Organizacja i

funkcjonowanie obiektów

turystycznych

Dr Daniel Puciato

WSB Wrocław

Program zajęć

1.

Pojęcia

podstawowe:

obiekt,

zakład

i

przedsiębiorstwo turystyczne

2.

Koncepcje,

cele

i

cechy

przedsiębiorstwa

turystycznego

3.

Funkcje przedsiębiorstwa turystycznego

4.

Klasyfikacja przedsiębiorstw turystycznych

5.

Potencjał

wewnętrzny

przedsiębiorstwa

turystycznego: zasoby, procesy i struktury

6.

Produkt turystyczny – koncepcje teoretyczne,

składowe, cechy, cykl życia, planowanie

7.

Oddziaływanie

otoczenia

na

współczesne

przedsiębiorstwo turystyczne

8.

Proces

uruchamiania

przedsiębiorstwa

turystycznego

Piśmiennictwo obowiązkowe

1.

Bednarska M., Gołembski G., Markiewicz E.,
Olszewski M., Przedsiębiorstwo turystyczne. Ujęcie
statyczne i dynamiczne. PWE, Warszawa 2007.

2.

Bosiacki S., Sikora J., Śniadek J., Wartecki A.,
Zarządzanie przedsiębiorstwem turystycznym.
AWF, Poznań 2008.

3.

Rapacz A., Przedsiębiorstwo turystyczne. Difin,
Warszawa 2007.

4.

Zawistowska H., Podejmowanie i prowadzenie
działalności gospodarczej w turystyce. SGH,
Warszawa 2010.

Piśmiennictwo

uzupełniające

1.

Konieczna-Domańska A., Gospodarka turystyczna. Wydawnictwo Kanon,

Warszawa 2007.

2.

Kowalczyk J., Zarządzanie organizacją turystyczną. CeDeWu, Warszawa

2009.

3.

Kirejczyk E., Sarnowski J., Zarządzanie przedsiębiorstwem turystycznym.

WSTiH, Gdańsk 2007.

4.

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych, Dz. U. 2004

r.,

Nr 223, poz. 2268.

5.

Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 19 sierpnia 2004 r. w

sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są świadczone

usługi hotelarskie, Dz. U. 2006 r., Nr 22, poz. 169.

6.

Rozporządzenie Ministra Sportu i Turystyki z dnia 6 października 2011 r.

w sprawie Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki i Pośredników

Turystycznych, Dz. U. 2011 r., Nr 225, poz. 1353.

7.

Rozporządzenie Ministra Sportu i Turystyki z dnia 21 kwietnia 2011 r. w

sprawie wzorów formularzy umowy gwarancji bankowej, umowy gwarancji

ubezpieczeniowej oraz umowy ubezpieczenia na rzecz klientów,

wymaganych w związku z działalnością wykonywaną przez organizatorów

turystyki i pośredników turystycznych, Dz. U. 2011 r., Nr 88, poz. 499.

Obiekt turystyczny

Obiekt turystyczny – budynek lub zespół

budynków, bądź urządzeń terenowych, których

główną

funkcją

jest

zaspokojenie

podstawowych

potrzeb

bytowych

osób

przebywających

czasowo

poza

stałym

miejscem zamieszkania oraz spełniających

minimalne

wymagania

przewidziane

dla

danego rodzaju obiektu ujęte przepisami

prawnymi.

W

tym

rozumieniu

obiekt

turystyczny jest po prostu składnikiem majątku

trwałego

(rzeczowego)

przedsiębiorstwa

turystycznego, bez którego nie można byłoby

realizować podstawowych jego funkcji.

Zakład turystyczny

Zakład turystyczny – pewna wydzielona

pod

względem

ekonomicznym,

organizacyjnym

i technicznym

oraz

niepodzielna

od

strony

struktury

organizacyjnej

część

przedsiębiorstwa

turystycznego, w ramach której świadczone są

usługi turystyczne. Rozróżnianie pojęć: zakład

i przedsiębiorstwo turystyczne, jest zasadne

z

powodu

zjawiska

koncentracji,

występującego

na

rynku

turystycznym

(przedsiębiorstwa wielozakładowe).

Przedsiębiorstwo

turystyczne

Przedsiębiorstwo turystyczne to system

złożony
z

zasobów

(ludzkich,

materialnych,

kapitałowych, informacyjnych) oraz procesów
zachodzących w tych zasobach oraz między
nimi, powołany do prowadzenia działalności
gospodarczej, polegającej na świadczeniu usług
turystycznych. Działalność ta jest realizowana
w sposób zorganizowany i ciągły, a jej głównym
celem jest osiągnięcie korzyści ekonomicznych.

Przedsiębiorstwo

turystyczne

Przedsiębiorstwo

turystyczne

(Rapacz) – celowo zorganizowany zespół
ludzi, wyposażony w środki materialne i
finansowe,

powołany

do

wykonania

czynności z zamiarem zaspokojenia potrzeb
turystów, charakteryzujący się określoną
organizacją

wewnętrzną,

podejmujący

samodzielne

decyzje

strategiczne

i

taktyczne,

którego

aktywność

ma

prowadzić do osiągnięcia zysku.

Przedsiębiorstwo

turystyczne

Przedsiębiorstwo

turystyczne

(Gołembski) – podstawowa jednostka
organizacyjna

gospodarki,

służąca

zaspokojeniu potrzeb społecznych, tworzona
w celu osiągania efektów ekonomicznych
przez produkcję dóbr służących turystom
(np.

produkcja

gastronomiczna)

i świadczenie usług turystycznych (np.
noclegowe,

rozrywkowe,

pośrednictwa

turystycznego).

Ujęcie podmiotowe

przedsiębiorstwa

turystycznego

W znaczeniu podmiotowym – podmiot

stosunków prawnych, czyli podmiot praw
i obowiązków w zakresie prawa cywilnego (w
tym

znaczeniu

jest

to

synonim

przedsiębiorcy).

Ujęcie funkcjonalne

przedsiębiorstwa

turystycznego

W znaczeniu funkcjonalnym – stałe

(zawodowo, we własnym imieniu, w sposób
zorganizowany

i

ciągły)

prowadzenie

działalności

gospodarczej

w

celach

zarobkowych.

Ujęcie przedmiotowe przedsiębiorstwa

turystycznego

W znaczeniu przedmiotowym – zorganizowany zespół

składników niematerialnych i materialnych przeznaczonych do
prowadzenia działalności gospodarczej. W tym znaczeniu
przedsiębiorstwo obejmuje przede wszystkim:

•oznaczenia przedsiębiorstwa lub ich części (nazwa i firma),

•własność nieruchomości i ruchomości, w tym urządzeń,

materiałów, towarów i wyrobów oraz innych praw rzeczowych,

•prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości

lub ruchomości,

•wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środków

pieniężnych,

•koncesje, licencje, zezwolenia,

•patenty i inne prawa własności przemysłowej,

•majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne,

•tajemnice przedsiębiorstwa,

•księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności

gospodarczej.

Cechy ogólne przedsiębiorstwa

turystycznego

1.

Podmiot gospodarczy prowadzący działalność polegającą na wytwarzaniu

i/lub świadczeniu w sposób zorganizowany dóbr i usług zaspokajających

potrzeby różnych odbiorców.

2.

Podmiotowości ekonomicznej przedsiębiorstwa towarzyszy podmiotowość

prawna, polegająca na przypisaniu osobie fizycznej lub prawnej skutków

działań przedsiębiorstwa.

3.

Działa profesjonalnie w celu maksymalizacji korzyści materialnych, a jako

podmiot gospodarczy pozostaje wyłącznie w obszarze zjawisk

gospodarczych,

a nie politycznych.

4.

Ekonomiczną podstawą funkcjonowania przedsiębiorstwa jest jego kapitał,

będący sumą składników materialnych i niematerialnych, warunkujących

realizację określonych zadań gospodarczych.

5.

Przedsiębiorstwo animuje przedsiębiorca, który jest podmiotem prawa

własności

w stosunku

do

składników

tworzących

majątek

przedsiębiorstwa, ponoszącym odpowiedzialność majątkową z tytułu

wykorzystywania innych czynników oraz przyjmującego na siebie ryzyko

kapitałowe

związane

z

prowadzeniem

określonej

działalności

gospodarczej.

6.

Działalność prowadzona w przedsiębiorstwie podlega planowaniu przez

jego właściciela (przedsiębiorcę), co znajduje wyraz w odpowiedzi na

pytania: co wytwarzać lub jakie usługi świadczyć, w jaki sposób i przy

wykorzystaniu jakich metod oraz kto ma być odbiorcą wytworzonych

towarów i usług.

Cechy specyficzne

przedsiębiorstwa

turystycznego

1. Duża złożoność i różnorodność.
2. Podstawowy kierunek działania to tworzenie i/lub

pośrednictwo w oferowaniu usług turystycznych.

3. Koncentracja na usługach mających kluczowe

znaczenie dla klienta.

4. Systematyczne

dostosowywanie

oferty

do

potrzeb konsumentów.

5. Usamodzielnienie

komórek

organizacyjnych,

daleko idące delegowanie uprawnień (np.
w hotelu).

Cele ilościowe

przedsiębiorstwa

turystycznego

1. Maksymalizacja wartości.
2. Maksymalizacja zysku.
3. Zwiększenie liczby klientów.
4. Powiększenie infrastruktury.
5. Wzrost wydajności pracy.
6. Zwiększenie

efektywności

zasobów

rzeczowych.

Cele jakościowe

przedsiębiorstwa

turystycznego

1. Rozwój zasobów ludzkich.
2. Poprawa jakości oferowanych produktów.
3. Rozszerzenie

asortymentu

oferowanych

produktów.

4. Doskonalenie systemu marketingowego (promocji,

dystrybucji).

5. Rozwój innowacyjności.
6. Poprawa relacji z interesariuszami.
7. Poprawa warunków pracy.
8. Umacnianie pozycji rynkowej.
9. Implementacja nowoczesnych metod zarządzania.

Cele przedsiębiorstwa a grupy

interesu

Funkcje przedsiębiorstwa

turystycznego

1. Funkcje realne – związane z konkretnymi

procesami

zachodzącymi

w

przedsiębiorstwie:

• zaopatrzenie przedsiębiorstwa w czynniki

wytwórcze,

• działalność usługowo-wytwórcza,
• sprzedaż przygotowanej oferty,
• czynności mające na celu utrzymanie

zaplecza materialnego w gotowości do
świadczenia usług.

Funkcje przedsiębiorstwa

turystycznego

2. Funkcje

regulacyjne

–

związane

z

utrzymaniem przedsiębiorstwa turystycznego

w stanie równowagi:

• ekonomicznej – gwarancja synchronizacji w

czasie przychodów i rozchodów,

• technologicznej – dostosowanie potencjału

technicznego do rodzaju realizowanych zadań,

• organizacyjnej – dostosowanie do siebie

poszczególnych

elementów

organizacji,

zapewniające

właściwe

funkcjonowanie

przedsiębiorstwa.

Systematyka przedsiębiorstw

turystycznych

1. Rodzaj odbiorców oferty i miejsce w procesie

jej dystrybucji:

• podmioty występujące w roli wytwórców usług

turystycznych, które mogą być przez nich
sprzedawane bezpośrednio turystom lub oferowane
do sprzedaży pośrednikom (podmioty świadczące
usługi noclegowe, gastronomiczne, transportowe,
przewodnickie, usługi rekreacyjne),

• podmioty zajmujące się pośredniczeniem przy

sprzedaży usług turystycznych (pośrednicy
turystyczni i agenci) oraz oferowaniem imprez,
czyli łączeniem w pakiety określonych usług
oferowanych przez wytwórców i przekazywaniu
ich do sprzedaży (touroperatorzy).

Systematyka przedsiębiorstw

turystycznych

2. Forma własności:
• przedsiębiorstwa

sektora

publicznego

(przedsiębiorstwa

państwowe i komunalne),

• przedsiębiorstwa

sektora

prywatnego

(osoby

fizyczne,

spółki, spółdzielnie).

Systematyka przedsiębiorstw

turystycznych

3.

Forma organizacyjno-prawna:

• przedsiębiorstwa

o

własności

indywidualnej,

• spółki, w tym spółki osobowe (cywilne,

jawne,

partnerskie,

komandytowe,

komandytowo-akcyjne) oraz kapitałowe (z
ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjne),

• przedsiębiorstwa państwowe,
• spółdzielnie.

Systematyka przedsiębiorstw

turystycznych

4. Zasięg przestrzenny działania:
• lokalne,
• regionalne,
• krajowe,
• międzynarodowe.

Systematyka przedsiębiorstw

turystycznych

5. Wielkość:
• małe – zatrudniające do 9 osób,
• średnie – zatrudniające od 10 do 49

osób,

• duże – zatrudniające powyżej 49

pracujących.

Systematyka przedsiębiorstw

turystycznych

6. Przedmiot działalności:

• przedsiębiorstwa hotelarskie, mające na celu świadczenie usług

noclegowych,

• przedsiębiorstwa gastronomiczne, zajmujące się produkcją i

sprzedażą posiłków dla turystów oraz ludności miejscowej,

• biura

podróży,

występujące

w

roli

organizatora

imprez

turystycznych, pośrednika bądź agenta turystycznego,

• przedsiębiorstwa transportu turystycznego, zajmujące się

transportem turystów do i z obszaru recepcji oraz w ramach tego

obszaru,

• przedsiębiorstwa

sportowo-rekreacyjne,

zajmują

się

świadczeniem tego rodzaju usług dla turystów oraz społeczności

lokalnych,

• przedsiębiorstwa sanatoryjno-uzdrowiskowe, funkcjonujące na

obszarach uzdrowiskowych świadczące usługi nie tylko dla kuracjuszy

ale również uczestników coraz popularniejszej turystyki uzdrowiskowej

oraz dla ludzi chcących zregenerować swoje siły poprzez uczestnictwo

w różnego rodzaju zabiegach odnowy biologicznej,

• podmioty gospodarcze świadczące usługi informacyjne i

promocyjne.

Zasoby przedsiębiorstwa

turystycznego

Przedsiębiorstwa w toku prowadzonej działalności

gospodarczej przekształcają czynniki wytwórcze
(ziemia, kapitał, praca, informacja, przedsiębiorczość)
w dobra i usługi turystyczne. Wielkość zastosowanych
w danym czasie czynników określana jest mianem
nakładów, zaś wielkość uzyskanych efektów z
działalności – wyników. Wymierny stan czynników w
danym momencie określany jest mianem zasobów.
W przedsiębiorstwie zachodzi proces optymalnego
wykorzystania

ograniczonych

zasobów

w celu

maksymalizacji efektów, mamy, więc do czynienia z
ich efektywną alokacją.

Zasoby przedsiębiorstwa

turystycznego

We współczesnym przedsiębiorstwie spotkać można cztery

grupy zasobów:

1. Zasoby naturalne – ziemia i dary natury, którym w działalności

gospodarczej nadawana jest wartość ekonomiczna, w tym również

lokalizacja.

2. Zasoby pracy – ludzie wraz ze swoją wiedzą, umiejętnościami

i doświadczeniem (kompetencje)

3. Zasoby kapitałowe – rzeczowe i pieniężne, które firma posiada,

lub którymi może dysponować.

4. Zasoby niematerialne – nowoczesne zasoby informacyjne,

licencje, prawa własności, tradycja, reputacja przedsiębiorstwa,

jego kontakty, znaki i marki, itp. W połączeniu z wiedzą i

umiejętnościami, ta właśnie grupa zasobów stwarza możliwość

uzyskania przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstwa i staje

się

źródłem

jego

sukcesu.

W

epoce

społeczeństwa

informacyjnego tradycyjne zasoby tracą swoje znaczenie jako

czynniki rozwoju gospodarczego. Podstawowym determinantem

zdolności rozwojowych przedsiębiorstwa staje się szeroko

rozumiana wiedza i informacja.

Procesy przedsiębiorstwa

turystycznego

Przedsiębiorstwo jest zbiorem działań, w którym

przekształca się podstawowe zasoby (surowce,

pieniądze, informacje, umiejętności itp.) w dobra i

usługi turystyczne.

Mamy więc do czynienia z trzema najbardziej

ogólnymi

fazami

–

procesami

działalności

przedsiębiorstwa:

pozyskiwaniem

dóbr,

ich

transformacją i sprzedażą czyli przekazywaniem na

zewnątrz.

Są to ogólne procesy, występujące we wszystkich

przedsiębiorstwach. Ogólnie można je podzielić na

gospodarcze, związane z dominującym przedmiotem

działalności

przedsiębiorstwa

oraz

pozagospodarcze,

dotyczące

np.

działalności

socjalnej.

Procesy przedsiębiorstwa

turystycznego

W działalności gospodarczej można wyróżnić następujące

procesy:

1. Podstawowe, dotyczące głównych zadań przedsiębiorstwa,

takiej działalności, która jest źródłem jego podstawowych
przychodów.

W

przedsiębiorstwie

turystycznym

będzie

to

świadczenie usług.

2. Pomocnicze, zapewniające realizację procesów podstawowych.

W przedsiębiorstwie turystycznym będą to zaopatrzenie, gospodarka
magazynowa, księgowość (która może być procesem podstawowym
w działalności usługowej polegającej na prowadzeniu biura
rachunkowości).

3. Regulacyjne, polegające na nadaniu i utrzymaniu kierunku

funkcjonowania

całego

przedsiębiorstwa.

Wiąże

się

z przygotowaniem i podejmowaniem decyzji oraz kontrolą ich
realizacji.

Procesy przedsiębiorstwa

turystycznego

Przedsiębiorstwo traktowane jako zbiór procesów,

pozwala na zlokalizowanie działań w największym stopniu

przyczyniających się do sukcesu przedsiębiorstwa, do

powstania jego przewagi konkurencyjnej, kreowania wartości

z punktu widzenia klienta.

Procesowe podejście

charakteryzuje się następującymi cechami:

•koncentruje się na ciągu działań, a nie na wybranych

aspektach funkcjonowania przedsiębiorstwa,

•przyjmowana jest w nim perspektywa analizy od

zewnątrz do wewnątrz, polegająca na przyjęciu oczekiwań

klientów jako punktu wyjścia,

•poddawane są w nim krytyce dotychczasowe założenia

dotyczące sposobu wykonania i dostarczenia produktu,

•analizowane i usprawniane są w nim przede wszystkim

relacje między podsystemami przedsiębiorstwa, a nie tylko w

ramach poszczególnych funkcji lub wydziałów,

•do analizy wykorzystuje się zespoły międzyfunkcjonalne

zaangażowane w dany proces.

Struktura organizacyjna

przedsiębiorstwa

turystycznego

Struktura organizacyjna przedstawia

nie tylko konstrukcję przedsiębiorstwa,
jego

składniki

wyrażone

w

postaci

stanowisk, komórek, działów, pionów, ale
również przepływy rzeczowe i informacyjne
między

tymi

elementami

struktury.

Struktura

odzwierciedla

występujący

podział pracy oraz układ decyzyjno-
wykonawczy

na

różnych

szczeblach,

poziomach zarządzania.

Struktura organizacyjna

przedsiębiorstwa

turystycznego

W przedsiębiorstwie jednoosobowym trudno

mówić o strukturze, gdyż nie ma podziału pracy.
Problem organizacji sprowadza się do najlepszego
wykorzystania posiadanych zasobów dla realizacji
założonego

celu.

Wraz

ze

zwiększeniem

zatrudnienia

następuje

podział

czynności,

kompetencji, tworzą się powiązania między
zatrudnionymi, pojawia się potrzeba decydowania
o najlepszym sposobie grupowania działań i
zasobów, czyli potrzeba organizowania. Jej
formalnym

wyrazem

jest

struktura

organizacyjna.

Determinanty struktury

organizacyjnej

przedsiębiorstwa

turystycznego

Główne determinanty tworzące strukturę organizacyjną:

1.Cele i strategia przedsiębiorstwa. Realizacja celów wymaga podziału działań,

które są przypisywane poszczególnym komórkom, dlatego też cele wpływają na

rodzaje, wielkość oraz zadania przydzielane składnikom struktury.

2.Zasoby przedsiębiorstwa. Ich wielkość, jakość, wpływa na strukturę procesów

wytwórczych i proces zarządzania. Ważne znaczenie ma tu poziom kwalifikacji,

motywacji zatrudnionych, poglądy kadry, filozofia zarządzania. Zasoby materialne są

pochodną rodzaju działalności, dlatego też odmienne są struktury przedsiębiorstw

zróżnicowanych przedmiotowo.

3.Technologia. Narzuca określony podział zadań i sposób koordynacji działania

jednostek odpowiedzialnych za ich wykonanie.

4.Wielkość przedsiębiorstwa. Wraz z powiększaniem przedsiębiorstw pogłębia

się podział pracy, rośnie liczba i wielkość komórek, zagęszcza się sieć wzajemnych

powiązań. Znajduje to swoje odbicie w postaci bardziej złożonych struktur. Może

wówczas pojawić się zjawisko biurokracji a organizacja może stać się mało elastyczna.

5.Otoczenie w szczególności konkurencyjne. Wpływa w istotny sposób na

organizację i jest najważniejszym czynnikiem strukturotwórczym. Najistotniejsze

cechy otoczenia wpływające na strukturę to:

•potencjał otoczenia, oznaczający zdolność tworzenia przedsiębiorstwu możliwości

trwania

i rozwoju, im większy potencjał, tym słabsza jest presja otoczenia,

•złożoność otoczenia, im bardziej zróżnicowane otoczenie, tym bardziej

różnorodne struktury przedsiębiorstwa,

•niepewność otoczenia, trudności przewidywania takiego otoczenia skłania

przedsiębiorstwo do tworzenia struktur mniej sformalizowanych.

Podział struktur

organizacyjnych

Struktury

organizacyjne

można

analizować

i oceniać według różnych kryteriów, np.:

• rodzaj

zależności

organizacyjnej

(struktury liniowe, funkcjonalne, sztabowe),

• rozpiętość kierowania – liczba szczebli

kierowniczych (struktury płaskie i smukłe),

• kryterium

grupowania

komórek

(struktury,

w których komórki grupowane są wg funkcji,

produktów,

miejsca

działalności,

rynków,

procesów

lub

wyposażenia

–

struktury

dywizjonalne, macierzowe, sieciowe).

Struktura liniowa

Struktura liniowa jest najstarszym

rodzajem powiązań w organizacji.
Występuje tu przejrzysta, jednokierun-
kowa zależność między komórkami
kolejnych szczebli struktury. Zgodnie
z zasadą jedności rozkazodawstwa
kierownik odpowiada za działalność
podległych mu komórek, a podwładny
ma tylko jednego przełożonego. Jest
charakterystyczna

dla

jednostek

opartych o silnej zależności służbowej,
dlatego

jej

przydatność

dla

przedsiębiorstw

(poza

małymi

o

prostej działalności) jest ograniczona.
Im

mniejsza

liczba

szczebli

w strukturze tym jest ona bardziej
płaska
i odwrotnie, większa liczba szczebli –
struktura wysmukła.

Struktura liniowo-sztabowa

Struktura liniowo-sztabowa,

w

której

następuje

wsparcie

procesów

zarządczych

przez

komórki sztabowe, tworzone przy

naczelnym kierownic-twie. Stwarza

to

lepsze

warunki

do

podejmowania

racjonalnych

decyzji. Sztab może pełnić także

funkcję wspomagania decyzji dla

kierownictwa innych szczebli. Są to

komórki doradcze, pozbawione

prawa

decyzji,

i nie ponoszące odpowiedzialności

za

funkcjonowanie

innych

komórek.

W

strukturze

tej

następuje

oddzielenie

kompetencji

decyzyjnych

od

kompetencji

fachowych. Możliwe są natomiast

konflikty

między

komórkami

liniowymi a sztabowymi.

Struktura funkcjonalna

Struktura

funkcjonalna,

w której uchylona zostaje zasad
jedności

kierownictwa.

Podwładny

ma

kilku

kierowników, z których każdy
jest

wyspecjalizowany

w określonej dziedzinie, czyli
jest to struktura zbudowana na
zasadzie fachowości. Kierownicy
maja prawo wydawania poleceń
wszystkim

podwładnym

w

ramach

przypisanego

im

zakresu

działania.

Ograniczeniem tej struktury jest
zamazywanie odpowiedzialności
na

realizowane

zadania,

wydawa-ne polecenia mogą być
też sprzeczne względem siebie.

Struktura dywizjonalna

Struktura

dywizjonalna

występu-je w dużych, złożonych
przedsiębior-stwach.
Przedsiębiorstwo podzielo-ne jest
na odpowiednią liczbę jednostek
– dywizji (sektorów, segmentów,
zakładów), które otrzy-mują dużą
autonomię decyzyjną. Kryterium
wydzielania sektorów może być
przedmiotowe bądź też grupa
produktów, obsługiwany obszar,
rodzaj klientów. Każda z tych
jednostek może posiadać własne
komórki

sztabowe.

Jest

to

struktura bardzo elastyczna.

Struktura macierzowa

Struktura macierzowa, uważana jest

za niezwykle nowoczesną, a wywodzi się

z matematycznego ujęcia macierzy. W

kolumnach

zamieszczane

są

stałe

działania, funkcje realizowane przez

przedsiębiorstwo,

natomiast

w wierszach zadania zmienne, dotyczące

przedsięwzięć lub wyrobów. Na przecięciu

kolumn i wierszy występują grupy

zadaniowe. Zaletą tej struktury jest

powiązanie

zarządzania

bieżącego,

z

zarządzaniem

innowacyjnym,

co

przyczynia

się

do

zwiększenia

elastyczności działania. Ten typ struktury

znajduje

szerokie

zastosowanie

w przedsiębiorstwach zajmujących się

przede

wszystkim

zadaniami

projektowymi (np. agencje reklamowe,

firmy

konsultingowe,

projektowanie

systemów

informacyjnych).

Ograniczeniem jest tu odejście od zasady

jednoosobowego podporządkowania, z

czym wiąże się możliwość pojawienia się

konfliktów kompetencyjnych.

Produkt turystyczny

Produkt – to wszystko, co można

zaoferować

na

rynku

w

celu

zaspokojenia określonej potrzeby lub
odczuwanego pragnienia.

Produkt turystyczny w ujęciu

wąskim

Oferta usługowa, a zatem poszczególne dobra i

usługi komercyjne, mające zaspokoić potrzeby
turystów, realizowana przez producentów usług
turystycznych

(przedsiębiorców

turystycznych,

jednostki samorządu terytorialnego). Może to być
zarówno pojedyncza usługa (np. nocleg w hotelu,
przelot

samolotem,

oprowadzenie

przez

przewodnika po muzeum, pośrednictwo w zawarciu
umowy ubezpieczenia) oraz pakiet, co najmniej
dwóch świadczeń objętych jedną ceną (np.
konferencja,

wycieczka

autokarowa,

pobyt

w uzdrowisku).

Produkt turystyczny w

ujęciu wąskim

Duża liczba potrzeb zgłaszanych przez turystów w

trakcie pobytu w przedsiębiorstwie turystycznym
sprawia, że produkt turystyczny ma charakter
złożony i niejednorodny, gdyż obejmuje on zarówno
dobra materialne, jak i usługi.

Komponenty produktu turystycznego, można

uporządkować według stopnia ich materialności
oraz

przedstawić

na

schemacie,

zwanym

kontinuum materialności.

Komponenty produktu

turystycznego

w ujęciu wąskim – przykład hotelu

Kontinuum materialności produktu

turystycznego w ujęciu wąskim –

przykład hotelu

Cechy produktu turystycznego w

ujęciu wąskim

1. Stały potencjał wytwarzania – podaż

usług turystycznych jest zazwyczaj sztywna
w krótkim

okresie.

Obiekty

dysponują

ograniczoną liczbą miejsc, w wyniku czego
na

skutek

występowania

fluktuacji

sezonowych

popytu

turystycznego

i znacznego jego okresowego nasilenia,
muszą odmawiać przyjęcia rezerwacji,
ponosząc przy tym określone straty
finansowe.

Cechy produktu turystycznego w

ujęciu wąskim

2. Nietrwałość – produktu turystycznego

nie można magazynować (dominanta
usług),

więc

niesprzedane

miejsca

noclegowe,

na

przykład

w

okresie

mniejszego

popytu

turystycznego,

również

stanowią

nieodwracalną stratę dla przedsiębiorcy
turystycznego.

Cechy produktu turystycznego w

ujęciu wąskim

3. Natychmiastowość – usługi turystyczne

muszą być świadczone natychmiastowo,
zaraz po zgłoszeniu chęci zaspokojenia
określonej potrzeby przez turystę.

Cechy produktu turystycznego w

ujęciu wąskim

4. Złożoność

–

obiekty

turystyczne

świadczą bardzo szeroki zakres usług.
Zakres usług dodatkowych jest ściśle
uzależniony

od

najważniejszego

segmentu rynku obsługiwanego przez
dane przedsiębiorstwo turystyczne.

Cechy produktu turystycznego w

ujęciu wąskim

5. Różnorodność – usługi wchodzące w skład

produktu turystycznego są różnorodne, gdyż
występują
w różnych zestawieniach i rozmiarach oraz
zaspokajają różnorodne potrzeby gościa od
tych podstawowych (potrzeby zamieszkania,
posiłku, bezpieczeństwa), poprzez potrzeby
społeczne (potrzeby komunikacji, pracy,
rozrywki), aż do potrzeb wyższego rzędu
(potrzeby uznania, a nawet samorealizacji).

Cechy produktu turystycznego w

ujęciu wąskim

6. Elastyczność – polega na tym, że

przedsiębiorca

turystyczny

oprócz

oferowania

standardowego

produktu,

musi być przygotowany na konieczność
wytworzenia produktu niestandardowego,
w zależności od zgłaszanego przez
konsumentów popytu.

Cechy produktu turystycznego w

ujęciu wąskim

7. Pracochłonność – wytwarzanie produktu

turystycznego

jest

bardzo

często

pracochłonne i wiąże się z zatrudnieniem
wielu osób.

Cechy produktu turystycznego w

ujęciu wąskim

8. Kapitałochłonność

–

świadczenie

produktu

turystycznego

wymaga

zazwyczaj

zaangażowania

znacznych

zasobów kapitałowych – od budowy
obiektu turystycznego, poprzez jego
eksploatację
i wykorzystanie różnego rodzaju maszyn,
urządzeń, czy środków transportu oraz
opłacenie pracy ludzkiej.

Otoczenie przedsiębiorstwa

turystycznego

Każda organizacja działa w pewnym otoczeniu,

które ma bardzo duży wpływ na sposób jej
funkcjonowania. Otoczenie organizacji to zatem
ogół obiektów, procesów i zjawisk znajdujących się
poza formalnymi granicami organizacji, które mają
lub mogą mieć wpływ na jej funkcjonowanie. Wyróż
niamy otoczenie dalsze, zwane otoczeniem
ogólnym lub makrootoczeniem oraz bliższe,
zwane

otoczeniem

mikroekonomicznym,

zadaniowym, sektorowym, branżowym bądź
konkurencyjnym.

Otoczenie przedsiębiorstwa

turystycznego

Otoczenie przedsiębiorstwa

turystycznego

Otoczenie

makroekonomiczne

tworzy

zespół

warunków funkcjonowania organizacji, wynikający z jego
działania
w określonym kraju, czy regionie, w określonej strefie
klimatycznej, w danym układzie prawnym, politycznym czy
systemowym. Są to czynniki niekontrolowane i niezależne
od organizacji, tworzące dla niej możliwości rynkowe oraz
stanowiący pewne zagrożenia. Trudno jest jednoznacznie
zakreślić terytorialnie granice makrootoczenia. Stosowany
niegdyś podział na makrootoczenie krajowe i zagraniczne
traci obecnie sens, gdyż wiele różnych czynników
wpływających na współczesne organizacje ma zasięg
globalny. Każda z grup czynników otoczenia dalszego,
powinna być zatem badana zarówno w kontekście
krajowym, jak i międzynarodowym.

Otoczenie przedsiębiorstwa

turystycznego

Otoczenie

(okoliczności)

przyrodnicze

(środowiskowe):

•stan oraz dostępność zasobów naturalnych

wykorzystywanych przez daną organizacje,

•czynniki naturalne: klimat, nasłonecznienie,

ukształtowanie terenu, bioróżnorodność oraz inne
czynniki determinowane przez siły natury, które
mają wpływ na funkcjonowanie organizacji,

•zmiany stanu środowiska naturalnego wywołane

przez działalność ludzką oraz wpływ tych zmian na
warunki działania organizacji.

Otoczenie przedsiębiorstwa

turystycznego

Otoczenie (okoliczności) demograficzne:

• liczba ludności w danym kraju lub regionie działania

organizacji,

• rozmieszczenie geograficzne ludności i gęstość zaludnienia,
• przyrost naturalny i struktura wieku ludności oraz długość ich

życia,

• struktura narodowościowa (etniczna),
• intensywność i kierunki migracji (ruch ludności w skali kraju

i migracja zagraniczna),

• poziom aktywności zawodowej i struktura zawodowa ludności,
• wielkość i struktura gospodarstw domowych (m.in. liczba

dzieci, wielopokoleniowość),

• rozkład dochodów w grupach ludności (przekroje regionalne,

zawodowe, wg wielkości gospodarstw domowych, itp.).

Otoczenie przedsiębiorstwa

turystycznego

Otoczenie (okoliczności) społeczno-kulturowe:

• poziom cywilizacyjny (kulturowy) kraju oraz jego zmiany

(m.in. poziom oświaty i wykształcenia, stan zdrowotny
społeczeństwa, stan bezpieczeństwa obywateli, zakres
i poziom innych usług komunalnych, polityka społeczna),

• postawy społeczne, wzorce konsumpcji, stylu życia,

społecznie cenione wartości i trendy zmian w tym zakresie.
Chodzi m.in. o takie kwestie jak stosunek do pracy,
pojmowanie roli państwa (i jego funkcji opiekuńczych),
wrażliwość wobec środowiska naturalnego, wymagania
wobec środowiska naturalnego, wzorce karier zawodowych,
sposoby spędzania wolnego czasu, stosunek do religii,
cenione wartości etyczne, znaczenie rodziny, funkcje kobiet
w rodzinie.

Otoczenie przedsiębiorstwa

turystycznego

Otoczenie (okoliczności) ekonomiczne:

• najważniejsze wskaźniki określające stan gospodarki takie jak:

wielkość
i tempo wzrostu PKB, poziom i zmiany stopy procentowej i kursów
walut, poziom inflacji, stopa konsumpcji (oszczędności), poziom
zadłużenia zagranicznego i wewnętrznego, poziom bezrobocia, poziom
wydajności pracy i produktywność innych zasobów, stopień zużycia
majątku, zasady polityki monetarnej i fiskalnej, a także wskaźniki
odnoszące się do regionu i branży, do której organizacja należy,

• sposób zorganizowania oraz sprawność ważnych instytucji

tworzących infrastrukturę gospodarczą (np. instytucje rynku
kapitałowego,

infrastruktura

energetyczna,

telekomunikacyjna,

transportowa, itp.),

• zmiany strukturalne w gospodarce, wpływ zmian strukturalnych na

sytuację branży działania danej organizacji.

Otoczenie przedsiębiorstwa

turystycznego

Otoczenie (okoliczności) prawne i polityczne:

•krajowe regulacje prawne i administracyjne dotyczące prowadzenia

działalności gospodarczej (normy prawa pracy, podatkowego, ochrony
własności intelektualnej, normy ochrony środowiska, normy techniczne,
bezpieczeństwa), normy międzynarodowe obowiązujące w kraju,

•specyficzne regulacje administracyjne dotyczące funkcjonowania

organizacji,

•funkcje państwa i rola organizacji społecznych (np. związków

zawodowych), stopień i zakres oddziaływania władz państwowych na
decyzje gospodarcze organizacji (orientacja strategiczna polityki
gospodarczej rządu, udział własności państwowej w gospodarce
narodowej i w poszczególnych branżach, tendencje prywatyzacyjne
i deregulacyjne), zakres koncesjonowa nia działalności gospodarczej,
polityka ekonomiczna państwa wobec poszczególnych branż, zakres
i formy działań organizacji finansowanych z budżetu państwa
wspierających działalność gospodarczą organizacji, np. w sferze badań
naukowych, szkolnictwa zawodowego itp.

Otoczenie przedsiębiorstwa

turystycznego

Otoczenie (okoliczności) technologiczne:

•kierunki zmian postępu technicznego, cykle życia

produktów
i technologii istotnych dla organizacji, dostępność do
ważnych technologii i czynniki je determinujące,

•wpływ technologii na rozwój branży i branż

oferujących substytuty,

•skala i zakres działania instytucji prowadzących

badania nad nowymi technologiami i produktami,
poziom

i

formy

finansowania

przedsięwzięć

innowacyjnych (udział w tym instytucji rządowych
i prywatnych).

Otoczenie przedsiębiorstwa

turystycznego

O ile makrootoczenie tworzy zespół czynników niezależnych, na

które przedsiębiorstwo nie ma wpływu i do którego musi
dostosować swoją strategię działania, o tyle otoczenie
mikroekonomiczne,

określające

warunki

funkcjonowania

podmiotów w danym sektorze, daje możliwość elastycznego
i twórczego wchodzenia w różnorakie procesy negocjacyjne
z jednostkami je tworzącymi. Otoczenie konkurencyjne obejmuje
wszystkie podmioty, z którymi dane przedsiębiorstwo jest
powiązane: dostawców, odbiorców, konkurentów, właścicieli,
związki zawodowe, grupy nacisku, sojuszników strategicznych,
organizacje branżowe, instytucje regulujące i egzekwujące prawo,
władze lokalne, urzędy, itp. Podmioty otoczenia bliższego są ze
sobą wzajemnie powiązane, mogą aktywnie na siebie oddziaływać,
prowadzą swoistą grę ekonomiczną, wobec tego analiza otoczenia
konkurencyjnego jest dla organizacji niezwykle istotna.

Podejmowanie działalności

gospodarczej – biura podróży

Działalność gospodarcza w zakresie organizowania imprez

turystycznych oraz pośredniczenia na zlecenie klientów w zawieraniu
umów o świadczenie usług turystycznych jest działalnością
regulowaną, co oznacza, że przedsiębiorca może prowadzić tego
rodzaju działalność po spełnieniu określonych warunków i po
uzyskaniu wpisu w rejestrze organizatorów turystyki i pośredników
turystycznych. Natomiast nie jest działalnością regulowaną
działalność gospodarcza agentów turystycznych – nie mają oni
obowiązku dokonywania wpisu do tego rejestru. Przedsiębiorca, który
prowadzi biuro podróży może równocześnie realizować działalność,
jako organizator turystyczny, pośrednik turystyczny oraz agent
turystyczny. Jest jednak wówczas zobowiązany:

• wykonywać działalność tylko na rzecz organizatorów wpisanych

do rejestru,

• w umowie zawieranej z klientem wskazywać jednocześnie

właściwego organizatora turystyki, którego reprezentuje,

• działać na podstawie ważnej umowy agencyjnej.

Podejmowanie działalności

gospodarczej – biura podróży

Przedsiębiorca, który chce podjąć i prowadzić działalność organizatora

i pośrednika turystycznego musi spełniać następujące warunki:

• posiadać zabezpieczenie, chroniące interesy klientów przed skutkami

niewypłacalności, które może przybierać jedną z następujących form:

– umowy gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej,
– umowy ubezpieczenia na rzecz klientów,
– przyjmowania wpłat klientów wyłącznie na rachunek powierniczy,

jeżeli wykonuje usługi turystyczne wyłącznie na terenie kraju i złoży
marszałkowi województwa oświadczenie o przyjmowaniu wpłat na
rachunek powierniczy,

• składać marszałkowi województwa oryginały lub odpisy kolejnych

umów gwarancji lub ubezpieczenia potwierdzone przez podmioty, które
je podpisały (bank lub towarzystwo ubezpieczeniowe) na 14 dni przed
upływem terminu obowiązywania umowy poprzedniej; z tego obowiązku
zwolnieni są przedsiębiorcy którzy zaprzestają prowadzenia działalności
gospodarczej pod warunkiem, że zawiadomią o tym marszałka
województwa.

Podejmowanie działalności

gospodarczej – biura podróży

W

przypadku

przedsiębiorców

zagranicznych

posiadających siedzibę na terenie UE lub państw
członkowskich Europejskiego Obszaru Gospodarczego za
spełnienie wymogu posiadania zabezpieczenia uznaje się
posiadanie zabezpieczenia finansowego w formie, która jest
uznana w państwie członkowskim, w którym przedsiębiorca
ma

siedzibę.

W przypadku, gdy równowartość tego zabezpieczenia jest
niższa niż minimalna wysokość zabezpieczenia wymagana
od przedsiębiorcy mający siedzibę w Polsce, przedsiębiorca
zagraniczny musi przedstawić dodatkową gwarancję
bankową lub ubezpieczająca wyrównującą wysokość
posiadanego zabezpieczenia do minimalne wysokości
wymaganej w Polsce.

Podejmowanie działalności

gospodarczej – biura podróży

Środki zabezpieczenia przeznaczone są na:

1. Pokrycie kosztów powrotu klientów z imprezy turystycznej do

miejsca wyjazdu lub planowanego powrotu w wypadku, gdy
organizator lub pośrednik wbrew obowiązkowi nie zapewnia tego
powrotu.

Chodzi

tu

o wszelkie koszty, które powinien pokryć organizator imprezy, np.
koszty zakwaterowania, wyżywienia, transportu.

2. Zwrot wpłat wniesionych przez klientów tytułem zapłaty za

imprezę turystyczną w wypadku, gdy z przyczyn dotyczących
organizatora lub pośrednika oraz osób, które działają w jego imieniu,
impreza nie zostanie zrealizowana.

3. Zwrot części wpłat wniesionych przez klientów tytułem zapłaty za

imprezę turystyczną, odpowiadającą części imprezy, która nie
zostanie zrealizowana z przyczyn dotyczących organizatora turystyki
lub pośrednika turystycznego oraz osób, które działają w jego imieniu.

Podejmowanie działalności

gospodarczej – biura podróży

Obowiązek

posiadania

gwarancji

lub

umowy

ubezpieczenia dotyczy całego okresu wykonywania
działalności. Przedsiębiorca musi więc zawrzeć kolejną
umowę przed upływem ważności dotychczas posiadanej.
Wzory

takich

umów

zawarte

są

w rozporządzeniu ministra właściwego ds. turystyki. W
umowie takiej znajduje się upoważnienie marszałka
województwa lub wskazanej przez niego jednostki do:
wydawania dyspozycji wypłaty zaliczki na pokrycie
kosztów powrotu klienta do kraju, występowania na
rzecz

klientów

w sprawach

wypłaty

środków

z tytułu umowy gwarancji bankowej, umowy gwarancji
ubezpieczenia lub umowy ubezpieczenia.

Podejmowanie działalności

gospodarczej – biura podróży – wpis do

rejestru

Organem właściwym do prowadzenia rejestru jest marszałek województwa

właściwy ze względu na siedzibę przedsiębiorcy, a w przypadku przedsiębiorcy
zagranicznego, który utworzył w Polsce oddział – marszałek właściwy ze
względu na siedzibę oddziału. W przypadku przedsiębiorców z państw UE i
EOG, którzy nie utworzyli w Polsce oddziału, organem właściwym jest wybrany
marszałek województwa. Wpisu do rejestru dokonuje się na wniosek
przedsiębiorcy, do którego należy dołączyć oryginał umowy gwarancyjnej lub
ubezpieczenia i oświadczenie. Wniosek powinien zawierać następujące dane:

•firmę przedsiębiorcy, jego siedzibę i adres, a w przypadku, gdy

przedsiębiorca jest osobą fizyczną – adres zamieszkania,

•numer identyfikacji podatkowej (NIP), o ile przedsiębiorca taki numer

posiada,

•określenie przedmiotu działalności,
•określenie zasięgu terytorialnego wykonywanej działalności (obszar kraju,

kraje europejskie, kraje pozaeuropejskie),

•wskazanie głównego miejsca wykonywania działalności objętej wpisem do

rejestru oraz oddziałów,

•imiona i nazwiska osób upoważnionych do kierowania działalnością

przedsiębiorcy i działalnością jego oddziałów.

Podejmowanie działalności

gospodarczej – biura podróży – wpis do

rejestru

Do wniosku dołącza się oświadczenie następującej treści:
„Oświadczam, że:

1. Dane zawarte we wniosku o wpis do rejestru organizatorów

turystyki
i pośredników turystycznych są kompletne i zgodne z prawdą.

2. Znane mi są i spełniam warunki wykonywania działalności w

zakresie organizowania imprez turystycznych oraz pośredniczenia na
zlecenie

klientów

w

zawieraniu

umów

o świadczenie usług

turystycznych, określone w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r.
o usługach turystycznych.

Oświadczenie powinno także zawierać:

• dane o firmie przedsiębiorcy i jego siedzibie oraz adres,
• oznaczenie miejsca i datę złożenia oświadczenia,
• podpis osoby uprawnione do reprezentowania przedsiębiorcy, ze

wskazaniem imienia i nazwiska oraz pełnionej funkcji.

Podejmowanie działalności

gospodarczej – biura podróży – wpis do

rejestru

W przypadku, gdy przedsiębiorca zamierza wykonywać usługi

wyłącznie na terenie Polski i wszelkie wpłaty klientów tytułem
wynagrodzenia za usługi przyjmować na rachunek powierniczy,
składa oświadczenie następującej treści: „Oświadczam, że imprezy
turystyczne będę świadczył wyłącznie na terytorium RP, a wszelkie
wpłaty klientów tytułem wynagrodzenia za wykonywane usługi będę
przyjmował wyłącznie na rachunek powierniczy”.

W przypadku, gdy jakiekolwiek dokumenty (np. umowa

gwarancji) są sformułowane w języku obcym, dołącza się do wniosku
także ich tłumaczenie dokonane przez tłumacza przysięgłego. Wpis
do rejestru obejmuje dane podane we wniosku z wyjątkiem adresu
zamieszkania, jeżeli jest on inny niż adres siedziby. Rejestr jest
jawny i może być prowadzony w systemie informatycznym.

Na podstawie dokumentów przesłanych przez marszałka

województwa minister właściwy ds. turystyki prowadzi Centralną
Ewidencję Organizatorów Turystyki i Pośredników Turystycznych.

Podejmowanie działalności

gospodarczej – obiekty hotelarskie

Przed rozpoczęciem świadczenia usług w obiekcie hotelarskim

przedsiębiorca ma obowiązek uzyskać jego zaszeregowanie do
poszczególnego rodzaju i kategorii.

Klasyfikacja obiektów hotelarskich – podział obiektów na rodzaje

w zależności od różnych cech, np. zakresu działalności, wieku, wielkości.

W Polsce zarówno klasyfikacja, jak i kategoryzacja obiektów

hotelarskich podlegają uregulowaniom prawnym, zawartym w dwóch
aktach prawnych (do pobrania na stronie http://isap.sejm.gov.pl/):

1. Ustawa o usługach turystycznych z dnia 29 sierpnia 1997 roku

z późniejszymi zmianami (Dz.U. z 2004 roku Nr 223 poz. 2268).

2. Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 19 sierpnia 2004

roku w sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są
świadczone usługi hotelarskie (Dz.U. z 2006 Nr 22 poz. 169).

Podejmowanie działalności

gospodarczej – obiekty hotelarskie

Zgodnie z ustawą usługi hotelarskie

mogą być świadczone w obiektach,
które spełniają:

•wymagania co do wielkości, jego

wyposażenia oraz zakresu świadczonych
usług,

ustalone

dla

rodzaju

i kategorii, do których obiekt został
zaszeregowany,

•wymagania sanitarne, przeciwpożarowe

oraz inne określone odrębnymi przepisami.

Podejmowanie działalności

gospodarczej – obiekty hotelarskie

Zaszeregowanie obiektów hotelarskich do poszczególnych

rodzajów oraz nadanie kategorii i prowadzenie ewidencji
obiektów hotelarskich to zadania marszałka województwa.
W przypadku pół biwakowych robi to wójt (burmistrz, prezydent
miasta) właściwy ze względu na położenie obiektu. Spełnianie
przez obiekty wymagania ustawowe dokumentuje się w zakresie:

•budowlanym – decyzja o pozwoleniu na budowę wraz z

potwierdzonym

zawiadomieniem

właściwego

organu

o

przystąpieniu do użytkowania obiektu, książka obiektu w
wpisami potwierdzającymi przeprowadzenie okresowych kontroli
wymaganych ustawą o prawie budowlanym,

•przeciwpożarowym

–

opinia

właściwej

komendy

powiatowej (miejskiej) Państwowej Straży Pożarnej,

•sanitarnym – opinia powiatowego inspektora sanitarnego.

Podejmowanie działalności

gospodarczej – obiekty hotelarskie

W celu dokonywania kategoryzacji marszałkowie mogą

powoływać specjalne zespoły oceniające, złożone z:

•przedstawicieli marszałka województwa,
•osób posiadających kwalifikacje zawodowe i praktykę w

świadczeniu usług hotelarskich lub turystycznych wskazane przez
jednostki samorządu gospodarczego i stowarzyszenia w zakresie
turystyki i hotelarstwa,

•przedstawiciele Państwowej Straży Pożarnej,
•przedstawiciele Państwowej Inspekcji Sanitarnej,
•przedstawiciele administracji architektoniczno-budowlanej i

nadzoru budowlanego.

Powoływanie zespołu nie jest jednak obowiązkowe, a oceny

obiektów hotelarskich mogą dokonywać pracownicy urzędu
marszałkowskiego, posiadający kwalifikacje zawodowe w zakresie
usług hotelarskich lub turystycznych.

Podejmowanie działalności

gospodarczej – obiekty hotelarskie

Poddania

się

procedurze

klasyfikacji

i

kategoryzacji

obiektu

nie

można

nakazać

przedsiębiorcy, lecz w przypadku gdy tego nie zrobi
nie może posługiwać się ustawowymi nazwami lub
kategoriami obiektu, które podlegają ochronie
prawnej. Procesy te realizowane są na wniosek
zainteresowane przed rozpoczęciem świadczenia
usług hotelarskich w danym obiekcie. Jeśli obiekt
ma już swoje zaszeregowanie i kategorię, można
wnioskować o ich potwierdzenie lub zmianę. Pole
biwakowe musi być natomiast zgłoszone do
ewidencji.

Podejmowanie działalności

gospodarczej – obiekty hotelarskie

Zaszeregowanie obiektu hotelarskiego następuje na

wniosek zawierający:

•nazwę i siedzibę lub nazwisko i imię oraz adres przedsiębiorcy,
•nazwę obiektu, jeżeli usługi będą świadczone z użyciem nazwy

własnej obiektu,

•określenie położenia obiektu wraz z podaniem jego adresu,
•opis obiektu potwierdzający stopień spełnienia przez ten obiekt

wymagań dla rodzaju i kategorii, o które występuje wnioskodawca,

•wskazanie

osoby

upoważnionej

do

reprezentowania

wnioskodawcy
w postępowaniu o ustalenie rodzaju i nadanie kategorii,

•wskazanie zaszeregowania do określonego rodzaju i kategorii, o

które występuje wnioskodawca.

Podejmowanie działalności

gospodarczej – obiekty hotelarskie

Do wniosku należy dołączyć dokumenty potwierdzenie spełnienie wymagań budowlanych,

przeciwpożarowych i sanitarnych, zaświadczenie o numerze identyfikacyjnym REGON
przedsiębiorcy albo zaświadczenie o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej oraz
dowód wniesienia opłaty za dokonanie oceny spełniania przez obiekt hotelarski wymagań.

Opłaty te są następujące:

1. 150% miesięcznej stawki najniższego wynagrodzenia – dla oceny hoteli i moteli

kategorii 5 i 4 gwiazdek,

2. 100% miesięcznej stawki najniższego wynagrodzenia – dla oceny hoteli i moteli

kategorii 3 gwiazdek,

3. 80% miesięcznej stawki najniższego wynagrodzenia – dla oceny kempingów,
4. 60% miesięcznej stawki najniższego wynagrodzenia – dla oceny hoteli i moteli kategorii

2 i 1 gwiazdek oraz pensjonatów powyżej 20 pokoi,

5. 50% miesięcznej stawki najniższego wynagrodzenia – dla oceny domów wycieczkowych,
6. 40% miesięcznej stawki najniższego wynagrodzenia – dla oceny pensjonatów do 20

pokoi,

7. 30% miesięcznej stawki najniższego wynagrodzenia – dla oceny schronisk,
8. 10% miesięcznej stawki najniższego wynagrodzenia – dla oceny schronisk

młodzieżowych
i pól biwakowych.

Podejmowanie działalności

gospodarczej – obiekty hotelarskie

Przedsiębiorca,

który

zamierza

rozpocząć

świadczenie usług hotelarskich, może ubiegać się o
przyrzeczenie zaszeregowania swojego obiektu do
odpowiedniego rodzaju i kategorii, zwane promesą.
Promesę wydaje marszałek województwa na
wniosek zainteresowanego. Jest ona wydawana na
czas określony nie dłuższy niż 2 lata.

Podejmowanie działalności

gospodarczej – obiekty hotelarskie

Do wniosku dołącza się ostateczną decyzję o

pozwoleniu na budowę lub zmianę sposobu
użytkowania obiektu. W okresie ważności promesy
przedsiębiorca nie może świadczyć usług hotelarskich
w obiekcie, może natomiast używać nazwy rodzajowej
i oznaczenia kategorii do celów informacyjnych
i marketingowych. Marszałek województwa może
zezwolić na rozpoczęcie świadczenia usług w obiekcie
przez przedsiębiorcę, który posiada promesę, po
złożeniu przez niego kompletnego wniosku o
zaszeregowanie obiektu do odpowiedniego rodzaju
i kategorii.

Podejmowanie działalności

gospodarczej – obiekty hotelarskie

W przypadku obiektów hotelarskich wpisanych do rejestru zabytków

lub wykazu zabytków architektury i budownictwa oraz obiektów,
których zabytkowy charakter jest oczywisty, możliwe są odstępstwa od
wymogów kategoryzacyjnych. Muszą być jednak spełnione następujące
warunki:

• przedsiębiorca

musi

przedstawić

opinię

wojewódzkiego

konserwatora zabytków stwierdzająca, że spełnienie wymogów bez
naruszenia zabytkowego charakteru nie jest możliwe,

• odstępstwo w niewielkim stopniu obniża spełnienie wymagań

określonych dla danego rodzaju i kategorii obiektu hotelarskiego, a jest
zrekompensowane spełnieniem w wyższym stopniu innych wymagań,

• w materiałach informacyjnych dotyczących obiektu zostanie

zamieszczona informacja o zabytkowym charakteru obiektu i
związanych z tym odstępstwach od wymagań co do wyposażenia i
zakresu świadczonych usług.

Podejmowanie działalności

gospodarczej – obiekty hotelarskie

W obiektach hotelarskich w widocznym miejscu powinny

być umieszczone:

•nazwa, siedziba (lub imię i nazwisko), adres przedsiębiorcy,
•tablica określająca rodzaj i kategorię obiektu,
•informacja o przystosowaniu obiektu do obsługi osób

niepełnosprawnych,

•informacje o zakresie świadczonych usług wraz z podstawowymi

cenami (informacje dotyczące trzech pierwszym punktów piwinny
być umieszczone na zewnątrz i wewnątrz budynku).

Na żądanie klientów powinny być też udostępnione:

•wykaz wymagań dla obiektów hotelarskich, odpowiadający

rodzajowi
i kategorii obiektu,

•pełny cennik usług.

Podejmowanie działalności

gospodarczej – obiekty hotelarskie

Decyzja o klasyfikacji i kategoryzacji jest wydawana w

formie decyzji administracyjnej. Marszałek województwa
prowadzi ewidencję obiektów hotelarskich i innych
obiektów, w formie kartoteki składającej się z kart
ewidencyjnych obiektów, oddzielnie dla każdego rodzaju
obiektu. Podstawą założenia karty jest:

•przyrzeczenie zaszeregowania obiektu hotelarskiego

(promesa),

•decyzja w sprawie zaszeregowania obiektu hotelarskiego

do określonego rodzaju i nadania kategorii,

•zgłoszenie innego obiektu, w którym są świadczone usługi

hotelarskie.

Podejmowanie działalności

gospodarczej – obiekty hotelarskie

Karta ewidencyjna obiektu zawiera:

•określenie przedsiębiorcy świadczącego usługi hotelarskie,
•nazwę i adres obiektu,
•określenie rodzaju i kategorii obiektu,
•informacje o stałym lub sezonowym charakterze

świadczonych usług, wraz z podaniem czasu trwania sezonu,

•opis obiektu zawierający informacje o liczbie miejsc

noclegowych, zakresie świadczonych usług, położeniu obiektu,

•informacje o promesach, decyzjach dotyczących rodzaju

i kategorii obiektu oraz o dopuszczalnych odstępstwach od
wymagań co do wyposażenia i zakresu świadczenia usług,

•informacje o przeprowadzonej kontroli i ponownej ocenie

spełnienia wymagań dla rodzaju i kategorii.

Podejmowanie działalności

gospodarczej – obiekty hotelarskie

Znacznie mniej formalności muszą spełnić

przedsiębiorcy, którzy zdecydują się na świadczenie
usług

hotelarskich

w obiektach zaliczanych do grupy „inne obiekty”.
Przed rozpoczęciem świadczenia usług hotelarskich
w takim obiekcie przedsiębiorca lub rolnik chcący
świadczyć

takie

usługi

w gospodarstwie rolnym jest obowiązany zgłosić to
do ewidencji obiektów prowadzonej przez wójta
(burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze
względu na ich położenie.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!!!