Zakażenia wirusowe i

Zakażenia wirusowe i

bakteryjne układu

bakteryjne układu

oddechowego u bydła

oddechowego u bydła

cz. II

cz. II

Michał Kołodziej

Michał Kołodziej

III b

III b

Rinowirus

Rinowirus



Rinowirusy (należące do

Rinowirusy (należące do

Pikornawirusów) znajdujące się na

Pikornawirusów) znajdujące się na

błonie śluzowej dróg oddechowych

błonie śluzowej dróg oddechowych

zdrowych i chorych cieląt występują

zdrowych i chorych cieląt występują

w trzech typach:

w trzech typach:

BRV 1

BRV 1

BRV 2

BRV 2

BRV 3

BRV 3



Infekcje tymi wirusami są u bydła

Infekcje tymi wirusami są u bydła

szeroko rozpowszechnione, ale ich

szeroko rozpowszechnione, ale ich

patogenność nie jest wysoka.

patogenność nie jest wysoka.



Zakażenia przebiegają najczęściej

Zakażenia przebiegają najczęściej

podklinicznie, lecz możliwe jest

podklinicznie, lecz możliwe jest

wystąpienie objawów klinicznych u

wystąpienie objawów klinicznych u

osobników bardziej wrażliwych.

osobników bardziej wrażliwych.

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

:

:

-

Wypływ z nosa

Wypływ z nosa

-

Kaszel

Kaszel

-

Gorączka

Gorączka

-

Apatia

Apatia

Objawy sekcyjne

Objawy sekcyjne

:

:

-

Liczne drobne ogniska martwicy w

Liczne drobne ogniska martwicy w

nabłonku nosa i tchawicy

nabłonku nosa i tchawicy

-

Niewielkie obszary płuc objęte

Niewielkie obszary płuc objęte

śródmiąższowym zapaleniem

śródmiąższowym zapaleniem

Badanie metodą immunofluorescencji

Badanie metodą immunofluorescencji

(IF)

(IF)

Rinowirus bydła jest jednym z

Rinowirus bydła jest jednym z

czynników polietiologicznego

czynników polietiologicznego

„

„

zespołu oddechowego

zespołu oddechowego

bydła

bydła

” !!!

” !!!

nazywanego także:

nazywanego także:

- Gorączką transportową

- Gorączką transportową

- Chorobą z zatłoczenia

- Chorobą z zatłoczenia

- Enzootyczną bronchopneumonią

- Enzootyczną bronchopneumonią

cieląt (EBPC)

cieląt (EBPC)

Mykoplazmoza

Mykoplazmoza

Mycoplasma bovis, Mycoplasma dispar

Mycoplasma bovis, Mycoplasma dispar

są podobnie jak wspomniane wirusy, a

są podobnie jak wspomniane wirusy, a

także liczne bakterie oraz niezakaźne

także liczne bakterie oraz niezakaźne

stresory czynnikami etiologicznymi

stresory czynnikami etiologicznymi

zespołu oddechowego bydła.

zespołu oddechowego bydła.

Izolować je można z dróg oddechowych

Izolować je można z dróg oddechowych

zdrowych zwierząt, a przede wszystkim

zdrowych zwierząt, a przede wszystkim

osobników z chorobą płuc.

osobników z chorobą płuc.

Szczególnie podatne są zwierzęta z

Szczególnie podatne są zwierzęta z

immunosupresją, którą powodować

immunosupresją, którą powodować

mogą m. in. infekcje wywołane

mogą m. in. infekcje wywołane

pasterelami i wirusami.

pasterelami i wirusami.

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

:

:

-zaburzenia oddechowe

-zaburzenia oddechowe

-kaszel

-kaszel

-gorączka

-gorączka

-apatia

-apatia

-tachykardia

-tachykardia

W przypadku braku

W przypadku braku

równoczesnego zakażenia

równoczesnego zakażenia

zjadliwymi szczepami bakterii

zjadliwymi szczepami bakterii

Pasteurella- choroba przebiega

Pasteurella- choroba przebiega

najczęściej łagodnie.

najczęściej łagodnie.

Obraz sekcyjny

Obraz sekcyjny

:

:

(

(

Przy zakażeniu czysto mykoplazmowym

Przy zakażeniu czysto mykoplazmowym

):

):

- nieżytowo- obturacyjne zapalenie

- nieżytowo- obturacyjne zapalenie

oskrzeli

oskrzeli

- okołooskrzelikowe i okołonaczyniowe

- okołooskrzelikowe i okołonaczyniowe

nacieczenia limfocytarne

nacieczenia limfocytarne

- śródmiąższowe zapalenie pęcherzyków

- śródmiąższowe zapalenie pęcherzyków

płucnych (M. dispar)

płucnych (M. dispar)

(

(

Przy jednoczesnej obecności pastereli

Przy jednoczesnej obecności pastereli

):

):

-wysiękowo- włóknikowe zapalenie płuc

-wysiękowo- włóknikowe zapalenie płuc

Badania

Badania

Hodowla i różnicowanie w

Hodowla i różnicowanie w

specjalistycznych laboratoriach.

specjalistycznych laboratoriach.

Metody

Metody

:

:

-

PCR

PCR

-

Immunofluorescencja (IF)

Immunofluorescencja (IF)

-

ELISA

ELISA

Zapobieganie

Zapobieganie



Zapewnienie odpowiednich

Zapewnienie odpowiednich

warunków środowiskowych

warunków środowiskowych



Utrzymywanie w izolacji nowo

Utrzymywanie w izolacji nowo

narodzonych cieląt

narodzonych cieląt



Badania serologiczne i kontrola

Badania serologiczne i kontrola

mleka w stadzie

mleka w stadzie

Dążenie do utworzenia stad bydła

Dążenie do utworzenia stad bydła

mlecznego wolnych od mykoplazm.

mlecznego wolnych od mykoplazm.

Leczenie

Leczenie

In vitro mykoplazmy są wrażliwe m.in. na:

In vitro mykoplazmy są wrażliwe m.in. na:

danofloksacynę, tiamulinę,

danofloksacynę, tiamulinę,

enrofloksacynę, spektynomycynę,

enrofloksacynę, spektynomycynę,

erytromycynę, tylozynę,

erytromycynę, tylozynę,

oksytetracyklinę.

oksytetracyklinę.

W krajach angloamerykańskich stosuje się

W krajach angloamerykańskich stosuje się

szczepienia domięśniowe lub

szczepienia domięśniowe lub

dotchawicze przeciw Mycoplasma bovis z

dotchawicze przeciw Mycoplasma bovis z

użyciem szczepionki inaktywowanej.

użyciem szczepionki inaktywowanej.

Zaraza płucna bydła (CBPP)

Zaraza płucna bydła (CBPP)

Etiologia

Etiologia

:

:

Mycoplasma mycoides subsp.

Mycoplasma mycoides subsp.

Mycoides (SC- small colonies)

Mycoides (SC- small colonies)

Źródła i drogi zakażenia

Źródła i drogi zakażenia

:

:

-

Zakażenie przez kontakt bezpośredni

Zakażenie przez kontakt bezpośredni

lub drogą aerogenną

lub drogą aerogenną

-

Żródłem- nosiciele

Żródłem- nosiciele

-

W okresie bakteriemi zarazek jest

W okresie bakteriemi zarazek jest

wydalany z wypływem z nosa,

wydalany z wypływem z nosa,

mlekiem i moczem.

mlekiem i moczem.

Patogeneza:

Patogeneza:

1.

1.

Wniknięcie do dróg oddechowych

Wniknięcie do dróg oddechowych

2.

2.

Zapalenie oskrzeli, oskrzelików oraz

Zapalenie oskrzeli, oskrzelików oraz

tkanki międzypłacikowej

tkanki międzypłacikowej

3.

3.

Obrzęk, zakrzepica naczyń chłonnych

Obrzęk, zakrzepica naczyń chłonnych

4.

4.

Powstanie drobnych ognisk

Powstanie drobnych ognisk

martwiczych

martwiczych

5.

5.

Krupowe zapalenie płuc

Krupowe zapalenie płuc

Objawy kliniczne:

Objawy kliniczne:

-gorączka

-gorączka

-utrata apetytu i przeżuwania

-utrata apetytu i przeżuwania

-przyspieszony oddech

-przyspieszony oddech

-suchy i bolesny kaszel

-suchy i bolesny kaszel

-łukowato wygięty grzbiet, wyciągnięta

-łukowato wygięty grzbiet, wyciągnięta

do przodu głowa i odstawione od

do przodu głowa i odstawione od

tułowia łokcie

tułowia łokcie

-spadek masy ciała i mleczności

-spadek masy ciała i mleczności

Najczęściej postać podostra lub

Najczęściej postać podostra lub

przewlekła.

przewlekła.

Zmiany sekcyjne

Zmiany sekcyjne

:

:

-surowiczo- włóknikowe zapalenie płuc

-surowiczo- włóknikowe zapalenie płuc

i opłucnej

i opłucnej

-płuca marmurkowate

-płuca marmurkowate

-ogniska martwicowe (sekwestry)

-ogniska martwicowe (sekwestry)

-włóknikowe zrosty płuc

-włóknikowe zrosty płuc

Prawe i lewe płuco zmienione w

Prawe i lewe płuco zmienione w

różnym stopniu!

różnym stopniu!

Badania

Badania

Materiał:

Materiał:

-krew, mocz, wymazy z gardła

-krew, mocz, wymazy z gardła

Hodowla na specjalnych podłożach.

Hodowla na specjalnych podłożach.

-

Immunofluorescencja

Immunofluorescencja

-

Immunodyfuzja w żelu agarozowym (AGID)

Immunodyfuzja w żelu agarozowym (AGID)

-

PCR

PCR

-

OWD

OWD

-

ELISA

ELISA

Rozpoznanie różnicowe

Rozpoznanie różnicowe

:

:

-pastereloza (posocznica krwotoczna)

-pastereloza (posocznica krwotoczna)

-inne zakażenia bakteryjne i wirusowe płuc.

-inne zakażenia bakteryjne i wirusowe płuc.

Postępowanie

Postępowanie

:

:

-

W Polsce choroba ta podlega

W Polsce choroba ta podlega

obowiązkowi zwalczania

obowiązkowi zwalczania

-

Osobniki zakażone podlegają ubojowi

Osobniki zakażone podlegają ubojowi

-

Leczenie dopuszczalne tylko w krajach

Leczenie dopuszczalne tylko w krajach

gdzie choroba występuje stacjonarnie

gdzie choroba występuje stacjonarnie

(tylozyna, enrofloksacyna, spiromycyna);

(tylozyna, enrofloksacyna, spiromycyna);

żywa atenuowana szczepionka.

żywa atenuowana szczepionka.

Pastereloza

Pastereloza

W przebiegu

W przebiegu

enzootycznej

enzootycznej

bronchopneumonii bydła

bronchopneumonii bydła

pasterele

pasterele

odgrywają dużą rolę zaostrzając

odgrywają dużą rolę zaostrzając

przebieg chorób wywołanych

przebieg chorób wywołanych

czynnikami wirusowymi lub

czynnikami wirusowymi lub

środowiskowymi i powodując

środowiskowymi i powodując

włóknikowo- ropne zapalenie płuc

włóknikowo- ropne zapalenie płuc

oraz oskrzeli.

oraz oskrzeli.

Niekorzystne działanie pastereli

Niekorzystne działanie pastereli

w drogach oddechowych wynika

w drogach oddechowych wynika

przede wszystkim z uwalniania

przede wszystkim z uwalniania

przez te bakterie leukotoksyn i

przez te bakterie leukotoksyn i

endotoksyn.

endotoksyn.

Zmiany sekcyjne

Zmiany sekcyjne

:

:

-

Włóknikowe zapalenie płuc i opłucnej

Włóknikowe zapalenie płuc i opłucnej

-

Marmurkowate płuca

Marmurkowate płuca

Zmiany umiejscawiają się zazwyczaj

Zmiany umiejscawiają się zazwyczaj

symetrycznie w przednich płatach

symetrycznie w przednich płatach

płuc

płuc

(w przeciwieństwie do zarazy płucnej

(w przeciwieństwie do zarazy płucnej

bydła)

bydła)

Badania

Badania

Materiał

Materiał

:

:

1.

1.

Wymazy z nosa

Wymazy z nosa

2.

2.

Wydzielina z tchawicy

Wydzielina z tchawicy

3.

3.

Bioptaty tkanki płucnej

Bioptaty tkanki płucnej

Badania serologiczne mają ograniczone

Badania serologiczne mają ograniczone

zastosowanie ze względu na szerokie

zastosowanie ze względu na szerokie

rozpowszechnienie pastereli u bydła.

rozpowszechnienie pastereli u bydła.

Profilaktyka

Profilaktyka

:

:

1.

1.

Ograniczenie stresorów

Ograniczenie stresorów

2.

2.

Ograniczenie czasu transportu

Ograniczenie czasu transportu

3.

3.

Czyste i wydezynfekowane

Czyste i wydezynfekowane

pomieszczenia

pomieszczenia

4.

4.

Kwarantanna

Kwarantanna

5.

5.

Izolacja chorych i podejrzanych o

Izolacja chorych i podejrzanych o

zakażenie

zakażenie

Leczenie

Leczenie

:

:

W zespole oddechowym bydła leczenie

W zespole oddechowym bydła leczenie

powinno być kompleksowe:

powinno być kompleksowe:

a)

a)

Preparaty bodźcowe

Preparaty bodźcowe

b)

b)

Antybiotyki

Antybiotyki

c)

c)

NSAIDs

NSAIDs

d)

d)

Leki wykrztuśne i rozszerzające

Leki wykrztuśne i rozszerzające

oskrzela

oskrzela

e)

e)

Leki moczopędne (przy obrzękach

Leki moczopędne (przy obrzękach

płuc)

płuc)