Różnice w

Różnice w

diagnostyce

diagnostyce

czynnościowej w

czynnościowej w

geriatrii i pediatrii

geriatrii i pediatrii

Zmiany organiczne

Zmiany organiczne

związane z procesem

związane z procesem

starzenia się organizmu:

starzenia się organizmu:



Zmniejszenie się aktywnej masy

Zmniejszenie się aktywnej masy

mięśni i wzrost ilości tkanki

mięśni i wzrost ilości tkanki

tłuszczowej.

tłuszczowej.



Demineralizacja kości i związana z

Demineralizacja kości i związana z

tym ich łamliwość.

tym ich łamliwość.



Ograniczenie siły mięśni na skutek

Ograniczenie siły mięśni na skutek

szybkiego zanikania włókien

szybkiego zanikania włókien

szybkokurczliwych.

szybkokurczliwych.

Zmiany organiczne

Zmiany organiczne

związane z procesem

związane z procesem

starzenia się organizmu:

starzenia się organizmu:



Zmniejszanie się potencjału

Zmniejszanie się potencjału

energetycznego ustroju wraz z

energetycznego ustroju wraz z

zanikaniem jednostek kurczliwych.

zanikaniem jednostek kurczliwych.



Zmniejszanie się liczby neuronów,

Zmniejszanie się liczby neuronów,

ograniczenie siły przekazywanego

ograniczenie siły przekazywanego

bodźca oraz częstotliwości pobudzeń

bodźca oraz częstotliwości pobudzeń

nerwowych.

nerwowych.



Zmniejszenie elastyczności torebek

Zmniejszenie elastyczności torebek

stawowych i więzadeł.

stawowych i więzadeł.

Zmiany organiczne

Zmiany organiczne

związane z procesem

związane z procesem

starzenia się organizmu:

starzenia się organizmu:



Wzrost naczyniowego oporu,

Wzrost naczyniowego oporu,

ciśnienia krwi i obciążenia serca

ciśnienia krwi i obciążenia serca

(wzrost ilości tkanki łącznej i złogów

(wzrost ilości tkanki łącznej i złogów

cholesterolu).

cholesterolu).



Obniżona adaptacja ustroju do

Obniżona adaptacja ustroju do

wysiłku fizycznego o charakterze

wysiłku fizycznego o charakterze

prób czynnościowych.

prób czynnościowych.

Osobniczy potencjał

Osobniczy potencjał

energetyczny ulega

energetyczny ulega

zmniejszeniu

zmniejszeniu

o 0,5 O

o 0,5 O

2

2

/kg m.c./rok, czyli w

/kg m.c./rok, czyli w

ciągu

ciągu

7 lat możliwości

7 lat możliwości

metaboliczne ustroju

metaboliczne ustroju

zmniejszają się o 1 MET.

zmniejszają się o 1 MET.

ekwiwalent metaboliczny

ekwiwalent metaboliczny

(metabolic equivalent – MET) –

(metabolic equivalent – MET) –

jednostka energii

jednostka energii

odpowiadająca zużyciu tlenu

odpowiadająca zużyciu tlenu

w warunkach podstawowych

w warunkach podstawowych

(w spoczynku)

(w spoczynku)

i wynosi 3,5 ml O

i wynosi 3,5 ml O

2

2

/kg/min.

/kg/min.

Pułap tlenowy (możliwości

Pułap tlenowy (możliwości

metaboliczne organizmu)

metaboliczne organizmu)

w zależności od wieku:

w zależności od wieku:



30 lat – 10-12 MET (35-42 ml O

30 lat – 10-12 MET (35-42 ml O

2

2

/kg/min)

/kg/min)



65 lat – 5-6 MET (17,5-21 ml O

65 lat – 5-6 MET (17,5-21 ml O

2

2

/kg/min)

/kg/min)



75 lat – 2-3 MET (7-10 ml O

75 lat – 2-3 MET (7-10 ml O

2

2

/kg/min)

/kg/min)

Charakterystyka testów

Charakterystyka testów

wysiłkowych u osób

wysiłkowych u osób

starszych:

starszych:



Osoby starsze potrzebują więcej czasu

Osoby starsze potrzebują więcej czasu

do osiągnięcia równowagi

do osiągnięcia równowagi

czynnościowej.

czynnościowej.



Przed rozpoczęciem testu konieczna

Przed rozpoczęciem testu konieczna

jest lekka rozgrzewka (3-4 minuty;

jest lekka rozgrzewka (3-4 minuty;

obciążenie 2-3 MET).

obciążenie 2-3 MET).



Wzrost obciążenia podczas próby musi

Wzrost obciążenia podczas próby musi

być łagodny (nie może przekraczać

być łagodny (nie może przekraczać

0,5 MET po 2-3 min)

0,5 MET po 2-3 min)

Charakterystyka testów

Charakterystyka testów

wysiłkowych u osób

wysiłkowych u osób

starszych:

starszych:



Ze względu na szybkie narastanie

Ze względu na szybkie narastanie

zmęczenia próby nie mogą być długie,

zmęczenia próby nie mogą być długie,

nużące i skomplikowane ruchowo.

nużące i skomplikowane ruchowo.



Ze względów bezpieczeństwa, do testów

Ze względów bezpieczeństwa, do testów

wysiłkowych osób starszych zaleca się

wysiłkowych osób starszych zaleca się

wykorzystanie cykloergometru.

wykorzystanie cykloergometru.



Na bieżni obciążenie zwiększamy przez

Na bieżni obciążenie zwiększamy przez

zmianę kąta nachylenia, a nie prędkości.

zmianę kąta nachylenia, a nie prędkości.

W oparciu o badania

W oparciu o badania

wydolnościowe możemy

wydolnościowe możemy

określić możliwości

określić możliwości

badanego i jego

badanego i jego

perspektywy rodzinne i

perspektywy rodzinne i

zawodowe.

zawodowe.

Skale testu Astranda –

Skale testu Astranda –

normogram do oceny VO

normogram do oceny VO

2max

2max

(dla dorosłych)

(dla dorosłych)

Zmiany w układzie krążenia u

Zmiany w układzie krążenia u

dzieci

dzieci



Dzieci wykonujące wysiłki fizyczne

Dzieci wykonujące wysiłki fizyczne

cechuje silne pobudzenie adrenergiczne

cechuje silne pobudzenie adrenergiczne

i małe noradrenergiczne, co wywołuje,

i małe noradrenergiczne, co wywołuje,

w przeciwieństwie do dorosłych, niższe

w przeciwieństwie do dorosłych, niższe

ciśnienie tętnicze i podwyższoną

ciśnienie tętnicze i podwyższoną

częstość skurczów serca.

częstość skurczów serca.



Spoczynkowe i wysiłkowe wartości

Spoczynkowe i wysiłkowe wartości

ciśnienia tętniczego od 10. roku życia

ciśnienia tętniczego od 10. roku życia

dziecka systematycznie rosną i są

dziecka systematycznie rosną i są

proporcjonalne do rozmiarów ciała.

proporcjonalne do rozmiarów ciała.



Przepływ krwi przez aktywne

Przepływ krwi przez aktywne

podczas pracy mięśnie może być

podczas pracy mięśnie może być

u dzieci większy niż u dorosłych

u dzieci większy niż u dorosłych

ze względu na niższe opory

ze względu na niższe opory

obwodowe.

obwodowe.



Występuje zwiększona różnica

Występuje zwiększona różnica

tętniczo-żylna zawartości tlenu.

tętniczo-żylna zawartości tlenu.



Większa częstotliwość skurczów serca w

Większa częstotliwość skurczów serca w

spoczynku i podczas wysiłku o

spoczynku i podczas wysiłku o

submaksymalnej intensywności

submaksymalnej intensywności

kompensuje mniejszą, w stosunku do

kompensuje mniejszą, w stosunku do

dorosłych, objętość wyrzutową serca.

dorosłych, objętość wyrzutową serca.



Powrót tętna do stanu wyjściowego u

Powrót tętna do stanu wyjściowego u

dzieci jest nieco szybszy niż u dorosłych.

dzieci jest nieco szybszy niż u dorosłych.



Dzieci cechuje wysoka wydolność i

Dzieci cechuje wysoka wydolność i

korzystna adaptacja układu krążenia do

korzystna adaptacja układu krążenia do

wysiłku.

wysiłku.

Podstawowe zasady testów

Podstawowe zasady testów

wysiłkowych dla dzieci:

wysiłkowych dla dzieci:



Proste do wykonania

Proste do wykonania



Odpowiadające naturalnym

Odpowiadające naturalnym

formom ruchu

formom ruchu



Bezpieczne

Bezpieczne



Nie wywołujące reakcji

Nie wywołujące reakcji

stresowych

stresowych

Przeciwwskazania do

Przeciwwskazania do

wykonywania prób

wykonywania prób

wysiłkowych u dzieci:

wysiłkowych u dzieci:



choroby mięśnia sercowego

choroby mięśnia sercowego



niekontrolowane zaburzenia funkcji serca

niekontrolowane zaburzenia funkcji serca



choroby nerek

choroby nerek



przewlekłe zapalenie wątroby

przewlekłe zapalenie wątroby



nieodpowiednia dawka insuliny w cukrzycy

nieodpowiednia dawka insuliny w cukrzycy



niewydolność układu oddechowego

niewydolność układu oddechowego



przyjmowanie leków wpływających na

przyjmowanie leków wpływających na

reakcje fizjologiczne

reakcje fizjologiczne



sygnalizowanie objawów przemęczenia lub

sygnalizowanie objawów przemęczenia lub

niechęć do wykonania próby

niechęć do wykonania próby

Charakterystyka badań

Charakterystyka badań

wysiłkowych dzieci:

wysiłkowych dzieci:



Reakcja dzieci na stosowane wysiłki jest

Reakcja dzieci na stosowane wysiłki jest

podobna do reakcji osób dorosłych.

podobna do reakcji osób dorosłych.



Różnice wynikają z mniejszej masy

Różnice wynikają z mniejszej masy

mięśniowej dzieci.

mięśniowej dzieci.



Zaleca się stosować bieżnię mechaniczną –

Zaleca się stosować bieżnię mechaniczną –

ze względu na niedostateczny rozwój

ze względu na niedostateczny rozwój

mięśni ud (zwłaszcza prostowników kolan)

mięśni ud (zwłaszcza prostowników kolan)

i w konsekwencji szybkie zmęczenie i

i w konsekwencji szybkie zmęczenie i

trudność w utrzymaniu odpowiedniego

trudność w utrzymaniu odpowiedniego

rytmu.

rytmu.

U

U

dzieci niepełnosprawnych

dzieci niepełnosprawnych

maksymalna częstość

maksymalna częstość

skurczów serca nie powinna

skurczów serca nie powinna

przekraczać

przekraczać

170 uderzeń/min

170 uderzeń/min

, podczas

, podczas

gdy

gdy

u dzieci zdrowych

u dzieci zdrowych

możemy

możemy

obserwować wartości nawet

obserwować wartości nawet

do

do

220 uderzeń/min

220 uderzeń/min

.

.

Skale testu Astranda –

Skale testu Astranda –

normogram do oceny VO

normogram do oceny VO

2max

2max

(dla dzieci)

(dla dzieci)

Objawy stanowiące

Objawy stanowiące

absolutne zalecenia do

absolutne zalecenia do

przerwania testu:

przerwania testu:



Bóle w klatce piersiowej

Bóle w klatce piersiowej



Bóle i zawroty głowy

Bóle i zawroty głowy



Zaburzenia oddychania

Zaburzenia oddychania



Nadmierne zaczerwienienie skóry i nadmierna potliwość

Nadmierne zaczerwienienie skóry i nadmierna potliwość



Zespół zaburzeń w EKG (tachykardia, obniżenie odcinka

Zespół zaburzeń w EKG (tachykardia, obniżenie odcinka

ST, przedwczesne skurcze komorowe)

ST, przedwczesne skurcze komorowe)



Zaburzenia ciśnienia krwi (powyżej 240/120 mmHg) oraz

Zaburzenia ciśnienia krwi (powyżej 240/120 mmHg) oraz

stopniowy wysiłkowy spadek ciśnienia skurczowego

stopniowy wysiłkowy spadek ciśnienia skurczowego



Brak wzrostu tętna lub jego spadek podczas wysiłku

Brak wzrostu tętna lub jego spadek podczas wysiłku



Subiektywne objawy zmęczenia sygnalizowane przez

Subiektywne objawy zmęczenia sygnalizowane przez

dziecko

dziecko



Niechęć i odmowa wykonania dalszej części próby

Niechęć i odmowa wykonania dalszej części próby