEA
wyrobu/konstrukcji zalecane jest w
przypadku, gdy:
 na rynek wprowadza się nowy
wyrób,
 wyrób w znacznej części jest
zmodyfikowany,
 zastosowano nowe materiały lub
technologie.

2. QFD (Quality Function

Deployment)

Celem metody QFD jest przełożenie informacji, na język techniczny,

z którego korzystają projektanci wyrobu. QFD jest więc narzędziem,

które pozwala przełożyć wymagania rynkowe co do produktu na

zbiór warunków jakie muszą być spełnione przez produkujący go

podmiot na każdym etapie powstawania (od projektowania po

serwis).

Wymagania klientów

Ważność wymagań klientów

Parametry techniczne wyrobu

Zależności pomiędzy wymaganiami klienta i
parametrami technicznymi

Ocena ważności parametrów technicznych

Zależność pomiędzy parametrami
technicznymi

Ocena wyrobów konkurencyjnych

Docelowe wartości parametrów

Wskaźnik technicznej trudności wykonania

źródło:

http://www.jakosc.biz/metody-zarzadzania-jakoscia/qfd/qfd-quality-function-deployment.html

3. Metoda 5S

5S to skrót pochodzący od

pięciu słów japońskich: SERI -

SEITON - SEISO - SEIKETSU -

SHITSUKE. Do nich

przystosowano odpowiednie

słowa w języku

polskim:

SELEKCJA -

SYSTEMATYKA- SPRZĄTANIE -

STANDARYZACJA -

SAMODYSCYPLINA.

Trzy pierwsze "S"

określają nam w jaki sposób

zaprowadzić porządek na stanowisku. Określają
system jakim będziemy się posługiwać.

Dwa

ostatnie "S"

podpowiadają jak ten system

utrzymać i doskonalić.

Źródło:http://www.sikkens cr.pl/s ikkenscr/pl/S iteCollectionImages/Principle_5S _scheme_543x114.jpg

I KROK - selekcja

Celem pierwszego kroku

programu 5S było rozróżnienie

przedmiotów, które są potrzebne

od przedmiotów, które nie są

potrzebne i wyeliminowanie tych

zbędnych.

Narzędziem wykorzystanym w I

kroku programu 5S były

„czerwone kartki".

Fot. 1. Puszka elektryczna na

wydziale pras

II KROK - systematyka

Celem II kroku programu 5S było określenie

sposobu i odpowiedniego miejsca składowania

wszystkiego tego, co potrzebne jest w danej

jednostce (narzędzia, środki transportu,

materiały, surowce, półprodukty) oraz na

wprowadzeniu przyjętych standardów oznaczeń.

Standardy oznaczeń poziomych przedstawiono na

fot. 2,3, natomiast oznaczeń pionowych na fot. 4.

Fot. 2. Lokalizacja mebli Fot. 3. Oznaczenie schodów Fot. 4. Magazyn kartonów

III KROK - sprzątanie

Celem wdrożenia III kroku programu 5S - Sprzątanie
było:

źródło:

http://www.jakosc.biz/koncepcje-zarzadzania-jakoscia/lean-manufacturing/praktyczne-aspekty-wdrazania-praktyk-5s-w-przemysle-produkcji-plytek-ceramicznych.html

 Włączenie czyszczenia do
normalnej działalności produkcyjnej.
 Ustalenie: gdzie czyścić, kto
czyści, jak czyścić, przy pomocy
jakich narzędzi.
 Radykalna zmiana zachowań.

Każde sprzątanie jest

jednocześnie

PRZEGLĄDEM!!!

4. Just in time ("dokładnie na

czas")

Metoda produkcyjna, pozwalająca na

zsynchronizowanie zaopatrzenia z produkcją. Wszelkie

surowce, półwyroby są dostarczane dopiero w

momencie, kiedy jest na nie zapotrzebowanie.

Sygnałem do uruchomienia produkcji jest pojawienie

się popytu na dany produkt. Pozwala to na uniknięcie

długotrwałego magazynowania surowców,

półproduktów oraz wyrobu gotowego. To z kolei wiąże

się z obniżeniem kosztów działalności

przedsiębiorstwa, które nie musi utrzymywać dużych

powierzchni magazynowych.

Produkcja JIT nastawiona jest na

osiągnięcie poziomu "zero

defektów". W związku z tym każdy

robotnik ma prawo zatrzymać linię

produkcyjną w celu wyeliminowania

zauważonych problemów.

źródło:

http://www.jakosc.biz/inne-metody-koncepcje-narzedzia/just-in-time-jit/just-in-time-jit.html

5. Kanban

Słowo Kanban pochodzi z języka japońskiego i oznacza

kartkę papieru. W wolnym tłumaczeniu znaczy

"widoczny opis". Metoda ta w prosty sposób pozwala na

wizualizację przepływu materiałów w przedsiębiorstwie.

Kanban ma za zadanie sterowanie zapasami. System

ten pozwala na prawie całkowitą eliminację magazynów.

Cele systemu Kanban można
przedstawić za pomocą hasła "7 x
żadnych":

1) żadnych braków,
2) żadnych opóźnień,
3) żadnych zapasów,
4) żadnych kolejek -
gdziekolwiek i po cokolwiek,
5) żadnych bezczynności,
6) żadnych zbędnych operacji
technologicznych i kontrolnych,
7) żadnych przemieszczeń.

źródło:

http://www.jakosc.biz/inne-metody-koncepcje-narzedzia/kanban/kanban.html

6. Poka-Yoke

Poka-Yoke jest metodą zapobiegania wadom

pochodzącym z błędów i pomyłek popełnionych
przez brak koncentracji (nieuwagę). Błąd leży w

ludzkiej naturze.

Za twórcę Poka-Yoke uważa się

japońskiego inżyniera z fabryki

Toyota Shigeo Shingo.

Zaproponował on by zamiast

zmuszać pracownika do

koncentracji zastosować na jego

stanowisku pracy urządzenia,

które tą koncentrację „wymuszą”.

Shingeo Shingo dzieli urządzenia Poka-Yoke ze względu na ich

funkcje i stosowanie

1. Funkcje regulacyjne
1.1. Metody kontroli / sterowania
1.2. Metody ostrzegania
2. Funkcje ustawiające
2.1. Metody kontaktu
2.2. Metody ustalonej wartości
2.3. Metody koniecznego kroku

Przykłady Poka-Yoke:

 Odpływ w umywalce - konstrukcja zgodna z
Poka-Yoke ratująca Cię przed "powodzią"
 Karta Sim - zawsze umieścisz ją prawidłowo
w telefonie
W czasie montowania opakowań na kasety
zdarzało się, że śrubokręt wypadał z
przeznaczonego dla niego miejsca w śrubie i
dochodziło do porysowania opakowań. W celu
uniknięcia tego defektu zmieniono kształt
śruby tak, by śrubokręt nie mógł wypaść i
uszkodzić opakowania

źródło:http://www.jakosc.biz/inne-metody-koncepcje-narzedzia/poka-yoke/

poka-yoke.html

źródło:http://mfiles.pl/pl/images/4/4f/Poka_yoke.png

Przykłady Poka-Yoke:

 Odpływ w umywalce - konstrukcja zgodna z
Poka-Yoke ratująca Cię przed "powodzią"
 Karta Sim - zawsze umieścisz ją prawidłowo
w telefonie

W czasie montowania opakowań na kasety
zdarzało się, że śrubokręt wypadał z
przeznaczonego dla niego miejsca w śrubie i
dochodziło do porysowania opakowań. W celu
uniknięcia tego defektu zmieniono kształt
śruby tak, by śrubokręt nie mógł wypaść i
uszkodzić opakowania

źródło:

http://www.jakosc.biz/inne-metody-koncepcje-narzedzia/poka-yoke/

poka-yoke.html

źródło:

http://mfiles.pl/pl/images/4/4f/Poka_yoke.png

źródło:

http://mfiles.pl/pl/index.php/Plik:Poka_yoke.png

źródło:

http://www.htc.com/help/pl/howtoimage.aspx?id=110020

źródło:

http://www.e-commerce.pl/zdjecia/Umywalki/Umywalka-PRESIDENT-P-45-10624-big.jpg