Politechnika Szczecińska

Wydział Inżynierii Mechanicznej
i Mechatroniki

Studia Podyplomowe

MENEDŻER I AUDITOR

SYSTEMÓW ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ

Praca

Praca

dyplomowa

dyplomowa

Analiza stanu normalizacji biopaliw

ze szczególnym uwzględnieniem

bioplaliw ciekłych a w szczególności

biodiesla

Mgr inż. Krzysztof
Czerkawski

Promotor Dr inż. Andrzej
Jardzioch

Czym są biopaliwa ?

Biopaliwa to jedne z odnawialnych źródeł energii, czyli źródeł energii, których

zużywanie nie wiąże się z ich deficytem, powstałe w wyniku przetworzenia

produktów organizmów żywych np. roślinnych, zwierzęcych czy mikroorganizmów.
Wyróżniamy trzy główne rodzaje biopaliw:

stałe - słoma w postaci bel lub kostek albo brykietów, granulat trocinowy lub

słomiany - tzw. pellet, drewno, siano i inne przetworzone odpady

roślinne;

gazowe:

1) powstałe w wyniku fermentacji beztlenowej ciekłych i stałych odpadów

rolniczej produkcji zwierzęcej (gnojowica, obornik, słoma, etc.) -

biogaz;

2) powstałe w procesie zgazowania biomasy - gaz generatorowy (gaz

drzewny);

płynne - otrzymywane w drodze fermentacji alkoholowej (bioetanol), będące

komponentem paliw do silników z zapłonem iskrowym lub w

wyniku przetwarzania nasion roślin oleistych (np. olej rzepakowy) i

dalszej obróbki tych olejów (np. estry metylowe kwasów tłuszczowych),

będące komponentem paliw do silników z zapłonem samoczynnym.

Regulacje prawne dotyczące biopaliw w

Polsce

do 2006 r.

1) Dyrektywa 2003/30/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 8 maja

2003 roku w sprawie wspierania użycia w transporcie biopaliw lub

innych paliw odnawialnych.

2) Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy, z dnia 19 października 2005 r.

w sprawie:

- wymagań jakościowych dla paliw ciekłych (Dz.U. Nr 216 poz. 1825)
- wymagań jakościowych dla biokomponentów oraz metod badań

jakości
biokomponentów (Dz.U. Nr 218/2005, poz. 1845) zgodnie z EN14214

3) Rozporządzenie ministra gospodarki z dnia 8 września 2006 r. w sprawie

wymagań jakościowych dla biopaliw ciekłych (Dz.U. Nr 166, poz. 1182).

Zał. 1 i 2 określa
wymagania jakościowe dla estrów, stanowiących paliwo samoistne w

pojazdach, ciągnikach rolniczych a także maszyn nie nieporusząjących

się po drogach oraz ON z zawartością do 20% estrów.

6. Ustawa o biokomponentach i biopaliwach ciekłych, z dnia 25

sierpnia 2006 r. Ustawa o systemie monitorowania i
kontrolowania jakości z 25 sierpnia 2006 r.

7. Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie zwolnień od podatku

akcyzowego z dnia 22 grudnia 2006 r.

Zmiany w ustawodawstwie polskim po

2006 r.

Dz.U. 2007 nr 24 poz. 149
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 22 stycznia 2007 r. w sprawie wymagań

jakościowych dla biopaliw ciekłych stosowanych w wybranych flotach oraz

wytwarzanych przez rolników na własny użytek

Dz.U. 2007 nr 24 poz. 150
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 31 stycznia 2007 r. w sprawie sposobu

pobierania próbek biopaliw ciekłych u rolników wytwarzających biopaliwa ciekłe na

własny użytek

Dz.U. 2007 nr 44 poz. 281
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 lutego 2007 r. w sprawie metod badania

jakości biopaliw ciekłych

Dz.U. 2007 nr 99 poz. 666
Ustawa z dnia 11 maja 2007 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz o zmianie

niektórych innych ustaw

Dz.U. 2007 nr 128 poz. 896
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 6 lipca 2007 r. w sprawie sposobu

oznakowania dystrybutorów zaopatrujących wybrane floty w biopaliwo ciekłe oraz

zbiorników, w których magazynowane są biopaliwa ciekłe przeznaczone dla

wybranych flot

Monitor Polski 2007 nr 53 poz. 607
Uchwała Nr 134/2007 Rady Ministrów z dnia 24 lipca 2007 r. w sprawie

"Wieloletniego programu promocji biopaliw lub innych paliw

odnawialnych na lata 2008-2014"

Monitor Polski 2007 nr 49 poz. 569
Obwieszczenie Ministra Gospodarki z dnia 18 lipca 2007 r. w sprawie

ogłoszenia raportu dla Komisji Europejskiej dotyczącego wspierania

użycia w transporcie biopaliw lub innych paliw odnawialnych za 2006 r.

Dz.U. 2007 nr 159 poz. 1121
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 23 sierpnia 2007 r. w sprawie

szczegółowego zakresu zbiorczego raportu kwartalnego dotyczącego

rynku biokomponentów, paliw ciekłych i biopaliw ciekłych

Dz.U. 2007 nr 189 poz. 1354
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 września 2007 r. w sprawie

sposobu monitorowania jakości paliw ciekłych, biopaliw ciekłych, a

także wzorów raportów dotyczących tych paliw oraz gazu skroplonego

(LPG) i sprężonego gazu ziemnego (CNG)

Przykładowe różnice w definicjach

Dyrektywa UE 2003/30/EC2) (tłumaczenie oficjalne):
Biomasa oznacza ulegającą biodegradacji część produktów, odpadów lub

pozostałości z rolnictwa (łącznie z substancjami roślinnymi i zwierzęcymi),

leśnictwa i związanych działów przemysłu, a także ulegającą biodegradacji

część odpadów przemysłowych i miejskich.

Ustawa z dnia 24 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych,

Dz.U. 2006, nr 169, poz. 1199 r.:
Biomasa - stałe lub ciekłe substancje pochodzenia roślinnego lub

zwierzęcego, które ulegają biodegradacji, pochodzące z produktów,

odpadów i pozostałości z produkcji rolnej oraz leśnej, przemysłu

przetwarzającego ich produkty, a także części pozostałych odpadów,

które ulegają biodegradacji, a w szczególności surowce

rolnicze.

Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 9 grudnia 2004 r.:

Biomasa - stałe lub ciekłe substancje pochodzenia roślinnego lub

zwierzęcego, które ulegają biodegradacji, pochodzące z produktów,

odpadów i pozostałości z produkcji rolnej oraz leśnej, a także

przemysłu przetwarzającego ich produkty, a także części pozostałych

odpadów, które ulegają biodegradacji

Rozporządzenie Rady Ministrów z 15 czerwca 2007 r. określa wielkość
obowiązkowego stosowania biokomponentów w paliwach w Polsce w
latach 2008-2013, zaczynając od 3,45% ich wartości energetycznej w
2008 r. do 7,10% w roku 2013.

Czy zmiany były wystarczające ?

Czy zmiany były wystarczające ?

Na przykładzie Rafinerii Trzebinia, można bardzo wyraźnie zaobserwować jak

decyzje podejmowane przez ministrów oraz przepisy krajowe jak i
europejskie wpływają na działalność firm operujących w obszarze
biopaliw. Zarząd Rafinerii Trzebinia S.A. podjął decyzję o czasowym
wstrzymaniu produkcji i sprzedaży biopaliwa ON BIO z zawartością 20%
estrów FAME. Decyzja została podjęta w związku z wejściem w życie z
dniem 1 stycznia 2007 roku Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22
grudnia 2006 roku zmieniającego rozporządzenie w sprawie zwolnień od
podatku akcyzowego. Po przeprowadzeniu analizy ekonomicznej, Zarząd
Rafinerii Trzebinia S.A. oszacował, iż w związku ze zmianami prawnymi
wprowadzonymi Rozporządzeniem strata netto Rafinerii Trzebinia S.A., w
styczniu 2007 roku, wyniesie około 2,5 – 3 mln PLN. Banki zażądały
dodatkowych zabezpieczeń majątkowych. Produkcja ON BIO została
wstrzymana przez Rafinerię Trzebina S.A. Wznowiono ją dopiero po tym
jak PKN Orlen jako inwestor strategiczny aktywnie włączył się w proces
poprawy sytuacji finansowej Trzebini.

Generacje biopaliw



Mówiąc o biopaliwach, myśli się obecnie najczęściej o biopaliwach

pierwszej generacji, takich jak: bioetanol z procesu fermentacji

alkoholowej, biodiesel z estryfikacji oleju rzepakowego, sojowego

i in., których światowa produkcja stopniowo i dość dynamicznie

zwiększa się. Biopaliwa te wytwarzane są przeważnie z roślin

jadalnych lub jadalnych przystosowanych (np. rzepakowy olej

bezerukowy do produkcji biodiesla).



Biopaliwa II generacji stanowią m.in.: FT-diesel

(wykorzystujące przy produkcji syntezę Fishera Tropscha, w której

zamiast węgla wykorzystuje się biomasę po wcześniejszym

poddaniu jej pirolizie), bio-DME (eter dimetylowy CH3OCH3

zwany także jako dimetyloeter, powstający przy gazyfikacji

drewna, słomy, trawy), spirytus lignocelulozowy, czy też bio–SNG

(syntetyczny biometan).



Trzecią generację biopaliw stanowią biopaliwa wytwarzane na

bazie wodoru z alg oraz alkohole powstające przy współudziale

materii organicznej nie nadającej się do konsumpcji przez

człowieka.

Biopaliwa płynne i gazowe dla transportu

Biopaliwa płynne i gazowe dla transportu

BioMeOH - Metanol produkowany z biomasy, stosowany jako biopaliwo o udziale procentowym 100 %,

BioEtOH - Etanol produkowany z biomasy i/lub biodegradowalnych części odpadów, stosowany jako

biopaliwo o udziale procentowym 100 %,

FAME - Estry metylowe produkowane z olejów roślinnych lub zwierzęcych, o jakości oleju napędowego,

stosowane jako biopaliwo o udziale procentowym 100 %,

CBG LBG - Paliwo gazowe produkowane z biomasy i/lub biodegradowalnych części odpadów, które

powinno być oczyszczone do poziomu jakościowego gazu ziemnego, stosowany jako biopaliwo lub

gaz drzewny o udziale procentowym 100 %,

BioDME - Dimetyloeter produkowany z biomasy, stosowany jako biopaliwo o udziale procentowym

100 %,

BioETBE - Eter etylo-tert-butylowy, produkowany na bazie bioetanolu o udziale procentowym 47 %,

BioMTBE - Eter metylo-tert-butylowy, produkowany na bazie biometanolu o udziale procentowym 36

%,

Biopaliwa Syntetyczne - węglowodory lub mieszaniny węglowodorów syntetycznych,

wyprodukowanych z biomasy o udziale procentowym 100 %,

Biowodór - Wodór otrzymywany z biomasy i/lub z biodegradowalnych części odpadów, stosowany

jako biopaliwo o udziale procentowym 100 %,

PVO – Czysty (surowy) olej roślinny - Olej otrzymywany z roślin oleistych poprzez tłoczenie, ekstrakcję

lub analogiczne technologie lub rafinowany, ale nie modyfikowany chemicznie, kompatybilny z

rodzajem silników, w których ma być stosowany,  o udziale procentowym 100 %.

Biopaliwa płynne i gazowe przeznaczone

Biopaliwa płynne i gazowe przeznaczone

do celów grzewczych

do celów grzewczych

BioMeOH - Metanol produkowany z biomasy, stosowany jako biopaliwo o udziale procentowym 100 %,

BioEtOH - Etanol produkowany z biomasy i/lub biodegradowalnych części odpadów, stosowany jako biopaliwo o

udziale procentowym 100 %,

CBG LBG - Paliwo gazowe produkowane z biomasy i/lub biodegradowalnych części odpadów, które powinno być

oczyszczone do poziomu jakościowego gazu ziemnego, stosowany jako biopaliwo lub gaz drzewny o udziale

procentowym 100 %,

BioDME - Dimetyloeter produkowany z biomasy, stosowany jako biopaliwo o udziale procentowym 100 %,

BioETBE - Eter etylo-tert-butylowy, produkowany na bazie bioetanolu o udziale procentowym 47 %,

BioMTBE - Eter metylo-tert-butylowy, produkowany na bazie biometanolu o udziale procentowym 36 %,

Biopaliwa Syntetyczne - Węglowodory lub mieszaniny węglowodorów syntetycznych, wyprodukowanychz

biomasy o udziale procentowym 100 %,

Biowodór - Wodór otrzymywany z biomasy i/lub z biodegradowalnych części odpadów, stosowany jako

biopaliwo o udziale procentowym 100 %,

PVO - Olej otrzymywany z roślin oleistych poprzez tłoczenie, ekstrakcję lub analogiczne technologie, nie

modyfikowany chemicznie, kompatybilny z rodzajem silników, w których ma być stosowany,  o udziale

procentowym 100 %.

FAME - Estry metylowe produkowane z olejów roślinnych lub zwierzęcych, o jakości oleju napędowego,

stosowane jako biopaliwo o udziale procentowym 100 %,

FAEE - Estry etylowe, produkowane z glicerydów kwasów tłuszczowych zawartych w olejach roślinnych lub

zwierzęcych, mające jakość oleju napędowego, stosowane jako biopaliwo100 %,

TPO - Destylaty żywic drzew iglastych, a także paliwa otrzymywane poprzez estryfikację żywic alkoholem

etylowym lub metylowym 47%.

BioMetanol

BioMetanol

W świecie biopaliw metanol odgrywa

szczególną
rolę dzięki swoim właściwościom katalitycznym,
nieskomplikowanej budowie oraz stosunkowo
wysokiej reaktywności spełnia wiele funkcji:
Może być katalizatorem i substratem przy produkcji
biodiesla;
jeśli jest efektem fermentacji biomasy stanowi
produkt wyjściowy otrzymania BioDME i MTBE
Znajduje powszechne zastosowanie jako
rozpuszczalnik,

W Polsce nie powstała jeszcze oddzielna norma regulująca jego parametry

do zastosowań energetycznych. Jej zadanie spełnia istniejąca Polska Norma PN-89/C-
97905 która ustala wymagania na metanol techniczny: syntetyczny (gatunki SI i SII)
oraz drzewny (D).

W Stanach Zjednoczonych opracowano wymagania na paliwo do silników

z zapłonem iskrowym (ASTM D 5797-96 (2001), zawierające 70-85% (v/v)
metanolu oraz 14-30% (v/v) węglowodorów lub eterów alkilowych.

BioEtanol

Obecnie

jakość

bioetanolu

paliwowego

oceniana jest na podstawie następujących
norm: w Polsce: PN-A-79521:1999, w USA
ASTM D 4806-06b, w Szwecji SS 155501,
a w Czechach ÈSN 65 65 11.

EN 15484:2007 (U) Oznaczanie zawartości chlorków

nieorganicznych. Metoda potencjometryczna Norma w
jęz. obcym

EN 15485:2007 (U). Oznaczanie zawartości siarki. Metoda

rentgenowskiej spektrometrii fluorescencyjnej z dyspersją
Norma w jęz. obcym

EN 15486:2007 (U) Oznaczanie zawartości siarki. Metoda

fluorescencji Norma w jęz. obcym

EN 15487:2007 (U) Oznaczanie zawartości fosforu. Metoda

spektrometryczna Norma w jęz. obcym

EN 15488:2007 (U). Oznaczanie zawartości miedzi. Metoda

spektrometrii absorpcji atomowej z kuwetą grafitową
Norma w jęz. obcym

EN 15488:2007 (U) Oznaczanie zawartości wody. Metoda

miareczkowania kulometrycznego Karla Fischera Norma
w jęz. obcym

EN 15489:2007 (U). Oznaczanie pH Norma w jęz. obcym

EN 15491:2007 (U) Oznaczanie całkowitej kwasowości.

Metoda miareczkowania kolorymetrycznego

Biooleje

Biooleje

powstają w wyniku przetwarzania biomasy metodą szybkiej pirolizy, tj. czasie ok.

1 sekundyw temperaturze 400-600

o

C przez kondensację „par” wytwarzanych z biomasy

BioDME

BioDME

czyli

dimetyloeter

produkowany z biomasy, jest to
organiczny związek chemiczny
z grupy eterów, bezbarwny gaz
o charakterystycznym zapachu.

Ze względu na szerokie spektrum
zastosowań, wysoką wydajność
liczoną w ilości przejechanych km
z 1 ha uprawy
oraz

wysokie

parametry

eksploatacyjne
stanowić będzie najpopularniejsze
paliwo

konwencjonalne

w

przyszłości.

W chwili obecnej nie istnieją
normy

standaryzujące

jego

parametry.

Porównanie biopaliw pod względem

Porównanie biopaliw pod względem

efektywności wykorzystania areału.

efektywności wykorzystania areału.

Biopaliwa do silników wysoko prężnych

Biopaliwa do silników wysoko prężnych

II generacji

II generacji

NExBTL

NExBTL

GTL

GTL

Fischer-

Fischer-

Tropsch

Tropsch

Diesel

Diesel

Typ

Typ

owe

owe

F

F

AME

AME

(RME)

(RME)

Typical

Typical

Diesel fuel

Diesel fuel

(2005 spec

(2005 spec

summ

summ

Gęstość w 15°C (kg/m

3

)

780 - 785

780 - 785

770- 785

770- 785





885

885





835

835

Lepkość w +40°C
(mm

2

/s)

3.0 - 3.5

3.0 - 3.5





3.2-

3.2-

4.5

4.5





4.5

4.5





3.5

3.5

Liczba cetanowa

98 - 99

98 - 99





73 - 81

73 - 81





51

51





53

53

10 % distillation (°C)





260- 270

260- 270





260

260





340

340





200

200

90 % distillation (°C)

295 - 300

295 - 300

325 -

325 -

330

330





355

355





350

350

temperatura
mętnienia(°C)





- 15

- 15





0 ...

0 ...

+3

+3





0 ... -

0 ... -

5

5





- 5

- 5

Wartość opałowa(MJ/kg)





44

44





43

43





38

38





43

43

Wartość opałowa

(MJ/l)





34,5

34,5





33,8

33,8





34

34





36

36

Zawartość
węglowodorów
poliaromatycznych (wt-
%)





0

0





0

0





0

0





4

4

Zawartość tlenu (wt-%)





0

0





0

0





11

11

0

0

Zawartość siarki (mg/kg)

< 10

< 10

< 10

< 10

< 10

< 10

< 10

< 10

Dlaczego NExBTL ?

Właściwości biodiesla otrzymywanego metodą NExBTL są

identyczne z właściwościami najlepszych obecnie paliw.

NExBTL nie zawiera siarki, azotu i związków aromatycznych oraz

posiada bardzo wysoką liczbę cetanową bliską 100 w porównaniu

do wymaganej min. 49.Produkt spełnia wymagania obecnej

normy dla oleju napędowego EN 590 oraz WWFC (World-Wide

Fuel Charter – Światowa Karta Paliw) Kategorii 4 za wyjątkiem

gęstości. Stosowanie NExBTL stanowiącego samoistne paliwo

orazjako mieszaninę z paliwem konwencjonalnym znacząco

obniża emisję gazów cieplarnianych (50-60%).

Biopaliwa

Biopaliwa

przeznaczone

przeznaczone

do

do

celów

celów

grzewczych

grzewczych

Brykiety i pelety

biopaliwowe to zagęszczone

biopaliwo uformowane ze

sprasowanej pod wysokim

ciśnieniem sproszkowanej biomasy

z ewentualnym dodatkiem

substancji wiążącej, w formie

wielościanu lub walca o średnicy 53

mm (brykiety), 5 - 30 mm (pelety)

i długość od kilku do kilkunastu

centymetrów.

Parametr

Wartość

Kaloryczność

kJ/kg

17 500-19

500

Wilgotność

<12%

Zawartość

popiołu

<1,5%

Gęstość

1,0-

1,4kg/d
m

3

W europie najbardziej

respektowaną normą

określającą paramety tego

paliwa jest niemiecka Norma

DIN 51 731:

Zagadnienia jakościowe przy produkcji

Zagadnienia jakościowe przy produkcji

rzepakowych estrów metylowych

rzepakowych estrów metylowych

Bilans materiałowy otrzymywania

Bilans materiałowy otrzymywania

estrów

estrów

Oleje roślinne

Oleje roślinne

1. Technologia klasyczna – polegająca na wstępnym

tłoczeniu oleju przy pomocy pras ślimakowych z

ziarna poddanego kondycjonowaniu w prażalni. Po

otrzymaniu wytłoku i oleju drugim etapem jest

ekstrakcja pozostałej części oleju z wytłoku przy

pomocy rozpuszczalnika. Produktami końcowymi są:

olej surowy, olej poekstrakcyjny i śruta

poekstrakcyjny. Wskaźnik uzysku oleju z nasion w tej

technologii wynosi około 0,41-0,42.

 

2. Technologia na gorąco oleju z nasion roślin

oleistych – w efekcie uzyskuje się olej surowy i

wytłok. Wskaźnik uzysku oleju waha się w granicach 

0,32-0,38.

 

3.Technologia końcowego tłoczenia na zimno –

poprzedzona jest rozdrobnieniem nasion i

podgrzaniem ich do temperatury nie wyższej niż 45

0

.

Wskaźnik uzysku oleju wynosi około 0,25-0,29

Olej rzepakowy

Olej rzepakowy

Podobnie jak w przypadku peletu, za

europejski standard jakości opracowany w
Republice Fedelanej Niemiec. Coraz częściej
olej rzepakowy który jest wprowadzany na
rynek,

spełnia

wymagania

niemieckiej

normy DIN V 51605.

Zawartość wody :

NF ISO 662

0.10%

Zanieczyszczenia:

NF EN ISO 663

0.23%

Liczba kwasowa :

ISO 660

1.04%

Zawartość fosforu :

 

230 mg/kg

Zawartość wapnia :

 

134 mg/kg

Zawartość żelaza:

 

48 mg/kg

Uproszczony schemat produkcji estrów

Uproszczony schemat produkcji estrów

rzepakowych

rzepakowych

Metody produkcji estrów

Metoda ciśnieniowa (metoda gorąca)

Metoda ciśnieniowa (metoda gorąca)

jest

jest

metodą polegającą na prowadzeniu procesu

metodą polegającą na prowadzeniu procesu

w systemie ciągłym w temperaturze 240°C

w systemie ciągłym w temperaturze 240°C

i pod ciśnieniem około 9 MPa. Surowy olej

i pod ciśnieniem około 9 MPa. Surowy olej

rzepakowy wraz z metanolem i

rzepakowy wraz z metanolem i

katalizatorem w odpowiednich proporcjach

katalizatorem w odpowiednich proporcjach

jest

pompowany

do

kolektora,

gdzie

jest

pompowany

do

kolektora,

gdzie

następuje zmieszanie. Następnie mieszanina

następuje zmieszanie. Następnie mieszanina

trafia do podgrzewacza, w którym następuje

trafia do podgrzewacza, w którym następuje

zainicjowanie reakcji. Podgrzana mieszanka

zainicjowanie reakcji. Podgrzana mieszanka

podawana jest do reaktora. Wypływające z

podawana jest do reaktora. Wypływające z

reaktora

reagenty

są

rozprężane

i

reaktora

reagenty

są

rozprężane

i

rozdzielane w rozdzielaczu

rozdzielane w rozdzielaczu

metanolowym na metanol oraz estry i

metanolowym na metanol oraz estry i

glicerol. Metanol jest kierowany do kolumny

glicerol. Metanol jest kierowany do kolumny

destylacyjnej

i

po

oczyszczeniu

jest

destylacyjnej

i

po

oczyszczeniu

jest

zawracany

do

procesu

reestryfikacji.

zawracany

do

procesu

reestryfikacji.

Mieszanina estrów i glicerolu odpływająca z

Mieszanina estrów i glicerolu odpływająca z

dolnej części rozdzielacza metanolowego

dolnej części rozdzielacza metanolowego

przepływa rurociągiem do rozdzielacza

przepływa rurociągiem do rozdzielacza

glicerynowego.

Pod

wpływem

różnicy

glicerynowego.

Pod

wpływem

różnicy

gęstości obu substancji następuje ich

gęstości obu substancji następuje ich

naturalna sedymentacja.

naturalna sedymentacja.

Metoda bezciśnieniowa (metoda zimna). W
metodzie tej

proces reestryfikacji przebiega

pod

ciśnieniem

atmosferycznym,

zaś

temperatura procesu

zawiera się w granicach 20-

70°C.

Niezbędna

jest

jednak

obecność

katalizatora alkalicznego,

którego ilość

zależy w dużym stopniu od

temperatury

prowadzenia reakcji. Im niższa

temperatura tym

większa ilość katalizatora.

Zmniejszenie ilości

katalizatora wpływa

dodatkowo na ułatwienie

rozdzielania produktów reakcji oraz na zmniejszenie
ilości

odpadów

poprodukcyjnych.

Takie

warunki

prowadzenia

procesu

pozwalają

na

zmniejszenie nadmiaru metanolu w stosunku do ilości
oleju

rzepakowego. W tej metodzie stosuje się

mieszankę

katalizującą

sporządzoną

z metanolu i katalizatora alkalicznego, najczęściej w
postaci

wodorotlenku potasu lub wodorotlenku

sodu. Po

przeprowadzeniu reakcji w mieszalniku

z mieszadłem pionowym, reagenty są

rozdzielane

na

dwie

fazy:

estrową

(warstwa

górna) i glicerynową (warstwa dolna).

Glicerol

jest odprowadzany na zewnątrz, natomiast

surowy ester poddany jest oczyszczaniu.

W

przeciwieństwie do procesu ciśnieniowego,

prowadzenie reakcji estryfikacji metodą
ezciśnieniową

wymaga

zastosowania

surowca

o niskiej zawartości wolnych

kwasów

tłuszczowych

.

Parametry estrów metylowych kwasów tłuszczowych -

Parametry estrów metylowych kwasów tłuszczowych -

wg normy PN EN 141214:2006

wg normy PN EN 141214:2006

Właściwość

Jednostk

a

Wartość min.

Wartość

maks.

Metoda pomiaru

Zawarto estrów metylowych
kwasów tuszczowych (FAME)

% (m/m)

96,5

-

pr EN 14103d

Gęstość w temperaturze 15°C

kg/m³

860

900

EN ISO 3675 / EN ISO 12185

.

Lepkość w 40°C

mm²/s

3,5

5,0

EN ISO 3104

Temperatura zapłonu

°C

> 101

-

ISO CD 3679e

Zawartość siarki

mg/kg

-

10

-

Pozostałość po koksowaniu (z 10 %

pozostałości destylacyjnej)

% (m/m)

-

0,3

EN ISO 10370

Liczba cetanowa

-

51,0

-

EN ISO 5165

Zawarto popiołu siarczanowego

% (m/m)

-

0,02

ISO 3987

Zawartość wody

mg/kg

-

500

EN ISO 12937

Zawarto zanieczyszczeń stałych

mg/kg

-

24

EN 12662

Badanie działania korodującego na

miedzi (3 h w temperaturze 50°C)

St. korozji

Stopie korozji 1

Stopie korozji 1

EN ISO 2160

Stabilność oksydacyjna w temperaturze

110°C

godziny

6

-

EN 14112

Liczba kwasowa

mg

KOH/

g

-

0,5

pr EN 14104

Liczba jodowa

-

-

120

pr EN 14111

Zawartość estru metylowego kwasu

linolenowego

% (m/m)

-

12

pr EN 14103d

Zawartość estrów metylowych

kwasów polienowych (zawiera-jących nie

mniej ni cztery wiązania podwójne)

% (m/m)

-

1

pr EN 14103

Zawartość alkoholu metylowego

% (m/m)

-

0,2

pr EN 14110l

Zawartość monoacylogliceroli

% (m/m)

-

0,8

pr EN 14105m

Zawartość diacylogliceroli

% (m/m)

-

0,2

pr EN 14105m

Zawartość triacylogliceroli

% (m/m)

-

0,2

pr EN 14105m

Zawartość wolnego glicerolu

% (m/m)

-

0,02

pr EN 14105m / pr EN
14106

Zawartość ogólnego glicerolu

% (m/m)

-

-

0,25

Zawartość metali grupy I (Na + K)

mg/kg

-

-

5,0

Zawartość metali grupy I (Ca + Mg)

mg/kg

-

-

5,0

Zawartość fosforu

mg/kg

-

-

10,0

Temperatura zablokowania zimnego
filtru (CFPP)

°C

0

3)

-10

4)

-20

5)

1)Dopuszcza się takie stosowanie dodatków uszlachetniających w celu polepszenia właściwo ci eksploatacyjnych. Aby zapobiec

pogarszaniu się dynamiki pojazdu i zapewni stabilność prac układu oczyszczania spalin, zaleca się stosowanie odpowiedniej
ilość właściwych dodatków do paliw. Mo na stosowa równie inne środki techniczne powodujące takie same skutki.

2) Jeżeli CFPP jest nie wy sza ni -20°C, lepko oznaczona w temperaturze -20°C nie powinna by wy sza niż 48 mm

3) Dla okresu letniego trwaj cego od dnia 16 kwietnia do dnia 30 wrze nia.

4) Dla okresu przejśiowego trwającego od dnia 1 marca do dnia 15 kwietnia oraz od dnia 1 pa dziernika do dnia 15 listopada.

5) Dla okresu zimowego trwającego od dnia 16 listopada do końca lutego.

Dziękuje za uwagę.

Dziękuje za uwagę.