BUDOWNICTWO OGÓLNE

kierunek Inżynier Europejski

Wykład 2

 

BUDOWLE INŻY

NIERSKIE,

PRAWO BUDOWLANE

 

Wykładowca: prof. dr hab. inż. Zbigniew Mielczarek

Plan wykładu:

2.1. Hale przemysłowe
2.2. Mosty
2.3. Budowle piętrzące (zapory, jazy,

śluzy)

2.4. Budowle podziemne
2.5. Kominy przemysłowe
2.6. Wieże wyciągowe
2.7. Silosy
2.8. Zbiorniki

Wykład 2. 

2. Budowle inżynierskie

 

Wykład 2. 

2.1. Hale przemysłowe mogą być przekrywane

konstru-

kcjami żelbetowymi,

stalowymi lub

drewnianymi.

 

W przypadku dużych
rozpiętości

belki

miałyby zbyt duże
rozpiętości
i zastępuje się je
wiązarami
kratowymi,
ramowymi

lub

łukowymi

 

Rys. 2-1. Montaż konstrukcji hali

z kratowych prefabrykatów

żelbetowych.

2.2. Mosty

Mostami nazywamy budowle inżynierskie służące do
przeprowadzania drogi komunikacyjnej nad przeszkodą
wodną. Budowle przerzucone nad innymi przeszkodami
(doliny, inne drogi) nazywa się wiaduktami.

Wykład 2. 

Rys. 2-2. Różne rodzaje mostów.

2.3. Budowle piętrzące

 

Wykład 2. 

Zapory są to obiekty wzniesione w poprzek cieku

wodnego powodujące sztuczne podniesienie poziomu

wód i utworzenie zbiornika. Duże budowle

spiętrzające wodę i tworzące duże zbior-

niki wodne (powyżej 10

mln

3

)

nazywają

się

zaporami.
Zapory są najczęściej

połą- czone z siłowniami

wodnymi,

wykorzystującymi siłę

spię-trzonej wody do

produkcji e-

nergii elektrycznej.

Wykonuje się jako

ziemne, betonowe i

ziemnobetonowe.

 

Rys. 2-3. Schemat zapory.

Jazy

  Mniejsze obiekty piętrzące, dające jednocześnie

możliwość regulacji przepływu wody nazywamy
jazami. Zasadę budowy jazu przedstawia rys. 2-4.

Wykład 2. 

Rys. 2-4. Schemat budowy jazu.

Śluzy

Obiektami umożliwiającymi przepływanie statków i
barek z wody o wyższym poziomie na niższy są śluzy,
których bliższa konstrukcja i zasady działania została
pokazana na rys. 2-5.

Wykład 2. 

Rys. 2-5. Schemat działania śluzy.

2.4. Budowle podziemne

 

Wykład 2. 

Wykonywanie budowli podziemnych odbywa się w

zasadzie dwiema metodami: metodą drążenia

(sposoby górnicze) bez naruszania powierzchni

ziemi lub metodą odkrywkową przez

wykonanie wykopu i jego

zasypywanie

po

zrealizowaniu

robót

budowlanych związanych

z obiektem podziemnym.

Pierwsza metodę stosuje

się

przeważnie

do

wykonywania tuneli w

górach

albo

kolei

podziemnych, a drugą

gdy nie ma przeszkód w

wykonaniu

głębokiego

wykopu.  

 

Rys. 2-6. Tunel drogowy.

2.5. Kominy przemysłowe

 

Wykład 2. 

Kominy

przemysłowe

maja

za

zadanie

odprowadzania

produktów

spalania

lub

przemysłowych odpadów gazowych do atmosfery i to

na taką wysokość, aby zapewnić odpowiednie

rozproszenie tych

produktów. Dlatego kominy

przemysłowe osiągają nieraz

bardzo znaczne wysokości

(ponad 200m). Pomimo to, w

niektórych

gałęziach

przemysłu

(np.

w

cementowniach)

konieczne

jest stosowanie na kominach

dodatkowych

urządzeń

odpylających lub filtrujących,

które

zabezpieczają

atmosferę i otoczenie zakładu

przed szkodliwymi wpływami

substancji

lotnych

wydobywających

się

z

komina.

 

Rys. 2-7. Części składowe komina
przemysłowego

2.6. Wieże wyciągowe.

 

Wykład 2. 

Stanowią element wyciągów (wind) w szybach

górniczych lub wiertniczych. Wykonywane są

zazwyczaj ze stali w postaci konstrukcji kratowych

(rys. 2-8).

Rys. 2-8. Wieża wyciągowa.

2.7. Silosy

 

Wykład 2. 

Są to zbiorniki na materiały lub produkty sypkie,

takie jak: zboże, kasze, rudy, węgiel, cement, sól itp.

(rys. 2-9).

Silosy wykonywane są ze stali

lub żelbetu. Niekiedy były to

konstrukcje

murowe

lub

nawet

drewniane.

Całość

obiektu

obejmuje

oprócz

zbiorników

również

urządzenia do napełniania i

opróżniania.

 

Rys. 2-9. Silos zbożowy

2.8. Zbiorniki

 

Wykład 2. 

Zbiornikami nazywamy budowle przeznaczone do

przechowywania cieczy lub gazów. Są one

wykonywane z betonu, żelbetu lub metali (stal,

aluminium). W zależności od rodzaju

przechowywanego płynu lub

gazu wnętrze zbiornika i

ochrania

się

odpowiednią

wykładziną

np.

kwasoodporną. Zbiorniki na

wodę mogą być wykonywane

w postaci wież ciśnień dla

sieci wodociągowej (rys. 2-

10)..

 

Rys. 2-10. Wieżowy zbiornik wody

Wykład 2. 

PRAWO BUDOWLANE

Przy projektowaniu i wykonywaniu obiektów
budowlanych należy posługiwać się nie tylko
wiedza techniczną lecz również prawem
budowlanym

uwzględniającym

takie

zagadnienia jak: zapewnienie odpowiednich
warunków

zdrowotnych,

oświetlenia,

zaopatrzenia w wodę, ogrzewania, wentylacji,
ochrony

przeciwpożarowej,

zabezpieczenia

przed

hałasem

i drganiami oraz przed wilgocią i nadmiernym
nasłonecznieniem.

Wykład 2. 

Niektóre przepisy prawa budowlanego

1.

1. Pomieszczenia przeznaczone na stały pobyt ludzi,
w których przebywanie tych samych osób w ciągu
doby trwa dłużej niż cztery godziny

2.

2. Pomieszczenia przeznaczone na czasowy pobyt
ludzi, w których przebywanie tych samych osób
trwa od 2 do 4 godzin włącznie.

Ważniejsze wymagania dotyczące

pomieszczeń przeznaczonych na pobyt

ludzi.

Pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi
dzielą się na:

Wykład 2. 

1.

1. przy równoległym do granicy działki usytuowaniu
ściany budynku

a)

a) z otworami okiennymi lub drzwiowymi – 4m

b)

b) bez otworów okiennych lub drzwiowych – 3m

Wymagania z uwagi na usytuowanie

budynku:

Odległości od granicy działki budowlanej
powinny wynosić co najmniej:

Wykład 2. 

Podział budynków z uwagi na wysokość:

  - Budynki niskie (N) – do 12m włącznie nad poziomem terenu

lub mieszkalne o wysokości do 4 kondygnacji nadziemnych

włącznie

 

- Średnio-wysokie (SW) – ponad 12m do 25m włącznie nad

poziomem terenu lub mieszkalne w wysokości ponad 4 do 9

kondygnacji nadziemnych włącznie

- Wysokie (W) – ponad 25m do 55m włącznie ponad poziomem

terenu lub mieszkalne o wysokości ponad 9 do 18 kondygnacji

naziemnych włącznie.

- Wysokościowe (WW) – powyżej 55m ponad poziom terenu

Wykład 2. 

Wymagania w zakresie komunikacji pionowej:

Wysokość pomieszczeń przeznaczonych na pobyt

ludzi powinna odpowiadać wymaganiom

określonym w poniższej tabeli, jeżeli przepisy

odrębne, w tym dotyczące pomieszczeń pracy i

pomieszczeń służby zdrowia, nie określają

innych wymagań.

Wykład 2. 

Tablica
1.

Wykład 2. 

Bezpieczeństwo konstrukcji:

Konstrukcja budynku powinna spełniać warunki zapewniające

nieprzekroczenie stanów granicznych nośności oraz stanów

granicznych przydatności do użytkowania w żadnym z jego

elementów i w całej konstrukcji.
Stany graniczne przydatności do użytkowania oznaczają, że

w budynku nie mogą wystąpić:

-lokalne

odkształcenia

w

tym

również

np.

odkształcenia

i przemieszczenia ujemnie wpływające na wygląd konstrukcji i jej

przydatność do użytkowania, włączając funkcjonowanie maszyn

i urządzeń.
-drgania uciążliwe dla ludzi lub powodujące uszkodzenia budynku, jego

wyposażenia oraz przechowywanych przedmiotów, a także ograniczające

jego użytkowanie zgodnie z przeznaczeniem.

Wykład 2. 

Odporność pożarowa budynków:

Budynki oraz części budynków stanowiące odrębne strefy

pożarowe dzieli się z uwagi na przeznaczenie i sposób

użytkowania na:

1)

    1) mieszkalne, zamieszkania zbiorowego i użyteczności

publicznej charakteryzowane kategorią zagrożenia ludzi,

określane jako ZL

2

2)produkcyjne i magazynowe, określane jako PM

3) inwentarskie (służące do hodowli inwentarza)

określane dalej jako IN

Wykład 2. 

Budynki oraz części budynków, określane jako ZL, zalicza

się do jednej lub więcej niż jedna spośród następujących

kategorii zagrożenia ludzi:

1)

    

1)

1)  ZL I- zawierające pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego

przebywania ponad 50 osób niebędących ich stałymi użytkownikami,

a nieprzeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej

zdolności poruszania się

2) 

   

 

 

2)

2) ZL II _ przeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o

ograniczonej

zdolności poruszania się, takie jak szpitale, żłobki,

przedszkola domy dla osób starszych

3) 

    

3)

3) ZL III- użyteczności publicznej niezakwalifikowane do ZL I i ZL II

4)

     

4)

4) ZL IV – mieszkalne

5)

5) ZL V – zamieszkania zbiorowego, niezakwalifikowane do ZL i ZL II

Wykład 2. 

Ustanawia się pięć klas odporności pożarowej
budynków lub ich części w kolejności od najwyższej
do najniższej i oznaczanymi literami „A”, „B’, „C”,
„D”, „E” (tablica poniżej).
Wymaganą klasę odporności pożarowej dla budynku
zaliczanego do jednej kategorii ZL określa poniższa
tabela.

Tablica 2.

Wykład 2. 

Wykład 2. 

Wymagania z uwagi na oświetlenie:

W pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt ludzi
stosunek powierzchni okien liczonej w świetle
ościeżnic do powierzchni podłogi powinien wynosić
co najmniej 1:8, natomiast w innym pomieszczeniu,
w którym oświetlenie jest wymagane ze względu na
przeznaczenie – co najmniej 1:12.

Wykład 2. 

   

Bibliografia (wykłady 1-2)

1. Wacław Żenczykowski: „Budownictwo Ogólne” tom

2/1 Elementy i konstrukcje budowlane Warszawa, Arkady

1981
2. Zbigniew Mielczarek: „Budownictwo Ogólne” cz. II.

Stan surowy budynku, Wyd. Politechnika Szczecińska,

Szczecin 1988
3. Krzysztof Tauszyński: „Budownictwo Ogólne”, Wyd.

Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1975
4. Prawo Budowlane, Kantor Wydawniczy, Oddział

Polskich Wydawnictw Profesjonalnych, Kraków 2003
5. Praca zbiorowa „Jak zbudować nowocześnie dom

jednorodzinny”. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze

i Leśne, Poznań 1996 .