Symptomy

Symptomy

dysleksji i

dysleksji i

dysleksji

dysleksji

rozwojowej:

rozwojowej:

Wiek 6 – 7 lat

Wiek 6 – 7 lat

:

:

•

Obniżona sprawność ruchowa m.in. Dziecko słabo biega i skacze, ma

Obniżona sprawność ruchowa m.in. Dziecko słabo biega i skacze, ma

trudności z wykonywaniem ćwiczeń równoważnych , ma trudności z

trudności z wykonywaniem ćwiczeń równoważnych , ma trudności z

uczeniem się jazdy na rowerze, hulajnodze, nartach.

uczeniem się jazdy na rowerze, hulajnodze, nartach.

•

Trudności z wykonywaniem precyzyjnych ruchów w zakresie

Trudności z wykonywaniem precyzyjnych ruchów w zakresie

samoobsługi np. używaniem widelca.

samoobsługi np. używaniem widelca.

•

Trudności z rzucaniem i chwytaniem piłki. Nieprawidłowe układanie w

Trudności z rzucaniem i chwytaniem piłki. Nieprawidłowe układanie w

palcach narzędzia do pisania; trudności z rysowaniem szlaczków,

palcach narzędzia do pisania; trudności z rysowaniem szlaczków,

odtwarzaniem złożonych figur geometrycznych.

odtwarzaniem złożonych figur geometrycznych.

•

Trudności z poprawnym używaniem wyrażeń przyimkowych,

Trudności z poprawnym używaniem wyrażeń przyimkowych,

opisujących stosunki przestrzenne:

opisujących stosunki przestrzenne:

nad-pod, za-przed, wewnątrz-na

nad-pod, za-przed, wewnątrz-na

zewnątrz.

zewnątrz.

•

Wadliwa wymowa, częste przekręcanie trudnych wyrazów, błędy

Wadliwa wymowa, częste przekręcanie trudnych wyrazów, błędy

gramatyczne.

gramatyczne.

•

Trudności z zapamiętywaniem wiersza, piosenki, więcej niż jednego

Trudności z zapamiętywaniem wiersza, piosenki, więcej niż jednego

polecenia w tym samym czasie; trudność z zapamiętywaniem nazw,

polecenia w tym samym czasie; trudność z zapamiętywaniem nazw,

mylenie nazw zbliżonych fonetycznie; trudność z zapamiętaniem

mylenie nazw zbliżonych fonetycznie; trudność z zapamiętaniem

materiału uszeregowanego w serie i sekwencje, jak nazwy dni tygodnia,

materiału uszeregowanego w serie i sekwencje, jak nazwy dni tygodnia,

pór roku, kolejnych posiłków i szeregi 4-cyfrowe.

pór roku, kolejnych posiłków i szeregi 4-cyfrowe.

•

Trudności w różnicowaniu głosek podobnych np. s-z, k-g, b-

Trudności w różnicowaniu głosek podobnych np. s-z, k-g, b-

p; trudności z wydzielaniem sylab i głosek ze słów, ich

p; trudności z wydzielaniem sylab i głosek ze słów, ich

syntezowaniem i manipulowaniem ze strukturą

syntezowaniem i manipulowaniem ze strukturą

fonologiczną słów.

fonologiczną słów.

•

Trudności z wyróżnianiem elementów z całości, a także z ich

Trudności z wyróżnianiem elementów z całości, a także z ich

syntezowaniem w całość.

syntezowaniem w całość.

•

Trudności z wyodrębnianiem szczegółów różniących dwa

Trudności z wyodrębnianiem szczegółów różniących dwa

obrazki, z odróżnianiem kształtów podobnych lub

obrazki, z odróżnianiem kształtów podobnych lub

identycznych, lecz inaczej położonych w przestrzeni.

identycznych, lecz inaczej położonych w przestrzeni.

•

Opóźnienie rozwoju lateralizacji.

Opóźnienie rozwoju lateralizacji.

•

Opóźnianie orientacji w schemacie ciała i przestrzeni:

Opóźnianie orientacji w schemacie ciała i przestrzeni:

dziecko ma trudności z określaniem swoich części ciała. Nie

dziecko ma trudności z określaniem swoich części ciała. Nie

umie wskazać kierunku na prawo i lewo od siebie.

umie wskazać kierunku na prawo i lewo od siebie.

•

Trudności w orientacji w czasie, np. z określaniem pory roku,

Trudności w orientacji w czasie, np. z określaniem pory roku,

dnia, godziny na zegarze.

dnia, godziny na zegarze.

•

Trudności w nauce czytania (wolno czyta, głoskuje,

Trudności w nauce czytania (wolno czyta, głoskuje,

przekręca, nie zawsze dokonuje poprawnej syntezy)

przekręca, nie zawsze dokonuje poprawnej syntezy)

Wiek młodszy szkolny 7 -10

Wiek młodszy szkolny 7 -10

lat:

lat:

•

Mała sprawność ruchowa całego ciała: dziecko ma problem z

Mała sprawność ruchowa całego ciała: dziecko ma problem z

nauczeniem się jazdy na dwukołowym rowerze, wrotkach, łyżwach,

nauczeniem się jazdy na dwukołowym rowerze, wrotkach, łyżwach,

niechętnie uczestniczy w zabawach ruchowych i lekcjach w-f.

niechętnie uczestniczy w zabawach ruchowych i lekcjach w-f.

•

Obniżona sprawność ruchowa rąk.

Obniżona sprawność ruchowa rąk.

•

Trudności z używaniem nożyczek.

Trudności z używaniem nożyczek.

•

Trudności z rzucaniem piłki do celu i chwytaniem.

Trudności z rzucaniem piłki do celu i chwytaniem.

•

Dziecko brzydko i niechętnie rysuje, pisze, nie mieści się w liniaturze,

Dziecko brzydko i niechętnie rysuje, pisze, nie mieści się w liniaturze,

zbyt mocno uciska długopis, ręka szybko się meczy, pisze wolno.

zbyt mocno uciska długopis, ręka szybko się meczy, pisze wolno.

•

Trudności z rysowaniem szlaczków, odtwarzaniem złożonych figur

Trudności z rysowaniem szlaczków, odtwarzaniem złożonych figur

geometrycznych.

geometrycznych.

•

Trudności z zapamiętywaniem.

Trudności z zapamiętywaniem.

•

Wadliwa wymowa, przekręcanie wyrazów, używanie sformułowań

Wadliwa wymowa, przekręcanie wyrazów, używanie sformułowań

niepoprawnych pod względem gramatycznym.

niepoprawnych pod względem gramatycznym.

•

Trudności z poprawnym używaniem wyrażeń przyimkowych,

Trudności z poprawnym używaniem wyrażeń przyimkowych,

opisujących stosunki przestrzenne:

opisujących stosunki przestrzenne:

nad-pod, za-przed, wewnątrz-na

nad-pod, za-przed, wewnątrz-na

zewnątrz

zewnątrz

.

.

•

Trudności z pamięcią fonologiczną, sekwencyjną, zapamiętywaniem

Trudności z pamięcią fonologiczną, sekwencyjną, zapamiętywaniem

wiersza, piosenki, więcej niż jednego polecenia w tym samym czasie.

wiersza, piosenki, więcej niż jednego polecenia w tym samym czasie.

•

Trudności z zapamiętywaniem nazw, mylenie nazw

Trudności z zapamiętywaniem nazw, mylenie nazw

zbliżonych fonetycznie, trudność z zapamiętaniem

zbliżonych fonetycznie, trudność z zapamiętaniem

materiału uszeregowanego w serie i sekwencje, jak

materiału uszeregowanego w serie i sekwencje, jak

nazwy dni tygodnia, pór roku, nazw miesięcy.

nazwy dni tygodnia, pór roku, nazw miesięcy.

•

Trudności z nazywaniem i zapamiętaniem liter

Trudności z nazywaniem i zapamiętaniem liter

alfabetu, cyfr, powtarzaniem z pamięci szeregu słów

alfabetu, cyfr, powtarzaniem z pamięci szeregu słów

oraz szeregów cyfrowych.

oraz szeregów cyfrowych.

•

Trudności z szybkim wymienianiem nazw.

Trudności z szybkim wymienianiem nazw.

•

Wolne tempo nazywania szeregu prostych obrazków.

Wolne tempo nazywania szeregu prostych obrazków.

•

Trudności z zapamiętaniem tabliczki mnożenia.

Trudności z zapamiętaniem tabliczki mnożenia.

•

Trudności z wyróżnieniem elementów z całości, a

Trudności z wyróżnieniem elementów z całości, a

także z ich syntezowaniem w całość.

także z ich syntezowaniem w całość.

•

Utrzymująca się oburęczność.

Utrzymująca się oburęczność.

•

Trudność z jednoczesnym wskazaniem na sobie

Trudność z jednoczesnym wskazaniem na sobie

części ciała.

części ciała.

•

Trudności z określeniem położenia przedmiotów względem siebie.

Trudności z określeniem położenia przedmiotów względem siebie.

•

Pisanie liter i cyfr zwierciadlanie lub zapisywanie wyrazów od

Pisanie liter i cyfr zwierciadlanie lub zapisywanie wyrazów od

strony prawej do lewej.

strony prawej do lewej.

•

Trudności w czytaniu: wolne tempo, prymitywna technika, bardzo

Trudności w czytaniu: wolne tempo, prymitywna technika, bardzo

szybko czyta, lecz popełnia przy tym wiele błędów, niewłaściwe i

szybko czyta, lecz popełnia przy tym wiele błędów, niewłaściwe i

słabe rozumienie przeczytanego tekstu.

słabe rozumienie przeczytanego tekstu.

•

Trudności z opanowaniem poprawnej pisowni związane z

Trudności z opanowaniem poprawnej pisowni związane z

opóźnieniem rozwoju spostrzegania wzrokowego i pamięci

opóźnieniem rozwoju spostrzegania wzrokowego i pamięci

wzrokowej; trudności z zapamiętaniem kształtu rzadziej

wzrokowej; trudności z zapamiętaniem kształtu rzadziej

występujących liter, mylenie liter podobnych pod względem

występujących liter, mylenie liter podobnych pod względem

kształtu:

kształtu:

l-t-ł, m-n.

l-t-ł, m-n.

mylenie liter identycznych, lecz inaczej

mylenie liter identycznych, lecz inaczej

położonych w przestrzeni:

położonych w przestrzeni:

p-b-d,

p-b-d,

popełnianie błędów podczas

popełnianie błędów podczas

przepisywania tekstów.

przepisywania tekstów.

•

Trudności z opanowaniem poprawnej pisowni związane z

Trudności z opanowaniem poprawnej pisowni związane z

opóźnieniem rozwoju spostrzegania słuchowego dźwięków mowy

opóźnieniem rozwoju spostrzegania słuchowego dźwięków mowy

oraz opóźnieniem pamięci słuchowej i mowy: mylenie liter

oraz opóźnieniem pamięci słuchowej i mowy: mylenie liter

odpowiadających głoskom podobnym fonetycznie, trudności z

odpowiadających głoskom podobnym fonetycznie, trudności z

zapisywaniem zmiękczeń, mylenie głosek i-j, głosek nosowych ą-

zapisywaniem zmiękczeń, mylenie głosek i-j, głosek nosowych ą-

om, ę-en, nagminne opuszczenie, dodawanie, przestawianie,

om, ę-en, nagminne opuszczenie, dodawanie, przestawianie,

podwajanie liter i sylab, pisanie wyrazów bezsensownych, nasilone

podwajanie liter i sylab, pisanie wyrazów bezsensownych, nasilone

trudności podczas pisania ze słuchu.

trudności podczas pisania ze słuchu.

Wiek szkolny – powyżej 10 r. ż

Wiek szkolny – powyżej 10 r. ż

(od klasy IV)

(od klasy IV)

•

Obniżona sprawność ruchowa całego ciała

Obniżona sprawność ruchowa całego ciała

dziecko ma problem z nauczeniem

dziecko ma problem z nauczeniem

się jazdy na dwukołowym rowerze, wrotkach, łyżwach, niechętnie

się jazdy na dwukołowym rowerze, wrotkach, łyżwach, niechętnie

uczestniczy w zabawach ruchowych i lekcjach w-f.

uczestniczy w zabawach ruchowych i lekcjach w-f.

•

Obniżona sprawność ruchowa rąk; trudności z wykonywaniem

Obniżona sprawność ruchowa rąk; trudności z wykonywaniem

precyzyjnych ruchów w czasie zajęć szkolnych np. rysowaniem

precyzyjnych ruchów w czasie zajęć szkolnych np. rysowaniem

schematów.

schematów.

•

Trudności z rzucaniem piłki do celu i chwytaniem.

Trudności z rzucaniem piłki do celu i chwytaniem.

•

Uczeń brzydko i niechętnie rysuje, pisze mało czytelnie, zbyt mocno

Uczeń brzydko i niechętnie rysuje, pisze mało czytelnie, zbyt mocno

przyciska długopis, ręka się męczy, nie nadąża przepisywać tekst z

przyciska długopis, ręka się męczy, nie nadąża przepisywać tekst z

tablicy, nie nadąża z wykonywaniem prac pisemnych podczas

tablicy, nie nadąża z wykonywaniem prac pisemnych podczas

sprawdzianów.

sprawdzianów.

•

Używanie niepoprawnych sformułowań pod względem gramatycznym.

Używanie niepoprawnych sformułowań pod względem gramatycznym.

•

Trudności z poprawnym używaniem wyrażeń przyimkowych, opisujących

Trudności z poprawnym używaniem wyrażeń przyimkowych, opisujących

stosunki przestrzenne:

stosunki przestrzenne:

nad-pod, za-przed, wewnątrz-na zewnątrz.

nad-pod, za-przed, wewnątrz-na zewnątrz.

•

Trudności z różnicowaniem podobnych głosek, myli wyrazy zbliżone

Trudności z różnicowaniem podobnych głosek, myli wyrazy zbliżone

fonetycznie.

fonetycznie.

•

Trudności w operowaniu na cząstkach fonologicznych.

Trudności w operowaniu na cząstkach fonologicznych.

•

Trudności z językami obcymi: problemy z zapamiętywaniem słówek,

Trudności z językami obcymi: problemy z zapamiętywaniem słówek,

prawidłową wymową.

prawidłową wymową.

•

Trudności ze słuchaniem i z zapamiętywaniem instrukcji.

Trudności ze słuchaniem i z zapamiętywaniem instrukcji.

•

Trudności z szybkim przypominaniem sobie nazw,

Trudności z szybkim przypominaniem sobie nazw,

nazwisk, z właściwym używaniem wyrazów w

nazwisk, z właściwym używaniem wyrazów w

odpowiednim znaczeniu.

odpowiednim znaczeniu.

•

Trudności w przedmiotach szkolnych wymagających

Trudności w przedmiotach szkolnych wymagających

dobrej percepcji wzrokowej, spostrzegania przestrzeni i

dobrej percepcji wzrokowej, spostrzegania przestrzeni i

pamięci wzrokowej: przyroda – zła orientacja na mapie.

pamięci wzrokowej: przyroda – zła orientacja na mapie.

•

Mylenie znaków i symboli matematycznych takich jak

Mylenie znaków i symboli matematycznych takich jak

+ i x, znaków mniejszości i większości.

+ i x, znaków mniejszości i większości.

•

Problemy z figurami geometrycznymi.

Problemy z figurami geometrycznymi.

•

Trudności z interpretacją symboli i odczytywaniem

Trudności z interpretacją symboli i odczytywaniem

tabel.

tabel.

•

Mylenie kierunków lewo-prawo, góra-dół.

Mylenie kierunków lewo-prawo, góra-dół.

•

Trudności w starannym i prawidłowym zapisywaniu

Trudności w starannym i prawidłowym zapisywaniu

cyfr w odpowiednich kolumnach.

cyfr w odpowiednich kolumnach.

•

Zła orientacja na mapie, mylenie kierunków w

Zła orientacja na mapie, mylenie kierunków w

przestrzeni.

przestrzeni.

•

Odczytywanie liczb od prawej do lewej.

Odczytywanie liczb od prawej do lewej.

•

Trudności z zapamiętaniem terminów, dat w życiu codziennym.

Trudności z zapamiętaniem terminów, dat w życiu codziennym.

•

Problemy z określeniem chronologii zdarzeń, datowaniem wydarzeń.

Problemy z określeniem chronologii zdarzeń, datowaniem wydarzeń.

•

Ograniczona pamięć krótkoterminowa, trudności w uczeniu się

Ograniczona pamięć krótkoterminowa, trudności w uczeniu się

faktów.

faktów.

•

Trudności w zapamiętywaniu definicji, słownictwa, wyrazów.

Trudności w zapamiętywaniu definicji, słownictwa, wyrazów.

•

Trudności w formułowaniu następstwa myśli w mowie, planowaniu i

Trudności w formułowaniu następstwa myśli w mowie, planowaniu i

pisaniu wypracowań.

pisaniu wypracowań.

•

Trudności z odnalezieniem właściwego słowa.

Trudności z odnalezieniem właściwego słowa.

•

Trudności w natychmiastowym odpowiadaniu na pytanie.

Trudności w natychmiastowym odpowiadaniu na pytanie.

•

Wolniejsze automatyzowanie się procesu uczenia się.

Wolniejsze automatyzowanie się procesu uczenia się.

•

Trudności w pamięciowym opanowaniu tabliczki mnożenia, alfabetu.

Trudności w pamięciowym opanowaniu tabliczki mnożenia, alfabetu.

•

Trudności w zapamiętywaniu kolejności wykonywania czynności.

Trudności w zapamiętywaniu kolejności wykonywania czynności.

•

Trudności w zapamiętywaniem wierszy i terminów.

Trudności w zapamiętywaniem wierszy i terminów.

•

Przekręcanie nazw i nazwisk.

Przekręcanie nazw i nazwisk.

•

Trudności ze skupieniem uwagi przez dłuższy czas.

Trudności ze skupieniem uwagi przez dłuższy czas.

•

W sytuacji stresu liczne błędy podczas pisania, które uczeń jest w

W sytuacji stresu liczne błędy podczas pisania, które uczeń jest w

stanie dostrzec po pewnym czasie.

stanie dostrzec po pewnym czasie.

•

Trudności w robieniu więcej niż jednej rzeczy w tym samym czasie.

Trudności w robieniu więcej niż jednej rzeczy w tym samym czasie.

•

Nienadążanie w sytuacjach takich jak egzamin, test, klasówka.

Nienadążanie w sytuacjach takich jak egzamin, test, klasówka.

•

Trudności w czytaniu:

Trudności w czytaniu:

•

Opóźnione tempo opanowania czytania w

Opóźnione tempo opanowania czytania w

stosunku do rówieśników i dzieci o tym

stosunku do rówieśników i dzieci o tym

samym poziomie inteligencji.

samym poziomie inteligencji.

•

Czytanie wolne, niedokładne i niepłynne.

Czytanie wolne, niedokładne i niepłynne.

•

Czytanie poprawne pod względem

Czytanie poprawne pod względem

technicznym, ale bez zrozumienia.

technicznym, ale bez zrozumienia.

•

Czytanie na głos bardzo nieporadne,

Czytanie na głos bardzo nieporadne,

wywołuje silny lęk.

wywołuje silny lęk.

•

Mylne odczytywanie wyrazów o podobnej

Mylne odczytywanie wyrazów o podobnej

budowie w języku ojczystym i obcym.

budowie w języku ojczystym i obcym.

•

Odczytywanie wyrazów od tyłu.

Odczytywanie wyrazów od tyłu.

•

Niechęć do czytania.

Niechęć do czytania.

•

Pisanie – poprawność ortograficzna:

Pisanie – poprawność ortograficzna:

•

Zapisywanie wyrazu w różny sposób w tej samej pracy pisemnej.

Zapisywanie wyrazu w różny sposób w tej samej pracy pisemnej.

•

Opuszczanie, dodawanie i przestawianie liter w pracy.

Opuszczanie, dodawanie i przestawianie liter w pracy.

•

Opuszczanie, podwajanie sylab i wyrazów.

Opuszczanie, podwajanie sylab i wyrazów.

•

Mylenie liter podobnych, np.

Mylenie liter podobnych, np.

b-d-p-g, w-m-n-u, l-t-ł.

b-d-p-g, w-m-n-u, l-t-ł.

•

Pisanie – tworzenie tekstu:

Pisanie – tworzenie tekstu:

•

Trudności z pisaniem wypracowań, wolne tempo.

Trudności z pisaniem wypracowań, wolne tempo.

•

Trudności w poprawnym stosowaniu wyrazów.

Trudności w poprawnym stosowaniu wyrazów.

•

Niezbyt liczne błędy gramatyczne.

Niezbyt liczne błędy gramatyczne.

•

Trudności z pisaniem w języku obcym.

Trudności z pisaniem w języku obcym.

•

Trudności ze zmianą stylu pisania, aby dostosować się do

Trudności ze zmianą stylu pisania, aby dostosować się do

wymagań różnych nauczycieli.

wymagań różnych nauczycieli.

•

Pisanie – kaligrafia:

Pisanie – kaligrafia:

•

Odręczne pismo jest nierówne, niestaranne, mało czytelne.

Odręczne pismo jest nierówne, niestaranne, mało czytelne.

•

Pisanie może być dla ucznia czynnością żmudną, mozolną.

Pisanie może być dla ucznia czynnością żmudną, mozolną.

•

Zbyt wolne przepisywanie z tablicy.

Zbyt wolne przepisywanie z tablicy.

•

Wolne tempo pisania.

Wolne tempo pisania.

•

Szybkie męczenie się ręki.

Szybkie męczenie się ręki.

•

Trudności w szybkim sporządzaniu notatek podczas wykładu,

Trudności w szybkim sporządzaniu notatek podczas wykładu,

dziecko nie potrafi słuchać i pisać jednocześnie.

dziecko nie potrafi słuchać i pisać jednocześnie.