Agresja u ludzi

13. Kontrolowanie agresji

Przeszkody w skutecznym

radzeniu sobie z agresją



daleko nam do pełnego zrozumienia
przyczyn agresji i zmiennych moderujących
jej przejawy ( interwencje kierowane na
symptomy, nie źródła);



powszechne akceptowanie agresji i
przemocy jako nieuniknionych cech natury
ludzkiej

( agresja jest tylko opcjonalną strategią

istot ludzkich ).

Strategie ukierunkowane

na jednostkę



Katharsis



Karanie agresji



Radzenie sobie z gniewem



Uczenie się obserwacyjne

Trening zaszczepiania się

przeciwko stresowi ( SIT

Meichenbauma, 1975 )

Adaptacja SIT do panowania nad gniewem Becka i Fernandeza

( 1998 ):



Faza 1

-

Identyfikacja bodźców sytuacyjnych wyzwalających reakcję gniewu

-

Wypróbowywanie stwierdzeń na własny temat mających na celu
reinterpretację sytuacji i ułatwienie zdrowych reakcji ( „mogę sobie z
tym poradzić…”)



Faza 2

-

Nabywanie umiejętności relaksacji

-

Łączenie poznawczych stwierdzeń na własny temat z relaksacją po
ekspozycji bodźców wyzwalających gniew ( uspokojenie umysłu i ciała )



Faza 3

-

Faza prób

-

Ekspozycja na bodźce wyzwalające gniew w wyobraźni lub podczas
odgrywania ról

-

Ćwiczenie technik poznawczych i relaksacyjnych do momentu uzyskania
automatyczności reakcji fizycznych i umysłowych na dany sygnał

Strategie ukierunkowane

na grupę



Sankcje prawne



Przeciwdziałanie przemocy w szkole



Zapobieganie agresji i przemocy w
rodzinie

Przeciwdziałanie przemocy w

szkole D. Olweusa (1994 )



Ogólne warunki wstępne

Świadomość i zaangażowanie ze strony dorosłych ( rodziców
i nauczycieli )



Środki na poziomie szkoły

Sondaż kwestionariuszowy
Ogólnoszkolna konferencja na temat znęcania się
Lepszy nadzór w czasie ferii i wakacji
Spotkania rodziców z pracownikami szkoły



Środki na poziomie klasy

Przyjęcie w klasie reguł przeciw znęcaniu się
Spotkania klasowe



Środki na poziomie indywidualnym

Poważne rozmowy z agresorami i ofiarami
Poważne rozmowy z rodzicami ofiar i agresorów
Odwoływanie się do wyobraźni uczniów przez nauczycieli i rodziców

Interwencje
psychologiczne



Program ćwiczenia empatii u dzieci



Trening rozwiązywania problemów



Modelowanie czynności prospołecznych



Kształtowanie postaw dzieci wobec przemocy w mediach



Program interwencji G. R. Pattersona ( 1986 )



Program zaradczy przeciw mobbingowi w szkole

D. Olweusa ( 1998 )



W poszukiwaniu wartości. Ćwiczenia z uczniami

K. Ostrowskiej 9 1994 )



Spójrz inaczej na agresję E. Czemierowska i A. Kołodziejczyk
( 1998 )



Program interwencji w sytuacji agresji w szkole G. Poraj ( 2002
)