Przedsiębiorstwo jednoosobowe

przedsiębiorstwo jednego właściciela

Podstawy Funkcjonowania określa ustawa O

swobodzie działalności gospodarczej oraz

Kodeks cywilny. Generalnie wymaga jedynie

wpisania do rejestru w Krajowym Rejestrze

Sądowym

Kompetencje decyzyjne można delegować w

formie pełnomocnictw.

Działają przeważnie w handlu, usługach,

rolnictwie, drobnej produkcji.

Formy organizacyjno-prawne
przedsiębiorstw

Spółki osobowe

– spółka cywilna, osobowe

spółki handlowe (jawna, partnerska,

komandytowa, komandytowo-akcyjna)

Formy organizacyjno-prawne
przedsiębiorstw

Spółka cywilna

– powstaje w wyniku zawarcia

przez wspólników umowy pisemnej,

określającej istotne postanowienia co do

powołania spółki, celu gospodarczego, czasu

trwania, sposobu prowadzenia działalności,

rodzaju i wysokości wkładów, zasady udziału

wspólników w stratach i zyskach oraz zasad

rozwiązywania. Spółka cywilna nie ma

osobowości prawnej. Solidarna

odpowiedzialność za zobowiązania. Graniczna

wartość przychodów 800 tys. euro (jej

przekroczenie powoduje konieczność

przekształcenia w spółkę jawną).

Formy organizacyjno-prawne
przedsiębiorstw

Osobowe spółki handlowe

– prowadzą

przedsiębiorstwo pod własną firmą, mogą

we własnym imieniu nabywać prawa (np.

własność nieruchomości), zaciągać

zobowiązania oraz pozywać i być pozywane

(tzw. ograniczona osobowość prawna).

Istnieje wyodrębniony majątek spółki.

Odpowiedzialność wspólników ma charakter

subsydiarny – wierzyciel może prowadzić

egzekucję z majątku wspólnika dopiero gdy

egzekucja z majątku spółki jest

nieskuteczna.

Formy organizacyjno-prawne
przedsiębiorstw

Spółka jawna

– określana jest w Kodeksie

spółek handlowych jako spółka osobowa,

która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną

firmą, a nie jest inną spółką handlową.

Powstaje w wyniku zawarcia umowy

pisemnej. Prowadzenie spraw spółki jest

prawem i obowiązkiem każdego wspólnika

(czasami zarząd jest powierzany któremuś

ze wspólników). Jest to forma większego

przedsiębiorstwa jeżeli nie ma możliwości

zgromadzenia kapitału do utworzenia spółki

kapitałowej a wszyscy wspólnicy są

zainteresowani prowadzeniem i bieżącym

nadzorowaniem spraw spółki.

Formy organizacyjno-prawne
przedsiębiorstw

Spółka partnerska

– nowa forma spółki

osobowej. Umowa powinna być zawarta w

formie aktu notarialnego. Jest to forma

przeznaczona dla przedstawicieli wolnych

zawodów. Zarządzanie zależnie od woli

wspólników odbywa się na zasadach spółki

jawnej lub spółki zoo. Ma miejsce

wyłączenia odpowiedzialności partnera za

zobowiązania spółki, powstałe w związku z

wykonywaniem wolnego zawodu przez

pozostałych partnerów i osoby zatrudnione

w spółce, które podlegają kierownictwu

innego partnera przy świadczeniu usług

związanych z przedmiotem działalności

spółki.

Formy organizacyjno-prawne
przedsiębiorstw

Spółka komandytowa

– stanowi formę

pośrednią pomiędzy spółkami osobowymi i

kapitałowymi. Jej istota polega na tym, że

przynajmniej jeden ze wspólników

odpowiada wobec wierzycieli spółki całym

majątkiem (nazywani są

komplementariuszami), a odpowiedzialność

przynajmniej jednego jest ograniczona

(noszą oni nazwę komandytariuszy). Prawo

prowadzenia przedsiębiorstwa przysługuje

jedynie komplementariuszom. Umowa

spółki w formie aktu notarialnego. Jest to

forma stosowana na pewnym etapie rozwoju

przedsiębiorstwa kiedy istnieje potrzeba

zasilenia kapitałowego, a dotychczasowy

przedsiębiorca chce zachować pełną

kontrolę.

Formy organizacyjno-prawne
przedsiębiorstw

Spółka komandytowo-akcyjna

–

przynajmniej jeden ze wspólników

odpowiada za zobowiązania bez ograniczeń

(komplementariusz) i co najmniej jeden

wspólnik jest akcjonariuszem. Minimalny

poziom kapitału założycielskiego 50 tys. zł.

Statut powinien mieć postać aktu

notarialnego. Pojawiają się ograny właściwe

spółkom kapitałowym – rada nadzorcza,

walne zgromadzenie. Prawo emitowania

akcji.

Formy organizacyjno-prawne
przedsiębiorstw

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

(spółka z o.o.)

– posiada osobowość prawną co

prowadzi do rozdzielenia majątkowego (i

odpowiedzialności materialnej) spółki i

wspólników. Występują wyodrębnione władze

spółki. Kapitał minimalny w wysokości 50 tys.

zł musi być wniesiony w całości w chwili

powstania spółki w formie gotówkowej lub

wkładami niepieniężnymi i dzieli się na

udziały. Zazwyczaj nie ma związania udziału z

osobą wspólnika. Utworzenie wymaga aktu

notarialnego. Władze: zgromadzenie

wspólników, zarząd, rada nadzorcza i/lub

komisja rewizyjna. Ta forma jest stosowana

zazwyczaj w małych i średnich

przedsiębiorstwach.

Formy organizacyjno-prawne
przedsiębiorstw

Spółka akcyjna

– kapitał minimalny w

wysokości 500 tys. zł. musi być zgromadzony

w ciągu pięciu lat. Kapitał może być pokryty w

gotówką lub aportami i dzieli się na akcje.

Akcje mogą być imienne lub na okaziciela i są

zbywalne. Kapitał może być zgromadzony

drogą subskrypcji akcji w postaci publicznej

lub też prywatnej (zamkniętej). Spółka może

wydać akcje uprzywilejowane co do prawa

głosu, dywidendy i podziału majątku w razie

likwidacji. Utworzenie wymaga ustanowienia

statusu w formie aktu notarialnego. Struktura

i kompetencje władz tak jak w spółce z o.o.

jednakże istnieje obowiązek powołania rady

nadzorczej.

Formy organizacyjno-prawne
przedsiębiorstw

Przekształcenie spółek

Zasady przekształcania są regulowane

przepisami Kodeksu spółek handlowych

Każda ze spółek handlowych może być

przekształcona w inną spółkę handlową.

spółka osobowa inna spółka

osobowa

spółka osobowa spółka

kapitałowa

spółka kapitałowa inna spółka

kapitałowa

spółka kapitałowa

spółka osobowa

spółka cywilna spółka

handlowa

Formy organizacyjno-prawne
przedsiębiorstw

Połączenia spółek

– mogą być dokonane

poprzez przeniesienie całego majątku na

spółkę przejmującą lub też zawiązanie nowej

spółki. Spółki kapitałowe mogą łączyć się

między sobą oraz ze spółkami osobowymi.

Spółki osobowe mogą się również łączyć.

Spółka przejmująca i spółka nowo powstała

musi być spółką kapitałową.

Formy organizacyjno-prawne
przedsiębiorstw

Podziałowi

mogą podlegać jedynie spółki

kapitałowe.

Podział przez przejęcie

– przeniesienie

całego majątku na inne spółki istniejące.

Podział przez zawiązanie nowych

–

przeniesienie majątku na spółki nowo
zawiązane.

Podział przez jednoczesne przejęcie i
zawiązanie
Podział poprzez wydzielenie

– przeniesienie

części majątku na spółki nowe lub
istniejące.

Formy organizacyjno-prawne
przedsiębiorstw

Przedsiębiorstwa państwowe

–

samodzielność, samofinansowanie,

samorządność. Działają na podstawie aktów

prawnych z 1981 r. Organami samorządu

załogi są: ogólne zebranie pracowników i

rada przedsiębiorstwa. Specyficzną cechą

polskich przedsiębiorstw państwowych jest

oparcie i bezpośrednie wynikanie

kompetencji zarządczych ze stosunku pracy.

Formy organizacyjno-prawne
przedsiębiorstw

Kompetencje ogólnego zebrania
pracowników:

- uchwalanie statutu
- podział zysku (część przeznaczona dla
załogi)
- uchwalanie planów wieloletnich

Kompetencje rady pracowniczej

- uchwalanie planu rocznego
- uchwały w sprawie inwestycji
- wyrażanie zgody na podziały i połączenia
- podział dochodu wynikowego
- powoływanie i odwoływanie dyrektora

Formy organizacyjno-prawne
przedsiębiorstw

Przedsiębiorstwa spółdzielcze

– dobrowolne

zrzeszenia nieograniczonej liczby osób w

celu prowadzenia wspólnej działalności.

Zmienność podstawowego funduszu

udziałowego wraz ze zmianą liczby

członków. Oderwanie wpływu na zarządzanie

od wielkości wkładu kapitałowego (każdy

członek ma jednakowe prawo głosu).

Utworzenie wymaga uchwalenia statutu i

wpisu w rejestrze sądowym. Struktura

władzy: walne zgromadzenie członków

spółdzielni, rada nadzorcza, zarząd.

Formy organizacyjno-prawne
przedsiębiorstw

Formy działalności gospodarczej a własność

Formy organizacyjno-prawne
przedsiębiorstw

Podstawowe kryteria uwzględniane przy
wyborze formy organizacyjno-prawnej:

- wymagania założycielskie
- zakres odpowiedzialności majątkowej i ryzyka
kapitałowego
- możliwości finansowania
- zakres kierowania i kontroli firmy
- obciążenia podatkowe
- kwestie dziedziczenia
- możliwość upłynniania udziałów
- trwałość formy organizacyjno-prawnej

Formy organizacyjno-prawne
przedsiębiorstw

Prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych
polega na:

1) zbywaniu należących do Skarbu Państwa
akcji lub udziałów spółek powstałych w
wyniku komercjalizacji
2) rozporządzaniu wszystkimi składnikami
materialnymi i niematerialnymi majątku
przedsiębiorstwa państwowego lub spółki
powstałej w wyniku komercjalizacji poprzez
jego sprzedaż, wniesienie do spółki lub
oddanie do odpłatnego korzystania

Formy organizacyjno-prawne
przedsiębiorstw