SPECYFIKA
POSTĘPOWANIA Z
DZIECKIEM CHORYM



W stanie nagłego zagrożenia życia może

stwarzać trudności diagnostyczno-lecznicze



Specyfika postępowania z dzieckiem chorym

wynika z jego morfologii, fizjologii, psychiki,
innej niż dorosłych



Choroby dziecka i ich przebieg wymagają

odmiennego diagnozowania i leczenia



Tworzone są szpitalne oddziały ratunkowe

dzieci (SORD) i pediatryczne zespoły
wyjazdowe ratownictwa



Stany nagłe u dzieci dotyczą chorób na

podłożu: stanów zapalnych, urazów, wad
rozwojowych, zatruć, nowotworów



Najczęściej występujące – stany zapalne –

zwłaszcza układu oddechowego



Najgroźniejsze – obrażenia ciała – największa

grupa chorób wymagających natychmiastowej
pomocy



Urazy to najczęstsza przyczyna kalectwa i

śmierci

SPECYFIKA POSTĘPOWANIA
Z DZIECKIEM CHORYM



Wywiad



Badanie fizykalne



Badania obrazowe



Laboratoryjne



Powyższe elementy różnią się od

analogicznych u dorosłych (tym bardziej, im
młodsze dziecko)



Należy pamiętać o podziale na okresy

rozwojowe: noworodkowy, niemowlęcy,
poniemowlęcy, przedszkolny, wczesnoszkolny,
późnoszkolny

BADANIE WSTĘPNE



Biorąc pod uwagę wiek,

można zaraz wykluczyć wiele
chorób: w wieku szkolnym
uporczywe wymioty nie
mogą myć spowodowane
wrodzonym przerostowym
zwężeniem odźwiernika, a
nagłe napadowe bóle
brzucha nie są spowodowane
samoistnym wgłobieniem
jelita charakterystycznym
dla niemowląt

BADANIE WSTĘPNE

WYWIAD



U noworodków i niemowląt – od rodziców



Wiek wczesnoszkolny – wiarygodny wywiad,

ale niektóre fakty mogą być zatajone



Wywiad od rodziców jest subiektywny



Trudne do ustalenia okoliczności i objawy

stanów nagłych u dzieci maltretowanych
(zatajanie faktów, kłamstwo)

BADANIE FIZYKALNE



Bolesne okolice ciała w ostatniej kolejności



Wyjątek krwawiące, rozległe rany i ciężkie

złamania, wymagające natychmiastowego
zaopatrzenia i unieruchomienia



Trudność u noworodków i niemowląt w

przypadku bólu



U dzieci w 1. roku życia rozpoznanie stanu

wstrząsu może być trudne – pozorny spokój,
senność, spowolnienie przy zachowanych
podstawowych czynn0ściach życiowych w
ciężkim zakażeniu, mogą być objawami
wstrząsu



U dzieci w wieku przedszkolnym lub szkolnym

nadpobudliwość, podniecenie i niepokój może
być objawem zbliżającego się wstrząsu
(niekiedy obserwowane u dzieci oparzonych)



Istotne stałe monitorowanie funkcji życiowych



Każde dziecko zgłaszające się do SOR z

powodu nagłej choroby wymaga zbadania i
udzielenia pomocy



Spośród dzieci zgłaszających się do SOR tylko

5% wymaga hospitalizacji

BADANIE FIZYKALNE

WSTĘPNE BADANIE:



A – drożność dróg oddechowych



B – ocena oddychania



C – krążenie krwi



D – stan neurologiczny



E – wstępny wywiad

OCENA DROŻNOŚCI DRÓG
ODDECHOWYCH



Przyczyny niedrożności: wady rozwojowe,

ciała obce, guzy nowotworowe, choroby
alergiczne, stany zapalne, pourazowe,
choroby neurologiczne, zatrucia



Wrodzony język olbrzymi lub cofnięta nasada

w zespole Pierre’a Robina może zatykać
wejście do krtani – wymaga to podciągnięcia
języka i położenia na brzuchu



Niedrożność spowodowana guzem – wymaga

intubacji



lub tracheostomii



Ropień okolicy górnych dróg oddechowych –

opróżnić



Ciało obce w gardle – można usunąć palcem



Pod kontrolą wzroku bada się obrzęk i

zwężenie na tle zapalnym, alergicznym,
chemicznym – wymaga zastosowania
farmakoterapii, a gdy brak powodzenia –
tracheostomii lub intubacji



Przed udrażnianiem dróg oddechowych należy

odessać wydzielinę

OCENA DROŻNOŚCI DRÓG
ODDECHOWYCH



Przyczyny niewydolności: zmiany w drogach

oddechowych, miąższu płuc, opłucnej, tchawicy,
śródpiersie, serce



Stany zapalne krtani, tchawicy, płuc, opłucnej,

zwężenie dróg oddechowych i zmniejszenie
powierzchni wymiany gazowej



Wady rozwojowe – rozedma płuc, przepukliny

przeponowe, niedorozwoje lub brak płuca,



Stany pourazowe – odma, krwiak opłucnej,

stłuczenie i obrzęk płuc, złamania żeber…



Choroby układu nerwowego – zapalenie opon

mózgowo-rdzeniowych i inne

OCENA WYDOLNOŚCI
ODDECHOWEJ

OCENA ZABURZEŃ
KRĄŻENIA



Określenie tętna, RR, pracy serca, barwy

skóry, stanu ogólnego, wydolności
oddechowej



Spowodowane: ciężkim urazem

mechanicznym, termicznym, wadami
wrodzonymi (przeciek L-P i P-L)



Ciężkie wady serca dotyczą najczęściej

noworodków i niemowląt – mała swoistość
objawów, np. częste infekcje, trudności w
odżywianiu, zmiany zabarwienia skóry

ZABURZENIA
NEUROLOGICZNE



ocena jest trudniejsza niż u dorosłych – wynika z

niedojrzałości układu nerwowego i kształtowania się
wielu objawów wraz z rozwojem dziecka



Wywiad – pytać o rozwój czynności życiowych,

zainteresowań, kontakt z otoczeniem, początek
mowy i postęp w mówieniu



Ocena neurologiczna – określić stan świadomości:

przytomne, reaguje na głos, reaguje na ból, głęboko
nieprzytomne



Można posługiwać się zmodyfikowaną dziecięcą

skalą Glasgow: otwarcie oczu, reakcja słowna,
reakcja ruchowa na bodźce



Poddać ocenie czynności ruchowe dziecka:

ocena nerwów czaszkowych i rdzeniowych
(ocena w czasie chodzenia i zabawy)



Ocena funkcji sensorycznych u dziecka



Określenie koordynacji ruchu (próba

Romberga – czucie głębokie zależne od
móżdżku)



Odruch Babińskiego : ocena dróg

piramidowych –

PAMIĘTAJ: u niemowląt nie

świadczy o patologii i zazwyczaj zanika po
ukończeniu 1. roku życia



Gdy zaburzenia świadomości – sprawdzić

drożność dróg oddechowych i podać tlen

ZABURZENIA
NEUROLOGICZNE

Ciało obce w nosie i uchu



Ciało obce w nosie



Jedyne co może zrobić poszkodowany to zatkać

druga dziurkę i spróbować wydmuchnąć.



Użycie jakichkolwiek narzędzi grozi

wystąpieniem krwawienia.



Ciało obce w uchu



Należy spróbować przez zwyczajne potrząsanie

głową.



Nie wolno manipulować w przewodzie

słuchowym.

Ciało obce u dorosłych – dla
porównania



Utkwienie w przełyku ciała obcego jest brane

pod uwagę w przypadku ściskającego bólu i
trudności w przełykaniu. W takiej sytuacji
chorego należy sprowokować do wymiotów.

Ciało obce w tchawicy



Najskuteczniejszą metodą jest tzw. chwyt

Heimlicha, nazywany też tłocznią

brzuszną.

Uwaga! Upewnij się, że masz

do czynienia z udławieniem, a nie z

atakiem serca!



Ratujący staje z tyłu za pacjentem. Obejmuje

go oburącz za brzuch tak, aby dłonie zetknęły

się na brzuchu powyżej pępka. Nagłym ruchem

przyciska go mocno do siebie powodując

gwałtowne zwiększenie się tłoczni brzusznej

działającej z kolei na klatkę piersiową. Ciało

obce bywa w ten sposób gwałtownie

"wyciśnięte" z tchawicy na zewnątrz.

Ciało obce w tchawicy



Można również tą czynność wykonać u

pacjenta leżącego. Ratujący klęka przed

pacjentem i kładzie mu obydwie ręce na

nadbrzusze ponad pępkiem. Teraz przez

gwałtowne ściśnięcie zwiększa się ciśnienie

tłoczni brzusznej.



Gdy się dławisz, a jesteś sam, spróbuj wykonać

manewr na sobie, kładąc zaciśniętą pięść

wewnętrzną stroną na brzuchu nieco powyżej

pępka i obejmując ją drugą dłonią. Możesz też

posłużyć się czymkolwiek, co popchnie

przeponę od dołu.

Ciało obce w tchawicy



Rękoczyn Heimlicha – przeciwwskazania



Kobiety w ciąży



Ludzie o znacznej otyłości



Pacjenci nieprzytomni



Dzieci

Ciało obce w tchawicy



Udławienia u dzieci do 1 roku życia



Nie rób nic, jeśli dziecko może oddychać,

wydawać dźwięki lub gdy kaszle. Te objawy

oznaczają, że do tchawicy dociera powietrze i

dziecko samo wykrztusi z tchawicy to, co się

tam znalazło. Wszelkie środki, które

zastosujesz mogą zaburzyć ten naturalny

proces i częściowe zablokowanie dróg

oddechowych przekształci się w ich całkowite

zatkanie.



Uważnie obserwuj co się dzieje, gdy trzeba -

interweniuj.

Ciało obce w tchawicy



Dzieci do 1 roku życia



Gdy nie może oddychać ani wydawać

dźwięków przełóż je sobie przez rękę, twarzą

do dołu, tak, żeby jego głowa znalazła się niżej

niż tułów.



Nie uciskaj brzucha niemowlęcia.



Nasadą dłoni wykonaj z wyczuciem 5 uderzeń

w plecki dziecka, w miejsce pomiędzy

łopatkami.

Ciało obce w tchawicy



Dzieci do 1 roku życia



Jeśli uderzenia w plecy nie dadzą rezultatu,

zastosuj 5 szybkich uciśnięć poniżej klatki

piersiowej.



Aby to zrobić, odwróć dziecko na plecy. Połóż

je sobie na udach, aby jego głowa była poniżej

tułowia. Palce wskazujący i środkowy jednej

ręki połóż poniżej dolnej części mostka i

wykonaj 5 szybko po sobie następujących

uciśnięć.



Jeśli i to nie przyniesie rezultatów, odblokuj

drogi oddechowe, chwytając język i żuchwę

niemowlęcia między kciuk i palec.



Sprawdź, czy nie widać obcego ciała w gardle.

Spróbuj je wyciągnąć tylko, gdy jest dobrze

widoczne.

Ciało obce w tchawicy



Dzieci do 1 roku życia



Jeśli klatka piersiowa się nie unosi, powtórz

sekwencję - 5 uderzeń w plecy i 5 uciśnięć - aż

do skutku, każąc komuś wezwać pogotowie

ratunkowe.



Gdy dławi się większe dziecko (powyżej 1 roku

życia) - połóż je na podłodze twarzą do góry i

dalej postępuj tak jak w przypadku dorosłego,

który leży, ale uklęknij u stóp dziecka.



Zastosuj manewr Heimlicha (tłocznia

brzuszna), używając obu dłoni, kładąc nasadę

dłoni znajdującej się pod spodem na brzuchu,

między pępkiem a dolnymi żebrami. Wykonuj

manewr delikatnie.

Głowa dziecka lub niemowlęcia musi znajdować

się niżej niż klatka piersiowa. Taka pozycja
pozwala na podtrzymywanie niemowlęcia
przedramieniem, a w przypadku dziecka –
przełożenie je przez uda.

Uciskania nadbrzusza nie wykonuje się i

niemowlęcia z uwagi na ryzyko uszkodzenia
narządów wewnętrznych w jamie brzusznej.

Ciało obce w tchawicy



Wykonuje się 5 serii po 5 razy, gdy to nie

przyniesie oczekiwanego rezultatu



w ostateczności wykonujemy ciśnieniowe

przepchnięcie ciała obcego tj. metodą
usta-usta, zamknięcie nosa, koniecznie
rękoczyn Sellica i nagły, energiczny
wdmuch powietrza.



Jedno płuco w zupełności wystarcza, aby

prawidłowo utlenić krew.

Ciało obce po urazie –

postępowanie



Ciała obce pozostawia się w ranie. Wyjąć

je może tylko lekarz



Ciała obce mogą być usuwane z rany tylko

przez lekarza i ta czynność nie wchodzi w

zakres pierwszej pomocy. Niewprawne

próby usuwania grożą pozostawieniem w

ranie fragmentów ciała obcego, a także

stanowią niebezpieczeństwo

wprowadzenia dodatkowego zakażenia.



Większe ciała obce o gładkich brzegach

często tamponują ranę i zapobiegają tym

samym powstaniu dużego krwawienia.

OSTRE WYSYPKI I STANY
ZAKAŹNE



Najczęściej zakażenia

bakteryjne i wirusowe



Ostra choroba zakaźna –

rozpoznanie kliniczne,
radiologiczne i laboratoryjne



Najczęściej wywołujące

infekcje u dzieci bakterie:
gronkowce, paciorkowce,
dwoinki zapalenia opon
mózgowo-rdzeniowych,
pneumokoki, Klebsiella

OSTRE STANY BAKTERYJNE



Wywiad

– ukierunkowany na epidemiologię w

środowisku chorego dziecka



Ważny początek i przebieg choroby



Choroby matki przed ciążą i w czasie ciąży



Przebieg porodu



GORĄCZKA:



U noworodków lub wcześniaków z niską masą

ciała temperatura może nie wzrastać lub spadać
mimo infekcji



WYSYPKA – na skórze lub innych częściach ciała,

typowa dla chorób zakaźnych



BÓL – głowy, mięśni, stawów, brzucha



ZABURZENIA ŚWIADOMOŚCI – apatia,

nadpobudliwość – wskazówka do dalszych badań
neurologicznych



Posiewy z płynów ustrojowych i krwi -

nieodzowne

OSTRE STANY BAKTERYJNE



Wymagają pilnej diagnostyki u dzieci celem

określenia etiologii i wdrożenia odpowiedniej
antybiotykoterapii



LECZENIE OBJAWOWE:



przeciwgorączkowe, nawadniające,

uzupełnianie niedoborów wodno-
elektrolitowych, zwalczanie kwasicy i obrzęku
mózgu, przez włączanie leków
odwadniających



W ciężkich przypadkach (posocznicy) istnieje

uzasadnienie do zastosowania
immunoglobulin

OSTRE STANY BAKTERYJNE



Łatwe przenoszenie się



najczęściej: grypa, ospa, odra, wzw,

cytomegalia, infekcja adenowirusowa



Obniżają odporność organizmu, nie nadają się

do antybiotykoterapii i sprzyjają nadkażeniom
bakteryjnym



WYWIAD

- dokładny, należy ustalić, gdzie

dziecko przebywało (wakacje zagraniczne –
Afryka, Azja; np. gorączka krwotoczna



Określić wiek, płeć dziecka – noworodki i

niemowlęta narażone są na infekcje ospą
wietrzną, cytomegalią, eneterowirusami



Określić początek choroby; stan zdrowia

rodzeństwa również ważny



Dotychczasowe szczepienia

OSTRE WIRUSOWE CHOROBY
ZAKAŹNE



Badanie fizykalne –

przytomność, ogólna
orientacja, splątanie,
senność, śpiączka…



Drgawki, niedowłady,

porażenia , parestezje
objawy oponowe



PAMIĘTAJ – choroby CUN:

półpasiec, Heinego-Medina,
wirusowe zapalenie mózgu



Gorączka, zmiany skórne,

najczęściej cieżki stan
dziecka

OSTRE STANY
WIRUSOWE



Bóle głowy – w neuroinfekcjach



Bóle kości – grypa



Bóle brzucha – enterowirusy, rotawirusy



Biegunka – zakażenia jelitowe



WIRUSEMIA – przejściowe zakażenie

ougólnione – obecność wirusów we krwi



Badania dodatkowe w SOR – morfologia, OB.,

białko CRP, analiza moczu

OSTRE STANY
WIRUSOWE

Drgawki

są częstym objawem neurologicznym we
wszystkich grupach wiekowych u dzieci

częstość ich występowania wynosi 4-6
przypadków na 1000 dzieci

wystąpienie drgawek nie jest rozpoznaniem
nozologicznym, a jedynie objawem
sygnalizującym zmiany w o.u.n. ,
wymagającym kompleksowych badań i planu
postępowania

Międzynarodowa klasyfikacja napadów
drgawek

Napady częściowe



Proste

(świadomość

zachowana) : ruchowe,

czuciowe, wegetatywne,

psychiczne



Złożone

(świadomość

zaburzona) : częściowe

proste, po których

następuje zaburzenie

świadomości oraz

świadomość zaburzona od

początku napadu -

czasami z objawami

automatyzmu

Napady uogólnione



Nieświadomości



Toniczno – kloniczne



Miokloniczne



Atoniczne



Zespół Westa

Drgawki gorączkowe



Pojawiają się wraz z gwałtownym
skokiem gorączki do 39

0

C



Występują w wieku:

9 mies.życia - 5 rok życia



Często są rodzinne



Ustępują samoistnie bez swoistego
leczenia



Mają zawsze dobre rokowanie

PODZIAŁ DRGAWEK
GORĄCZKOWYCH



“PROSTE” - 80%



uogólnione



krótkotrwałe (<

15’)



Gorączka >38

stopni



Występują

jednokrotnie w
ciągu
pierwszych 24h
choroby
gorączkowej



“ZŁOŻONE”
(ATYPOWE) - 20%

ogniskowe
Trwają ponad

15’, mogą
sugerować
organiczną
przyczynę

Powtarzają się

w ciągu 24h

Drgawki - przyczyny:

Pochodzenia centralnego:



w przebiegu infekcji

(zapalenie opon mózg.-rdzen,

zap. mózgu, ropień mózgu,

ropniak podtwardówkowy)



gorączkowe



padaczkowe



pourazowe (stłuczenia

mózgu, obrzęk, krwawienie

wewnątrzczaszkowe)



na skutek obrzęku

nieurazowego (po

zatrzymaniu krążenia, w

zespole Rey’a)



nowotworowe

Nie związane z patologią

OUN:



metaboliczne (hipoglikemia,
hiponatremia, hipokalcemia,
hipernatremia, z niedoboru
pirydoksyny)



na skutek nagłego
odstawienia leków



pochodzenia narządowego

(w niewydolności nerek,

w niewydolności wątroby,
w bloku serca,
w nadciśnieniu
tętniczym)

DRGAWKI- leczenie tzw

.”dwutorowe”

Terapia początkowa

cel: przerwanie napadu

Terapia w zależności od

przyczyny

Terapia początkowa

(przerwanie

napadu):



doodbytniczo –

diazepam

(mikrowlewki doodbytnicze: Diazepam RecTubes,
Relsed - po 5mg, po 10mg)

w dawce: 0,3 – 0,5 mg/kg m.c.

tj. dzieci o m.c. do 15 kg - 5 mg,
dzieci o m.c. od 15 kg - 10 mg (od 3 roku życia)

ewentualnie powtórzyć po 5 minutach



alternatywa –

klonazepam

i.v.

(Rivotril amp. 1ml=1mg)

w dawce: 0,05 – 0,1 mg/kg m.c.

Terapia w zależności od przyczyny

:



obniżenie gorączki

paracetamolem

w

czopkach

w dawce: 10-20 mg/kg

m.c.



wyrównanie zaburzeń metabolicznych,
elektrolitowych



ustalenie rodzaju uszkodzenia c.u.n.



zapobieganie skutkom zatruć



wyrównanie objawów wstrząsu,
niedotlenienia i zaburzeń płynowych

DRGAWKI GORĄCZKOWE



Napady niepadaczkowe



Zwykle uogólnione – toniczno-kloniczne,

spowodowane procesami chorobowymi o
lokalizacji pozamózgowej



Najczęściej incydentalne (5% dzieci)



Decydują 3 czynniki: temperatura ciała, wiek

dziecka i predyspozycja genetyczna
(dziedziczenie autosomalnie dominująco?)



Wartość graniczna temperatury 38,5 st C, ale

najczęściej pojawiają się powyżej 40 st C



Do 4. roku życia 85% drgawek to drgawki

gorączkowe

NIEPADACZKOWE CHOROBY

DRGAWKOWE



Dotyczą ok. 5% dzieci



Najczęściej związane z gorączką, rzadziej

urazem i chorobami metabolicznymi

Napady drgawek występujące w pierwszych 28

dniach życia określane są jako

drgawki

noworodkowe

lub według najnowszego nazewnictwa

padaczka noworodkowa

Etiologia i rozpoznanie

napadów drgawkowych u noworodków

1-3 doba życia

powyżej 3 doby

życia

Występują u 2-14 na 1000 donoszonych noworodków i u 200 na 1000

wcześniaków

Etiologia występowania drgawek

w

1-3- dobie życia

w ok. 90%:



Niedotlenienie
okołoporodowe



Krwawienia
wewnątrzczaszkowe



Urazy okołoporodowe



Infekcje OUN
(bakteryjne, TORCH)

w ok. 10%:



Hipokalcemia



Hipoglikemia



Hiponatremia



Hiperbilirubinemia



Drgawki
pirydoksynozależne



Hiperglicynemia



Zespół odstawienia leków
(morfina, anestetyki)

Etiologia występowania drgawek

powyżej

3 doby życia



Genetycznie uwarunkowane błędy metaboliczne



Hipomagnezemia



Wady mózgu



Łagodne drgawki noworodkowe (samoistne, rodzinne)



Schorzenia genetyczne

Obraz kliniczny padaczki noworodkowej:



Napady o typie ruchów gałek ocznych,
automatyzmów ssania i połykania, ruchów
pływania i jazdy na rowerze, często z
bezdechami



Napady miokloniczne, toniczne

,

kloniczne



Napady o typie automatyzmów ruchowych



Napady wędrujące



Napady mieszane

POSTĘPOWANIE RATUNKOWE

PRZEDSZPITALNE



Zebrać wywiad, ocenić stan dziecka, ocenić wydolność

krażeniowo-oddechową



Zabezpieczyć przed urazami podczas napadu drgawek



Ustalić wstępne przyczyny drgawek



Przerwać napad podając leki przeciwdrgawkowe oraz

inne metody lecznicze (przeciwgorączkowe w
drgawkach gorączkowych)



Przeprowadzić ogólne badanie neurologiczne



Po wstępnym zaopatrzeniu przetransportować dziecko

do szpitala



WYWIAD - czy dziecko mogło zażyć jakiś lek, czy były

wcześniej takie napady, temperatura ciała

Postępowanie diagnostyczne:



Oznaczenie stężenia: glukozy, bilirubiny,

sodu, wapnia, magnezu w surowicy



Badanie ogólne i bakteriologiczne płynu

mózgowo- rdzeniowego



Badania serologiczne w kierunku zakażeń

TORCH



USG mózgu



Oznaczenie kwasów organicznych w

moczu metodą GCMS



Stężenie aminokwasów w surowicy i

płynie mózgowo-rdzeniowych



Stężenie pirydoksyny w surowicy



Kariotyp



Badanie met .PCR -TORCH w surowicy i

płynie mózgowo-rdzeniowym



EEG



MMR lub KT mózgu

LECZENIE



Lek pierwszego rzutu DIAZEPAM (relanium,

valium) dożylnie lub do jamy szpikowej 0.1-
0.3 mg/kg mc lub doodbytniczo w dawce 0.5
mg/kg mc po raz pierwszy i 0.25 mg/kg mc w
razie konieczności stosowania dawek
kolejnych



Początek działania po podaniu dożylnym

wynosi 1-3 min, po doodbytniczym 5 min



MIDAZOLAM (alternatywa dla diazepamu;

preparat Dormicum) także stosowanie i.m. 0.2
mg/kg mc, ze skutkiem po 5 min, gdy inny
dostęp jest niemozliwy

Leczenie przeciwobrzękowe:



ograniczenie płynów do 70-80 ml/kg
m.c.



Furosemid 1 – 3 mg/kg m.c.



Decadron 0,5 –1,0 mg/kg m.c.



20% Mannitol 1,0 –1,5 g/kg m.c.

Leczenie podtrzymujące:



Phenobarbital (Luminal) 3 – 5
mg/kg/24h co 12h (i.v., p.o)



Phenytoina 2 –20 mg/kg/24h (i.v.,
p.o.)



Lorazepam 0,2 – 0,6 mg/kg/24h co 4
– 6h (i.v., p.o.)



rzadko

: primidon, carbamazepina,

wigabatryna

Najczęściej w leczeniu drgawek noworodkowych

stosowany jest

Phenobarbital

(Gardenal i.v., Luminal p.o., p.r.)



Długotrwały napad

drgawkowy może
doprowadzić do w pełni
rozwiniętej
niewydolności
krążeniowo-
oddechowej, z utratą
przytomności włącznie



Wówczas należy szybko

rozpocząć zabiegi
resuscytacyjne i
dostarczyć dziecko do
szpitala

•

oceny stanu neurologicznego noworodka

•

przyczyny drgawek

•

zapisu EEG

URAZY NARZĄDÓW

WEWNĘTRZNYCH



Najczęstsza przyczyna zgonów wśród dzieci

starszych i młodzieży



Pierwsza pomoc ma zasadnicze znaczenie dla

życia dziecka



Zdecydowana większość – urazy, które nie

prowadzą do przerwania ciągłości tkanek
(tępe) – bardziej brzemienne w skutki niż
urazy otwarte



Najczęstsza lokalizacja urazów dzieci to

głowa, następnie klatka piersiowa i brzuch

PRZYCZYNY URAZÓW W WIEKU

DZIECIĘCYM



Wiek 0-1:

zadławienie, uduszenie, oparzenia,

utonięcia, upadki



Wiek 1-4 lata:

wypadki drogowe (pasażer),

oparzenia, utonięcia, upadki



Wiek 5-14 lat:

wypadki drogowe w charakterze

pasażerów lub pieszych, wypadki rowerowe,
utonięcia

LISTA PEDIATRYCZNEGO WYPOSAŻENIA DLA ZESPOŁU POMOCY

PRZEDSZPITALNEJ

LISTA PEDIATRYCZNEGO WYPOSAŻENIA DLA ZESPOŁU POMOCY

PRZEDSZPITALNEJ



Narządy jamy brzusznej najczęściej podlegające

urazom – śledziona i wątroba (ze względu na
położenie)



Niewielkie rozmiary ciała dzieci i bliskość

powodują, że uszkodzeniu ulega kilka narządów
jednocześnie



Układ kostny mniej uwapniony i bardziej

sprężysty- mniej absorbuje siłę urazu niż u
dorosłych



W ocenie przypadku trzeba zdawać sobie

sprawę, że w braku zewnętrznych oznak urazu
(krwiaki, sińce) uszkodzenia wewnętrzne mogą
być rozległe i przynosić poważne konsekwencje

PRZYCZYNY URAZÓW W
WIEKU DZIECIĘCYM

OCENA ROZLEGŁOŚCI

URAZU



Po rozebraniu dziecka



Ocena drożności dróg oddechowych i

zabezpieczenie kręgosłupa szyjnego,
gdy jest podejrzenie jego uszkodzenia



Urazom głowy często towarzyszą

wymioty – istotne sprawne odsysanie
zalegającej wydzieliny



Częsta przyczyna niedotlenienia w

urazach głowy jest ograniczenie
wymiany powietrza spowodowanej przez
język chorego (ważne szybkie
wysunięcie szczęki)



Napady bezdechu- częste w urazach głowy



Ważna rokowniczo jest reakcja źrenic na

światło



Jej brak lub asymetria sugerują konieczność

zintensyfikowania działań i jak najszybszego
umieszczenia dziecka w oddziale
specjalistycznym

OCENA ROZLEGŁOŚCI
URAZU

URAZ KLATKI PIERSIOWEJ



Dziecko ma giętkie żebra



Sprężystość mostka w

czasie urazu pozwala
przeniknąć sile uderzenia
do płuc i serca i naczyń
krwionośnych



Otarcia naskórka klatki

sygnalizują podejrzenie
wystąpienia wewnętrznych
obrażeń

JAMA BRZUSZNA



Jeśli stan dziecka pogarsza się, mimo braku

zewnętrznych obrażeń, należy podejrzewać
możliwość wystąpienia obrażeń jamy
brzusznej



Jama brzuszna może pomieścić znaczną ilość

krwi

OCENA DZIECI PO
WYPADKU



Ustalić mechanizm wywołujący uraz,

następnie przeprowadzić badanie



Poprosić drugiego ratownika o

unieruchomienie pacjenta i przytrzymanie
jego głowy w neutralnym położeniu, sprawdzić
drożność dróg oddechowych



Jeśli pacjent doznał urazu kończyn –

unieruchomić je, nie zmieniając ich pozycji

OCENA CHOREGO
I POSTĘPOWANIE
Z CHORYM PO
URAZIE

OCENA PARAMETRÓW

ŻYCIOWYCH

SKALA
ŚPIĄCZKI
GLASGOW

TONIĘCIE



Jedna z głównych przyczyn zgonów

dzieci w wieku 7-14 lat



Śmierć w wyniku nagłej

niewydolności krążeniowo-
oddechowej



Niedotlenienie, gwałtowne obniżenie

temperatury ciała i upośledzenie
drożności dróg oddechowych



Niedotlenienie mózgu –

nieodwracalne następstwa



Pozostałe narządy mogą tolerować

brak tlenu nawet 20-30 min



Stopień I – dziecko przytomne, w kontakcie,

niewielkie urazy zewnętrzne



Stopień II – dziecko w ograniczonym

kontakcie, zamroczone, słabo reaguje na
bodźce, liczba i głębokość oddechów
prawidłowe, pełna reakcja na ból



Stopień III – śpiączka, brak reakcji na bodźce

zewnętrzne, w pełni rozwinięta niewydolność
oddechowa



Zaburzenie akcji serca, drgawki, osłabienie

napięcia mięśniowego

TONIĘCIE – 3 stopniowa skala
zmian uszkodzenia organizmu



CZĘŚC DZIECI

ZAKWALIFIKOWANYCH DO II
STOPNIA i WSZYSTKIE
ZAKWALIFIKOWANE DO III STOPNIA
WYMAGAJĄ AKCJI RESUSCYTACYJNEJ



Jeśli nie nastąpiło zatrzymanie krążenia

prawdopodobieństwo powrotu do zdrowia jest
duże



U małych dzieci ochłodzenie w zimnej wodzie

ciała paradoksalnie może być korzystne



Pacjenci z zaburzeniami oddychania

wymagają wentylacji



Każde dziecko wymaga ogrzania



U dzieci nieprzytomnych nie prowokować

wymiotów do czasu odzyskania świadomości



Jeśli wymioty wystąpią – konieczne ułożenie w

pozycji bezpiecznej

OPARZENIA



Ze względu na różnice w grubości skóry

poparzenia u dzieci przebiegają znacznie
poważniej



I etap – określić czynnik, wywołujący

poparzenie



Najgorzej rokują oparzenia substancjami

uszkadzającymi drogi oddechowe i
prowadzącymi do obrzęku – może rozwinąć się
niewydolność oddechowa



Stwierdza się zaczerwienienie jamy ustnej,

obecność sadzy w gardle, świsty w klatce
piersiowej



Stopień I – oparzenie

powierzchowne – naskórek



Stopień II – zmiany skóry

właściwej (bąble,
pęcherze)



Stopień III – zmiany

dotyczą całej skóry,
widoczne zwęglenia –
dziecko może nie
odczuwać bólu (zniszczone
receptory czucia)



Stopień IV – odsłonięcie i

uszkodzenie mięśni i kości

OCENA STOPNIA I

ROZLEGŁOŚCI OPARZEŃ

OPARZENIA



Przy każdym oparzeniu trzeba jak najszybciej

usunąć ubranie



Powierzchnie ciała oparzone środkami

chemicznymi przemyć dużą ilością letniej
wody



Na większości opakowań środków

chemicznych istnieją instrukcje postępowania

DZIĘKUJĘ
ZA UWAGĘ