Ochrona zdrowia
psychicznego

Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994 r. o
ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z
1994 r. Nr 111, poz. 535 z późn. zm.)

Zdrowie psychiczne

Fundamentalne dobro osobiste
człowieka, a ochrona praw osób z
zaburzeniami psychicznymi należy
do obowiązków państwa.

Zadania

Polegające na:

Promocji zdrowia psychicznego i zapobiegania zaburzeniom
psychicznym

Zapewnienia osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i
powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki
i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i
społecznym

Kształtowania wobec osób z zaburzeniami psychicznymi
właściwych postaw społecznych, a zwłaszcza zrozumienia,
tolerancji, życzliwości, a także przeciwdziałania ich dyskryminacji

Działania zapobiegawcze

Podejmowane w szczególności wobec dzieci,

młodzieży, osób starszych i wobec osób
znajdujących się w sytuacjach stwarzających
zagrożenie dla ich zdrowia psychicznego

Poprzez stosowanie zasad ochrony zdrowia w szkołach, placówkach
oświatowych, opiekuńczo-wychowawczych, resocjalizacyjnych i
jednostkach wojskowych
Tworzenie placówek rozwijających działalność zapobiegawczą
Rozwijanie działalności zapobiegawczej w zakresie ochrony zdrowia
psychicznego przez zakłady opieki zdrowotnej
Wspieranie grup samopomocy
Podejmowanie badań naukowych

Opieka zdrowotna wykonywana

W ramach podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej
Szczególnie psychiatrycznej opieki zdrowotnej – w formie
pomocy doraźnej, ambulatoryjnej, dziennej, szpitalnej i
środowiskowej oraz w domach pomocy społecznej
Samorząd województwa tworzy i prowadzi zakłady
psychiatrycznej opieki zdrowotnej
Powiat organizuje i zapewnia usługi w domach pomocy
społecznej
Dla dzieci i młodzieży upośledzonych umysłowo organizuje się
naukę i zajęcia rewalidacyjno – wychowawcze w przedszkolach,
szkołach, placówkach opiekuńczo-wychowawczych, ośrodkach
rehabilitacyjno-wychowawczych, domach pomocy społecznej i
zakładach opieki zdrowotnej, w domu rodzinnym

Pomoc społeczna

W porozumieniu z zakładami psychiatrycznej opieki

zdrowotnej organizuje na obszarze swojego działania

oparcie społeczne dla osób chorych psychicznie,

upośledzonych umysłowo, poprzez:

- podtrzymywanie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do

samodzielnego aktywnego życia

- Organizowanie w środowisku społecznym pomocy ze strony

rodziny, innych osób, grup, organizacji społecznych i

instytucji

- Udzielanie pomocy finansowej, rzeczowej oraz innych

świadczeń na zasadach określonych w ustawie o pomocy

społecznej

- Organizuje usługi opiekuńcze w środowisku zamieszkania
- Udostępnia miejsca w środowiskowym domu samopomocy

Osoba chora

Korzystająca ze świadczeń
zdrowotnych udzielanych przez
szpital psychiatryczny ma prawo
do pomocy w ochronie swoich
praw

Osoba chora

Ma prawo do spotkania z Rzecznikiem Praw
Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego, który:

1) Pomaga w dochodzeniu praw w zakresie przyjęcia, leczenia,

warunków pobytu i wypisania ze szpitala psychiatrycznego

2) Współpraca z rodziną
3) Prowadzenie działalności edukacyjno-informacyjnej
4) Współpracuje z Rzecznikiem Praw Obywatelskich, Rzecznikiem

Praw Dziecka

Osoba chora

przebywająca w szpitalu psychiatrycznym lub w

domu pomocy społecznej ma prawo do
utrzymywania kontaktów z rodziną i innymi
osobami
Korespondencja takiej osoby nie podlega kontroli
Osoba z zaburzeniami psychicznymi przebywająca
w szpitalu może uzyskać zgodę ordynatora na
okresowe przebywanie poza szpitalem
Wobec osoby chorej można zastosować przymus
bezpośredni

Przymus bezpośredni

Stosuje się przy czynnościach określonych w ustawie tylko
wtedy gdy ustawa do tego upoważnia lub gdy osoby chore:

 Dopuszczają się zamachu przeciwko życiu lub zdrowiu

własnemu lub innej osoby lub bezpieczeństwu
powszechnemu

 W sposób gwałtowny niszczą lub uszkadzają przedmioty

znajdujące się w ich otoczeniu

 Poważnie zakłócają lub uniemożliwiają funkcjonowanie

zakładu psychiatrycznej opieki zdrowotnej lub jednostki
organizacyjnej pomocy społecznej

 O zastosowaniu przymusu bezpośredniego decyduje lekarz

Postępowanie lecznicze

W przypadku, gdy osoba, której zachowanie
wskazuje na to, że z powodu zaburzeń
psychicznych:

- może zagrażać bezpośrednio własnemu życiu albo

zyciu lub zdrowiu innych osób

- Nie jest zdolna do zaspokajania podstawowych

potrzeb życiowych

może być poddana badaniu psychiatrycznemu bez jej

zgody.

Postępowanie lecznicze

Konieczność przeprowadzenia badania
stwierdza lekarz psychiatra lub inny lekarz (w
przypadku niemożności uzyskania pomocy
lekarza psychiatry)

Postępowanie lecznicze

Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego, następuje:

 za pisemną zgodą
 na podstawie ważnego skierowania do szpitala
 gdy lekarz po osobistym zbadaniu stwierdzi wskazania do

przyjęcia

 W nagłych przypadkach, przy braku uzyskania pomocy lekarskiej

osoba może być przyjęta za jej pisemna zgodą bez skierowania

 W przypadku osoby niezdolnej do wyrażenia zgody przyjęcie do

szpitala psychiatrycznego następuje po uzyskaniu zgody sądu

opiekuńczego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania

tej osoby

 W przypadku osoby małoletniej lub ubezwłasnowolnionej za

pisemną zgodą jej przedstawiciela ustawowego

Postępowanie lecznicze

Sąd opiekuńczy ze względu na miejsce
zamieszkania osoby chorej o potrzebie przyjęcia
jej do szpitala psychiatrycznego, orzeka na
wniosek:

1)

małżonka

2)

krewnych w linii prostej

3)

rodzeństwa

4)

jej przedstawiciela ustawowego

5)

jeżeli osoba chora jest objęta oparciem społecznym –
organu do spraw pomocy społecznej

Postępowanie lecznicze

W sytuacji gdy:

1)

zachowanie osoby chorej psychicznie wskazuje na to, że

zagraża bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu

innych osób

2)

nieprzyjęcie do szpitala spowoduje znaczne pogorszenie

stanu jej zdrowia psychicznego

3)

osoba jest niezdolna do samodzielnego zaspokajania

podstawowych potrzeb życiowych

może być ona przyjęta do szpitala psychiatrycznego bez jej zgody

O przyjęciu postanawia lekarz. W ciągu 72 godz. od przyjęcia

kierownik szpitala zawiadamia sąd opiekuńczy miejsca

siedziby szpitala.

Przyjęcie do domu pomocy

społecznej

Osoba o której mowa w przedmiotowej ustawie:

1) nie jest zdolna do zaspokajania podstawowych

potrzeb życiowych

2) Nie ma możliwości korzystania z opieki innych

osób

3) Potrzebuje stałej opieki i pielęgnacji
4) Nie wymaga leczenia szpitalnego

może być za jej zgodą lub za zgodą jej przedstawiciela

ustawowego przyjęta do domu pomocy społecznej

Przyjęcie do domu pomocy

społecznej

W przypadku braku zgody na
umieszczenie w dps a brak opieki
zagraża życiu tej osoby organ do
spraw opieki społecznej może
wystąpić do sądu opiekuńczego
miejsca zamieszkania tej osoby z
wnioskiem o przyjęcie do dps bez jej
zgody.

Przyjęcie do domu pomocy

społecznej

Z wnioskiem o którym wyżej mowa
może wystąpić kierownik szpitala
psychiatrycznego

Wniosek do sądu

Do wniosku należy załączyć
świadectwo lekarza psychiatry
uzasadniające potrzebę leczenia
psychiatrycznego
Świadectwo w/w jest ważne przez okres
14 dni
Jeżeli zostało ono wydane w okresie
dłuższym niż 14 dni przed data złożenia
wniosku sąd opiekuńczy zwraca wniosek