2014-04-01

1

dr Joanna Próchniak

82

Spółki kapitałowe – spółka z o.o. – kapitał spółki

Kapitał założycielski – zakładowy – minimum 5.000 zł (Art. 154 § 1)
Minimalna wartość nominalna udziału – 50 zł (Art. 154 § 2)

Co to jest tzw.

kapitał agio

?

(Art. 154 § 3) Nadwyżka powyżej wartości nominalnej udziału

Nadwyżka powstaje w przypadku obejmowania przez wspólników

udziałów po cenie wyższej od wartości nominalnej. Powstała

nadwyżka jest przelewana do kapitału zapasowego i służy zazwyczaj

na pokrycie strat bilansowych spółki.

dr Joanna Próchniak

83

Spółki kapitałowe – spółka z o.o. – kapitał spółki

Dopłaty wspólników

dr Joanna Próchniak

84

Spółki kapitałowe – spółka z o.o.

Co to jest tzw.

organ kadłubowy

?

dr Joanna Próchniak

85

Głosowanie – większości potrzebne do podjęcia uchwały

Zwykła większość

Bezwzględna większość

Większość kwalifikowana

dr Joanna Próchniak

88

Obowiązki spółki z o.o. w związku z zakończeniem roku obrotowego

Kto przygotowuje sprawozdanie finansowe?
Zakres uchwał
Obowiązki poszczególnych organów
Kto i w jakim zakresie przygotowuje sprawozdania

dr Joanna Próchniak

89

Zgromadzenie Wspólników

Zwyczajne Zgromadzenie Wspólników

Nadzwyczajne Zgromadzenie Wspólników

2014-04-01

2

dr Joanna Próchniak

90

Odpowiedzialność Zarządu w Sp. z o.o.

Cywilnoprawna
Podatkowa
Karna

dr Joanna Próchniak

91

Odpowiedzialność cywilnoprawna Zarządu w Sp. z o.o.

Instytucja odpowiedzialności cywilnoprawnej członków

zarządu w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w

przypadku bezskutecznej egzekucji prowadzonej przeciwko

spółce uregulowana została w przepisie art. 299 k.s.h.:

㤠1.

Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się

bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za

jej zobowiązania.”

㤠2.

Członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności,

o której mowa w § 1, jeżeli wykaże, ze we właściwym czasie

zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto

postepowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o

ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postepowania

układowego nastąpiło nie z jego winy, albo ze pomimo

niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz

niewszczęcia postepowania układowego wierzyciel nie poniósł

szkody.

dr Joanna Próchniak

92

Odpowiedzialność cywilnoprawna Zarządu w Sp. z o.o.

Członkowie Zarząd odpowiadają za zobowiązania spółki

powstałe za ich kadencji.
Dopiero niemożność zaspokojenia się przez wierzycieli z

majątku spółki w postępowaniu egzekucyjnym daje im

możliwość na pociągnięcie do odpowiedzialności członków

zarządu.
Odstępstwa od zasady [na podstawie interpretacji sądów

apelacyjnych]:

przesłanka bezskuteczności egzekucji może być udowodniona

każdym dokumentem, z którego wynika, iż spółka nie ma

majątku pozwalającego na zaspokojenie wierzyciela

pozywającego członków zarządu.

dr Joanna Próchniak

93

Odpowiedzialność osobista oznacza, że wierzyciel może

sięgać do całego majątku członka zarządu.

Wierzyciele mogą rozciągnąć zakres odpowiedzialności

na współmałżonka w trybie przepisu art. 787 k.p.c. z

ograniczeniem do wspólnoty majątkowej

Odpowiedzialność cywilnoprawna Zarządu w Sp. z o.o.

dr Joanna Próchniak

94

Odpowiedzialność członków zarządu w spółce

jest rozgraniczona na:

odpowiedzialność za długi spółki

(art. 299 § 1 k.s.h.)

odpowiedzialność odszkodowawczą

(art. 299 § 2 k.s.h.)

Odpowiedzialność cywilnoprawna Zarządu w Sp. z o.o.

dr Joanna Próchniak

95

Odpowiedzialność podatkowa Zarządu w Sp. z o.o.

xx

Za podatki, których termin upłynął w czasie pełnienia funkcji

(może to być nawet VAT, podatek CIT, PIT, od czynności

cywilno-prawnych, ZUS)
Kiedy odpowiedzialność? bezskuteczność, pełnienie

obowiązków w danym czasie, niezgłoszenie wniosku o

upadłość, niewskazanie mienia, z którego można zrobić

egzekucję
Przesłanki do upadłości – nie tylko z powodu braku zdolności,

ale także z powodu niewykonywania zobowiązań z innych

powodów lub w przypadku, gdy zobowiązania przewyższają

majątek, jeśli zobowiązania wykonują
Nie ma uwolnienia się od odpowiedzialności w przypadku

wadliwie złożonego wniosku o upadłość

2014-04-01

3

dr Joanna Próchniak

96

Odpowiedzialność karna Zarządu w Sp. z o.o.

xx

Ustawa o rachunkowości. Komentarz , 2012 dr André Helin
Art. 77. [Nierzetelne sprawozdania]
Kto wbrew przepisom ustawy dopuszcza do:

nieprowadzenia ksiąg rachunkowych, prowadzenia ich wbrew

przepisom ustawy lub podawania w tych księgach

nierzetelnych danych,
niesporządzenia sprawozdania finansowego, sporządzenia go

niezgodnie z przepisami ustawy lub zawarcia w tym

sprawozdaniu nierzetelnych danych

-

podlega grzywnie lub karze pozbawienia wolności do lat 2,

albo obu tym karom łącznie.

Wysokość grzywny określa się w stawkach dziennych od 10 do 540.
Wysokość stawki dziennej nie może być niższa niż 10 zł ani wyższa niż 2000 zł.

Kara pozbawienia wolności wynosi od 1 miesiąca do 2 lat.

dr Joanna Próchniak

97

Delikty członków Zarządu w Sp. z o.o.

xx

Art. 594 [Delikty członków zarzadu]
§ 1. Kto, bedac członkiem zarzadu spółki handlowej, wbrew

obowiazkowi dopuszcza do tego, ze zarzad: 1) nie składa

sadowi rejestrowemu listy wspólników, 2) nie prowadzi ksiegi

udziałów zgodnie z przepisami art. 188 § 1 albo nie prowadzi

ksiegi akcyjnej zgodnie z przepisami art. 341 § 1, 3) nie

zwołuje zgromadzenia wspólników albo walnego gromadzenia,
4) odmawia wyjasnien osobie powołanej do rewizji lub nie

dopuszcza jej do pełnienia obowiazków, 5) nie przedstawia

sadowi rejestrowemu wniosku o wyznaczenie biegłych

rewidentów, 6) nie ogłasza wzmianki o złozeniu opinii przez

biegłego rewidenta w sadzie rejestrowym zgodnie z przepisem

art. 312 § 7
- podlega grzywnie do 20 000 złotych.

dr Joanna Próchniak

98

Delikty członków Zarządu w Sp. z o.o.

xx

Art. 594

§ 2. Kto, będąc członkiem zarządu, dopuszcza do tego, ze

spółka przez czas dłuższy niż trzy miesiące wbrew prawu lub

umowie pozostaje bez rady nadzorczej w należytym składzie -

podlega grzywnie w tej samej wysokości.

- podlega grzywnie do 20 000 złotych.

dr Joanna Próchniak

99

Delikty członków Zarządu w Sp. z o.o.

xx

Art. 595 [Niewłaściwe oznaczenie pism]

§ 1. Kto, będąc członkiem zarządu spółki kapitałowej,

dopuszcza do tego, ze pisma i zamówienia handlowe oraz

informacje, o których mowa w art. 206 § 1 i art. 374 § 1, nie

zawierają danych określonych w tych przepisach albo będąc

komplementariuszem spółki komandytowo-akcyjnej

uprawnionym do reprezentowania spółki dopuszcza do tego,

ze pisma i zamówienia handlowe oraz informacje, o których

mowa w art. 127 § 5, nie zawierają danych określonych w tym

przepisie
- podlega grzywnie do 5000 złotych.

dr Joanna Próchniak

100

Delikty członków Zarządu w Sp. z o.o. -

Art. 206 [Oznaczanie pism]

xx

§ 1. Pisma i zamówienia handlowe składane przez spółkę w formie

papierowej i elektronicznej, a także informacje na stronach

internetowych spółki, powinny zawierać:

1) firmę spółki, jej siedzibę i adres;
2) oznaczenie sadu rejestrowego, w którym przechowywana jest

dokumentacja spółki oraz numer pod którym spółka jest wpisana do

rejestru;
3) numer identyfikacji podatkowej (NIP);
4) wysokość kapitału zakładowego, a dla spółki, której umowę

zawarto przy wykorzystaniu wzorca umowy, do czasu pokrycia

kapitału zakładowego, także informacje, ze wymagane wkłady na

kapitał zakładowy nie zostały wniesione.

dr Joanna Próchniak

101

Zagrożenie upadłością

Jeśli strata > kapitał zapasowy + 1/2 kapitału zakładowego:

wniosek o podwyższenie kapitału
wniosek o inwestora strategicznego
wniosek o dalsze losy spółki

KSH Art. 233 § 1 – strata przewyższająca sumę kapitału zapasowego

rezerwowych oraz połowę kapitału zakładowego

2014-04-01

4

dr Joanna Próchniak

103

Kadencja organów spółki

Kadencja Zarządu/Rady Nadzorczej
Mandat Zarządu/Rady Nadzorczej

dr Joanna Próchniak

104

Kadencja organów spółki

Wspólna/indywidualna kadencja Zarządu

dr Joanna Próchniak

105

Kadencja organów spółki

zarząd spółki składa się z 1 do 5 członków, powoływanych

przez zgromadzenie wspólników na kadencję 3-letnią …

Kadencja wspólna, czy indywidualna?

dr Joanna Próchniak

106

Kadencja organów spółki

Kadencja Zarządu/Rady Nadzorczej -

Kadencja członka zarządu jest

okresem, na który powołano członka zarządu do sprawowania przez niego

funkcji, czyli realizacji praw i obowiązków związanych z byciem członkiem

zarządu. Jest to formalnie ustanowiony w umowie spółki okres, na jaki dana

osoba zostaje powołana w skład organu. Kadencja odnoszona może być do

członków zarządu, rady nadzorczej i komisji rewizyjnej, natomiast nie odnosi

się do zgromadzenia wspolnikow, prokurentow, pełnomocnikow, likwidatorow

i innych przedstawicieli.

dr Joanna Próchniak

107

Kadencja organów spółki

Mandat Zarządu/Rady Nadzorczej -

upoważnienie do pełnienia

obowiązków i wykonywania praw członka zarządu/rady nadzorczej.
Mandat jest więc kompetencją do realizowania funkcji członka organu

przez określony czas. Mandat posiada więc członek organu, nie

organ. Mandat zaczyna się z rozpoczęciem kadencji, jeśli taka jest

ustanowiona.

dr Joanna Próchniak

108

Podejmowanie uchwał z wykorzystaniem środków bezpośredniego

porozumiewania się

Czy można podejmować uchwały za pośrednictwem maila lub

faxu? Jak zrobić to skutecznie? Jakie przepisy o tym stanowią?

2014-04-01

5

dr Joanna Próchniak

109

Podejmowanie uchwał z wykorzystaniem środków bezpośredniego

porozumiewania się

Art. 222. § 4. Podejmowanie uchwał przez radę nadzorczą w

trybie pisemnym lub przy wykorzystaniu środków

bezpośredniego porozumiewania się na odległość jest

dopuszczalne tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak

stanowi. Uchwała jest ważna, gdy wszyscy członkowie rady

nadzorczej zostali powiadomieni o treści projektu uchwały

(przepisy dot. Rady Nadzorczej w sp. z o.o.)
Art. 388 § 3. Podejmowanie uchwał przez radę nadzorczą w

trybie pisemnym lub przy wykorzystaniu środków

bezpośredniego porozumiewania się na odległość jest

dopuszczalne tylko w przypadku, gdy statut tak stanowi.

Uchwała jest ważna, gdy wszyscy członkowie rady zostali

powiadomieni o treści projektu uchwały (przepisy dot. Nadzoru

w sp. akcyjnej)

dr Joanna Próchniak

110

Rada Nadzorcza – Sfinks S.A.

dr Joanna Próchniak

111

Rada Nadzorcza – Sfinks S.A.

dr Joanna Próchniak

112

Niezależny członek rady nadzorczej – Ze Statutu Sfinks S.A.?

NIEZALEŻNY CZŁONEK RADY NADZORCZEJ spełnia w niej rolę, jaką

w łazience pełni bidet: nikt nie wie, do czego służy, ale dodaje

klasy

(Michael Ian Grade, Baron Grade of Yarmouth – były przewodniczący

rad dyrektorów BBC, następnie ITV).

dr Joanna Próchniak

113

Niezależny członek rady nadzorczej – kto to?

NIEZALEŻNY CZŁONEK RADY NADZORCZEJ spełnia w niej rolę, jaką

w łazience pełni bidet: nikt nie wie, do czego służy, ale dodaje

klasy

(Michael Ian Grade, Baron Grade of Yarmouth – były przewodniczący

rad dyrektorów BBC, następnie ITV).

dr Joanna Próchniak

114

Przykładowa uchwała (dzień podjęcia czy chwila podjęcia)

2014-04-01

6

dr Joanna Próchniak

115

Finansowanie kapitałem własnym

Kapitały własne – co to?

Kapitał własny oznacza udział jednostki w aktywach pozostałych po odjęciu

wszystkich zobowiązań i rezerw (MSSF)

Aktywa jednostki pomniejszone o zobowiązania (UoR), art.1, pkt 29)

Synonim pojęcia aktywów netto

Cechy kapitału własnego

Zależy od przyjętej formy prawnej przedsiębiorstwa

Zwiększenie następuje w wyniku wniesienia kapitału przez właścicieli lub w z

zysku

Zmniejszenie następuje w wyniku wypłat na rzecz właścicieli lub/oraz

poniesionej straty

Na wartość może wpływać również aktualizacja wartości niektórych aktywów

i zobowiązań, skutki zmian polityki rachunkowości, czy korekty błędów.

Zmiany w kapitale własnym są prezentowane z zestawieniu zmian w kapitale

własnym (jeśli prowadzona jest pełna rachunkowość)

Wymogi kapitału własnego w rozumieniu kapitału podstawowego zależą od

przyjętej formy prawnej przedsiębiorstwa (Kodeks Spółek Handlowych,

umowy spółki, statuty).

dr Joanna Próchniak

116

Kapitał zapasowy

W spółkach z o.o.

Utworzenie kapitału zapasowe powinna przewidywać umowa spółki
Na kapitał zapasowy wchodzi nadwyżka z objęcia udziałów ponad ich

wartość nominalną
Na kapitał mogą składać się w szczególności: zysk netto na mocy

uchwały wspólników o podziale zysków, dodatkowe świadczenia na

rzecz spółki, nadwyżki z aktualizacji wyceny rozchodowych środków

trwałych

W spółkach akcyjnych

Spółka ma obowiązek dokonywania odpisów z zysku netto na kapitał

zapasowy w wysokości nie mniejszej niż 8% rocznie do czasu, aż

kapitał ten osiągnie co najmniej 1/3 kapitału zakładowego (kapitał

zapasowy ustawowy),
NA pokrycie straty stanowiącej wynik finansowy można przeznaczyć

kapitał zapasowy, jednakże w wysokości nie większej niż 1/3 kapitału

zapasowego

dr Joanna Próchniak

117

Finansowanie kapitałem własnym

Pojęcie kapitału własnego w różnych typach spółek

Spółki cywilne, komandytowe, partnerskie,

jawne – brak wymogu kapitału własnego –

kapitał wspólników

Spółki kapitałowe oraz komandytowo-

akcyjna – kapitał zakładowy

dr Joanna Próchniak

119

Przykład: Kapitał własny – skutki dopłat w ujęciu rachunkowym

Wspólnicy spółki z o.o. zdecydowali, że dokonają dopłat w

wysokości 500 tys. zł na pokrycie kosztów inwestycji w spółce o

wartości 700 tys. zł. (w tym na pokrycie straty, która związana była

z inwestycją)

W efekcie podjęta została uchwała NZW o dopłatach.

Jednakże w tekście uchwały zabrakło zapisu, iż dopłaty są

bezzwrotne i mają być przeznaczone na kapitał zapasowy.

Jakie są efekty takiego zaniedbania dla wyników spółki?

dr Joanna Próchniak

120

+500 tys.

+500 tys.

+100 tys.

- 200 tys.

strata > kapitał zapasowy + 1/2 kapitału zakładowego

+500 tys.