Wpływ wody na

Wpływ wody na

organizmy żywe

organizmy żywe

Anna Banaszkiewicz

Anna Banaszkiewicz

Emilia Cisek

Emilia Cisek

II rok OŚ

II rok OŚ

Woda jest czynnikiem ekologicznym, bez

Woda jest czynnikiem ekologicznym, bez

którego nie jest możliwe życie na ziemi.

którego nie jest możliwe życie na ziemi.

To właśnie jej struktura chemiczna i

To właśnie jej struktura chemiczna i

półkrystaliczna decyduje o wielu jej

półkrystaliczna decyduje o wielu jej

zaskakujących właściwościach, które

zaskakujących właściwościach, które

decydują o wielu procesach

decydują o wielu procesach

zachodzących wewnątrz organizmów a

zachodzących wewnątrz organizmów a

jako czynniki ekologiczne wywołują

jako czynniki ekologiczne wywołują

zmiany adaptacyjne.

zmiany adaptacyjne.

Na przykład lepkość wody sprawia, że

Na przykład lepkość wody sprawia, że

organizmy w niej żyjące muszą pokonać

organizmy w niej żyjące muszą pokonać

jej opór lub przeciwdziałać opadaniu.

jej opór lub przeciwdziałać opadaniu.

Wytwarzają takie struktury takie jak:

Wytwarzają takie struktury takie jak:

Wakuole gazowe, krople tłuszczu,

Wakuole gazowe, krople tłuszczu,

wypustki

wypustki

Śluz, śliska powłoka ciała

Śluz, śliska powłoka ciała

Kształt ciała opływowy lub spłaszczony

Kształt ciała opływowy lub spłaszczony

Pazurki, przyssawki

Pazurki, przyssawki

Woda jako środowisko

Woda jako środowisko

wewnętrzne

wewnętrzne

organizmów

organizmów

Woda wchodzi w skład

Woda wchodzi w skład

cytoplazmy, płynów

cytoplazmy, płynów

ustrojowych, wszystkich

ustrojowych, wszystkich

struktur budujących

struktur budujących

organizm.

organizm.

TRANSPIRACJA

TRANSPIRACJA

Wśród roślin bardzo ważny jest proces

Wśród roślin bardzo ważny jest proces

transpiracji towarzyszący produkcji masy

transpiracji towarzyszący produkcji masy

roślinnej.

roślinnej.

Transpiracja jest to czynne parowanie wody z

Transpiracja jest to czynne parowanie wody z

części roślin, odbywa się przez aparaty

części roślin, odbywa się przez aparaty

szparkowe (transpiracja szparkowa) i przez

szparkowe (transpiracja szparkowa) i przez

skórkę (transpiracja kutykularna). Ma

skórkę (transpiracja kutykularna). Ma

podstawowe znaczenie w przewodzeniu wody

podstawowe znaczenie w przewodzeniu wody

przez tkanki roślinne, obniża temperaturę

przez tkanki roślinne, obniża temperaturę

rośliny i chroni przed przegrzaniem

rośliny i chroni przed przegrzaniem

Współczynnik transpiracji –

Współczynnik transpiracji –

charakteryzuje potrzeby

charakteryzuje potrzeby

wodne rośliny czyli ilość

wodne rośliny czyli ilość

wytranspirowanej wody

wytranspirowanej wody

potrzebnej do wyprodukowania

potrzebnej do wyprodukowania

1 kg suchej masy.

1 kg suchej masy.

Stosunki wodne wpływają na procesy :

Stosunki wodne wpływają na procesy :



Biochemiczne

Biochemiczne



Fizjologiczne

Fizjologiczne

Decydują o budowie wewnętrznej i

Decydują o budowie wewnętrznej i

zewnętrznej.

zewnętrznej.

Podział roślin ze względu

Podział roślin ze względu

na sposób wykorzystania

na sposób wykorzystania

zasobów wodnych

zasobów wodnych

środowiska:

środowiska:



Higrofity

Higrofity



Kserofity

Kserofity



Mezofity

Mezofity

HIGROFITY

HIGROFITY



Rośliny siedlisk wilgotnych

Rośliny siedlisk wilgotnych



Odznaczają się niską transpiracją

Odznaczają się niską transpiracją



W suchym powietrzu szybko

W suchym powietrzu szybko

wysychają i więdną

wysychają i więdną



System korzeniowy jest słabo

System korzeniowy jest słabo

rozwinięty

rozwinięty



Liście cienkie

Liście cienkie



Zaliczamy tu gatunki żyjące w

Zaliczamy tu gatunki żyjące w

wilgotnych i cienistych lasach (np.

wilgotnych i cienistych lasach (np.

szczawik zajęczy i różne gatunki

szczawik zajęczy i różne gatunki

paprotników)

paprotników)

KSEROFITY

KSEROFITY

•

Rośliny siedlisk suchych

Rośliny siedlisk suchych

•

Charakteryzują się drobnolistnością, silnym

Charakteryzują się drobnolistnością, silnym

rozwojem tkanki korkowej

rozwojem tkanki korkowej

•

Obecność cierni i kolców

Obecność cierni i kolców

•

Owłosione liście i łodygi

Owłosione liście i łodygi

•

Silnie rozwinięty system korzeniowy

Silnie rozwinięty system korzeniowy

•

Liście pokryte warstwą kutikuli i odpowiednio

Liście pokryte warstwą kutikuli i odpowiednio

ustawione (ograniczenie transpiracji).

ustawione (ograniczenie transpiracji).

•

Dobrze rozwinięte tkanki mechaniczne

Dobrze rozwinięte tkanki mechaniczne

•

Wysokie stężenie soku komórkowego

Wysokie stężenie soku komórkowego

•

Znoszą długie o kresy suszy i

Znoszą długie o kresy suszy i

odwodnienie

odwodnienie

•

Należą tu: mchy (torfowiec),

Należą tu: mchy (torfowiec),

żarnowiec, wilżyn, sukulenty (kaktus,

żarnowiec, wilżyn, sukulenty (kaktus,

agawa, rojnik i rozchodniki).

agawa, rojnik i rozchodniki).

MEZOFITY

MEZOFITY

•

Przystosowane do stanowisk o

Przystosowane do stanowisk o

średniej i względnie stałej ilości wody

średniej i względnie stałej ilości wody

w środowisku

w środowisku

Woda jako czynnik

Woda jako czynnik

ograniczający

ograniczający

Z ekologicznego punktu widzenia woda

Z ekologicznego punktu widzenia woda

może być czynnikiem

może być czynnikiem

ograniczającym, natomiast w

ograniczającym, natomiast w

środowiskach wodnych tylko tam,

środowiskach wodnych tylko tam,

gdzie jej ilość podlega wahaniom lub

gdzie jej ilość podlega wahaniom lub

gdzie duże zasolenie powoduje jej

gdzie duże zasolenie powoduje jej

utratę.

utratę.

Zwierzęta dzielimy na:

Zwierzęta dzielimy na:

Higrofilne – gatunki wymagające znacznej

Higrofilne – gatunki wymagające znacznej

ilości wody w środowisku (żyjące na

ilości wody w środowisku (żyjące na

wilgotnym podłożu, pod korzeniami, pod

wilgotnym podłożu, pod korzeniami, pod

korą drzew, prowadzące nocny tryb życia

korą drzew, prowadzące nocny tryb życia

Kserofilne – gatunki środowisk suchych, o

Kserofilne – gatunki środowisk suchych, o

niewielkiej wilgotności powietrza a nawet

niewielkiej wilgotności powietrza a nawet

w środowiskach skrajnie suchych

w środowiskach skrajnie suchych

(pustynie, nasłonecznione stoki, wydmy)

(pustynie, nasłonecznione stoki, wydmy)

Najmniejszą odporność na wysychanie

Najmniejszą odporność na wysychanie

wśród kręgowców wykazują płazy

wśród kręgowców wykazują płazy

natomiast najwyższą gady.

natomiast najwyższą gady.

Opady atmosferyczne

Opady atmosferyczne

Są ważnym czynnikiem ekologicznym dla

Są ważnym czynnikiem ekologicznym dla

organizmów. W strefie równikowej i

organizmów. W strefie równikowej i

subtropikach opady wykazują tendencję do

subtropikach opady wykazują tendencję do

nierównomiernego rozkładu w ciągu roku i

nierównomiernego rozkładu w ciągu roku i

w związku z tym występuje tam

w związku z tym występuje tam

zróżnicowanie na porę wilgotną i suchą.

zróżnicowanie na porę wilgotną i suchą.

Jest to przyczyną sezonowej aktywności

Jest to przyczyną sezonowej aktywności

organizmów. W strefie umiarkowanej

organizmów. W strefie umiarkowanej

wyróżnia się 4 pory roku a opady

wyróżnia się 4 pory roku a opady

atmosferyczne mają bardziej równomierny

atmosferyczne mają bardziej równomierny

rozkład.

rozkład.

Znaczenie wody

Znaczenie wody

•

Odpowiada za zachowanie stałego

Odpowiada za zachowanie stałego

kształtu i wymiaru komórek

kształtu i wymiaru komórek

•

Główny składnik płynów ustrojowych

Główny składnik płynów ustrojowych

•

Bierze udział w dużej ilości procesów

Bierze udział w dużej ilości procesów

zachodzących w organizmie

zachodzących w organizmie

•

Regulator temperatury ciała, Ph oraz

Regulator temperatury ciała, Ph oraz

ciśnienia osmotycznego

ciśnienia osmotycznego

•

Jest środowiskiem wewnętrznym, w

Jest środowiskiem wewnętrznym, w

którym ma miejsce transport

którym ma miejsce transport

wewnątrzustrojowy oraz usuwanie

wewnątrzustrojowy oraz usuwanie

szkodliwych produktów przemiany

szkodliwych produktów przemiany

materii. Szkodliwe związki są

materii. Szkodliwe związki są

wydalane wraz z moczem

wydalane wraz z moczem

•

Znakomity rozpuszczalnik

Znakomity rozpuszczalnik

•

Substrat wielu reakcji biochemicznych

Substrat wielu reakcji biochemicznych