Państwo w gospodarce

1.

Systemy gospodarcze – próba
systematyzacji

2.

Koncepcje teoretyczne: liberalizm vs.
Interwencjonizm

3.

Społeczna gospodarka rynkowa i państwo
dobrobytu

4.

Argumenty ZA i PRZECIW ingerencji
państwa w gospodarkę

5.

Funkcje państwa

Jeśli państwo jest silne – zmiażdży nas; jeśli
słabe – zginiemy.

Paul Valery

PAŃSTWO: złożona, zróżnicowana wewnętrznie,

wieloszczeblowa

struktura

administracyjna

społeczeństwa

zamieszkującego

określone

terytorium, dysponująca władzą ustawodawczą,

wykonawczą i sądowniczą.

Wg kryterium własności środków produkcji i

sposobów regulacji:



Indywidualistyczno-kompetytywny
(kapitalizm rynkowy)



Indywidualistyczno-planowy

(gospodarka

kapitalistyczna regulowana przez centralne
planowanie państwowe)



Kolektywistyczno-planowy (realny socjalizm)



Kolektywistyczno-kompetytywny (socjalizm
rynkowy)



LIBERALIZM



INTERWENCJONIZM



eksponowanie

prywatnej

inicjatywy,

przedsiębiorczości

i

osobistego

interesu

jednostki;



niewidzialna

ręka

rynku,

sprawia,

że

podyktowane

egoizmem

działania

poszczególnych jednostek stają się ostatecznie

dobroczynne dla ogółu;



konieczność

funkcjonowania sprawiedliwego

prawa i porządku, oraz brak ograniczeń

konkurencyjności;



Państwo ma zapewnić – obronę narodową, stać

na straży porządku i ładu publicznego,

gwarantować prawa własności i swobodę

działalności gospodarczej.



konieczność interwencji Państwa w wolny
rynek

tłumaczona

koniecznością

rozwiązania

problemów

wywołanych

słabością rynku;



szczególnie interwencja Państwa w sferze
zatrudnienia i podziału bogactwa;



priorytety polityki gospodarczej:

◦

Stabilizacja sytuacji rynkowej

◦

Walka z bezrobociem



Wariant

pośredni

między

interwencjonizmem

a

liberalizmem



Koncepcja

modelu

gospodarki

wolnorynkowej

z

systemem zabezpieczeń społecznych



Dla

gospodarki

wolnorynkowej

nie

ma

żadnej

alternatywy, mimo pewnych jej słabości!!!



Należy

tworzyć

ramy

instytucjonalno-prawne,

wspomagające

prywatną

własność,

swobodę

przedsiębiorczości i wysoką konkurencyjność.



Główny cel interwencji Państwa to walka z inflacją i

monopolami.



Specyficzne ujęcie kwestii socjalnych (sprzężenie zasad

wolnego rynku i



ugody społecznej);



Zasady subsydiarności i ekwiwalentności.

Państwo, które za pomocą swojego aparatu

dba o:



biednych;



bezrobotnych;



bezdomnych;



chorych;



rodziny wielodzietne



oraz szystkich potrzebujących…



Konieczność stworzenia ładu instytucjonalno-

prawnego.



Niedoskonałość rynku i konkurencji.



Występowanie negatywnych efektów zewnętrznych

(skutki uboczne działalności podmiotów).



Istnienie ważnych społecznie sfer działalności,

którymi nie jest zainteresowany sektor prywatny.



Produkcja dóbr szczególnie niekorzystnych lub

korzystnych społecznie.



Występowanie dużych wahań koniunkturalnych.



Istnienie zjawisk starości, niedołężności,

upośledzenia i chorób.



Zbyt duże , nie akceptowane społecznie różnice

dochodowe i majątkowe.



Nieumiejętne ingerencje zakłócające równowagę

rynkową.



Zniekształcenie informacji płynących z rynku.



Zmniejszenie elastyczności systemu

gospodarczego.



Koszty interwencjonizmu.



Niewielka skuteczność wielu działań.



Osłabienie bodźców rynkowych.



Subiektywizm podejmowanych decyzji

(urzędnicy działają w interesie



własnym a nie obywateli).



Ograniczenie wolności jednostki.



Hamowanie oddolnej inicjatywy.



ekonomiczne;

◦

alokacyjna;

◦

stabilizacyjna;

◦

redystrybucyjna;



społeczne;



polityczne.