Wymagania ergonomiczne dla
stanowisk pracy z komputerami
( z monitorami ekranowymi )

ERGONOMIA I FIZJOLOGIA PRACY

Część II 2009 rok

Obserwowane trendy



Zmiany w ostatnich latach:

-

Komputery osobiste, sieci,
telekomunikacja

-

Interaktywny sposób pracy

-

Teleinformatyka podstawą
funkcjonowania gospodarki

-

70% stanowisk pracy wyposażonych
w komputery

Komputer ( oprogramowanie ) podstawowym
narzędziem wspomagania pracy umysłowej



Użytkownik końcowy nie jest informatykiem



Pracodawca nie jest informatykiem



Praca zawodowa odbywa się na styku
własnej dziedziny zawodowej i informatyki



Konieczność nadążania metod zarządzania
firmą za rozwojem technologii
informatycznych



Konieczność ciągłego podnoszenia
kwalifikacji

Typowe dolegliwości podczas użytkowania



Bóle oczu



Bóle palców i dłoni



Bóle głowy



Bóle szyi, barków i ramion



Bóle pleców



Ucisk na żołądek



Napięcie mięśni nóg

Obciążenia i dolegliwości

Bóle mięśniowo-szkieletowe: szyi, ramion, pleców, palców

-

małe obciążenie dynamiczne (wydatek energetyczny)

-

bardzo duże obciążenie statyczne, powtarzalność ruchów

Obciążenia psychiczne : bóle głowy, uczucie napięcia,
obciążenie wzroku;

-

Odbiór informacji, decyzje, komunikowanie się

-

Abstrakcyjność pracy z danymi i dokumentami elektronicznymi

-

Stres, osłabiona komunikacja z otoczeniem

-

Niepewność wyniku, zawodność sprzętu i oprogramowania

Dolegliwości psychosomatyczne:

-

bezsenność, pobudzenie, nerwowość, alergie

Typowe prace z komputerem



Wprowadzanie danych, praca z bazami
danych, obliczenia, zestawienia



Edycja tekstów, grafiki, praca z
multimediami



Projektowanie wspomagane komputerem,
programowanie

Zakres oceny stanowisk pracy z Monitorem
Ekranowym



Wyposażenie podstawowe:
- monitor ekranowy, klawiatura lub inne urządzenia

wejściowe
- jednostka centralna ( napędy dysków )



Wyposażenie dodatkowe:

- skanery, czytnik, drukarki, mysz, inne urządzenia



Wyposażenie pomocnicze;
- stół, krzesło ( fotel )
- uchwyt na dokument, podnóżek, inne wyposażenie

Materialne środowisko pracy



Oświetlenie, hałas, mikroklimat, pola
elektromagnetyczne, elektryczność
statyczna;



Warunki przestrzenne stanowiska pracy,
organizacja pracy



Obciążenie pracowników
( obciążenia psychiczne, fizyczne, wzrok )

Monitor ekranowy- wymagania



Obraz na ekranie powinien być stabilny, bez tętnienia;



Znaki na ekranie powinny być wyraźne i czytelne



Jaskrawość i kontrast znaku na ekranie powinny być łatwe do regulacji

(należy wyregulować stosownie do intensywności oświetlenia zewnętrznego



Powierzchnia monitora nie powinna dawać odblasków
- warstwa antyodbiciowa, płaski ekran lub nakładany filtr;



Ustawienie monitora na stanowisku i w pomieszczeniu powinno ograniczać

olśnienie i odbicia światła;



Konstrukcja monitora musi umożliwiać regulację kąta pochylenia ekranu

oraz obrót wokół osi pionowej
- należy tak ustawić kąt pochylenia monitora, aby wyeliminować odblaski

przy zachowaniu ustawienia ekranu na wprost pracownika
- w razie potrzeby zastosować podstawę pod monitor lub regulowany stół

Inne urządzenia- wymagania

Urządzenia wejściowe ( mysz, skaner kodu
paskowego itp..)

MYSZ- wymagany owalny kształt aby zapewnić
naturalne ułożenie dłoni, mysz na podkładce, kulkę i
rolki regularnie czyścić, przewód odpowiedniej długości
aby zapewnić swobodę ruchów

Drukarka



Na osobnym stole, łatwy dostęp do przycisków sterujących,

atest



Dobrać odpowiedni rodzaj: igłowe, termiczne, atramentowe,

laserowe



Odpowiednia jakość wydruku, niski poziom hałasu



Niska emisja substancji szkodliwych, dobra wentylacja

pomieszczeń



Łatwa wymiana tonera i papieru, instrukcja( rysunek na

drukarce )



Drukarki sieciowe w osobnym pomieszczeniu ( razem z

kopiarką )



Obsługa bez wstawania lub silnego wychylania

tułowia( dotyczy też skanera i dostępu do napędów i

wyłączników jednostki centralnej )

Krzesło, uchwyt, podnóżek- wymagania



krzesło

- obrotowe, co najmniej z 5 kółkami jezdnymi;
- odpowiednie wymiary oparcia i siedziska, podłokietniki
- regulacja wysokości min.400-500 mm od podłogi ( musi
zapewnić swobodne ułożenie stóp na podłodze, swobodne
wstawanie i siadanie )
- regulacja wysokości i pochylenia oparcia
- odpowiednie wyprofilowane płyty siedziska
- możliwość łatwej, samodzielnej regulacji, z pozycji
siedzącej



Uchwyt na dokument, najlepiej z

linijką:
- regulacja wysokości, kata pochylenia i

odległości obserwacji
- takie usytuowanie, aby

zminimalizować ruchy głowy i oczu



Podnóżek ( na życzenie pracownika )



Kąt pochylenia 0-15

0

, szer.min.450 mm,

głębokości min.350 mm



Stabilny, pokryty szorstkim tworzywem i

nie ślizgający się

Przestrzeń pracy - wymagania



Umożliwić umieszczenie wszystkich obsługiwanych elementów
wyposażenia w zasięgu rąk:
- najczęściej używane elementy w zasięgu przedramion
- sporadycznie używane elementy w zasięgu przedramion
- sporadycznie używane elementy mogą być poza zasięgiem
rąk, o ile nie powoduje to istotnego wzrostu uciążliwości
- monitor i klawiatura na wprost użytkownika
- dobry dostęp do napędów dyskietek, CD ROMu, wyłączników
itp…



Zapewnić swobodny dostęp do stanowiska pracy

:

-

odległości pomiędzy sąsiednimi monitorami min.600 mm

- szerokość przejść min.600 mm
- odległość między plecami a monitorem z tyłu pracownika
min.80
( zalecane 1000mm)



Odległość obserwacji ekranu 400-750 mm



Płaszczyzna ekranu prostopadła do linii obserwacji



Możliwość regulacji/ adaptacji wg do życzeń pracownika

Pomieszczenie pracy - wymagania



Powierzchnia przynajmniej :
- 8m

2

powierzchni na 1 stanowisko pracy ( razem z

meblami )
- wysokość pomieszczenia pracy przynajmniej 3000mm
- 13m³

wolnej objętości pomieszczenia na 1 pracownika

- 2m²

wolnej podłogi na 1 pracownika



Oświetlenie
- monitory ustawione bokiem do powierzchni okien
- oprawy górne wyłączane rzędami
- oprawy miejscowe, zależne od potrzeb
- koniecznie żaluzje w oknach ( nie utrudniające otwierania

okien )



Zasilanie
- bezpieczne zasilanie stanowisk pracy, najlepiej osobną listwą
- ułożenie przewodów poza przejściami



Oświetlenie ( PN 12464-1)



300 lx dla przeciętnych wymagań



500 lx dla podwyższonych wymagań



Odpowiednia równomierność oświetlenia



Brak uciążliwych olśnień



Ekran prostopadle do okien( w oknach żaluzje )



Oprawy górne niezależne, światło rozproszone



Wskazane oprawy miejscowe z regulacją siły światła



Prędkość ruchu powietrza

- max. 0,10- 0,15 m/s( bez przeciągów

)

-

stałe, lekkie wietrzenie pomieszczeń pracy,

wentylacja



Klimatyzacja
dostosować ustawienia do wymagań

Hałas-wymagania



Wg PN-N-01307:1984
- max:55 dB/A(prace biurowe, precyzyjne )
- lepiej:40-50 dBA( prace trudne, wymagające skupienia )



Urządzenia hałaśliwe w osobnym pomieszczeniu
- drukarki igłowe w obudowach dźwiękochłonnych
- kopiarki i mała poligrafia w osobnym pomieszczeniu



Wyciszone rozwiązania wentylacyjne:
- wyciszona wentylacja pomieszczeń
- obudowy komputerów dobrej jakości ( cicha wentylacja )



Stosować :
- ścianki działowe jako ekrany akustyczne( hałasy biurowe)
- okna dźwiękoszczelne ( hałasy z zewnątrz )
- wydzielone ( np.oszklone) pomieszczenia do spotkań i

rozmów )

Pole elektromagnetyczne- wymagania



Dla nowoczesnych monitorów z atestem nie stwierdzono

zagrożenia dla zdrowia z uwagi na natężenie pola
- przy zachowaniu standardowego czasu pracy z

komputerem max.4-5 godz.dziennie
- przy stałym stosowaniu:
* odległości obserwacji ekranu co najmniej 400 mm
* odległości od monitora z tyłu pracownika co najmniej

1000mm
* wymaganych przerw w pracy ( 5 min co 1 godz )
* monitory typu LR ( Low Radiaton ) lub LCD



Największe zagrożenie pochodzi od monitorów starych
( wskazane stosowanie ekranów osłaniających obudowę

monitora )

Mikroklimat – wymagania



Temperatura powietrza:
- 20

0

-24

0

w zimie, 23

0

-26

0

C latem



Wilgotność względna:

-

Wskazane 40-60% wilgotności względnie stosować ( higrometry,

stosować nawilżacze )

-

Urządzenia elektryczne( drukarki, kopiarki, monitory) wysuszają

powietrze

-

Drukarki sieciowe, kopiarki w osobnym pomieszczeniu z wentylacją

-

Za mała wilgotność: skłonność do alergii, dolegliwości dróg

oddechowych

-

Za duża wilgotność: przeziębienia, uczucie chłodu, awarie sprzętu

-

Roślinność działa jako naturalny regulator wilgotności względnej

Elektrostatyczność - wymagania



Ładunki elektrostatyczne zbierają się na powierzchni ekranu,
powierzchniach z tworzyw i powodują
- skłonność do alergii, zmiany skórne
- pogorszenie samopoczucia, nerwowość, uczucie gorąca



Przeciwdziałania to:
- duża ilość roślin zielonych w pomieszczeniu
- systematyczne wietrzenie pomieszczeń
- regularne czyszczenie ekranu preparatem antystatycznym
- staranne odkurzanie pomieszczeń z komputerami
- unikanie stosowania syntetycznych wykładzin, zasłon i
tworzyw
- stosowanie odzieży z naturalnych tkanin

Zakres oceny stanowisk pracy z
Monitorami Ekranowymi



Analizie o ocenie z uwagi na wymagania BHP i ergonomii
podlegają:



Organizacja stanowisk pracy



Rozmieszczenie elementów wyposażania

( system komputerowy, umeblowanie i przestrzeń pracy)



Stan wyposażenia ( zagrożenia, ochrona
przeciwporażeniowa )



Obciążenie wzroku i układu mięśniowo – szkieletowego



Obciążenia psychiczne ( organizacja pracy, przepływ
danych, własności ergonomiczne oprogramowania



Stan zdrowia personelu : badania okresowe i profilaktyczne