Błona komórkowa:

bariera i przegroda

Rola receptorów, kanałów

i przenośników w błonach

Trzy
podstawowe
źródła
informacji
morfogenetyczn
ej:

1. Informacja
genetyczna zapisana
w DNA
2. Informacja
modyfikowana przez
środowisko
3. Informacja zawarta
w prawzorze komórki
płciowej

Komórka eukariotyczna jest:

•

Strukturą samo złożeniową

• Strukturą samo replikującą się

• Centrum informatycznym

• Centrum decyzyjnym

• Organizmem symbiotycznym

• Organizmem samowystarczalnym

energetycznie

• Organizmem zdolnym do samodzielnego

ruchu

• Organizmem utrzymującym swój kształt

• Organizmem utrzymującym swoje

środowisko

• Organizmem zapewniającym własny

transport

• Organizmem zdolnym do samoobrony

• Organizmem zdolnym do samo odbudowy

Struktura przestrzenna komórki jest utrzymywana
dzięki słabym oddziaływaniom chemicznym :

Specyficznym

jak wiązania wodorowe i jonowe

I

niespecyficznym

jak oddziaływania

międzycząsteczkowe van der Waalsa

Polimery takie jak wielocukry, białka i
kwasy nukleinowe są połączone wiązaniami
kowalencyjnymi w sposób liniowy.
Wiązania drugo, trzecio i czwartorzędowe
czynią
z nich struktury przestrzenne.

cztery stopnie komplikacji budowy białek

struktury od lewej: I; II; III; IV rzędowa

Błony reticulum
endoplazmatycznego

Błona
komórkowa

Zewnętrzna błona
otoczki jądrowej

Wewnętrzna błona
otoczki jądrowej

Zewnętrzna błona
mitochondrium

Wewnętrzna błona
mitochondrium

Przestrzeń
międzybłonowa

Błony komórek
Wykazują
polaryzację
strukturalną
biochemiczna.
Ma to ścisły
związek
z ich
funkcjonowaniem

Strona
cytoplazmatycz
na

Pojedyncza błona
lizosomu

Strona zewnętrzna

Schemat przekroju błony według modelu „płynnej mozaiki”

Kora błony

Sieć białek które związane są z błoną

erytrocytu

Strona cytoplazmatyczna
membrany

spektry
na

aktyna

Białka transmembranowe

Białka
łączące

Białka
łączące

Glikokaliks cytozol jądro błona
komórkowa

Funkcje błon:

chronią komórki przed działaniem czynników
fizycznych i chemicznych, a także przed wnikaniem
obcych organizmów, w szczególności
chorobotwórczych,

regulują  transport wybranych substancji z i do
komórki,

reagują na bodźce chemiczne, termiczne,
elektryczne
i mechaniczne,

pełnią także funkcje enzymatyczne, katalizując
różne reakcje metaboliczne,

utrzymują równowagą między ciśnieniem
osmotycznym wewnątrz i na zewnątrz komórki.

Fosfolipidy (inaczej fosfatydy lub
fostotłuszczowce) to

lipidy

, w

których skład wchodzą:

glicerol,

kwasy tłuszczowe, kwas fosforowy

związany z

zasadą azotową

, lub

choliną

.

Cząsteczki amfipatyczne

to takie cząsteczki, które zawierają i grupy hydrofobowe i grupy hydrofilowe

Strona zewnętrzna błony

Strona cytoplazmatyczna błony

P

ro

c

e

n

t

w

s

zy

s

tk

ic

h

fo

s

fo

li

p

id

ó

w

Fosfolipidy

Asymetryczny rozkład fosfolipidów w błonie komórkowej

Przestrzeń zewnętrzna

Cytozo
l

Ruchy fosfolipidów w błonie

Mniej ruchliwe

Bardziej
ruchliwe

Translokaza
Aminofosfolipido
wa
Transport PS i PE

Płaszcz cukrowy (glikokaliks)

Małe
molekuły
hydrofobowe

Małe molekuły
polarne
nienaładowane

Duże molekuły
polarne
nienaładowane

Jony

Relatywna
przepuszczalno
ść
dwuwarstwy
lipidowej