INFORMATYKA BANKOWA

• Operacje bezgotówkowe (EFT - electronic funds

transfer) - przelewy zarobków bezpośrednio na konta

pracowników, obsługa transakcji giełdowych,

rozliczenia międzybankowe.

• Bankowość telefoniczna (phone banking).
• Bankomatyka (ATM-Automated teller machine).
• Pieniądz plastikowy (plastic money) -

płatnicze/kredytowe karty bankowe.

• Point-of-sale terminal (POS) - terminale kasowe

połączone z komputerowym systemem bankowym.

Kioski multimedialne.

• Home banking Office/Corporate banking.
• Bankowość elektroniczna – electronic e-banking.
• Bankowość internetowa, wirtualna - internet i-banking.
• Bankowość mobilna, komórkowa – mobile m-banking.
• Inne – e-mail, telegazeta w telewizji.

BANKOWOŚĆ

TELEFONICZNA

• Zlecanie operacji bankowych przez telefon.
• Centrum telefonicznej obsługi klienta (Call-

center) – sposób niezautomatyzowany o tej
samej pracochłonności jak obsługa klienta w
oddziale.

• Automatyczna obsługa telefonów klientów –

automatyczny operator (ekspercki system
informatyczny) prowadzi klienta przez
kolejne etapy danej operacji. Klient wybiera
opcje za pomocą klawiatury telefonu.

• System mieszany – w każdej chwili można

przełączyć się ze sposobu automatycznego
na bezpośredni.

HOME-OFFICE BANKING

• Dokonywanie operacji bankowych przez

klientów indywidualnych przy pomocy
własnego komputera z modemem i dostępem
do sieci komputerowych (Bank of Scotland -
1985).

• Zamiast aplikacji internetowych wykorzystuje

się tu specjalne oprogramowanie, które musi
być zainstalowane na komputerze klienta.

• Usługa droższa od bankowości internetowej.

Zwykle występuje w przedsiębiorstwach i
instytucjach a nie klientów indywidulanych.

• Office/Corporate banking - home banking w

instytucjach.

BANKOWOŚĆ

ELEKTRONICZNA

• Zespół środków techniczno-informatycznych,

magnetycznych, elektronicznych i teletransmisji,
pozwalających na obrót pieniężny bez nośnika papierowego
(D. Korenik)

• Usługi świadczone przez bankomaty, czytniki cyfrowe,

usługi na telefon przy czym kontakt między bankiem a
klientem odbywa się drogą elektroniczną a nie w
tradycyjnym oddziale banku (A. Janc)

• Nowoczesna forma realizacji usług bankowych, pozwalająca

na korzystanie z nich z dowolnego miejsca na świecie bez
fizycznej potrzeby odwiedzenia banku (W. Chmielarz).

• Forma usług oferowanych przez banki, polegająca na

umożliwieniu klientowi dostępu do jego rachunku za
pośrednictwem komputera lub innego urządzenia
elektronicznego – bankomatu, POS, telefonu) i łącza
telekomunikacyjnego (Rada Bankowości Elektronicznej).

CECHY RYNKU

BANKOWOŚCI

ELEKTRONICZNEJ

• Przeźroczystość – jednakowy i łatwy dostęp do tych

samych informacji dla każdego klienta.

• Redefinicja pojęcia czasu i przestrzeni.
• Zmiana modelu intermediacji (pośrednictwa) –

pojawiają się cyberpośrednicy zmniejszający koszty

transakcji.

• Niskie koszty stałe, koszty obsłużenia dodatkowego

klienta, koszty interaktywnego kontaktu z klientem,

nawiązania krótkotrwałego kontaktu handlowego

• Niskie koszty transakcji – dzięki taniemu

nawiązywaniu wielu krótkotrwałych relacji

handlowych.

• Spadek lojalności klientów.
• Cherry picking (wyjadanie wiśni) – wybieranie z

ofert najbardziej dogodnych produktów banków’

BANKOWOŚĆ

INTERNETOWA

• Dokonywanie operacji bankowych przy wykorzystaniu sieci

Internet w bankach wirtualnych bez konieczności instalacji
specjalnego oprogramowania na komputerze klienta
(wystarczają zwykłe przeglądarki stron WWW).

• Najniższe koszty w porównaniu z innymi kanałami

dystrybucji (100 x niższe niż w tradycyjnym oddziale).

• Korzyści finansowe klienta – niskie prowizje i opłaty,

wyższe oprocentowanie rachunków i lokat.

• Korzyści niefinansowe – wygoda, dostęp do konta bez

potrzeby wizyty w banku (godziny otwarcia, kolejki,
lokalizacja).

• Security First Network Bank - 18.X.1995, USA.

Powszechny Bank Gospodarczy w Łodzi (obecnie PKO S.A.)
- X.1998.

• Rok 2001 - Estonia 13%, Niemcy 11%, Słowenia 1,5%,

Węgry 0,23% Polska 0,13% klientów.

BANKOWOŚĆ INTERNETOWA W

POLSCE

• mBank (listopad 2000) – oddział BRE Banku
• VB Bank (kwiecień 2001)
• Inteligo (maj 2001) – od XI.2002 PKO BP

• Koszt projektu Volkswagen Bank Direct – 7

mln zł, przy kosztach na świecie ok.10 mln
$.

Rok

XII.199

9

XII.200

0

XII.200

1

XII.200

2

L.klient

ów

11 000 75 000 565

000

1 150

000

IX.200

2

mBan

k

Bank

Zachodni

Intelig

o

BH

Udział

30%

18%

18%

8%

BANKOWOŚĆ MOBILNA

• Zlecanie operacji bankowych przez telefon

komórkowy.

• Protokół WAP – odmiana bankowości internetowej.

Pozwala korzystać z usług bankowych poprzez strony
WWW tak jak w „zwykłym” Interencie ale poprzez
telefon komórkowy. Słaba czytelność informacji.

• Wiadomości tekstowe SMS – aktywny dostęp do

informacji (saldo, historia operacji) przy pomocy
zestandaryzowanych komend SMS. Także sposób
bierny – banki informują klientów o dokonanych
operacjach.

• Technologia SIM Toolkit – dzięki karcie SIM

udostępnia się nowe menu, za pośrednictwem którego
można płacić rachunki, dokonywać przelewy,
sprawdzać salda, mieć dostęp do historii operacji.

NARZĘDZIA INFORMATYKI

BANKOWEJ

• Tonowe aparaty telefoniczne (bankofony) wraz z urządzeniami

IVR (Interactive Voice Response) rozpoznającymi mowę, do
zmiany pliku tekstowego na głos w celu przekazania
odpowiedzi.

• Wideofony (smart phone, screen phone) wraz z urządzeniami

IVR i z możliwością ładowania sald na karty inteligentne.

• Bankomaty (1964 - First Pensylvania Bank).
• Ładowarki i czytniki kart inteligentnych (smart cards) pełniące

funkcję elektronicznych portfeli (electronic purse, e-purse).

• Interaktywne odbiorniki telewizyjne (ITV) w sieci

komputerowej wraz z konwerterem i pilotem jako
urządzeniami wejściowymi.

• Odbiorniki telewizyjne z przystawkami do technologii WebTV

pozwalające na łatwy dostęp do Internetu.

• Podręczne (hand held) i kieszonkowe (pocket size) komputery

wyposażone w ekrany dotykowe.

• Telefony komórkowe sprzężone z Internetem.

INNE URZĄDZENIA

TECHNICZNE

• Drukarki stanów konta, personalizowanych formularzy

(np. poleceń przelewów), informacji, regulaminów.

• Terminale transakcyjno-informacyjne do prezentacji

uprzednio zaprogramowanych danych (informacje o

zakresie usług, zasadach obsługi, przepisach prawnych,

materiałach reklamowych).

• Samoobsługowe systemy wpłat, głównie w formie

bilonu, wyposażone w czujniki rozpoznające

autentyczność wpłacanej gotówki i drukujące dowody

potwierdzające wpłaty wraz ze specyfikacją nominałów.

• Automaty (kantor) do wymiany walut (obcej na krajową).
• Automaty do rozmieniania gotówki (banknoty na

monety).

• Stanowiska informacyjne pomagające klientom w

korzystaniu z urządzeń samoobsługowych.

PODSTAWOWE METODY

BEZPIECZEŃSTWA W BANKOWOŚCI

ELEKTRONICZNEJ

• Szyfrowana transmisja danych

- w internecie za pomocą protokołu SSL
- w WAP za pomocą protokołu WTLS

• Proste uwierzytelnienie oparte na CO

ZNASZ (identyfikator, hasło, PIN)

• Silne uwierzytelnienie oparte na CO MASZ

(token, certyfikat, klucz prywatny, karty
magnetyczne) uzupełnione zwykle o hasło

• Podpis elektroniczny

DODATKOWE METODY

BEZPIECZEŃSTWA W BANKOWOŚCI

ELEKTRONICZNEJ

• Spójne procedury operacyjne dla

administratorów sieci i doradców klienta.

• Firewall – zabezpiecza przed niedozwolonymi

sposobami komunikacji hakerów z serwerem.

• Rejestracja aktywności – zapisywanie

wszelkich śladów aktywności użytkownika.

• Blokowanie konta – automatyczna blokada w

przypadku 3-krotnego podania złych danych
podczas logowania.

• Automatyczne wylogowanie – jeśli stwierdzono

brak aktywności przez np. 10 minut.

RODZAJE OPERACJI W

KANAŁACH

ELEKTRONICZNYCH

• Dostęp pasywny – dostęp do informacji o

własnym koncie (saldo, historia, wysokość

kredytu itd.)

• Dostęp półaktywny – jw. + bezpieczne operacje

aktywne (wewnętrzne transakcje na włąsnym

koncie, np.. Zakładanie i zrywanie lokat,

przelewy na wcześniej określone rachunki,

przelewy pomiędzy własnymi rachunkami)

• Dostęp aktywny – jw. + operacje zmieniające

stan konta (przelewy, zlecenia stałe, lokaty na

dowolne rachunki innych banków).

• Operacje niefinansowe – wnioski o karty

płatnicze, czeki.

ŚRODKI BEZPIECZEŃSTWA

WG RODZAJÓW OPERACJI

Ocena

Dostęp
aktywny

Dostęp
półaktywny

Dostęp
pasywny

Słabe

Szyfrowanie

+ proste
uwierzytelni

anie

Proste

uwierzytelnia
nie

Brak

Dostatec
zne

jw.

jw. +

szyfrowanie

Proste

uwierzytelnia
nie

Dobre

jw. +silne
uwierzytelni

anie

jw.

jw. +
szyfrowanie

Wzorowe jw. +podpis

cyfrowy

Jak dla

dostępu
aktywnego

jw. + silne

uwierzytelnia
nie