Społeczne problemy osób

niepełnosprawnych

Justyna Kwiatkowska

Justyna Wieczorek

Grupa IV

Niepełnosprawność -

definicja

• W krajach UE nie ma jednej definicji

niepełnosprawności, często nawet w
jednym kraju używa się wielu różnych

• Każdy kraj Unii ma również własny system

orzekania o niepełnosprawności  dlatego

osoba, która w jednym z państw
członkowskich uznawana jest za osobę
niepełnosprawną, w innym kraju mogłaby
nie otrzymać takiego prawnego statusu.

• Niepełnosprawność nie jest rozumiana

tylko jako skutek choroby lub urazu,
jest ona przede wszystkim rezultatem
barier, na jakie napotyka w
społeczeństwie osoba niepełnosprawna.

Wyróżniamy 2 modele

niepełnosprawności:

– medyczny

– traktuje problemy, na jakie

napotykają osoby niepełnosprawne, jako
bezpośrednią konsekwencję ich choroby i
uszkodzenia

– społeczny

– gdy niepełnosprawność

powstaje wskutek ograniczeń
doświadczanych przez osoby nią dotknięte

• Według definicji

WHO

„osoby

niepełnosprawne to osoby o naruszonej
sprawności psychofizycznej, powodującej
ograniczenie funkcjonalne sprawności lub
aktywności życiowej w stopniu utrudniającym
pełnienie właściwych dla nich ról
społecznych”.

• W polskim prawie pojęcie: ,,osoba

niepełnosprawna” pojawiło się w 1982r.

Najnowsza definicja

– „niepełnosprawnymi są

osoby, których stan fizyczny, psychiczny czy
duchowy trwale lub okresowo utrudnia,
ogranicza bądź uniemożliwia wypełnianie ról
społecznych, a w szczególności ogranicza
zdolności do wykonywania pracy zawodowej”.

Idea rehabilitacji

• Rozwinęła się na początku XX wieku
• Idea pomocy dla niepełnosprawnych w

celu przystosowania do życia

• W Polsce rozwój dopiero po II wojnie

światowej ( W.Dega- ojciec polskiej

rehabilitacji, M.Weis, A.Hulek)

• Współcześnie- model rehabilitacji

środowiskowej, czy też rehabilitacji w

społeczności lokalnej jako dopełniający

rehabilitację kompleksową

Rehabilitacja

środowiskowa

• Dotyczy różnego rodzaju działań

odpowiadających na precyzyjne

rozpoznanie potrzeb osoby

niepełnosprawnej i środowiska, w

którym żyje

• Korzysta z wyspecjalizowanych form

pomocy i rehabilitacji włączając w ten

proces członków społeczności lokalnej i

nieformalne grupy wsparcia

• Celem jest osiągnięcie przez osobę

niepełnosprawną optymalnego dla niej

poziomu samodzielności.

• Celem rehabilitacji jest sprawność

określana jako zdolność całego
organizmu człowieka lub
poszczególnych układów
wewnętrznych do wypełniania
właściwych im funkcji

Cechy rehabilitacji

• Powszechność – pełna dostępność do działań

rehabilitacyjnych dla wszystkich osób

• Wczesność – najszybciej jak to możliwe, jeśli

wrodzone to od razu po urodzeniu

• Kompleksowość – wyraża się w

wszechstronnych działaniach usprawniających i

przywracających naturalną sprawność

człowieka. Jest wyrazem odpowiedzi na

indywidualne potrzeby osoby niepełnosprawnej

w zakresie rehabilitacji. Jest dostosowana do

rodzaju uszkodzenie i wynikającej z niego

niepełnosprawności

• Ciągłość – polega na

systematycznych realizowaniu
zabiegów rehabilitacyjnych i
prowadzeniu ich tak długo jak
długu niepełnosprawny potrzebuje

Rehabilitacja

• Społeczna
• Medyczna
• zawodowa

Rehabilitacja medyczna

• Integralna część postępowania

medycznego

• Cel-uzyskanie utraconej sprawności

psychofizycznej

• Miarą sukcesu rehabilitacji jest nie tylko

zdrowie fizyczne, ale też zdolność osoby

rehabilitowanej do życia w otwartym

społeczeństwie z zachowaniem

autonomii i poczucia bezpieczeństwa

Rehabilitacja społeczna

• Ma na celu przygotowanie osoby

niepełnosprawnej do efektywnego
uczestnictwa w życiu społeczności

• Jest sposobem wyzwalania motywacji

i kompetencji osoby niepełnosprawnej
do życia w warunkach integracji
społecznej. Służy to znoszeniu barier
architektonicznych i społecznych

Rehabilitacja zawodowa

• Obejmuję oddziaływania mające na celu

ułatwienie osoby niepełnosprawnej
uzyskania i utrzymania odpowiedniego
zatrudnienia i awansu zawodowego

• Podjęcie pracy zawodowej jest miarą

efektywności procesu rehabilitacji,
natomiast jej nie podjęcie negatywnie
wpływa na bieg dalszego życia i
wynikającego z tego konsekwencjami
somatycznymi i psychologicznymi

Niepełnosprawność -

Skala zjawiska

• Z badań GUS z 1996 r. Wynika że w

polce żyje 5,43mln osób
niepełnosprawnych co stanowi 14,3%
ludności kraju.

• Od 1998 zanotowano 50% wzrost. W

tej liczbie osób niepełnosprawnych
288,1 tysiąca to dzieci poniżej 15rż, co
stanowi 3,3% populacji w tym wieku

Źródła i rodzaje

niepełnosprawności

1.Osoby z niepełnosprawnością sensoryczną

– uszkodzeniem

narządów zmysłowych, do których nalezą:

- osoby niewidome i słabo widzące
- osoby niesłyszące i słabo słyszące

2.Osoby z niepełnosprawnością fizyczną:

- osoby z niepełnosprawnością motoryczną – z uszkodzeniem

narządu ruchu

- osoby z przewlekłymi schorzeniami narządów wewnętrznych

3.Osoby z niepełnosprawnością psychiczną:

- osoby umysłowo upośledzone z niesprawnością intelektualną
- osoby psychicznie chore z zaburzeniami osobowości i

zachowania

- osoby cierpiące na epilepsję – z zaburzeniami świadomości

Rodzaje

niepełnosprawności

1. Choroby układu krążenia

2. Dysfunkcje narządów ruchu

3. Schorzenia neurologiczne

4. Uszkodzenia narządu wzroku

5. Uszkodzenia narządu słuchu

WHO w 1980 roku opracowała jeszcze inną

klasyfikację niepełnosprawności, wyodrębniono

w niej 9 grup:

 Niepełnosprawność zachowania
 Niepełnosprawność porozumiewania się
 Niepełnosprawność samoobsługi
 Niepełnosprawności lokomocyjne
 Niepełnosprawność dowolnych ruchów

ciała

 Niepełnosprawność precyzyjnych ruchów

rąk

 Niepełnosprawność sytuacyjna
 Niepełnosprawność umiejętności

wybiórczych

 Inne

Postawy społeczne wobec

niepełnosprawnych

Grupy wsparcia

Wsparcie jest uwarunkowane:

1. Liczbą osób wyrażających gotowość

udzielenia wsparcia.

2. Zasobami, które mogą być uruchomione w

celu zapewnienia wsparcia.

3. Zakresem, w którym osoby z otoczenia chcą

udzielać wsparcia.

Źródła wsparcia

1. Pierwotne:

rodzina, bliscy sąsiedzi,

przyjaciele

2. Wtórne:

instytucje rządowe i pozarządowe;

specjalne programy pomocy osobom
chorym, ich rodzinom, hospicja; samopomoc
( stowarzyszenia osób niepełnosprawnych ).

• Istnieje wiele grup wsparcia dla osób

niepełnosprawnych np.:

• NADZIEJA:

„Jesteśmy kilkudziesięcioosobową grupą ludzi

niepełnosprawnych i pełnosprawnych, która postanowiła
wspólnie pokonywać smutki i radości życia. Spotykamy się
ze sobą w celach towarzyskich. Na spotkaniach planujemy
także najbliższe imprezy oraz możliwości i sposoby
dofinansowania z różnych instytucji i sponsorów...”

• OŚRODEK DLA DZIECI NIEPEŁNOSPRAWNYCH

RUCHOWO W POLICACH

• STOWARZYSZENIE OSÓB ZE STWARDNIENIEM

ROZSIANYM

Służby działające na rzecz

osób niepełnosprawnych

PFRON – Państwowy Fundusz

Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych:

środki funduszu przeznaczane są m.in.

ochronę miejsc pracy osób

niepełnosprawnych

rehabilitację społeczną, zawodową,

leczniczą

Władze państwowe i samorządowe,

organizacje pozarządowe, jednostki

samorządu terytorialnego

Tolerancja wobec osób

niepełnosprawnych

Uprzedzenia i stereotypy panujące w

społeczeństwie na temat osób
niepełnosprawnych są główna przyczyna
trudności w ich pełnej rewalidacji i rehabilitacji

Postawy społeczeństwa

polskiego

• Negatywna

(izolacyjna) -

15%

– Przekonanie, że osoba

niepełnosprawna jest
niesamodzielna,
nieproduktywna i stanowi
ciężar dla innych.

– Unikanie kontaktów z

niepełnosprawnymi i ich
rodzinami

– Nieumiejętność

zachowania się w
kontaktach z
niepełnosprawnymi

– Niekiedy demonstracyjne

okazywanie litości i
współczucie

• Tolerancji

– 25%

– Osoba

niepełnosprawna może
być w miarę swych
możliwości pożyteczna
dla rodziny i otoczenia

– Traktowanie chorych i

ich rodzin naturalnie

– Chęć pomocy
– Brak uprzedzeń
– Utrzymywanie

kontaktów sąsiedzkich
i towarzyskich

Kształtowanie pozytywnych więzi

emocjonalno-społecznych między ludźmi o

różnym poziomie sprawności fizycznej,

psychicznej i społecznej stwarza warunki do

zaistnienia wspólnoty ideowej (systemów,

wartości, norm) oraz wspólnoty interesów w

rozwiązywaniu problemów życiowych.

Wieloletnie przyzwyczajenia edukacji selekcyjne,

jednorodnej – bez uczniów niepełnosprawnych – stają

się barierą w różnicowaniu edukacyjnych potrzeb

dzieci oraz wbudowywaniu w świadomość

środowiska szkoły nastawień, postaw i przekonań, że

wszystkie dzieci można integrować.

Dużą rolę w kształtowaniu pozytywnych
postaw odgrywa wychowawca klasy. Jego
celem jest:

1) zapoznanie uczniów z rodzajami
niepełnosprawności
2) zapoznanie z prawidłowym
zachowaniem
wobec różnych grup
niepełnosprawnych,
sposobami taktownej pomocy
3) likwidowanie uprzedzeń i stereotypów
4) kształtowanie u uczniów postawy
tolerancji i empatii

Taniec na wózkach

Ci, którzy oglądają ich po raz pierwszy
nie potrafią skupić się na tańcu.
Podziwiają ich za odwagę, jednak czują
pewien rodzaj politowania. O ile skłonni
są zaakceptować widok sportowca
ścigającego się na wózku, to
niepełnosprawna tancerka psuje ich
estetyczne doznania. Nawet gdy okrywa
ją piękna muślinowa suknia.