Przemoc w rodzinie

Dom rodzinny, spostrzegamy jako środowisko miłości i opieki,

bezpieczne i ciepłe miejsce domowego ogniska, schronienie przed
całym złem zewnętrznego świata. Jednak dla wielu ludzi dom
rodzinny jest miejscem terroru i cierpienia, zagrożenia i poniżenia,
lęku i rozpaczy.

Zagadnienia:

1.Perspektywy i aspekty przemocy
2.Pojęcie przemocy gorącej i chłodnej
3.Fazy cyklu przemocy w rodzinie
4.Rola sprawcy i ofiary przemocy domowej
5.Konsekwencje przemocy domowej
6.Przemoc wobec dzieci
7.Sposoby walki z przemocą domową
8.Kampanie społeczne na rzecz ograniczenia przemocy domowej

Przemoc - wywieranie wpływu na proces

myślowy, zachowanie lub stan fizyczny osoby

bez jej przyzwolenia.

Przemoc w rodzinie to zamierzone,

wykorzystujące przewagę sił działanie przeciw

członkowi rodziny, naruszające prawa i dobra

osobiste, powodujące cierpienie i szkody. W

relacji jedna ze stron ma przewagę nad drugą.

Ofiara jest zazwyczaj słabsza, a sprawca

silniejszy.

 W sprawach dotyczących przemocy w rodzinie sądy wydają często

wątpliwe wyroki i maksymalnie złagodzone kary

.

 Każdego roku około 50 kobiet popełnia

samobójstwo

z powodu

przemocy ze strony partnera.

 Co trzecia osoba w Polsce styka się z przemocą w rodzinie.
 Ponad 95% ofiar przemocy w rodzinie to kobiety i dzieci.

 

2005

2006

2007

2008

Liczba ofiar przemocy domowej ogółem

156.788

157.854

130.682

139.747

w tym: kobiety

91.374

91.032

76.162

 81.985

w tym: mężczyźni

10.387

10.313

8.556

 10.664

dzieci do lat 13

37.227

38.233

31.001

 31.699

nieletni od 13 do 18 lat

17.800

18.276

14.963

 15.399

 

2005

2006

2007

2008

Liczba sprawców przemocy domowej ogółem

97.142

96.775

81.743

 86.568

w tym: kobiety

4.153

4.074

3.632

 3.942

w tym: mężczyźni

92.776

92.526

77.937

 82.425

nieletni

213

175

170

 201

Ad1. Perspektywy i aspekty przemocy

Wyróżniamy 4 perspektywy przemocy:

•

A) prawna- we wszystkich cywilizowanych krajach przemoc jest prawnie zakazana

•

B) moralna- krzywdzenie innych jest powszechnie rozpoznawane jako zło

•

C) psychologiczna- tu zwraca się uwagę na to co czują osoby krzywdzone a także
pułapki psychologiczne na nie zastawiane (szantaż)

•

D) społ-polityczna- patologie społeczne wpływające na szerzenie się agresji,
czynniki społeczne i kulturowe, postawy sprzyjające przemocy lub
usprawiedliwiające je.

Aspekty przemocy

•A) agresja to zamierzone działanie
•B) przemoc to naruszenie praw lub dóbr osobistych

•C) przemoc to osłabienie lub brak możliwości samoobrony jednej ze stron- psych i
fizycznych

•D) osoba agresywna ma jakiś powód do tego by się tak zachowywać- afekt
osobisty

PRAWO KARNE O

PRZEMOCY DOMOWEJ

1) Według artykułu 207 kodeksu karnego:
2) § 1. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osoba

najbliższą lub nad inna osoba pozostającą w stałym lub

przemijającym stosunku zależności od sprawcy albo

nad małoletnim lub osoba nieporadna ze względu na jej

stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze

pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

3) § 2. Jeżeli czyn określony w § 1 połączony jest ze

stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca

podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

4) § 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 lub 2

jest targniecie się pokrzywdzonego na własne życie,

sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2

do 12.

Ad.2 Przemoc chłodna i gorąca

Przemoc domowa miewa różną temperaturę, może być gorąca i chłodna.

 

Gorąca przemoc

to furia, która jest wybuchem skumulowanych i niemożliwych do powstrzymania

ataków złości lub wściekłości. Towarzyszy jej pragnienie wywołania cierpienia i

spowodowania jakichś szkód. Gorącą przemoc mogą powodować negatywne i

intensywne przeżycia związane z frustracją, z zablokowaniem jakichś dążeń, z

niespełnieniem pragnień i oczekiwań. Istotnym czynnikiem bywa przekonanie

sprawcy o niezdolności ofiary do obrony i poczucie własnej bezkarności.

Przybiera ona dwie formy: przemocy fizycznej i seksualnej. Sprawca gorącej

przemocy przeżywa chwile poczucia winy i może angażować się w doraźne

próby naprawiania szkód. Jednak przemoc domowa bardzo rzadko jest

jednorazowym wydarzeniem i sprawcy wielokrotnie powtarzają akty przemocy

 

Przemoc chłodna

wydaje się znacznie spokojniejsza, choć czasem jest to spokój pozorny, skrywający

silne emocje, które są skutecznie tłumione i kontrolowane. Polega na

realizowaniu przez sprawcę specyficznego scenariusza zapisanego w jego

umyśle. Człowiek realizujący taki scenariusz przemocy, zmierzając do jakiegoś

celu jest gotowy do wtargnięcia we wnętrze psychiki swojego dziecka lub

współmałżonka.

Sprawca chłodnej przemocy na ogół pozostaje nieświadomy szkodliwości swego

zachowania, ponieważ znajduje uzasadnienie nawet dla okrucieństwa.

Chłodna przemoc wobec dzieci przybiera często formę surowych metod

wychowawczych lub sprawiedliwego karania. Czasem krzywdzenie dzieci

dokonuje się w trakcie prób kształtowania u nich pożądanych cech charakteru,

a czasem jest rezultatem powtarzania metod wychowawczych, których rodzice

doświadczali w dzieciństwie gdy sami byli ofiarami przemocy wychowawczej.

Fazy cyklu przemocy w rodzinie

Bywają chwile, gdy kobieta jest na tyle zrozpaczona, że zaczyna się przygotowywać wewnętrznie do

wyrwania z pułapki i odejścia. Sprawca przemocy zwykle wyczuwa tę gotowość i reaguje

chwilową zmianą postępowania. Okazuje czułość, kupuje prezenty, staje się pobłażliwy, czasem

przeprasza. W miejsce lęku i rozpaczy u kobiety pojawia się nadzieja, że wszystko się zmieni,

więc rezygnuje z ucieczki i postanawia starać się o utrzymanie związku.

•

Faza I - narasta napięcie i agresywność sprawcy. Każdy drobiazg wywołuje jego irytację, za byle

co robi awanturę, zaczyna więcej pić, prowokuje kłótnie i staje się coraz bardziej niebezpieczny.

Kobieta stara się opanować sytuację i oddalić zagrożenie. Często pojawiają się u niej różne

dolegliwości fizyczne, bóle żołądka i głowy, bezsenność i utrata apetytu. Wpada w apatię lub

ogarnia ją silny niepokój. Czasem nie mogąc wytrzymać tego oczekiwania sama prowokuje

spięcie, aby wreszcie "mieć to za sobą".

•

Faza II – eksplozja agresji, Z mało istotnych powodów dochodzi do ataku agresji i rozładowania

złości. Kobieta doznaje zranień fizycznych i psychicznych, znajduje się w stanie szoku. Stara się

uspokoić sprawcę i ochronić siebie. Odczuwa przerażenie, złość, bezradność i wstyd, traci ochotę

do życia.

•

Faza III – faza miodowego miesiąca, Gdy partner wyładował już swą złość i zaczyna sobie zdawać

sprawę z tego co zrobił, nagle staje się inną osobą. Stara się znaleźć jakieś wytłumaczenie i

usprawiedliwienie. Przeżywa poczucie winy, okazuje skruchę, przeprasza i obiecuje, że to się już

nie powtórzy. Zaczyna okazywać ciepło i miłość. Staje się znowu podobny do mężczyzny, jakiego

kobieta pokochała i z jakim się związała. Przynosi kwiaty, prezenty, zachowuje się jakby nigdy

nie było żadnej przemocy. Sprawca i ofiara zachowują się jak świeżo zakochana para. Kobieta

zaczyna wierzyć, że partner się zmienił i że przemoc była jedynie wyjątkowym incydentem, który

już nigdy się nie powtórzy. Czuje się znowu kochana, spełniają się jej marzenia o miłości i

szczęśliwym związku.

Cykl przemocy zaczyna się na nowo.

Ad.4 Rola sprawcy i ofiary w przemocy

Rola ofiary – dzieci bardzo szybko uczą się roli ofiary:
•

oglądając bajki, które zawierają elementy przemocy, gdzie istnieje podział na tych co są

bici - słabszych i tych co biją - mocniejszych

•

dość powszechne praktyki wychowawcze zawierające elementy elementy zbliżone do

przemocy: przewaga sił, naruszenie granic cierpienia na skutek używania czyjejś mocy

Rola sprawcy – w młody wieku mamy w tej roli doświadczenia:
•

Wyrządzanie krzywdy zabawkom, młodszym rówieśnikom, młodszemu rodzeństwu

•

Podziały na sprawców i ofiary w przedszkolu i szkole

Między rolami istnieje wiele powiązań np. sprawcy przemocy najczęściej wywodzą się z

ofiar

Ad. 5 Konsekwencje przemocy domowej

• Zniszczenie psychiki i godności kobiety, przez co rozwija się jej

gotowość do przyjmowania przemocy, dolegliwości fizyczne,
zaburzenia nerwicowe,

• Ofiara zwraca gniew przeciw samej sobie zamiast kierować go na

sprawcę, sprawca robi ofierze „pranie mózgu” – ofiara jest
odizolowana od środowiska społecznego, jest poniżana, degradowana,
zmuszana do posłuszeństwa

Ad. 6 Przemoc wobec dzieci

Przemoc wobec dzieci może przybierać różne formy:
• Przemoc fizyczna
• Przemoc psychiczna
• Przemoc seksualna – najczęściej rodzina ofiary nie wierzy

oskarżeniom ofiary na temat winy członka rodziny.

• Do przemocy może prowadzić fakt, że istnieje nierówność sił między

ofiarą ( dzieckiem ) a oprawcą ( najczęściej dorosłym )

• Przewaga ma miejsce nie tylko na poziomie fizycznym, ale także

psychicznym.

Ad. 7 Sposoby walki z przemocą

•

Profilaktyka przemocy – zmienianie stanu świadomości społecznej i stanu edukacji
społecznej,

•

Interwencje przerywające sytuacje przemocy

•

Działania opiekuńczo – wspierające wobec ofiar,

•

Postępowanie terapeutyczne wobec ofiar

•

Prawo administracyjne dla ofiar i sprawców

Ad. 8 Kampanie społeczne na rzecz ograniczenia przemocy społecznej

•„bo zupa była za słona” – przemoc fizyczna w rodzinie
•„zły dotyk boli przez całe życie” – przemoc seksualna wobec
dzieci

•Bezpłatne telefony dla ofiar przemocy np. Niebieska Linia