ANESTETYKI

ANESTETYKI

ZNIECZULENIA

ZNIECZULENIA

OGÓLNEGO.

OGÓLNEGO.

Małgorzata Zając

Małgorzata Zając

Katedra Anestezjologii i

Katedra Anestezjologii i

Intensywnej Terapii CMUJ.

Intensywnej Terapii CMUJ.

Definicja stanu „anestezja”

Definicja stanu „anestezja”



Różne strukturalnie środki prowadzą do

Różne strukturalnie środki prowadzą do

wspólnego stanu zachowania –

wspólnego stanu zachowania –

znieczulenie

znieczulenie

ogólne.

ogólne.



Definicja

Definicja

– uogólniona, ale odwracalna depresja

– uogólniona, ale odwracalna depresja

czynności centralnego systemu nerwowego

czynności centralnego systemu nerwowego

skutkiem której jest utrata percepcji wszystkich

skutkiem której jest utrata percepcji wszystkich

stymulacji z zewnątrz i odpowiedzi na nie.

stymulacji z zewnątrz i odpowiedzi na nie.



Stan anestezji

Stan anestezji

:

:

niepamięć, unieruchomienie w

niepamięć, unieruchomienie w

odpowiedzi na szkodliwe bodźce, osłabienie

odpowiedzi na szkodliwe bodźce, osłabienie

reakcji układu autonomicznego na szkodliwe

reakcji układu autonomicznego na szkodliwe

bodźce, analgezja i stan nieprzytomności.

bodźce, analgezja i stan nieprzytomności.

Pomiar głębokości

Pomiar głębokości

znieczulenia

znieczulenia



MAC

– minimalne stężenie pęcherzykowe anestetyku, przy

którym 50% znieczulanych nie wykazuje odpowiedzi na

bodźce chirurgiczne



Różne jest stężenie różnych anestetyków (wysokość MAC),

które daje niepamięć i brak odpowiedzi na bodźce

chirurgiczne, co świadczy, że każdy z nich wykazuje inny

mechanizm komórkowego i molekularnego działania

anestetycznego



Siła anestetycznego działania anestetyków dożylnych jest

trudna do określenia, gdyż bardzo trudno jest ciągle

monitorować poziom ich w osoczu i w tkance mózgowej,



Siła anestetycznego działania anestetyku dożylnego

określona jest przez jego średnie stężenie w osoczu (u 50%

znieczulanych chorych brak reakcji na bodziec chirurgiczny)

Mechanizm znieczulenia

Mechanizm znieczulenia



Molekularny efekt anestezji

Molekularny efekt anestezji

– wszystkie

– wszystkie

anestetyki – dożylne i wziewne - mają podobny

anestetyki – dożylne i wziewne - mają podobny

mechanizm anestetycznego działania przez

mechanizm anestetycznego działania przez

zaburzenie fizycznych właściwości błony

zaburzenie fizycznych właściwości błony

komórkowej, wskutek wiązania ze

komórkowej, wskutek wiązania ze

specyficznymi białkami błony komórkowej,

specyficznymi białkami błony komórkowej,

czyli receptorami

czyli receptorami

po rozpuszczeniu w płynach

po rozpuszczeniu w płynach

ustrojowych

ustrojowych



Wiązanie się z tymi receptorami w różnych

Wiązanie się z tymi receptorami w różnych

miejscach centralnego systemu nerwowego daje

miejscach centralnego systemu nerwowego daje

różny efekt „anestezji”.

różny efekt „anestezji”.

Anatomiczne miejsca

Anatomiczne miejsca

anestetycznego działania.

anestetycznego działania.



Anestetyki ogólnie działające przerywają funkcję układu

Anestetyki ogólnie działające przerywają funkcję układu

nerwowego na niezliczonych poziomach, włączając w to

nerwowego na niezliczonych poziomach, włączając w to

obwodowy układ nerwowy, rdzeń kręgowy, pień mózgu i

obwodowy układ nerwowy, rdzeń kręgowy, pień mózgu i

korę mózgową. Precyzyjne określenie anatomicznego

korę mózgową. Precyzyjne określenie anatomicznego

miejsca działania poszczególnych anestetyków jest trudne,

miejsca działania poszczególnych anestetyków jest trudne,

gdyż większość z nich w sposób rozlany hamują aktywność

gdyż większość z nich w sposób rozlany hamują aktywność

elektryczną CSN.

elektryczną CSN.



Isofluran w dawce 2 MAC daje stan nieprzytomności przez

Isofluran w dawce 2 MAC daje stan nieprzytomności przez

wytworzenie ciszy elektrycznej w całym pniu mózgu.

wytworzenie ciszy elektrycznej w całym pniu mózgu.



Efekt niepamięci wstecznej wynika z blokady przewodzeń z

Efekt niepamięci wstecznej wynika z blokady przewodzeń z

hippokampa (po anestetykach dożylnych i wziewnych).

hippokampa (po anestetykach dożylnych i wziewnych).



Blokada wzgórza prowadzi do wystąpienia snu, a dróg

Blokada wzgórza prowadzi do wystąpienia snu, a dróg

wzgórzowo-korowych prowadzi do wystąpienia stanu

wzgórzowo-korowych prowadzi do wystąpienia stanu

nieprzytomności

nieprzytomności

Fizjologiczny mechanizm

Fizjologiczny mechanizm

anestezji.

anestezji.



1 –

1 –

anestetyki wziewne prowadzą do

anestetyki wziewne prowadzą do

hiperpolaryzacji neuronów

hiperpolaryzacji neuronów

. Szczególnie

. Szczególnie

istotne jest to dla neuronów regulujących

istotne jest to dla neuronów regulujących

przepływ bodźców, redukują ilość bodźców w

przepływ bodźców, redukują ilość bodźców w

części postsynaptycznej neuronów, zmniejszają

części postsynaptycznej neuronów, zmniejszają

uwalnianie neurotransmitterów w synapsach.

uwalnianie neurotransmitterów w synapsach.



2 –

2 –

anestetyki wziewne i dożylne działają na

anestetyki wziewne i dożylne działają na

poziomie synaps, ich części pre- i post-

poziomie synaps, ich części pre- i post-

synaptycznej

synaptycznej

. W części presynaptycznej hamują

. W części presynaptycznej hamują

wydzielanie neurotransmitterów, w części

wydzielanie neurotransmitterów, w części

postsynaptycznej zmieniają odpowiedź na

postsynaptycznej zmieniają odpowiedź na

wydzielony neurotransmitter.

wydzielony neurotransmitter.

Molekularny efekt anestetyków.

Molekularny efekt anestetyków.

Efekt działania anestetyków - wpływ na receptory

Efekt działania anestetyków - wpływ na receptory

GABA „A” i czopowanie kanałów jonowych:

GABA „A” i czopowanie kanałów jonowych:



kanały „chlorkowe” związane z receptorem GABA

kanały „chlorkowe” związane z receptorem GABA

„A” dla neurotransmiteru kwasu GABA są

„A” dla neurotransmiteru kwasu GABA są

blokowane przez halogenowe anestetyki wziewne

blokowane przez halogenowe anestetyki wziewne

i dożylne –propofol, barbiturany, etomidate,

i dożylne –propofol, barbiturany, etomidate,

neurosteroidy - powoduje depresję aktywności

neurosteroidy - powoduje depresję aktywności

układu nerwowego - efekt snu

układu nerwowego - efekt snu



kanały „chlorkowe” związane z receptorami

kanały „chlorkowe” związane z receptorami

glicynowymi i nikotynowymi acetylocholinowymi

glicynowymi i nikotynowymi acetylocholinowymi

w rdzeniu kręgowym i pniu mózgu odpowiadają za

w rdzeniu kręgowym i pniu mózgu odpowiadają za

przewodzenie bólu – blokowane przez anestetyki

przewodzenie bólu – blokowane przez anestetyki

wziewne, propofol, częściowo barbiturany

wziewne, propofol, częściowo barbiturany

Molekularny efekt anestetyków

Molekularny efekt anestetyków



kanały „wapniowe” związane z receptorami N-

kanały „wapniowe” związane z receptorami N-

methyl-D-asparganinowymi są blokowane przez

methyl-D-asparganinowymi są blokowane przez

ketamine, podtlenek azotu, xenon – co daje stan

ketamine, podtlenek azotu, xenon – co daje stan

snu

snu



kanały „potasowe” blokowane przez anestetyki

kanały „potasowe” blokowane przez anestetyki

wziewne - daje hiperpolaryzację neuronów,

wziewne - daje hiperpolaryzację neuronów,

wprowadza je w stan „spoczynku”

wprowadza je w stan „spoczynku”