Elementy prawa cywilnego

Prawo cywilne

•

gałąź prawa obejmująca

zespół norm prawnych

regulujących stosunki

cywilnoprawne między

podmiotami prawa

prywatnego - (osobami

fizycznymi, osobami

prawnymi oraz jednostkami

organizacyjnymi

niebędącymi osobami

prawnymi, którym ustawy

przyznały zdolność prawną),

a także sytuację prawną

osób i rzeczy jako

podmiotów i przedmiotów

stosunków cywilnoprawnych

oraz treść stosunków

prawnych, na którą składają

się uprawnienia i obowiązki

podmiotów tych stosunków.

Podgałęzie prawa cywilnego

•

część ogólną- reguluje

zagadnienia wspólne dla

całego prawa cywilnego;

•

prawo rzeczowe - odnoszące

się do rzeczy;

•

prawo zobowiązań -

zawierające normy prawa

majątkowego o charakterze

względnym;

•

prawo spadkowe -

zawierające normy prawne

dotyczące przejścia majątku

po zmarłym na inne

podmioty prawa;

•

prawo rodzinne - reguluje

stosunki prawnorodzinne i

majątkowe wewnątrz

rodziny;

Podmioty prawa cywilnego

•

OSOBA FIZYCZNA

to po prostu

człowiek, który ze względu na przyznaną mu

przez prawo zdolność prawną traktowany

jest jako podmiot praw i obowiązków. Z

momentem uzyskania pełnoletności, nie

będąc ubezwłasnowolnionym, człowiek

uzyskuje pełną zdolność do czynności

prawnych i dzięki temu może samodzielnie

dokonywać czynności prawnych.



Osoba małoletnia lub ubezwłasnowolniona

częściowo ma ograniczoną zdolność do

czynności prawnych.



Zdolność do czynności prawnych pozwala

więc na samodzielnie działanie w

postępowaniu. Jeżeli osoba fizyczna nie ma

zdolności do czynności prawnych w

postępowaniu musi działać w jego imieniu

przedstawiciel ustawowy (rodzic, opiekun).

•

OSOBA PRAWNA

nie jest człowiekiem,

chociaż ludzie pełniąc funkcje organów osób

prawnych działają jako osoby prawne. Osoba

prawna jest więc jednostką organizacyjną

wyposażoną przez prawo w osobowość

prawną czyli zdolność do bycia podmiotem

praw i obowiązków oraz zdolność nabywania

tych praw i obowiązków w drodze

samodzielnego składania oświadczeń woli.

Osoba prawna działa przez swoje organy,

może być także reprezentowana przez

przedstawicieli, czy to ustawowych, czy to

ustanowionych w drodze czynności prawnej

czyli pełnomocników.



Typowymi przykładami osób prawnych są:

przedsiębiorstwa państwowe, spółdzielnie,

spółki akcyjne lub z ograniczoną

odpowiedzialnością, stowarzyszenia czy

fundacje.

Rodzaje norm prawa cywilnego

•

Bezwzględnie wiążące – strony

stosunku prawnego muszą się

zastosować do ich brzmienia,

nie mogą samodzielnie

kształtować swojego

zachowania

( charakterystyczne dla prawa

publicznego)

•

Względnie wiążące - ich

zastosowanie zależy od woli

stron, gdy nie ustalają one

inaczej konsekwencji

prawnych ( charakterystyczne

dla prawa prywatnego , częste

zwroty to; „ z braku

odmiennej umowy lub chyba ,

ze strony postanowiły inaczej

‘’

•

Semiimperatywne – strony

mogą zmienić stosunek

prawny, ale tylko na korzyść

określonej w normie strony,

nie mogą pogorszyć jej

sytuacji

Zdolność do czynności prawnych

•

Pełną zdolność do czynności

prawnych- mają osoby, które

ukończyły 18 lat oraz kobiety

od 16 roku życia, jeśli zawarły

małżeństwo i nie są

ubezwłasnowolnione

•

Ograniczoną zdolność do

czynności prawnych mają

osoby małoletnie ,które

ukończyły 13 lat, a także

osoby ubezwłasnowolnione.

Mogą one wydawać zgarbione

pieniądze, jednak na

wykonywanie niektórych

czynności muszą mieć zgodę

przedstawicieli

ustanowionych np. rodzice lub

kuratorzy

•

Brak zdolności do czynności

prawnych – charakteryzują się

osoby poniżej 13 lat, oraz

osoby całkowicie

ubezwłasnowolnione

Wrocław, 10. 10.2000 r.

Sąd Rejonowy we Wrocławiu

Wydział Cywilny

Wierzyciel: Jan Nowak

ul. Kacza 12/18 Wrocław

Dłużnik: Andrzej Kowal

ul. Kacza 11/12 Chełmża

Sgn. akt Km 123/00

Skarga dłużnika na czynność komornika

Wnoszę o:
1. Umorzenie postępowania egzekucyjnego, którego przedmiotem jest samochód zajęty

przez komornika Sądu Rejonowego we Wrocławiu w dniu 1.08.2000 roku w

egzekucji prowadzonej na rzecz Jana Nowaka,

2. Zawieszenie postępowania egzekucyjnego do czasu rozstrzygnięcia przez sąd skargi,
3. Zasądzenie od wierzyciela na rzecz dłużnika kosztów postępowania według norm

przepisanych.

Uzasadnienie

Komornik Sądu Rejonowego we Wrocławiu w dniu 8.10.2000 roku zajął mi

samochód marki Warszawa na zaspokojenie wierzytelności w kwocie 50,00 zł,

objętej tytułem wykonawczym z dnia 1.03.2000 roku sgn. akt 123/00. Mimo mojego

oświadczenia, że samochód ten stanowi jedyne źródło utrzymania dla mnie i mojej

rodziny, żona, nie pracuje, mamy małe dzieci. Jestem kierowcą i samochód jest dla

nas jedynym źródłem utrzymania.
Przy czynnościach komornika był obecny wierzyciel Jan Nowak, który nie zgodził

się na zwolnienie samochodu od zajęcia komorniczego .tym nie zgodził się na

zwolnienie tego przedmiotu z zajęcia komorniczego.
W chwili obecnej pozbawiony zostałem możliwości prowadzenia działalności

zarobkowej.
Chełmża jest rejonem uznanym za szczególnie zagrożony bezrobociem

strukturalnym i dlatego pozbawianie pracy i kierowanie na zasiłek dla

bezrobotnych kolejnego mieszkańca jest działaniem szkodliwym społecznie i

nieuzasadnionym.
Zadłużenie zobowiązuję się spłacić w ratach

Andrzej Kowal

Ubezwłasnowolnienie

•

Decyduje sąd na podstawie

opinii biegłych

•

Dwa rodzaje

ubezwłasnowolnienia

 Całkowite – orzekane w

sytuacji, gdy osoba nie jest w

stanie kierować swoim

postępowaniem np. z

powodu choroby psychicznej,

alkoholizmu, narkomanii

 Częściowe – orzekane w

sytuacji, gdy osoba

potrzebuje pomocy w

prowadzeniu spraw

życiowych, czego przyczyną

może być’ choroba

psychiczna, lżejsze

upośledzenie, zaburzenia

natury psychicznej

Prawo rzeczowe
dzielimy na nieruchomości i ruchomości

UMOWA NAJMU

zawarta dnia ..............................................w ............................................................... pomiędzy

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

zwanym dalej Wynajmującym,

a

.......................................................................................................................................................

zam. w .........................................................................................................................................

zwanym alej Najemcą.

§ 1

1. Wynajmujący oddaje w najem Najemcy

.......................................................................................................................................................

2. Wynajmujący oświadcza, że jest jedynym właścicielem przedmiotu najmu. Wynajmujący umożliwi Najemcy

prawidłowe korzystanie z przedmiotu najmu a w szczególności korzystanie z energii elektrycznej, bieżącej wody,

telefonów, centralnego ogrzewania. Koszty korzystania z tycz usług ponosi Najemca.

§ 2

Najemca będzie korzystał z przedmiotu najmu w następujący sposób

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

§ 3

Najemca płacić będzie Wynajmującemu czynsz w wysokości .............................................. zł

§ 4

Oddzielnej zgody Wynajmującego wymagają następujące czynności:

- podnajem, oraz oddanie przedmiotu najmu do używania osobom trzecim,

- wszystkie zmiany i ulepszenia przedmiotu najmu.

§ 5

Najemca będzie dokonywał we własnym zakresie konserwacji przedmiotu najmu oraz napraw bieżących.

§ 6

Umowa zostaje zawarta na okres od .................... .................. do .................... ................. . Bezpłatnego

§ 7

Każda ze stron może umowę wypowiedzieć z zachowaniem .......................okresu wypowiedzenia.

§ 8

Wynajmujący może rozwiązać umowę bez zachowania terminów wypowiedzenia, jeżeli Najemca zalega z należnym

czynszem za ........................... lub narusza inne postanowienia umowy. W przypadku zaistnienia okoliczności, o

którym mowa wyżej, Najemca obowiązany jest rozliczyć się z Wynajmującym i opuścić przedmiot najmu w

terminie ........................ dni.

§ 9

Zmiany umowy będą dokonywane w formie pisemnej pod rygorem nieważności.

§ 10

Opłatę skarbową z tytułu tejże umowy uiści Najemca.

§ 11

W sprawach nie uregulowanych w niniejszej umowie będą miały zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego.

§ 12

Umowa zostaje sporządzona w dwóch jednakowych egzemplarzach, po jednym dla każdej ze stron.

................................................... ......................................................

Wynajmujący Najemca

PRAWO SPADKOWE

•

reguluje przechodzenie

(dziedziczenie) praw

majątkowych (spadek) z osoby

zmarłej (spadkodawca) na

osobę żyjącą (spadkobierca).

•

DZIEDZICZENIE USTAWOWE

– kodeks cywilny określa krąg

spadkobierców ustawowych

oraz wysokość przypadającym

im udziałów spadkowych.

Dziedziczenie ustawowe ma

miejsce tylko wtedy, gdy nie ma

testamentu

•

DZIEDZICZENIE

TESTAMENTOWE –

spadkodawca sam określa krąg

spadkobierców i przypadające

im udziały spadkowe w drodze

sporządzenia testamentu, który

jest rozporządzeniem

majątkiem na wypadek śmierci.

Testamenty zwykłe to:

•

testament własnoręczny

(holograficzny) – jest to testament

napisany w całości pismem ręcznym,

własnoręcznie podpisany i opatrzony

datą.

•

testament notarialny – jest to

testament sporządzony przez

notariusza w formie aktu notarialnego.

•

testament allograficzny - sporządzony

poprzez ustne oświadczenie ostatniej

woli w obecności dwóch świadków

wobec wójta (burmistrza, prezydenta

miasta), starosty, marszałka

województwa, sekretarza powiatu albo

gminy lub kierownika urzędu stanu

cywilnego. Oświadczenie spadkodawcy

spisuje się w protokole z podaniem

daty jego sporządzenia. Protokół

odczytuje się spadkodawcy w

obecności świadków. Protokół

powinien być podpisany przez:

–

spadkodawcę,

–

osobę, wobec której wola została

oświadczona,

–

świadków.

•

W przypadku gdy spadkodawca nie

może podpisać protokołu, należy to

zaznaczyć w protokole oraz wskazać

przyczyny braku podpisu. Testamentu

opisanego w pkt. 3 nie mogą

sporządzić osoby głuche lub nieme.

•

przykład

data

Ja niżej podpisany

……………. , urodzony

………………….. w

…………………. , świadomy

podejmowanych czynności,

oświadczam, iż powołuję do

1/3 spadku

………………………, i do 2/3

spadku ……………………..

podpis

Testament ustny

•

Testament ustny -

testament sporządzany

głównie w przypadku obawy

szybkiej śmierci.

•

Spadkodawca oświadcza

swoją wolę ustnie, nie musi

jednak wyrazić jej słowami,

ale może być ona wyrażona

także za pomocą pewnych

gestów i znaków

zrozumiałych dla otoczenia.

•

Z tej formy testamentu mogą

więc korzystać osoby głuche,

nieme oraz głuchonieme.

•

Ustne oświadczenie ostatniej

woli spadkodawcy musi być

złożone przy jednoczesnej

obecności przynajmniej

trzech świadków.

Testament podróżny

•

Testament podróżny - rodzaj

testamentu szczególnego,

który może być sporządzony

podczas podróży na polskim

statku morskim lub

powietrznym przed dowódcą

statku lub jego zastępcą.

•

Oświadczenie spadkodawcy

podlega spisaniu przez

dowódcę lub jego zastępcę w

obecności dwóch świadków.

•

Pismo podpisują świadkowie,

dowódca lub jego zastępca

oraz spadkodawca, jeśli jest

to możliwe.

•

Treść ustnego testamentu,

gdy nie stwierdzono jej na

piśmie, może być w ciągu

sześciu miesięcy odtworzona

przed sądem na podstawie

zeznań świadków.

Testament wojskowy

•

forma testamentu

szczególnego przewidziana

przez art. 954 kc i

przeznaczona dla żołnierzy

oraz osób powiązanych z

Siłami Zbrojnymi.

•

Przesłanki

•

żołnierze pełniący czynną

służbę wojskową

•

pracownicy cywilni

zatrudnieni w Siłach

Zbrojnych

•

osoby cywilne towarzyszące

siłom zbrojnym

–

członkowie PCK i służby

medyczne (np. pielęgniarki)

–

osoby wykonujące czynności

duszpasterskie (kapelani)

•

osoby cywilne na obszarze

będącym pod zarządem

organów wojskowych.

data

Ja niżej podpisany ……………. ,

urodzony ………………….. w

…………………. , świadomy

podejmowanych czynności,

oświadczam, iż wolą moją

powołać do całości spadku

mojego syna. Jednocześnie

zobowiązuję go do przekazania

samochodu marki Ford mojemu

bratu.

podpis

UMOWA DAROWIZNY

zawarta dnia......................................

w........................................................................ pomiędzy

.........................................................................................................................

..............................

zam.

w ................................................................................................................

..........................

zwanym dalej Darczyńcą,

a

.........................................................................................................................

..............................

zam.

w ................................................................................................................

..........................

zwanym dalej Obdarowanym.

§ 1

Darczyńca zobowiązuje się wydać następujące rzeczy

ruchome ......................................................................................................

.................................................

.........................................................................................................................

..............................

na rzecz Obdarowanego, a Obdarowany przyjmuje te rzeczy na własność.

§ 2

Darczyńca, ma prawo odwołać wykonaną darowiznę w każdym czasie jeżeli

Obdarowany dopuścił się względem niego lub jego najbliższych rażącej

niewdzięczności.

§ 3

Umowę sporządzono w dwóch jednakowych egzemplarzach, po jednym dla każdej

ze stron.

§ 4

W sprawach nieuregulowanych mają zastosowanie przepisy Kodeksu Cywilnego.

..................................... ......................

...............

Darczyńca Obdarowany