Rola turystyki i rekreacji w

kształtowaniu postaw

społeczno – moralnych dzieci i

młodzieży



Turystyka – zjawisko przestrzennej ruchliwości

ludzi, które związane jest z dobrowolną zmianą

miejsca pobytu, środowiska i rytmu życia.

Obejmuje całokształt stosunków i zjawisk

związanych z ruchem turystycznym.



Rekreacja – forma aktywności umysłowej lub

fizycznej podejmowana poza obowiązkami

zawodowymi, społecznymi, domowymi i nauką.

Stosowana w celu odpoczynku i rozrywki.



Przyczynia się ona do rozwoju zainteresowań i

osobowości, podwyższenia aktywności fizycznej,

rozładowania napięcia nerwowego oraz zapobiega

chorobom cywilizacyjnym. Rekreacja z założenia

jest aktywnością dobrowolną. Jej formy wynikają

głównie z typu zainteresowań i miejsca pobytu

człowieka.



Turystyka i rekreacja posiadają duże możliwości

kształcenia i oddziaływania na dzieci i młodzież.

Poznawanie swojego kraju, począwszy od

najbliższej okolicy poprzez swoje wielokierunkowe

oddziaływanie może wyjść naprzeciw

oczekiwaniom młodzieży, rozwijając ich osobowość,

pozwalając na przeżywanie radości, poprawę

zdrowia, wyżycia się emocjonalnego i

intelektualnego. Turystyka może oddziaływać na

wszystkie sfery zachowania dzieci. To poszukiwanie

autentyzmu, życzliwe kontaktowanie się z ludźmi,

poszukiwanie estetycznych, kulturalnych przeżyć,

nie schematycznych form wypoczynku i kontaktu z

przyrodą. Turystyka to nie tylko świat rzeczy i

zjawisk ale również doznania i przeżycia

emocjonalne, towarzyszące procesom poznawania

i odkrywania, które przyczyniają się do utrwalenia

wiedzy i kształtowania osobowości dziecka,



Zaspakaja potrzeby poznawcze i intelektualne dziecka,

zwłaszcza małego, w myśl zasady poznawania kraju, które

zaczynamy od własnego podwórka.



Dzięki niej w szkole nauczyciel kształtuje pożądane

postawy wobec świata i otoczenia (wychowanie moralne,

ideowe, patriotyczne).



Doskonali sprawność fizyczną, może pobudzić stałe

zainteresowanie turystyką.



Pomaga kontaktować się z dobrami kultury, poznawać

różne zjawiska życia kulturalnego, wartości kulturowe,

przyrody, a także uczestniczyć w kulturze.



Budzi zainteresowania i pasje poznawcze przez

wielokierunkowe i aktywne, emocjonalne zaangażowanie.



Kształtuje postawy społeczne przez kontakty z ludźmi i

efektami ich pracy wywierającymi wpływ na środowisko i

warunki życia.



Wdraża do przestrzegania zasad ochrony przyrody przez

poczucie piękna i kształtuje umiejętności obcowania z

przyrodą.

Turystykę można wykorzystać w wychowaniu,
ponieważ:



rekreacyjno-zdrowotne (pokazuje zdrowy
sposób spędzania czasu)



wychowania społeczno-moralnego
(kształtuje charakter, uspołecznia)



informacyjno-poznawczą (edukuje)



rozwoju kulturalno-estetycznego



poszanowania i ochrony środowiska

W warunkach współczesnej cywilizacji, w życiu

dziecka, dorosłego, turystyka spełnia wielorakie

funkcje:



Wychowanie społeczno-moralne w przedszkolu jest

zarówno w teorii, jak i w praktyce integralnie

związane z całokształtem działalności wychowawczej.



Wraz z formalnym rozpoczęciem uczęszczania do

przedszkola, które jest pierwszym intencjonalnie

tworzonym środowiskiem, ważnym dla rozwoju i

wychowania dziecka, zdecydowanie wzrasta liczba i

różnicuje się charakter interakcji społecznych.



Grupa przedszkolna staje się dla dziecka terenem

zdobywania nowych doświadczeń, kompetencji i

postaw społeczno-moralnych. Stwarza warunki dla

przezwyciężenia charakterystycznego dla tego wieku

egocentryzmu. Małe dzieci nie zawsze chętnie

podporządkowują się normom grupy, a wartości takie

jak: sympatia, współczucie, koleżeńskość kształtują

się powoli, przeplatając z zachowaniami

aspołecznymi typu: rywalizacja, zazdrość.



W kontaktach z rówieśnikami i dorosłymi
dziecko zaczyna również poznawać samego
siebie, zdawać sobie sprawę ze swoich
możliwości, tworzyć sobie wyobrażenia o
sobie samym i szukać swojego miejsca w
społeczności. Obraz, który dziecko tworzy o
sobie samym, staje się znaczącym
regulatorem jego zachowania, cząstką
składową jego życiowej postawy, wpływa na
jego stosunek do rzeczy, osób, jest
dominującą cechą społeczno-moralnego
rozwoju dziecka.



Podstawową formą działalności małego
dziecka jest zabawa, która staje się dla niego
pierwszą szkołą wychowania społecznego i
moralnego. Pozornie nie wymaga
specjalnych zabiegów organizacyjnych poza
zapewnieniem miejsca, czasu i odpowiednich
zabawek lub innych przyborów. Gdy chodzi
jednak o maksymalne jej wykorzystanie dla
celów wychowania społeczno-moralnego,
pewne kwestie z nią związane urastają do
znacznej rangi.



Doświadczenia wyniesione przez dzieci z
działalności zabawowej mają charakter
najtrwalszy. Szczególnie zabawy dzieci
sześcioletnich są bogatym źródłem
rozmaitych kontaktów społecznych z tego
względu, iż znajdują się one w najwyższym
stadium swego rozwoju, wykazując cechy
zespołowości. Są to więc zabawy grupowe,
podczas których dzieci układają swoje
wzajemne stosunki, dzielą się między sobą
rolami, wyznaczają zadania, tworzą zatem
własną, specyficzną dla siebie "społeczność".



Zabawa zespołowa jest także z tego powodu

wartościowym środkiem uspołeczniania dzieci,

gdyż uczy je wspólnego dążenia do pewnego

celu, sprzyja nawiązywaniu pierwszych

przyjaźni między dziećmi, uczy uzgadniania

między sobą różnych czynności, przyzwyczaja

do postępowania zgodnie z ustalonymi

zasadami. W zespołowych zabawach

konstrukcyjnych dziecko podporządkowuje się

wyznaczonym i pożądanym społecznie

sposobom postępowania, odczuwa radość

wspólnego tworzenia. W dążeniu do

ukończenia zaplanowanej budowy, pokonuje

trudności, ćwiczy swoją wytrwałość.



Wychowawcza wartość rekreacji fizycznej
polega głównie na właściwościach gier
sportowych oraz gier i zabaw ruchowych.
Uczniowie biorąc udział we współzawodnictwie
muszą panować nad swoja pobudliwością,
stosować się do przepisów, wymagać ich
przestrzegania od innych, wykazywać
inicjatywę, zdecydowanie i samodzielność. Gry
sportowe przyczyniają się do celowego i
planowego działania. To z kolei wymaga
podporządkowania się ściśle określonym
regułom i zasadom postępowania.
Współdziałanie członków zespołu wpływa na
kształtowanie się pozytywnych więzi takich jak:
koleżeństwo, współzawodnictwo, wspólnota
interesów, dążeń, zainteresowań.