Stany zagrożenia życia

Stany zagrożenia życia

związane z zaburzeniami

związane z zaburzeniami

układu oddechowego i z

układu oddechowego i z

zaburzeniami układu

zaburzeniami układu

krążenia

krążenia

NIEWYDOLNOŚĆ

NIEWYDOLNOŚĆ

ODDECHOWA

ODDECHOWA



DEFINICJA:

DEFINICJA:

stan, w którym wymiana O2 i

stan, w którym wymiana O2 i

CO2 przez barierę

CO2 przez barierę

pęcherzykowo-włośniczkową

pęcherzykowo-włośniczkową

jest niewystarczająca w

jest niewystarczająca w

stosunku do zapotrzebowania

stosunku do zapotrzebowania

organizmu

organizmu

Obiektywne kryteria rozpoznania –

Obiektywne kryteria rozpoznania –

gazometria krwi tętniczej

gazometria krwi tętniczej



PO2 < 60 mm Hg

PO2 < 60 mm Hg



pCO2 > 50 mm Hg

pCO2 > 50 mm Hg



pH < 7,35

pH < 7,35

(w czasie oddychania powietrzem

(w czasie oddychania powietrzem

atmosferycznym)

atmosferycznym)

Objawy

Objawy



duszność (uczucie subiektywne)

duszność (uczucie subiektywne)



niepokój, dezorientacja,

niepokój, dezorientacja,

pobudzenie

pobudzenie



senność

senność



sinica

sinica

Badanie fizykalne

Badanie fizykalne



nieprawidłowa częstość

nieprawidłowa częstość

oddechu/min.

oddechu/min.



nieprawidłowa głębokość oddechu

nieprawidłowa głębokość oddechu



udział dodatkowych mięśni

udział dodatkowych mięśni

oddechowych

oddechowych



patologiczne szmery oddechowe

patologiczne szmery oddechowe

lub brak szmerów oddechowych

lub brak szmerów oddechowych

Badania dodatkowe

Badania dodatkowe

Nieinwazyjne

Nieinwazyjne

•

Pulsoksymetria

Pulsoksymetria

•

Kapnometria

Kapnometria

•

RTG klatki piersiowej

RTG klatki piersiowej

•

Spirometria

Spirometria

Inwazyjne

Inwazyjne

•

Gazometria krwi tętniczej

Gazometria krwi tętniczej

•

Scyntygrafia

Scyntygrafia

•

Angiografia t. płucnej

Angiografia t. płucnej

Przyczyny zaburzeń

Przyczyny zaburzeń

oddechowych

oddechowych



Niedrożność dróg oddechowych

Niedrożność dróg oddechowych



Zaburzenia czynności ośrodkowego

Zaburzenia czynności ośrodkowego

układu nerwowego

układu nerwowego



Uraz

Uraz



Reakcja uczuleniowa

Reakcja uczuleniowa

( wstrząs anafilaktyczny)

( wstrząs anafilaktyczny)



! Zatrzymanie krążenia !

! Zatrzymanie krążenia !



Niewydolność krążenia

Niewydolność krążenia



Czynniki zewnętrzne

Czynniki zewnętrzne

( pary, gazy, oparzenia )

( pary, gazy, oparzenia )

Niedrożność dróg

Niedrożność dróg

oddechowych

oddechowych



Zapadnięcie się języka u osób

Zapadnięcie się języka u osób

nieprzytomnych

nieprzytomnych



Ciało obce ( np. wymiociny, krew,

Ciało obce ( np. wymiociny, krew,

protezy, zabawki, fragmenty

protezy, zabawki, fragmenty

pokarmu)

pokarmu)



Obrzęk, skurcz krtani, oskrzeli

Obrzęk, skurcz krtani, oskrzeli

Zaburzenia czynności OUN

Zaburzenia czynności OUN



Śpiączki

Śpiączki



Zatrucia lekami, środkami

Zatrucia lekami, środkami

działającymi na CUN

działającymi na CUN



Udar

Udar



Uraz czaszkowo-mózgowy

Uraz czaszkowo-mózgowy

Zatrzymanie krążenia

Zatrzymanie krążenia



W wyniku zatrzymania krążenia

W wyniku zatrzymania krążenia

zawsze dochodzi do ustania

zawsze dochodzi do ustania

czynności OUN i oddychania

czynności OUN i oddychania

Obrzęk płuc

Obrzęk płuc

Obrzęk płuc

Obrzęk płuc



kardiogenny – ostra niewydolność

kardiogenny – ostra niewydolność

lewej komory

lewej komory



niekardiogenny – zespół ostrej

niekardiogenny – zespół ostrej

niewydolności oddechowej typu

niewydolności oddechowej typu

dorosłych

dorosłych

Obrzęk płuc - objawy

Obrzęk płuc - objawy



duszność, niepokój, tachypno

duszność, niepokój, tachypno

ë

ë

, ortopno

, ortopno

ë

ë



kaszel

kaszel



sinica centralna

sinica centralna



tachykardia

tachykardia



hipo-, hipertensja

hipo-, hipertensja



osłuchowo-liczne, wilgotne rzężenia.

osłuchowo-liczne, wilgotne rzężenia.

Pienista różowa wydzielina z drzewa

Pienista różowa wydzielina z drzewa

oskrzelowego.

oskrzelowego.

Przyczyny obrzęku płuc

Przyczyny obrzęku płuc



Choroby serca i układu krążenia

Choroby serca i układu krążenia

niewydolność mięśnia sercowego

niewydolność mięśnia sercowego

(zawał,

(zawał,

zapalenie)

zapalenie)



Choroby nerek

Choroby nerek

(

(

retencja wody i sodu)

retencja wody i sodu)



Choroby o środkowego układu

Choroby o środkowego układu

nerwowego

nerwowego

(

(

dysregulacja wegetatywna)

dysregulacja wegetatywna)



Skutek działania szkodliwych czynników

Skutek działania szkodliwych czynników

zewnętrznych

zewnętrznych

(

(

uszkodzenie bariery

uszkodzenie bariery

pęcherzykowo-włośniczkowej, wzmożenie

pęcherzykowo-włośniczkowej, wzmożenie

przepuszczalności włośniczek płucnych)

przepuszczalności włośniczek płucnych)

Doraźne postępowanie w obrzęku

Doraźne postępowanie w obrzęku

płuc

płuc



odpowiednie ułożenie

odpowiednie ułożenie



zapewnienie drożności dróg

zapewnienie drożności dróg

oddechowych

oddechowych



zapewnienie dostępu świeżego

zapewnienie dostępu świeżego

powietrza

powietrza



kontrola podstawowych funkcji

kontrola podstawowych funkcji

życiowych

życiowych

Obrzęk płuc – leczenie

Obrzęk płuc – leczenie



100% tlen, pozycja siedząca, wkłucie

100% tlen, pozycja siedząca, wkłucie

dożylne, cewnik do pęcherza moczowego

dożylne, cewnik do pęcherza moczowego



Furosemid i.v. (pod kontrolą RR)

Furosemid i.v. (pod kontrolą RR)



MF w dawkach frakcjonowanych i.v.

MF w dawkach frakcjonowanych i.v.



Zależnie od przyczyny - NTG s.l., i.v.

Zależnie od przyczyny - NTG s.l., i.v.

Nitroprusydek sodowy, Ebrantil,

Nitroprusydek sodowy, Ebrantil,

Digoxyna, Teofilina

Digoxyna, Teofilina

Astma

Astma

oskrzelowa

oskrzelowa

1.

1.

Skurcz

Skurcz

2.

2.

Obrzęk

Obrzęk

3.

3.

Nieprawidłow

Nieprawidłow

a wydzielina

a wydzielina

Astma oskrzelowa -

Astma oskrzelowa -

objawy

objawy

Duszność

Duszność

Kaszel

Kaszel

W badaniu fizykalnym:

W badaniu fizykalnym:



Udział dodatkowych mięśni oddechowych,

Udział dodatkowych mięśni oddechowych,

wysiłek oddechowy

wysiłek oddechowy



Wydłużony wydech

Wydłużony wydech



Świsty

Świsty



Tachykardia

Tachykardia

Astma –

Astma –

leczenie napadu

leczenie napadu

duszności

duszności



Tlen, pozycja siedząca, wkłucie dożylne.

Tlen, pozycja siedząca, wkłucie dożylne.



I-rzutu B

I-rzutu B

2

2

-mimetyki wziewnie ( salbutamol 2.5ml-

-mimetyki wziewnie ( salbutamol 2.5ml-

5ml w nebulizacji), kortykosterydy – dożylnie

5ml w nebulizacji), kortykosterydy – dożylnie



II-rzutu B

II-rzutu B

2

2

mimetyki dożylnie, adrenalina

mimetyki dożylnie, adrenalina

podskórnie (0.3mg),

podskórnie (0.3mg),

siarczan Mg (2-4g i.v.), teofilina i.v.(z

siarczan Mg (2-4g i.v.), teofilina i.v.(z

ograniczeniami)

ograniczeniami)



Inne – ketamina (1-2mg/kg i.v.), Heliox (70%

Inne – ketamina (1-2mg/kg i.v.), Heliox (70%

hel+30% O

hel+30% O

2

2

)

)



Sedacja, zwiotczenie, intubacja, wentylacja

Sedacja, zwiotczenie, intubacja, wentylacja

mechaniczna.

mechaniczna.

Odma opłucnowa

Odma opłucnowa

Odma opłucnowa

Odma opłucnowa



Jest to obecność powietrza w jamie

Jest to obecność powietrza w jamie

opłucnowej. Płuco zapada się pod

opłucnowej. Płuco zapada się pod

wpływem ucisku gromadzącego się

wpływem ucisku gromadzącego się

powietrza

powietrza

Odma - objawy

Odma - objawy



Nagły ostry ból w klatce piersiowej

Nagły ostry ból w klatce piersiowej



Duszność

Duszność



Oddech płytki, szybki

Oddech płytki, szybki



Sinica

Sinica



Świszczący odgłos z rany, ew.

Świszczący odgłos z rany, ew.

widoczne ciało obce w ścianie

widoczne ciało obce w ścianie

klatki piersiowej

klatki piersiowej

Przyczyny odmy

Przyczyny odmy



Samoistna – np.pęknięcie

Samoistna – np.pęknięcie

istniejącej bulli rozedmowej

istniejącej bulli rozedmowej



Urazowa - otwarta

Urazowa - otwarta

- wentylowa

- wentylowa

Leczenie

Leczenie



Nakłucie w II p. mż. – linia ś-o

Nakłucie w II p. mż. – linia ś-o



Drenaż

Drenaż

Odma prężna

Odma prężna

Rozpoznanie kliniczne !

Rozpoznanie kliniczne !



Postępowanie: natychmiastowe

Postępowanie: natychmiastowe

odbarczenie – punkcja w II

odbarczenie – punkcja w II

przestrzeni międzyżebrowej w linii

przestrzeni międzyżebrowej w linii

środkowoobojczykowej

środkowoobojczykowej

Odma - postępowanie

Odma - postępowanie



Pozycja dogodna dla pacjenta, często na

Pozycja dogodna dla pacjenta, często na

„chorym boku”, tlen, wkłucie dożylne

„chorym boku”, tlen, wkłucie dożylne



Odbarczenie odmy prężnej

Odbarczenie odmy prężnej



Opatrunek na ranę, nie usuwać wbitych w

Opatrunek na ranę, nie usuwać wbitych w

klatkę piersiową ciał obcych

klatkę piersiową ciał obcych



Leki przeciwbólowe

Leki przeciwbólowe



Ścisła obserwacja parametrów życiowych

Ścisła obserwacja parametrów życiowych

Zaburzenia w układzie

Zaburzenia w układzie

krążenia

krążenia

omdlenie

omdlenie



krótkotrwała, przemijająca

krótkotrwała, przemijająca

samoistnie utrata przytomności

samoistnie utrata przytomności

(chwilowe niedokrwienie

(chwilowe niedokrwienie

ośrodkowego układu nerwowego)

ośrodkowego układu nerwowego)

Omdlenie – przyczyny

Omdlenie – przyczyny



Zaburzenia autonomiczne

Zaburzenia autonomiczne

(wazowagalne,

(wazowagalne,

ortostatyczne, nadwrażliwość zatoki szyjnej, reakcja na ból)

ortostatyczne, nadwrażliwość zatoki szyjnej, reakcja na ból)



Zaburzenia krążeniowe

Zaburzenia krążeniowe

(zaburzenia rytmu

(zaburzenia rytmu

serca, zator t. szyjnej, wady zastawkowe serca, nadciśnienie

serca, zator t. szyjnej, wady zastawkowe serca, nadciśnienie

tętnicze, niewydolność naczyniowo-mózgowa)

tętnicze, niewydolność naczyniowo-mózgowa)



Inne :

Inne :

hiperwentylacja, leki, histeria, krwawienie

hiperwentylacja, leki, histeria, krwawienie

podpajęczynówkowe

podpajęczynówkowe

Omdlenie - postępowanie

Omdlenie - postępowanie



Ocena oddechu i krążenia ( u osoby omdlałej

Ocena oddechu i krążenia ( u osoby omdlałej

zachowany jest wydolny oddech i krążenie !)

zachowany jest wydolny oddech i krążenie !)



Ułożyć chorego na plecach i unieść kk. dolne

Ułożyć chorego na plecach i unieść kk. dolne



Po powrocie świadomości uspokoić, zapewnić

Po powrocie świadomości uspokoić, zapewnić

dostęp świeżego powietrza, kontrolować

dostęp świeżego powietrza, kontrolować

tętno, oddech i zmierzyć ciśnienie tętnicze

tętno, oddech i zmierzyć ciśnienie tętnicze



Powiadomić Pogotowie Ratunkowe

Powiadomić Pogotowie Ratunkowe

Rodzaje bólu:

Rodzaje bólu:

1.

1.

Ból trzewny

Ból trzewny

włókna przewodzące w obrębie

włókna przewodzące w obrębie

nerwów współczulnych i

nerwów współczulnych i

przywspółczulnych (bodźce bólowe z

przywspółczulnych (bodźce bólowe z

serca, osierdzia, płuc)

serca, osierdzia, płuc)

bóle źle umiejscawiane, „tępe”,

bóle źle umiejscawiane, „tępe”,

„rozlane”

„rozlane”

Rodzaje bólu:

Rodzaje bólu:

2.

2.

Ból somatyczny

Ból somatyczny

z opłucnej ściennej, otrzewnej, mięśni

z opłucnej ściennej, otrzewnej, mięśni

szkieletowych, skóry

szkieletowych, skóry

ból umiejscawiany precyzyjnie, „ostry”

ból umiejscawiany precyzyjnie, „ostry”

Rodzaje bólu:

Rodzaje bólu:

3.

3.

„

„

atypowe” bóle w klatce piersiowej

atypowe” bóle w klatce piersiowej

sposób odczuwania nie jest

sposób odczuwania nie jest

charakterystyczny

charakterystyczny

Anatomia –struktury klatki

Anatomia –struktury klatki

piersiowej

piersiowej



skóra, tkanka podskórna, mięśnie

skóra, tkanka podskórna, mięśnie



kości – żebra, mostek obojczyki

kości – żebra, mostek obojczyki



elementy chrzęstne

elementy chrzęstne



struktury układu oddechowego:płuca,

struktury układu oddechowego:płuca,

drogi oddechowe

drogi oddechowe



struktury układu krążenia: serce, duże

struktury układu krążenia: serce, duże

naczynia

naczynia



struktury układu pokarmowego: przełyk

struktury układu pokarmowego: przełyk

Obraz kliniczny pacjenta z

Obraz kliniczny pacjenta z

bólem w klatce piersiowej

bólem w klatce piersiowej



wywiad

wywiad



objawy towarzyszące

objawy towarzyszące

Wywiad:

Wywiad:



Określenie bólu: czynniki nasilające lub

Określenie bólu: czynniki nasilające lub

łagodzące ból-aktywność fizyczna,

łagodzące ból-aktywność fizyczna,

pozycja ciała, przełykanie pokarmów

pozycja ciała, przełykanie pokarmów

stałych i płynnych, posiłki, oddychanie,

stałych i płynnych, posiłki, oddychanie,

leki

leki



Próba umiejscowienia bólu (rozróżnienie

Próba umiejscowienia bólu (rozróżnienie

czy jest to ból somatyczny czy trzewny)

czy jest to ból somatyczny czy trzewny)

wywiad

wywiad



Czy podobne incydenty miały miejsce w

Czy podobne incydenty miały miejsce w

przeszłości ?

przeszłości ?



Czy są czynniki zagrożenia: np. palenie

Czy są czynniki zagrożenia: np. palenie

tytoniu, nadużywanie alkoholu,

tytoniu, nadużywanie alkoholu,

zażywanie narkotyków - kokaina

zażywanie narkotyków - kokaina

Objawy towarzyszące

Objawy towarzyszące

Wymagające natychmiastowej interwencji:

Wymagające natychmiastowej interwencji:



trudności w oddychaniu i mówieniu

trudności w oddychaniu i mówieniu



nitkowate tętno

nitkowate tętno



zaburzenia rytmu serca

zaburzenia rytmu serca



hipotensja (ciśnienie skurczowe<100

hipotensja (ciśnienie skurczowe<100

mm Hg

mm Hg



zaburzenia świadomości – splątanie

zaburzenia świadomości – splątanie



zlewne poty

zlewne poty

Objawy towarzyszące

Objawy towarzyszące



kołatanie serca

kołatanie serca



zawroty głowy

zawroty głowy



gorączka

gorączka



kaszel

kaszel



osłabienie

osłabienie



nudności, wymioty

nudności, wymioty

Przyczyny bólu stanowiące

Przyczyny bólu stanowiące

zagrożenie dla życia

zagrożenie dla życia



Niedokrwienie mięśnia sercowego

Niedokrwienie mięśnia sercowego



Zatorowość płucna

Zatorowość płucna



Rozwarstwienie aorty

Rozwarstwienie aorty



Tamponada serca

Tamponada serca



Odma opłucnowa ciśnieniowa

Odma opłucnowa ciśnieniowa



Perforacja przełyku

Perforacja przełyku

Przyczyny poważne, nie

Przyczyny poważne, nie

stanowiące bezpośredniego

stanowiące bezpośredniego

zagrożenia

zagrożenia



Stabilna choroba wieńcowa

Stabilna choroba wieńcowa



Odma opłucnowa

Odma opłucnowa



Zapalenie płuc

Zapalenie płuc



Schorzenia w obrębie jamy

Schorzenia w obrębie jamy

brzusznej

brzusznej

Łagodne lub przewlekłe

Łagodne lub przewlekłe

przyczyny bólu w klatce

przyczyny bólu w klatce

piersiowej

piersiowej



Zapalenie osierdzia

Zapalenie osierdzia



Choroby przełyku

Choroby przełyku



Dolegliwości w obrębie układu

Dolegliwości w obrębie układu

mięśniowo-szkieletowego

mięśniowo-szkieletowego



Choroby płuc i jamy brzusznej

Choroby płuc i jamy brzusznej

Postępowanie z pacjentem z

Postępowanie z pacjentem z

bólami w klatce piersiowej

bólami w klatce piersiowej



Badanie pacjenta zgodnie z regułą

Badanie pacjenta zgodnie z regułą

ABC

ABC



Po wstępnej ocenie – uzupełnienie

Po wstępnej ocenie – uzupełnienie

oceny o pełne badanie

oceny o pełne badanie

przedmiotowe

przedmiotowe



Badania dodatkowe ukierunkowane

Badania dodatkowe ukierunkowane

w zależności od stwierdzanego

w zależności od stwierdzanego

charakteru bólu

charakteru bólu

Zawał mięśnia sercowego

Zawał mięśnia sercowego

nagłe zwężenie tętnicy wieńcowej

nagłe zwężenie tętnicy wieńcowej

niedotlenienie

niedotlenienie

obszaru mięśnia

obszaru mięśnia

sercowego zaopatrywanego przez tę

sercowego zaopatrywanego przez tę

tętnicę

tętnicę

martwica

martwica

obszaru mięśnia

obszaru mięśnia

sercowego

sercowego

Następstwa zawału mięśnia

Następstwa zawału mięśnia

sercowego

sercowego



nagła śmierć

nagła śmierć



niewydolność krążenia

niewydolność krążenia



zaburzenia rytmu serca –

zaburzenia rytmu serca –

MIGOTANIE KOMÓR

MIGOTANIE KOMÓR



wstrząs kardiogenny

wstrząs kardiogenny

Ból wieńcowy

Ból wieńcowy



Ból za mostkiem, rozlany, tępy, palący,

Ból za mostkiem, rozlany, tępy, palący,

ściskający

ściskający



promieniowanie do żuchwy, zębów,

promieniowanie do żuchwy, zębów,

kończyn górnych, łopatki.

kończyn górnych, łopatki.



Ustępuje po NTG, po przerwaniu wysiłku

Ustępuje po NTG, po przerwaniu wysiłku



Nie zależy od fazy oddychania, ruchu

Nie zależy od fazy oddychania, ruchu

ciała

ciała



W cukrzycy może przebiegać bezbólowo

W cukrzycy może przebiegać bezbólowo

Zawał mięśnia serca

Zawał mięśnia serca



W 90% przypadków osoba w stanie zagrożenia życia

W 90% przypadków osoba w stanie zagrożenia życia

styka się z laikiem

styka się z laikiem



60-70% nagłych zgonów występuje poza szpitalem.

60-70% nagłych zgonów występuje poza szpitalem.



Czynniki ryzyka: wiek >40rż, płeć, otyłość, mało

Czynniki ryzyka: wiek >40rż, płeć, otyłość, mało

ruchliwy tryb życia, stres, dieta, tytoń, nadciśnienie,

ruchliwy tryb życia, stres, dieta, tytoń, nadciśnienie,

cukrzyca, zaburzenia lipidowe, uwarunkowania

cukrzyca, zaburzenia lipidowe, uwarunkowania

genetyczne.

genetyczne.



Zawał z załamkiem Q – pełnościenny 80%, ST

Zawał z załamkiem Q – pełnościenny 80%, ST

uniesienie, szpiczaste T

uniesienie, szpiczaste T



Zawał bez załamka Q – niepełnościenny, niedokrwienie

Zawał bez załamka Q – niepełnościenny, niedokrwienie

podwsierdziowe, ST obniżone, odwrócone załamki T

podwsierdziowe, ST obniżone, odwrócone załamki T

Zawał mięśnia sercowego

Zawał mięśnia sercowego



Ból za mostkiem – tępy, palący

Ból za mostkiem – tępy, palący

ściskający

ściskający



Nie ustępuje w spoczynku ani po

Nie ustępuje w spoczynku ani po

nitroglicerynie

nitroglicerynie



Nie zmienia się pod wpływem

Nie zmienia się pod wpływem

oddychania, kaszlu, przy zamianie

oddychania, kaszlu, przy zamianie

pozycji ciała

pozycji ciała

Postępowanie w zawale

Postępowanie w zawale

serca

serca



Pozycja ciała dogodna dla chorego,

Pozycja ciała dogodna dla chorego,

zwykle półsiedząca,

zwykle półsiedząca,

tlen

tlen

, wkłucie

, wkłucie

dożylne.

dożylne.



NTG s.l.,spray

NTG s.l.,spray



Aspiryna 300 mg p.o.

Aspiryna 300 mg p.o.



MF w dawkach frakcjonowanych i.v.

MF w dawkach frakcjonowanych i.v.

- M O N A -

- M O N A -