Ministerstwo Finansów

Ministerstwo Finansów to…

• Urząd administracji rządowej obsługujący ministra

właściwego ds. budżetu państwa, finansów

publicznych oraz instytucji finansowych.

Jednym z podstawowych zadań MF jest

opracowywanie, wykonywanie i kontrolowanie

realizacji budżetu państwa. Ponadto ministerstwo

zajmuje się systemem finansowania samorządu

terytorialnego, sfery budżetowej i bezpieczeństwa

państwa oraz zarządza długiem publicznym.

Minister Finansów odpowiada również za realizację

dochodów i wydatków budżetu państwa, m.in.

dochodów z podatków, a także za współpracę

finansową, kredytową i płatniczą z zagranicą oraz

realizację przepisów dotyczących ceł i kontrolę

skarbową.

Minister finansów wykonuje zadania

dotyczące funkcjonowania rynku

finansowego, w tym banków, zakładów

ubezpieczeń i funduszy inwestycyjnych oraz

dotyczące obrotu papierami wartościowymi.

Ponadto inicjuje politykę rządu odnośnie

rynku papierów wartościowych.

Minister finansów, za pośrednictwem

ministerstwa, sprawuje kontrolę nad

Generalnym Inspektorem Informacji

Finansowej, Generalnym Inspektorem

Kontroli Skarbowej oraz dyrektorami izb i

naczelnikami urzędów skarbowych i celnych.

Minister finansów

• Jan Vincent-

Rostowski (vel
Jacek Rostowski)
(PO) – minister
finansów od 16
listopada 2007
roku

Departamenty w ministerstwie

finansów

Departament Administracji Podatkowej
Departament Audytu Sektora Finansów

Publicznych  

Departament Budżetu Państwa
 Biuro Dyscypliny Finansów Publicznych
Departament Ochrony Interesów

Finansowych Unii Europejskiej

Departament Długu Publicznego

Departamenty

• Departament Finansów Resortu
• Departament Finansowania Sfery

Budżetowej

• Departament Finansów Samorządu

Terytorialnego

•  Biuro Administracyjne
• Departament Podatków

Dochodowych

• Departament Gospodarki Narodowej

Budżet państwa

• Budżet państwa jest najwyższej rangi

planem finansowym polityki państwa oraz
narzędziem polityki społecznej,
uwzględniającym planowane dochody i
wydatki państwa na następny rok budżetowy.
Jako dochody uwzględnia się m.in.: wpływy z
podatków pośrednich i bezpośrednich,
dochody niepodatkowe (np. cła), dochody z
prywatyzacji oraz dochody zagraniczne.
Mianem wydatków określa się m.in. koszty
dotacji, obsługi długu publicznego, obsługi
strefy budżetowej, rozliczeń z bankami,
subwencji dla gmin oraz rezerw ogólnych.

• Budżet państwa jest uchwalany w

formie ustawy budżetowej na okres
roku zwanego rokiem budżetowym,
który w Polsce pokrywa się z rokiem
kalendarzowym. Następnie budżet
jest ogłaszany w Dzienniku Ustaw
jako ustawa budżetowa i staje się
wówczas aktem prawnym
umożliwiającym organom
wykonawczym jego realizację.

Ekonomiczne funkcje

budżetu

• redystrybucyjna - budżet państwa, przejmując

podatki, cła i inne opłaty od przedsiębiorstw i

gospodarstw domowych dokonuje ich rozdziału

pomiędzy inne podmioty, zarówno w wyniku

transferów nieodpłatnych (renty, emerytury, pomoc

publiczna, nieoprocentowane kredyty) jak i przez

zakup dóbr i usług na rynku.

• skarbowa - budżet przejmuje podatki, cła i inne opłaty

• alokacyjna - budżet służy rozmieszczeniu dóbr i usług

w gospodarce, przez finansowanie inwestycji

publicznych

• bodźcowa - przez redystrybucję dochodu budżet

(zwłaszcza zakupy dóbr i usług, ale także dotacje i

subwencje) stymuluje działalność podmiotów

gospodarczych, podaż, popyt i ceny

Polityczne funkcje budżetu

• Funkcje polityczne
• planowości - budżet jest planem

finansowym państwa, do którego

wykonania zobowiązana jest administracja

• kontrolna - umożliwienie kontroli nad

władzą wykonawczą co do prawidłowego

wykonywania budżetu

• polityczna - umożliwienie kontroli władzy

wykonawczej przez ustawodawczą, gdyż

budżet uchwalany jest w formie ustawy

Zasady budżetowe

• uprzedniości - uchwalenie budżetu przed

rozpoczęciem nowego roku budżetowego

• równowagi budżetowej - (tzw. złota zasada)

dochód powinien pokrywać wydatki, w praktyce

jest to trudne do zrealizowania

• roczności - budżet obejmuje rok (niekoniecznie

kalendarzowy)

• zupełności - budżet dotyczy wszystkich

dochodów i wydatków państwa

• jedności - budżet powinien być ujęty w jednym

zestawieniu

• jawności - budżet powinien być ogólnodostępny

Finanse publiczne

• Finanse publiczne - obejmują procesy

związane z gromadzeniem, podziałem i
wydatkowaniem finansowych środków
publicznych, w oparciu o regulacje
prawne oraz finansowaniem deficytu
budżetowego i obsługą długu
publicznego. Podmiotowo finanse
publiczne oznaczają instytucjonalne ramy
w których dokonują się powyższe
procesy.

• Zgodnie z art. 3 ustawy o finansach publicznych:
• finanse publiczne obejmują procesy związane z

gromadzeniem środków publicznych oraz ich

rozdysponowaniem, a w szczególności: 1)

gromadzenie dochodów i przychodów

publicznych;

2) wydatkowanie środków publicznych;

3) finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu

państwa;

4) zaciąganie zobowiązań angażujących środki

publiczne;

5) zarządzanie środkami publicznymi;

6) zarządzanie długiem publicznym;

7) rozliczenia z budżetem Unii Europejskiej.

Konstytucja

• Rozdział VI

RADA MINISTRÓW I ADMINISTRACJA

RZĄDOWA

• Art. 146.

• W zakresie i na zasadach określonych w Konstytucji

i ustawach Rada Ministrów w szczególności:

• 1) zapewnia wykonanie ustaw,

• 2) wydaje rozporządzenia,

• 3) koordynuje i kontroluje prace organów

administracji rządowej,

• 4) chroni interesy Skarbu Państwa,

• 5) uchwala projekt budżetu państwa,

• 6) kieruje wykonaniem budżetu państwa oraz

uchwala zamknięcie rachunków państwowych i

sprawozdanie z wykonania budżetu,

• Rozdział X

FINANSE PUBLICZNE

• Art. 219.

• Sejm uchwala budżet państwa na rok budżetowy w

formie ustawy budżetowej.

• Zasady i tryb opracowania projektu budżetu państwa,

stopień jego szczegółowości oraz wymagania, którym

powinien odpowiadać projekt ustawy budżetowej, a

także zasady i tryb wykonywania ustawy budżetowej

określa ustawa.

• W wyjątkowych przypadkach dochody i wydatki

państwa w okresie krótszym niż rok może określać

ustawa o prowizorium budżetowym. Przepisy dotyczące

projektu ustawy budżetowej stosuje się odpowiednio do

projektu ustawy o prowizorium budżetowym.

• Jeżeli ustawa budżetowa albo ustawa o prowizorium

budżetowym nie weszły w życie w dniu rozpoczęcia

roku budżetowego, Rada Ministrów prowadzi

gospodarkę finansową na podstawie przedłożonego

projektu ustawy.

Akty prawne dotyczące

budżetu państwa i ministra

finansów

• Konstytucja RP
• Ustawa budżetowa na dany rok-

obecna to Ustawa budżetowa na rok
2011 z dnia 20 stycznia 2011 r.

• Rozporządzenia ministra finansów
• Obwieszczenia Ministra Finansów
• Ustawa o finansach publicznych z 27

sierpnia 2009r.

Bibliografia

• http://isip.sejm.gov.pl/index.jsp
• http://www.mf.gov.pl
• ,, System organów państwowych w

Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej”
Praca zbiorowa pod redakcją Haliny
Zięby- Załuckiej

• ,, Finanse publiczne w Polsce” Elzbieta

Malinowska-Misiąg , Wojciech Misiąg

Dziękuję za uwagę