Samoregulacja motywacji

Alicja Keplinger

Zaburzenia samoregulacji



Dezindywiduacja – np. koncerty rockowe,

kibole



Zwalczanie pokusy męczy, tłumienie myśli

męczy



Gilbert – monitorowanie męczy, np. film z

napisami i bez napisów i odp. na pyt.

Dotyczące filmu



Inercja psychologiczna „zjem jedno

ciasteczko...”, czyli problem zerowej tolerancji

na przejadanie się, alkoholizm (6% Polaków –

50% alkoholu), palenie



Hazard – iluzja kontroli, złudzenie gracza

Zaburzenia samoregulacji:



Zakład Pascala - „Nie wiem Boże czy

istniejesz, ale wierzę w ciebie, bo to się

opłaca”



Zdarzenia losowe i sprawnościowe – czy

kontrola jest czymś przyjemnym czy nie



Miller – hipoteza minimaksowa, czyli skłonność

do minimalizowania maksymalnego

niebezpieczeństwa



Strube, Berry – hipoteza maksimaksowa –

tendencja do maksymalizowania szans

uzyskania maksymalnego zysku

Samoregulacja to..



Proces, w którym procesy wyższego rzędu

zarządzają procesami niższego rzędu

Samoregulacja

według Roberta Frankena to..



Umiejętność wykorzystywania wiedzy o

prawach rządzących ludzkim

zachowaniem do osiągnięcia celów,



których urzeczywistnienie leży, jak nam

się zdaje, we własnym interesie



lub sprawia nam zadowolenie

Biologia.

Ewolucja świadomości



Antonio Damasio



Umiejętność tworzenia obrazów



i odnoszenia ich do siebie



była bardzo korzystna adaptacyjnie

Autorzy różnie o samoregulacji..



De Charm, Rotter,

Kofta, Łukaszewski

– sprawowanie

kontroli jako coś

przyjemnego



Baumaister –

sprawowanie kontroli

męczy



Seligman – wyuczona

bezradność



Kofta i Sander –

istotą treningu

bezradności jest

przeciążenie

poznawcze

Samoregulacja zachowań:

1. Samoobserwacja

(monitorowanie

siebie)

2. Samoocena
3.Reagowanie na

samoocenę

(samodzielne

pobudzanie się do

działania)



Festinger – popęd do

oceniania własnych

opinii i możliwości



Trop – redukcja

niepewności co do

własnych możliwości



Sorrentino, Short,

Swann – obrona

posiadanych przekonań



Goethals, Suls – dążenie

do podtrzymywania i

podnoszenia własnej

wartości

Samoregulacja i wizerunek

siebie



Sposób myślenia o świecie i o sobie



Wizerunek siebie jest formą samowiedzy

(przeszłość, teraźniejszość, przyszłość)



Może, ale nie musi być świadomy



Wizerunek siebie spełnia trzy podstawowe

funkcje:

1. Dostarcza informacji
2. Dostarcza kontekstu
3. Integruje

Trzy sposoby spostrzegania

świata:

Prototyp 1



Ludzie uważają, że świat

im zagraża, skłonność do

przeżywania negatywnych

afektów i są zdania, że

świat stwarza ograniczoną

liczbę okazji i możliwości



Odczuwający lęk



Są nastawieni na

wykazywanie się, dążenie

do osiągania jak

najlepszych wyników

(Carol Dweck)

Prototyp 2



Ludzie uważający, że świat jest

przyjazny, skłonność do przeżywania

pozytywnego afektu



Optymiści i ludzie pełni nadziei



Nastawieni na doskonalenie się,

dążenie do mistrzostwa

Prototyp 3



Osoby uważające, że świat jest

obojętny – ani zły, ani dobry



Najwyżej cenią autonomii możliwość

samookreślenia, dzięki temu znają

przyjemność płynącą z

wykorzystywania swoich

kompetencji



indywidualiśc

i

W jaki sposób ukształtować świadomość

umożliwiającą podjęcie samoobserwacji?

Uznanie, że wiele różnych systemów

rywalizuje ze sobą o pierwszeństwo:



Energetyczny



Reprodukcyjny



Walki

Każdy z tych systemów powstał

niezależnie, ale wszystkie mają wspólny

cel: pomóc nam przetrwać.

„Jak skupione na sobie dziecko, każdy z

nich stara się znaleźć w centrum uwagi”

Ideały versus powinności



Ideały:



Cele maksymalne



Zgodność z celem

– wynik pozytywny



Niezgodność z

celem – wynik nie-

pozytywny



Powinności



Cele minimalne



Zgodność z celem

– wynik nie-

negatywny



Niezgodność z

celem – wynik

negatywny

Promowanie i zapobiegania

Teoria Tory Higginsa

Dwa tryby regulacyjne:



Koncentracja na

ideałach,

maksymalizowanie

stanów

pozytywnych



Tryb promowania

(promotion focus)



Koncentracja na

powinnościach,

minimalizowanie

stanów

negatywnych



Tryb zapobiegania

(prevention focus)

Rozbieżności wewnątrz „ja”

Tory Higgins



Ja idealne – kim chciałbym być



Ja powinnościowe – kim powinienem

być



Ja odzwierciedlone – kim chcieliby być

inni, żebym był



Ja rzeczywiste – kim jestem

Dwa główne cele organizmu



Utrzymać

istniejącą strukturę



Konserwatywny



Zorientowany na

status quo



Motywacja

homostatyczna



Przejść na wyższy

poziom rozwojowy



Zmieniający się

status quo



Motywacja

heterostatyczna

Zapobieganie vs promowanie a

procesy kategoryzacji



ZAPOBIEGANIE:



Nie przyjmuj tego, co

negatywne



Minimalizuj fałszywe

alarmy



Efekt negatywności



Unikanie ryzyka



Zachowanie status quo

(bezpieczeństwo, nie

niszczyć tego, co

istnieje)



PROMOWANIE:



Nie odrzucaj tego, co

pozytywne



Minimalizuj uchybienia



Efekt pozytywności



Poszukiwanie ryzyka



Zmiana status quo

(rozwój, optymalizacja)

Promowanie vs zapobieganie a

motywacja homeostatyczna vs

heterostatyczna



Zapobieganie:



Motywacja

homeostatyczna



„powinności”



Standardy porównań

i wykrywania

odchyleń - „to

jeszcze nie to”



Ujemne sprzężenie

zwrotne (odchylenie –

ocena negatywna)



Promowanie:



Motywacja

heterostatyczna



„ideały”



Standardy

promowania

zachowania - „to

jest to”, „to jest

właściwy kierunek”



Sprzężenie dodatnie

Uczenie się i poznanie



Samoświadomość (samoobserwacja) nie

jest osobną adaptacją, lecz jest

możliwością



Jeśli chcemy z niej skorzystać musimy ją

ukształtować



Naszym celem jest utrzymanie stanu

pełnej świadomości



Jego przejawem jest ciągłe analizowanie

rozmaitych możliwości.

„

Sztuka odnoszenia sukcesów

związana jest z umiejętnością

wyznaczania celów”

1. Cel pobudza do wysiłku
2. Wzmaga wytrwałość
3. Ukierunkowuje
4. Skłania do opracowania strategii

Wyznaczanie celów



Cele bliskie i dalekie



Wyznaczania celów trudnych, ale

osiągalnych



Informacja zwrotna



Cele wyznaczane samodzielnie i przez innych

a zaangażowanie



Potrzeba dążenia do celów trudnych



Hipoteza rozdźwięku



Teoria poczucia własnej skuteczności

Wyznaczanie celów



Około 95% działań służących osiąganiu celu

ma charakter automatyczny



Wykorzystywanie wyobrażeń w dążeniu do

celu



Jak sobie radzić ze zwątpieniem w siebie:

1.Przez poczucie posiadania zdolności lub umiejętności w

danej sytuacji

2.Przez poczucie zdolności zapanowania nad natrętnymi

negatywnymi myślami



Kształtowanie dobrych nawyków myślowych

Orientacja w czasie

psychologicznym

4 aspekty czasu psychologicznego

wg Łukaszewskiego i

Hoornaertem:

1. Zdolność do chronologicznego

lokalizowania siebie samego i

zdarzeń zewnętrznych

2. Zdolność do orientacji w czasie

bez stosowania instrumentów,

np. zegarów

3. Zdolność do oceny upływu

czasu, a także zdolność do

określenia wielkości interwałów

czasowych

4. Zdolność do umiejscowienia

siebie w perspektywie czasowej,

lokalizacja na linii: przeszłość

-teraźniejszość -przyszłość

5 aspektów perspektywy

czasowej wg Zimbardo

1. Zaangażowanie i wytrwałość w

realizacji celów odległych

2. Planowanie i przewidywanie

przyszłości

3. Hedonistyczna koncentracja na

teraźniejszości

4. Fatalistyczna koncepcja

teraźniejszości

5. Presja czasowa

Koniec